- •Введение
- •РАЗДЕЛ 1. ДИФФЕРЕНЦИАЛЬНОЕ ИСЧИСЛЕНИЕ ФУНКЦИИ НЕСКОЛЬКИХ ПЕРЕМЕННЫХ
- •§1. Основные понятия
- •§2. Геометрическое изображение функции двух переменных
- •§3. Предел и непрерывность функции нескольких переменных
- •§4. Частные производные
- •§5. Дифференцирование функции нескольких переменных
- •§6. Дифференцирование сложных функций двух переменных
- •§7. Дифференцирование неявных функций двух переменных
- •§8. Полный дифференциал
- •§9. Полные дифференциалы высших порядков
- •§10. Производная функции по направлению вектора
- •§11. Градиент
- •§12. Касательная плоскость и нормаль к поверхности
- •§13. Экстремум функции нескольких переменных
- •§14. Условный экстремум
- •§16. Контрольные работы по разделу «Дифференциальное исчисление функции нескольких переменных»
- •РАЗДЕЛ 2. ИНТЕГРАЛЬНОЕ ИСЧИСЛЕНИЕ ФУНКЦИИ ОДНОЙ ДЕЙСТВИТЕЛЬНОЙ ПЕРЕМЕННОЙ
- •2.1. Неопределенный интеграл
- •§17. Основные понятия
- •§20. Замена переменных в неопределенном интеграле
- •§21. Интегрирование по частям
- •§22. Интегрирование рациональных дробей
- •§23. Метод Остроградского
- •§24. Интегрирование тригонометрических функций
- •§25. Интегрирование иррациональных функций
- •§27. Задача о площади криволинейной трапеции
- •§29. Определенный интеграл с переменным верхним пределом
- •§30. Замена переменной в определенном интеграле
- •§31. Формула интегрирования по частям в определенном интеграле
- •§33. Приложения определенного интеграла
- •§34. Контрольные работы по разделу «Интегральное исчисление функции одной действительной переменной. Определенный интеграл»
- •Библиографический список
- •Приложение 1
- •Приложение 2
- •Приложение 3
- •Приложение 4
- •Приложение 5
- •Приложение 6
- •Приложение 7
- •Приложение 8
- •Приложение 9
- •Приложение 10
- •Приложение 11
- •Приложение 12
- •Приложение 13
- •Приложение 16
- •Приложение 17
- •Приложение 18
- •Приложение 19
- •Приложение 21
- •Приложение 22
В последних трех интегралах вычисления получились достаточно простыми, в то время как вычисление интегралов как полное разложение подынтегральной дроби в сумму простейших дробей было бы громоздким.
|
|
|
|
|
|
|
|
Задачи для самостоятельного решения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2x + 5 |
|
|
dx. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 − 5x + 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
1.∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.∫ |
|
|
|
|
|
|
|
dx. |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
x2 − 6x + 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x(x2 −1) |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2x5 − x4 − 3x2 +1 |
|
|
|
|
|
Д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
3. |
|
(x2 − 3x + 2)(x − 3) |
dx. |
|
|
|
|
4. |
|
|
|
|
|
|
− 6 |
dx. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ x2 + x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
5. |
|
|
|
dx |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6. |
∫ |
|
|
|
dx |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
∫ |
|
x3 +1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
x(x +1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
7. |
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8. |
∫ |
|
x2 − 8x + 7 |
|
dx. |
|||||||||||||||||||
∫ |
|
x |
4 |
+ 2x |
2 |
+ 9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−И3x −10) |
||||||||||||||||||||||||||
9. |
|
x4 + 2x2 + 9 |
dx. |
|
|
|
|
|
|
10. |
|
x5 + 7x3 − 8x |
|
dx. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
∫ |
|
(x −1)(x |
+ 3) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
x |
2 |
+ |
3x + 22 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
Ответы: |
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
1. ln |
|
x2 |
− 6 x + 8 |
|
+ 11ln |
x − 4 |
|
+ C. |
4. 3 ln |
x − 2 |
− 3 ln |
x + 3 |
+ C. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
обозначения |
|
|
|
|
|
2 |
|
x − 2 |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
6. |
1 |
|
|
+ ln |
|
|
x |
|
|
|
|
|
+ C. |
8. |
|
8 |
|
− |
|
|
|
|
27 |
|
|
+ |
|
30 |
|
ln |
x − 5 |
|
+ C. |
||||||||||||||||
|
1 + x |
|
|
|
|
x +1 |
|
|
|
|
|
|
|
49(x |
− 5) |
|
|
49(x + 2) |
343 |
|
|
|
x + 2 |
|
|||||||||||||||||||||||||
§23. Метод Остроградского |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
С |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Метод Остроградского интегрирования рациональных функций |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
спользуется в с туац ях, когда знаменатель дроби имеет кратные |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
корни. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Введем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
P(x) |
− правильная рациональная дробь; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
Q(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Q1 (x) |
− наибольший общий делитель (НОД) многочлена Q(x) и |
его производной Q'(x);
Q2 (x) = Q(x) : Q1 (x).
158
Запишем равенство интегралов |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
∫ |
P(x) |
dx = |
|
X (x) |
|
+∫ |
|
Y (x) |
|
|
dx, |
|
(46) |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Q1 (x) |
|
Q 2 (x) |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
Q (x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
где X (x) и Y (x) |
− многочлены с неопределенными коэффициентами, |
|||||||||||||||||||||||||
степени которых соответственно на единицу меньше степеней Q1 (x) |
||||||||||||||||||||||||||
и Q2 (x). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X (x) и Y (x) вы- |
|
Неопределенные коэффициенты многочленов |
||||||||||||||||||||||||||
числяются при помощи дифференцирования тождества (46). |
||||||||||||||||||||||||||
Примеры. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5x2 + 6x + 9 |
|
|
|
|
И |
|||||||||
1. Вычислить интеграл |
|
∫ |
|
|
|
dx . |
||||||||||||||||||||
|
(x − 3) |
2 |
(x +1) |
2 |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Решение. Решаем методом Остроградского |
||||||||||||||||||||||||||
Q(x) = (x − 3)2 (x +1)2 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Q'(x) = 2(x − 3)(x +1)2 + 2(x − 3)2 (xД+1) = 2(x +1)(x − 3) |
||||||||||||||||||||||||||
и2 |
2(x +1)(x − 3)(2x − |
2); |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
((x +1) |
+ (x − 3)) = |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
Q1 (x) = НОД(Q(x);Q'(Аx))= (x − 3)(x +1); |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
Q (x) = |
(x − 3)2 |
(x +1)2 : (x − 3)(x +1) = (x − 3)(x +1). |
|
|||||||||||||||||||||||
С |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Так как Q1 (x) |
|
Q2 (x) |
– многочлены второй степени, то X (x) и |
|||||||||||||||||||||||
Y (x) – многочлены первой степени. Запишем теперь равенство (46): |
||||||||||||||||||||||||||
∫ |
5x + 6x + 9 |
|
dx |
= |
|
|
|
Ax + B |
|
|
+ |
∫ |
|
|
Cx + D |
dx. |
||||||||||
(x |
− 3) |
2 |
(x |
+1) |
2 |
|
(x − 3)(x + |
1) |
|
(x − 3)(x +1) |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
159
Для нахождения неопределенных коэффициентов продифференцируем равенство
|
5x2 + |
6x + 9 |
= |
|
A(x − 3)(x +1) − |
(Ax + B)(2x − 2) |
+ |
Cx + D |
. |
||||
|
(x − 3)2 |
(x +1)2 |
|
|
|
(x − 3)2 |
(x +1)2 |
|
(x − 3)(x +1) |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Равенство для числителей имеет вид |
И |
||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||
5x2 + 6x + 9 = A(x − 3)(x +1) − (Ax + B)(2x − 2) + (Cx + D)(x − 3) |
|
||||||||||||
(x +1). |
|
|
|
|
|
|
|
Д |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Теперь при различных значениях x получаем |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
x |
|
|
А |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
= 3: |
72 = −4(3A + B); |
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
x = −1: |
8 = 4(−A + B); |
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
x = 1: |
20 = −4A − 4(C + D); |
|
|
|
|
||||
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
x |
= |
0 : |
9 = −3 + 2B − 3D. |
|
|
|
|
||
Получим систему |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
и |
3A + B = −18; |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
A − B = −2; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A + C + D = −5; |
|
|
|
|
||
С |
|
|
|
|
3A − 2B + 3D = −9. |
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Из первых двух уравнений, складывая их, получим |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
4A = −20; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A = −5; B = −3. |
|
|
|
|
|
Теперь последние два уравнения имеют вид |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
C + D = 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3D = 0. |
|
|
|
|
|
Поэтому C = 0; |
D = 0. |
|
|
|
|
|
160
Таким образом,
∫ |
5x2 |
+ 6x + 9 |
|
dx = |
− 5x − 3 |
+ ∫ 0dx = |
− 5x − 3 |
+ C. |
||
(x − 3) |
2 |
(x +1) |
2 |
(x + 3)(x +1) |
(x + 3)(x +1) |
|||||
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
− 5x − 3 |
|
|
+ C . |
|
|
|
|
|
И |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
(x + 3)(x +1) |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
2. Вычислить интеграл ∫ |
dx |
dx . |
|
|
|
|
|
|||||||||||
(x2 +1)2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Д |
|
||||
Решение. Решаем методом Остроградского: |
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Q(x) = (x2 +1)2 ; |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
Q '(x) = 2(x2 +1) 2x = 4x(x2 +1); |
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
Q |
(x) = НОД(Q(x);Q '(x))= x2 +1; |
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Q (x) = x2 |
+1. |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Так как Q1 (x) и Q2 (x) – многочлены второй степени, то много- |
||||||||||||||||||
неопределенными |
коэффициентами X (x) и Y (x) |
имеют пер- |
||||||||||||||||
члены с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
вую степень. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Зап сываем равенствоА |
|
|
|
|
||||||||||||||
С |
|
∫ |
|
|
2dx |
|
2 |
dx = Ax2 |
+ B + ∫ Cx2 |
+ D dx. |
|
(47) |
||||||
|
|
(x |
+1) |
|
|
x |
+1 |
x |
+1 |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Для нахожден я коэффициентов продифференцируем (47): |
||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
A(x2 +1) − (Ax + B) 2x |
Cx + D |
|
||||||||
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
+ x2 +1 . |
|
||||||||
|
(x2 +1)2 |
|
|
|
|
(x2 +1)2 |
|
|
||||||||||
Записываем равенство для числителей: |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
1 |
= A(x |
2 |
|
+1) − |
(Ax + B) 2x + (Cx |
+ D)(x |
2 |
+1). |
|
|||||||||
|
|
|
|
161
Теперь составим систему, которая получается при различных x :
|
x |
= |
0 : |
|
|
|
|
|
1 = A + D; |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
x = 1: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
1 = 2A − 2(A + B) + 2(C + D); |
||||||||||||||||
|
x = −1: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
1 = 2A + 2(−A + B) + 2(−C + D); |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
И |
|
x = 2 : |
|
|
|
|
1 = 5A − |
4(2A + B) + 5(2C + D). |
||||||||||||||
Делаем упрощения |
|
|
|
|
|
Д |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
A + D =1; |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2C + 2D =1; |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
− 2B + |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2B − 2C + 2D =1; |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4B +10C + 5D =1. |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
− 3A − |
|
|
||||||||||||
Сложим второе и третье уравнения: |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4D = 2; D = 1 , |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
из первого уравнения |
|
A = 1− 1 = 1 |
. Из второго уравнения B = C , а |
||||||||||||||||||
уравнение |
|
|
|
2 |
2 |
|
6C = 0, |
поэтому C = 0; B = 0. |
|||||||||||||
четвертое |
|
|
|
|
принимает вид |
||||||||||||||||
Равенство (47) пр н маетАвид |
|
|
|
||||||||||||||||||
С |
dx |
|
1 x |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 x |
|
1 |
|
|||||||
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
б= + |
|
|
dx = |
|
|
|
+ |
|
arctgx + C. |
|||||||
∫ (x2 |
|
+1)2 |
|
x |
|
+1 |
2 |
||||||||||||||
|
|
x2 |
+1 |
∫ |
|
x2 |
+1 |
|
2 |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
1 x |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
|
2 |
|
+ |
arctgx + C . |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
x2 +1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
162
|
|
3. Вычислить интеграл ∫ |
|
|
|
dx |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
(x |
3 |
|
−1) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
Решение. Решаем методом Остроградского |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Q(x) = (x3 −1)2 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Q'(x) = 2(x3 −1) 3x2 = 6x2 (x3 −1); |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Q (x) = НОД(Q(x);Q'(x)) |
= x3 |
−1; |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Д |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Q |
(x) |
|
= x3 −1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Так как Q1 (x) |
|
и Q2 (x) – многочлены третьей степени, то X (x) и |
|||||||||||||||||||||||||||||
Y (x) – многочлены второй степени снеопределенными коэффициентами. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Выписываем основное равенство |
|
|
|
|
|
|
|
И |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
dx |
|
= |
|
Ax2 + Bx |
+ C |
+ ∫ |
|
Dx2 |
+ Ex + F |
dx. |
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
2 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
−1 |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
(x |
|
−1) |
|
|
|
|
x |
|
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
Дифференцируя это тождество, получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
и |
|
|
−1) − 3x2 (Ax2 + Bx + C) |
|
Dx2 |
+ Ex + F |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
= |
(2Ax |
+ B)(x3 |
+ |
, |
|||||||||||||||||||||||
|
(x |
3 |
−1) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
3 |
−1 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А(x −1) |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
ли |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
С |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
1 |
= |
(2Ax + B)(x3 −1) − 3x2 (Ax2 + Bx + C) + (Dx2 + Ex + F)(x3 −1). |
163
Приравниваем коэффициенты при одинаковых степенях x :
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x5 |
|
|
|
D = 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x4 |
|
|
E − A = 0; |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
F − 2B = 0; |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
D + 3C = 0; |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
2A + E = 0; |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C |
|
|
|
|
B + F = −1. |
|
|
|
|
|
||||||||||
Отсюда A = 0; B = − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Д |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
1 |
; C = 0; D = 0; E |
|
= 0; |
F = − 2 и, следовательно, |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3 |
А |
|
|
3 |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
dx |
|
|
|
dx |
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|||||||
|
∫ |
|
|
|
|
|
= − |
|
|
|
|
|
|
− |
3 ∫ |
|
|
|
. И |
||||||||||||
|
(x3 −1)2 |
|
3 |
x3 −1 |
|
x3 −1 |
|||||||||||||||||||||||||
Для вычисления интеграла |
|
|
dx |
|
|
|
разлагаем подынтегральную |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
дробь на элементарные: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ x3 −1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
= |
|
|
L |
|
|
+ |
|
Mx + N |
, |
|
|||||||||||
их частяхПриравниваяравенства (48), получаем |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
x |
3 |
−1 |
|
x −1 x |
|
+ x +1 |
|
|
|
||||||||||||||||||
то есть |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
С |
|
1 = L(x2 + x +1) + (Mx + N)(x −1). |
(48) |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
L = |
|
1 . |
|
|
|
|
|
|
|||||
Полагая x = 1, получ м 1 = 3L ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
коэффициенты при одинаковых степенях x |
в обе- |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
L + M = 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
L − M + N = 0; |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
C |
|
|
L − N = 1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
164
Отсюда находим
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
M = − |
1 |
; N = − |
2. |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
Поэтому |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
∫ |
|
|
dx |
|
= |
1 |
∫ |
dx |
|
− 1 |
∫ |
|
x + 2 |
|
|
dx = |
1 ln |
|
x −1 |
|
− |
1 ln(x2 |
+ x +1) − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
x |
3 |
|
x −1 |
x |
2 |
|
|
||||||||||||||||
|
|
−1 |
|
3 |
|
3 |
|
+ x +1 |
|
3 |
|
|
|
|
|
6 |
|
− |
1 |
|
arctg |
2x |
+ |
1 |
+ C. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Д |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Теперь |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
1 |
|
x2 |
+ x +1 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2x + |
1 |
|
|
|
|||||||||||
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
ln |
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
arctg |
И+ C. |
||||||||||||||||
|
(x |
3 |
−1) |
2 |
|
3(x |
3 |
|
− |
1) |
9 |
(x |
−1) |
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
3 3 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x +1 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
Ответ: |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
+ |
1 |
ln |
x2 |
+ x + |
1 |
+ |
|
|
2 |
|
|
arctg |
+ C . |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3(x |
3 |
−1) 9 |
|
|
(x −1) |
2 |
|
|
|
3 3 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задачи для самостоятельного решения |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. |
|
|
|
|
|
|
2x − |
3 |
|
|
|
|
dx. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. |
|
|
|
|
|
3x + 5 |
|
|
|
dx. |
||||||||||||||||||
∫ (x2 − 3x |
+ 2)3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 + 2x |
+ 2)2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А∫ (x |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. ∫ |
|
|
|
x3 −1 |
|
|
dx. |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|||||||||
С |
|
|
|
|
|
|
|
+ x +1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x |
|
− 4x + 5) |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
(x |
+1)(x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
5. ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6. ∫ |
|
|
dx |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
(x |
+1) |
|
|
(x |
|
|
+1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x |
|
− |
1) |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
7. |
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8. |
|
|
|
x |
4 − 2x |
2 + 2 |
|
dx. |
|||||||||
и∫ 2 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
(x |
2 |
− |
|
2x |
+ 2) |
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
(x |
+ |
1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
165