- •Ўқув-услубий мажмуанинг таркибий тузилиши
- •Мажмуанинг қисқача аннотацияси
- •Тошкент – 2019
- •I.Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни
- •II. Ўқув фанининг мақсади ва вазифалари
- •III.Асосий назарий қисм (маъруза машғулотлари)
- •IV. Амалий машғулотлар бўйича кўрсатма ва тавсиялар
- •VI. Мустақил таълим ва мустақил ишлар
- •VII. Асосий ва қўшимча ўқув адабиётлар ҳамда ахборот манбаалари* Асосий адабиётлар
- •Қўшимча адабиётлар
- •Интернет сайтлари
- •Асосий қисм Фан бўйича маъруза мавзулари ва уларнинг мазмуни
- •Амалий машғулотларнинг тахминий мавзулари
- •Лаборатория ишларини ташкил этиш бўйича кўрсатмалар
- •Курс ишини ёзиш кўзда тутилмаган Мустақил ишни ташкил этишнинг шакли ва мазмуни
- •Тавсия этилаётган мустақил ишларнинг мавзулари
- •Дастурнинг ахборот-услубий таъминоти
- •Фойдаланиладиган адабиётлар рўйхати Асосий адабиётлар
- •2019 Йил “_____” август
- •Тошкент – 2019 й.
- •1. Ўқув фани ўқитилиши бўйича услубий кўрсатмалар
- •2. Маъруза машғулотлари
- •3. Амалий машғулотлар
- •4. Мустақил таълим
- •5. Фан бўйича талабалар билимини баҳолаш ва назорат қилиш меъзонлари
- •Якуний назоратни “Ёзма иш” асосида ўтказиш
- •6. Асосий ва қўшимча адабиётлар ҳамда ахборот манбалари Асосий адабиётлар
- •Қўшимча адабиётлар
- •Интернет сайтлари
- •Маъруза машғулотлари режаси маъруза машғулотлари режаси
- •Мавзулар бўйича матн аннотацияси ва охирги янгиликлар
- •1. Инвестиция: моҳияти, асосий турлари ва таркиби
- •2. Макроиқтисод ва инвестициялар алоқадорлиги
- •3. Инвестициялар таҳлилида асосланиладиган асосий иқтисодий концепциялар
- •Фирма бойлиги ўкбқ мбқ
- •4 . Ўзбекистон инвестиция сиёсатининг моҳияти ва йўналишлари
- •5. Иқтисодиётни ривожлантиришни асосий йўли – лойиҳаларни яратиш ва амалга ошириш
- •1. Лойиҳа нима?
- •Лойиҳанинг асосий элементлари қуйидагилардир:
- •2.Лойиҳаларнинг классификацияси
- •3. Лойиҳа ҳаёт даврининг асосий босқичлари
- •4.Лойиҳа муҳити
- •5. Лойиҳа объектлари ва субъектлари.
- •6. Лойиҳалар таҳлилининг моҳияти ва вазифалари
- •7. Лойиҳалар таҳлили тузилмаси
- •8. Давлатнинг иқтисодий фаолияти ва инвестиция лойиҳалари
- •1. Лойиҳаларни тайёрлаш тушунчаси
- •2. Инвестиция лойиҳалари ҳужжатларини тайёрлаш босқичлари
- •3. Инвестиция имкониятларини қидиришни ташкил қилиш
- •4. Лойиҳаларни бирламчи тайёрлаш ва бизнес режаларни ўрни
- •Бизнес-режанинг таркиби
- •5. Лойиҳани якуний варианти ва унинг техник-иқтисодий ҳамда молиявий жиҳатдан маъқуллиги
- •Тиа бўлимларининг тахминий тузилмаси қуйида келтирилган:
- •1. Инвестиция лойиҳаларини танлашда молиявий-иқтисодий баҳолашнинг роли
- •2. Дисконтлаш ҳақида тушунча
- •Бугунги олинган бир сўм, келгусида олинадиган бир сўмдан қиймат жиҳатидан каттадир.
- •3. Аннуитетнинг келгуси қиймати
- •4. Аннуитетнинг жорий қиймати
- •5. Рента қиймати
- •1. Инвестиция лойиҳаларини молиявий-иқтисодий баҳолашнинг моҳияти ва усуллари
- •2. Инвестиция лойиҳаларини молиявий – иқтисодий баҳолашда пул оқимларини дисконтлашга асосланган услублари
- •3. Инвестиция лойиҳаларини баҳолашнинг содда услублари
- •Рои ебит( 1- т) [ ( c .Й.Б.-c.Й.О):2]
- •1. Рақобатлашувчи инвестициялар ҳақида тушунча
- •2. Муқобил инвестициялар.
- •3. Инвестиция лойиҳаларининг амал қилиш муддатларидаги фарқлар.
- •4. Харажатларга кўра самарадорликни баҳолаш усули.
- •5. Ускуналарни таъмирлаш ёки алмаштириш ҳақидаги қарорларни асослаш.
- •1. Лойиҳаларни техник таҳлил қилишнинг вазифалари ва таркиби
- •2. Лойиҳаларни ишлаб чиқишнинг техник муаммолари
- •3. Лойиҳаларни жойлаштириш ўрни
- •4. Харажатлардаги ўзгаришлар
- •5. Лойиҳани амалга ошириш ишлари графиги
- •1. Нима учун экологик таҳлил керак?
- •2. Экологик таҳлилнинг вазифалари
- •3. Экология бўйича лойиҳа-смета хужжатларини тайёрлаш
- •4. Экологияни молиялаштириш манбалари.
- •1. Ижтимоий таҳлилнинг моҳияти ва таркибий қисмлари
- •2. Аҳолининг ижтимоий-маданий ва демографик хусусиятлари
- •3. Лойиҳа ва маҳаллий маданият талаблар
- •4. Лойиҳалардан манфаатдорликни таъминлаш масалалари
- •5.Ижтимоий лойиҳаларда хотин-қизларнинг роли
- •6. Ижтимоий таҳлилда мутахассислар масаласи
- •1. Институционал таҳлилнинг моҳияти ва мақсадлари
- •2. Институционал таҳлил тузилмаси
- •3. Лойиҳа иштирокчилари фаолиятидаги доимий муаммолар
- •4. Бозор иқтисодиёти институтларни ташкил этишга таъсир этувчи омиллар
- •5. Лойиҳаларнинг инвестициялардан кейинги босқичига эътиборсизлик
- •1. Молиявий таҳлилнинг моҳияти ва турлари
- •2. Молиявий рентабеллилик таҳлили
- •3. Молиялаштиришга эҳтиёж таҳлили
- •4. Лойиҳани эксплуатация қилувчи ташкилотнинг молиявий таҳлили
- •5. Лойиҳанинг молиявий самарадорлигини фойда баланси ёрдамида аниқлашнинг оддий усули
- •1. Иқтисодий таҳлилнинг моҳияти. Иқтисодий таҳлилни молиявий таҳлилдан фарқли жиҳатлари
- •2. Иқтисодий таҳлилнинг йўналишлари. Лойиҳасиз ва лойиҳа асосида ривожланишни қиёсий таҳлили
- •3. Иқтисодий таҳлилда яширин баҳолар
- •4. Манфатлар ва харажатларни ўлчаш услублари ва муаммолари
- •1.Лойиҳаларда ноаниқлик ва қалтислик тушунчалари.
- •2. Қалтисликларни бошқариш усуллари.
- •3. Қалтислик учун мукофот.
- •4 Лойиҳаларнинг қалтисликка чидамлилиги таҳлили.
- •5. Инвестицияларда қалтислик даражаси.
- •6. Инвестицияларда қалтислик даражасини босқичма-босқич баҳолаш
- •Мавзуга оид адабиётлар, журналлар ва интернет тармоғидан олинган тарқатма материаллар
- •Мақолалар
- •Мавзулар бўйича тақдимот слайдлари ва видео роликлар
- •Фанга доир видео маърузалар, видео роликлар
- •Қўлланиладиган педагогик технологиялари шарҳи қўлланиладиган педагогик технологиялари шарҳи
- •Маъруза машғулотларнинг ташкил этишнинг асосий шакллари
- •Маърузалар турлари вауларга хос хусусиятлар
- •2. Амалий машғулотларни ташкил этишнинг асосий шакллари
- •Амалий машғулотлар турлари ва уларга хос хусусиятлари
- •3. Маъруза ва амалий машғулотларда қўлланиладиган педагогик технологиялар
- •График ташкил этувчилар
- •Кластерни тузиш бўйича ўқув топшириғигайўриқнома
- •«Нима учун?» схэмасини тузиш бўйича ўқув топшириғига йўриқнома
- •«Қандай?» диаграммасини тузиш бўйича ўқув топшириғига йўриқнома
- •«Нилуфар гули» схэмасини тузиш бўйича ўқув топшириғига йўриқнома
- •Мустақил таълимга оид топшириқлар мустақил таълимга оид топшириқлар
- •Глоссарийлар глоссарийлар
- •Интернет сайтлар
- •М.С. Касимов
Интернет сайтлари
http:// www.gov.uz
http:// www.lex.uz
http://www.mineconomy.uz.
http://www.mf.uz
http://www.stat.uz
http://www. soliq.uz
http://www.cbu.uz
http://www.wordbank.org.
http://www.ebrd.org.
http://www.imf.org
http://www.scopus.com
http://www.webofscience.com
.
Асосий қисм Фан бўйича маъруза мавзулари ва уларнинг мазмуни
1-мавзу. Лойиҳа таҳлили билан боғлиқ иқтисодий концепциялар
Инвестициялар: моҳияти, турлари, таркибий тузилиши. Таваккал хавфи даражасига кўра реал активларга қилинган инвестицияларнинг таснифланиши. Макроиқтисодий назарияда инвестицияларнинг талқини. Жамғармалар ва инвестициялар. Фоиз ставкаси. Кутилаётган соф фойда нормаси. Инфляция. Тўлов баланси ва алмашинув курси. Ўзбекистон Республикасида инвестиция сиёсатининг асосий йўналишлари. Талабва таклиф таҳлили. Бозор мувозанати. Лойиҳа таҳлилининг услубий асослари. Истеъмолчининг хатти-ҳаракати. Талаб функцияси. Даромадлар яратиш ва корхона харажатлари. Фойдани максималлаштириш. Харажатлар эгри чизиғи. Ноаниқлик шароитидаги инвестициялар. Лойиҳа таҳлилида пул тушумлари ва чиқимлари.
2-мавзу. Лойиҳа таҳлили концепцияси
Лойиҳа концепцияси, унинг куч-ғайратини йўналтирувчи тизимни яратишда ҳамда танланган мақсадга эришиш учун зарур бўлган ресурсларни молиялаштиришдаги роли; лойиҳа муҳити (институционал (ташкилий), ички ва ташқи, сиёсий ва иқтисодий муҳит), лойиҳани портфелли бошқаришнинг асосий концепциялари ва давлат инвестиция дастурлари.Лойиҳанинг ҳаёт цикли. Лойиҳани тақдим этишда асосий эътибор қаратилиши лозим бўлган соҳалар: узоқ муддатлилик, ишсизликни тугатиш, аҳоли даромадларини оширишга йўналтирилганлик, тэнгликни таъминлаш, атроф муҳит муҳофазаси, жинсий дискриминацияга йўл қўймаслик, маҳаллий аҳоли менталитэти, лойиҳанинг иқтисодий, молиявий, техник, ижтимоий ва институционал нуқтаи назардан яшовчанлиги.
3-мавзу. Лойиҳаларни тайёрлаш
Тайёрлов босқичи вазифалари. Тайёрлов босқичидаги фаолиятнинг асосий вазифалари ва турлари; ишлаб чиқиш ва таҳлил.Лойиҳани ишлаб чиқишнинг асосий принциплари (самаралилик, интенсивлик, ишончлилик, яшовчанлик, соддалик, бошқарувчанлик); лойиҳани ишлаб чиқиш ва лойиҳасиз вазият билан таққослаш.
Лойиҳани ишлаб чиқиш босқичидаги вазифалар: лойиҳа мақсадини аниқлаш, лойиҳа мақсади ва вазифаларига нисбатан қўлланиладиган миқдорий кўрсаткичларни аниқлаш, лойиҳа соҳасини, майдонини ёки жойлашиш ўрнини аниқлаш, лойиҳадан манфаат кўрувчи потенциал шахсларни, шунингдек лойиҳани амалга ошириш натижаси таъсир этадиган аҳоли гуруҳини, лойиҳада иштирок этувчи корхоналарни аниқлаш, лойиҳа компонентларини аниқлаш ва ишлаб чиқиш, технологияларни танлаш; лойиҳанинг натижаларини аниқлаш, лойиҳа бўйича фаолият графигини тузиш; лойиҳанинг ташкилий структурасини ва бошқарув механизми бўйича таклифларни ишлаб чиқиш; лойиҳа мониторинг тизимини яратиш; билвосита ва бевосита харажатларни аниқлаш ва монитиринг қилиш.
4-мавзу. Инвестиция лойиҳаларини молиявий-иқтисодий баҳолашнинг услубий асослари
Пулнинг вақт ўтиши билан қиймати ўзгариши концепциясининг лойиҳа таҳлили учун аҳамияти, пул қийматига таъсир этувчи омиллар: инфляция, фоиз ставкаси ва таваккал хавфи, дисконтлаш концепцияси ва ҳисоблаш усули. Лойиҳани амалга ошириш учун зарур бўладиган ресурсларга талабни ҳамда амалга ошириш натижаларини баҳолаш. Товарларга ва хизматларга бўлган талаб ҳамда таклифни шунингдек рақобатни баҳолашда қўлланиладиган концепциялар, услублар ва атамалар, лойиҳанинг талабга таъсири ва лойиҳанинг баҳога таъсири.
Лойиҳа баҳосини аниқлаш; инвестицияларни баҳолаш услублари; лойиҳаларни баҳолашнинг дисконтлашга асосланган услублари; соф келтирилган қиймат; инвестициялар рентабеллиги; ички фойда нормаси.
5-мавзу. Инвестиция лойиҳаларни молиявий – иқтисодий баҳолашнинг асосий усуллари
Инвестиция лойиҳаларини молиявий-иқтисодий баҳолашнинг моҳияти ва усуллари. Инвестиция молиявий-иқтисодий баҳолашнинг пул тушумларининг дисконтлашга асосланган услублари. Инвестиция лойиҳалари ва бизнес режалари. Лойиҳаларни баҳолаш ва самарали лойиҳалар. Лойиҳаларни молиялаштириш манбалари. Лойиҳа таҳлилининг маркетинг, бухгалтерия ҳисоби. Молия менежменти, стратегик менежмент, молиявий ҳисоботлар. Бошқарув ҳисоботи, лойиҳаларни молиялаштириш, микроиқтисодиёт ва макроиқтисодиёт фанлари билан боғлиқлиги. Корхонани кредит олишдан олдинги ҳолатини баҳолаш. Инвестиция лойиҳаларини баҳолаш.
6-мавзу. Рақобатлашувчи инвестиция лойиҳаларини баҳолаш
Рақобатлашувчи инвестициялар ҳақида тушунча. Бир-бирини инкор этувчи инвестиция лойиҳаларини баҳолаш. Муқобил инвестициялар. Инвестиция лойиҳаларининг амал қилиш муддатларидаги фарқлар. Харажатларга кўра самарадорликни баҳолаш усули. Ускуналарни таъмирлаш ёки алмаштириш ҳақидаги қарорларни асослаш. Харажатларни камайтириш бўйича лойиҳаларни баҳолаш.
7-мавзу. Техник таҳлил
Техник таҳлилнинг мақсад ва вазифалари, лойиҳани, унинг ресурсларини ва қўлланилаётган технологияларни тасарруф қилиш, лойиҳа кўлами. Техник таҳлил структураси. Технологик жараён схэмаси ва техник иқтисодий таҳлил.Кўп компонентли лойиҳалар, мустақил, бир-бирини тўлдирувчи, бир-бирининг ўрнини босувчи компонентлар, лойиҳанинг жойлашиш ўрни таҳлили, лойиҳанинг технологик пакэти, молиявий харажатлар мезонлари ва чекловчилари, харажатлардаги ўзгаришлар, лойиҳаларни амалга ошириш бўйича ишлар графиги.
8-мавзу. Экологик таҳлил
Экологик таҳлилнинг мақсади, вазифалари ва хусусияти. Иқтисодиётни барқарор ривожлантириш.Умумий масалалар: потенциал, бевосита ва билвосита оқибатлар, мавжуд экологик вазият, атроф муҳитни муҳофаза қилишнинг минимал стандартлари, атроф муҳитни муҳофаза қилиш тизимлари, олдини олувчи, юмшатувчи ва компенсацион чоралар.Лойиҳанинг экологик хавфи (қалтислиги)ни таҳлил этиш ва лойиҳа компонентларини қайта кўриб чиқишда лойиҳалардан манфаат кўрувчилар иштироки; лойиҳадан манфаат кўриши мумкин бўлган кишилар орасида атроф муҳит ҳолати тўғрисида маълумот бериш. Атроф мухитни ҳимоя қилишни молиялаштириш. Экологик зарарларни қоплаб бериш. Экология учун субсидиялар.
9-мавзу. Ижтимоий таҳлил
Ижтимоий таҳлилнинг мақсад ва вазифалари. Лойиҳаларнинг мақсадли гуруҳи ва маҳаллий жамоа тавсифи; ижтимоий - маданий ва демографик тавсифлар; ишлаб чиқариш ва ижтимоий ташкилот; маданий нуқтаи назардан лойиҳанинг мос келиши ва аҳолининг лойиҳани амалга оширишда иштирок этишга тайёрлиги. Ижтимоий стратегияни аниқлаш.Инвестиция лойиҳаларида иштирок этиш масаласи: тэнглик, ишончлилик. Махсус дастурлар; ижтимоий суғурталаш тизими, мажбурий кўчириш, лойиҳа доирасида ўтказилаётган тадбирларда аёлларнинг роли.
10-мавзу.Институционал таҳлил
Инвестиция лойиҳасини ишлаб чиқиш жараёнида институционал таҳлилнинг мақсади ва вазифалари. Таҳлил қилиниши зарур бўлган асосий муаммолар: мавжуд институтларга баҳо бериш; уларнинг кучли ва заиф томонларини аниқлаш (инсон, физик, техник, маъмурий ва бошқарув жиҳатлари); қонунлар, қонуний актлар ва сиёсатни ўрганиш; уларнинг лойиҳани амалга оширишга кўрсатиши мумкин бўлган таъсирига баҳо бериш.Мавжуд институтларнинг иш юритиш тартиби, уларнинг ташкилий структурасига ўзгаришлар киритиш, ресурслар билан таъминлаш борасида таклифлар киритиш; лойиҳаларни тайёрлаш ва амалга оширишда ижтимоий ва хусусий секторнинг нисбий роли; тегишли агентликлар ичида шунингдек, бу агентликлар билан марказий ва маҳаллий ҳукумат ўртасидаги мувофиқлаштириш ва назорат қилиш механизми.Жаҳон банки лойиҳаларида институтционал таҳлил тартиби ва тажрибаси.
11-мавзу.Молиявий таҳлил
Молиявий таҳлилнинг мақсади ва вазифалари. Молиявий таҳлил турлари. Молиявий таҳлилда қўлланиладиган нархлар; нархларнинг тебраниши; нархлар тўғрисидаги ахборот манбалари; нархларни прогноз қилиш; ички ва жаҳон нархлари.Инфляция, молиявий таҳлилда инфляция тушунчаси. Корхонани молиявий таҳлили: фирма ёки лойиҳа базавий ташкилотининг «лойиҳа билан» ва «лойиҳасиз» вазиятлардаги молиявий аҳволи; фойда ва зарарлар,маблағғлар ҳаракати тўғрисида ва баланс ҳисоботлар тайёрлаш; самарадорлик нормаси ва молиявий кўрсаткичларни ҳисоблаш; инфляцияни фирманинг молиявий аҳволига таъсири.Молиявий таҳлил ва унинг услублари фойда ва зарар ҳисоботи. Пул тушумлари ва харажатлари прогнози.Молиявий таҳлил; лойиҳага сарф этиладиган харажатлар ва ундан олинадиган даромадларни аниқлаш; харажатлар ва даромадлар оқимини прогноз қилиш; харажатлар ва даромадлар таҳлили, минимал харажатлар таҳлили, харажатлар самарадорлиги, бошқа таҳлиллар воситасида олинган натижаларни изоҳлаш.
12-мавзу. Иқтисодий таҳлил
Иқтисодий таҳлил мақсад ва вазифалари. Иқтисодий таҳлилда даромад ва харажатлар. Иқтисодий ва молиявий баҳолар. Бозор нархлари ва муқобил қийматлар; яширин нархлар ва алмашинув курси. Шартли ташқисавдо товарлари, чегаравий нархлар.Шартли ноташқисавдо товарлари; ташқи савдога ҳақиқатда жалб қилинмаган шартли ташқисавдо товарлари; шартли ташқисавдо товарлари учун айлантириш (ўтказиш) коэффициентлари. Транспорт тўловлари; солиқлар ва субсидиялар; кредит битимлари.
13-мавзу.Лойиҳаларда ноаниқлик ва қалтислик таҳлили
Таваккал хавфи концепцияси. Таваккал хавфи классификацияси. Лойиҳани ишлаб чиқиш жараёнида таваккал хавфини камайтириш стратегияси. Таваккалчилик хавфига баҳо бериш.Тавакалчилик хавфини баҳолаш усуллари: таъсирчанлик таҳлили; критик миқдорлар таҳлили; «Ечимлар дарахти» услуби. Монте Карло имитацияси. Таваккалчилик хавфини босқичма-босқич баҳолаш усули. Умумий таваккалчилик хавфи даражаси.