- •Ўқув-услубий мажмуанинг таркибий тузилиши
- •Мажмуанинг қисқача аннотацияси
- •Тошкент – 2019
- •I.Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни
- •II. Ўқув фанининг мақсади ва вазифалари
- •III.Асосий назарий қисм (маъруза машғулотлари)
- •IV. Амалий машғулотлар бўйича кўрсатма ва тавсиялар
- •VI. Мустақил таълим ва мустақил ишлар
- •VII. Асосий ва қўшимча ўқув адабиётлар ҳамда ахборот манбаалари* Асосий адабиётлар
- •Қўшимча адабиётлар
- •Интернет сайтлари
- •Асосий қисм Фан бўйича маъруза мавзулари ва уларнинг мазмуни
- •Амалий машғулотларнинг тахминий мавзулари
- •Лаборатория ишларини ташкил этиш бўйича кўрсатмалар
- •Курс ишини ёзиш кўзда тутилмаган Мустақил ишни ташкил этишнинг шакли ва мазмуни
- •Тавсия этилаётган мустақил ишларнинг мавзулари
- •Дастурнинг ахборот-услубий таъминоти
- •Фойдаланиладиган адабиётлар рўйхати Асосий адабиётлар
- •2019 Йил “_____” август
- •Тошкент – 2019 й.
- •1. Ўқув фани ўқитилиши бўйича услубий кўрсатмалар
- •2. Маъруза машғулотлари
- •3. Амалий машғулотлар
- •4. Мустақил таълим
- •5. Фан бўйича талабалар билимини баҳолаш ва назорат қилиш меъзонлари
- •Якуний назоратни “Ёзма иш” асосида ўтказиш
- •6. Асосий ва қўшимча адабиётлар ҳамда ахборот манбалари Асосий адабиётлар
- •Қўшимча адабиётлар
- •Интернет сайтлари
- •Маъруза машғулотлари режаси маъруза машғулотлари режаси
- •Мавзулар бўйича матн аннотацияси ва охирги янгиликлар
- •1. Инвестиция: моҳияти, асосий турлари ва таркиби
- •2. Макроиқтисод ва инвестициялар алоқадорлиги
- •3. Инвестициялар таҳлилида асосланиладиган асосий иқтисодий концепциялар
- •Фирма бойлиги ўкбқ мбқ
- •4 . Ўзбекистон инвестиция сиёсатининг моҳияти ва йўналишлари
- •5. Иқтисодиётни ривожлантиришни асосий йўли – лойиҳаларни яратиш ва амалга ошириш
- •1. Лойиҳа нима?
- •Лойиҳанинг асосий элементлари қуйидагилардир:
- •2.Лойиҳаларнинг классификацияси
- •3. Лойиҳа ҳаёт даврининг асосий босқичлари
- •4.Лойиҳа муҳити
- •5. Лойиҳа объектлари ва субъектлари.
- •6. Лойиҳалар таҳлилининг моҳияти ва вазифалари
- •7. Лойиҳалар таҳлили тузилмаси
- •8. Давлатнинг иқтисодий фаолияти ва инвестиция лойиҳалари
- •1. Лойиҳаларни тайёрлаш тушунчаси
- •2. Инвестиция лойиҳалари ҳужжатларини тайёрлаш босқичлари
- •3. Инвестиция имкониятларини қидиришни ташкил қилиш
- •4. Лойиҳаларни бирламчи тайёрлаш ва бизнес режаларни ўрни
- •Бизнес-режанинг таркиби
- •5. Лойиҳани якуний варианти ва унинг техник-иқтисодий ҳамда молиявий жиҳатдан маъқуллиги
- •Тиа бўлимларининг тахминий тузилмаси қуйида келтирилган:
- •1. Инвестиция лойиҳаларини танлашда молиявий-иқтисодий баҳолашнинг роли
- •2. Дисконтлаш ҳақида тушунча
- •Бугунги олинган бир сўм, келгусида олинадиган бир сўмдан қиймат жиҳатидан каттадир.
- •3. Аннуитетнинг келгуси қиймати
- •4. Аннуитетнинг жорий қиймати
- •5. Рента қиймати
- •1. Инвестиция лойиҳаларини молиявий-иқтисодий баҳолашнинг моҳияти ва усуллари
- •2. Инвестиция лойиҳаларини молиявий – иқтисодий баҳолашда пул оқимларини дисконтлашга асосланган услублари
- •3. Инвестиция лойиҳаларини баҳолашнинг содда услублари
- •Рои ебит( 1- т) [ ( c .Й.Б.-c.Й.О):2]
- •1. Рақобатлашувчи инвестициялар ҳақида тушунча
- •2. Муқобил инвестициялар.
- •3. Инвестиция лойиҳаларининг амал қилиш муддатларидаги фарқлар.
- •4. Харажатларга кўра самарадорликни баҳолаш усули.
- •5. Ускуналарни таъмирлаш ёки алмаштириш ҳақидаги қарорларни асослаш.
- •1. Лойиҳаларни техник таҳлил қилишнинг вазифалари ва таркиби
- •2. Лойиҳаларни ишлаб чиқишнинг техник муаммолари
- •3. Лойиҳаларни жойлаштириш ўрни
- •4. Харажатлардаги ўзгаришлар
- •5. Лойиҳани амалга ошириш ишлари графиги
- •1. Нима учун экологик таҳлил керак?
- •2. Экологик таҳлилнинг вазифалари
- •3. Экология бўйича лойиҳа-смета хужжатларини тайёрлаш
- •4. Экологияни молиялаштириш манбалари.
- •1. Ижтимоий таҳлилнинг моҳияти ва таркибий қисмлари
- •2. Аҳолининг ижтимоий-маданий ва демографик хусусиятлари
- •3. Лойиҳа ва маҳаллий маданият талаблар
- •4. Лойиҳалардан манфаатдорликни таъминлаш масалалари
- •5.Ижтимоий лойиҳаларда хотин-қизларнинг роли
- •6. Ижтимоий таҳлилда мутахассислар масаласи
- •1. Институционал таҳлилнинг моҳияти ва мақсадлари
- •2. Институционал таҳлил тузилмаси
- •3. Лойиҳа иштирокчилари фаолиятидаги доимий муаммолар
- •4. Бозор иқтисодиёти институтларни ташкил этишга таъсир этувчи омиллар
- •5. Лойиҳаларнинг инвестициялардан кейинги босқичига эътиборсизлик
- •1. Молиявий таҳлилнинг моҳияти ва турлари
- •2. Молиявий рентабеллилик таҳлили
- •3. Молиялаштиришга эҳтиёж таҳлили
- •4. Лойиҳани эксплуатация қилувчи ташкилотнинг молиявий таҳлили
- •5. Лойиҳанинг молиявий самарадорлигини фойда баланси ёрдамида аниқлашнинг оддий усули
- •1. Иқтисодий таҳлилнинг моҳияти. Иқтисодий таҳлилни молиявий таҳлилдан фарқли жиҳатлари
- •2. Иқтисодий таҳлилнинг йўналишлари. Лойиҳасиз ва лойиҳа асосида ривожланишни қиёсий таҳлили
- •3. Иқтисодий таҳлилда яширин баҳолар
- •4. Манфатлар ва харажатларни ўлчаш услублари ва муаммолари
- •1.Лойиҳаларда ноаниқлик ва қалтислик тушунчалари.
- •2. Қалтисликларни бошқариш усуллари.
- •3. Қалтислик учун мукофот.
- •4 Лойиҳаларнинг қалтисликка чидамлилиги таҳлили.
- •5. Инвестицияларда қалтислик даражаси.
- •6. Инвестицияларда қалтислик даражасини босқичма-босқич баҳолаш
- •Мавзуга оид адабиётлар, журналлар ва интернет тармоғидан олинган тарқатма материаллар
- •Мақолалар
- •Мавзулар бўйича тақдимот слайдлари ва видео роликлар
- •Фанга доир видео маърузалар, видео роликлар
- •Қўлланиладиган педагогик технологиялари шарҳи қўлланиладиган педагогик технологиялари шарҳи
- •Маъруза машғулотларнинг ташкил этишнинг асосий шакллари
- •Маърузалар турлари вауларга хос хусусиятлар
- •2. Амалий машғулотларни ташкил этишнинг асосий шакллари
- •Амалий машғулотлар турлари ва уларга хос хусусиятлари
- •3. Маъруза ва амалий машғулотларда қўлланиладиган педагогик технологиялар
- •График ташкил этувчилар
- •Кластерни тузиш бўйича ўқув топшириғигайўриқнома
- •«Нима учун?» схэмасини тузиш бўйича ўқув топшириғига йўриқнома
- •«Қандай?» диаграммасини тузиш бўйича ўқув топшириғига йўриқнома
- •«Нилуфар гули» схэмасини тузиш бўйича ўқув топшириғига йўриқнома
- •Мустақил таълимга оид топшириқлар мустақил таълимга оид топшириқлар
- •Глоссарийлар глоссарийлар
- •Интернет сайтлар
- •М.С. Касимов
1. Лойиҳаларни техник таҳлил қилишнинг вазифалари ва таркиби
Техник таҳлил асосий техник - иқтисодий кўрсаткичлар ёрдамида амалга оширилади. Жумладан ишлаб чиқариш харажатлари,маҳсулотни сифати, маҳаллий хом ашёда маҳсулот чиқариш, янгидан ишлаб чиқрилган маҳсулот ва унинг експорт салоҳияти каби саволлар ва кўрсаткичлар ўрганилади.
Техник таҳлилга қуйидагиларни кўриб чиқиш ва белгилаш киради:
Техник ва технологик жиҳатдан муқобил вариантлар.
Лойиҳани жойлаштириш ўрни бўйича муқобил вариантлар.
Лойиҳа ҳажми.
Лойиҳани амалга ошириш муддатлари.
Хом ашё, ишчи кучи ва бошқа ресурслардан фойдаланиш имкониятлари ва уларнинг етарлилигини.
Лойиҳа маҳсулоти учун бозор сиғими (ҳажми).
Кўзда тутилмаган омилларни ҳисобга олган ҳолда лойиҳа харажатлари.
2. Лойиҳаларни ишлаб чиқишнинг техник муаммолари
Турли лойиҳаларда учрайдиган техник муаммолар ўзига хос бўлади. Аммо айрим муаммолар (барча лойиҳаларга бўлмасада) кўпчилик лойиҳаларга хос бўлади ва уларни идентификация қилиш мумкин. Бу муаммолар қуйидаги категорияларга бўлинадилар: мулк шакли; лойиҳа кўлами; амалга ошириш муддатлари ҳамда технлогияларни танлаш ва тўплаш.
Лойиҳаларнинг компонентлари бўйича турланиши
Лойиҳа компонентла-ри |
Харажатларга кўра мустақил |
Харажатларга кўра бир-бирини тўлдирувчи |
Харажатларга кўра бир-бирининг ўрнини босувчи |
Даромадларга кўра мустақил |
Умумий НПВ мустақил НПВ лар йииндисига тэнг |
Умумий НПВ мустақил НПВ лар йииндисидан катта |
Умумий НПВ мустақил НПВ лар йииндисидан кичик |
Даромадларга кўра бир-бирини тўлдирувчи |
Умумий НПВ мустақил НПВ лар йииндисидан катта |
Умумий НПВ алоҳида НПВ лар йииндисидан катта |
Аниқланмаган натижа. Бирма-бир солиштириб кўриш талаб этилади |
Даромадларга кўра бир-бирининг ўрнини босувчи |
Умумий НПВ алоҳида НПВ лар йииндисидан кичик |
Аниқланмаган натижа. Бирма-бир солиштириб кўриш талаб этилади |
Умумий НПВ алоҳида НПВ лар йииндисидан кичик |
Кўпгина кўп мақсадли лойиҳалар харажатларга кўра бир-бирини тўлдирувчи, даромадларга кўра еса бир-бирини ўрнини босувчи ҳисобланади. Масалан, суориш ва гидроэлектростанция учун умумий туон қуриш алоҳида-алоҳида туон қуришга нисбатан кам харажат талаб етади. Лекин электрэнергияси олиш учун қишда оқизилган сув суориш учун фойдасиз бўлса, ёзда суориш учун электрэнергияси олиш эҳтиёжларидан кўпроқ сув оқизилади. Сув оқизиш миқдори ГЕС талаблари учун ҳам қишлоқ хўжалиги талаби учун ҳам зарур бўлган оптимал миқдордан кўп бўлади.
3. Лойиҳаларни жойлаштириш ўрни
Лойиҳанинг жойлашиш ўрнини белгиловчи омиллар турли-туман бўлиб, бу омилларни ҳам таҳлил қилиш мумкин. Лойиҳа учун НПВни максималлаштирадиган жой энг яхши ҳисобланади. Кўп ҳолларда жойлашиш ўрнини танлаш ҳам лойиҳа кўламини белгилашдаги каби бир қатор жиҳатларни ҳисобга олишни талаб етади. Масалан, саноат корхонаси ёки хом ашё базаси яқинига ёки бошланич энергия манбаи яқинига ёки маҳсулот бозори ёнига ёки бўлмаса тегишли инфратузилмага яқин жойда қурилиши мумкин. Ҳар бир вариант ўз афзалликлари ва камчиликларига эга. Максимал НПВ ни таъминлайдиган жойлашиш ўрни танланиши учун бу афзалликлар ва камчиликлар баҳоланиши ҳамда таққосланиши мумкин.