63688

У.Гн³лам¸да¢, ².Жук, В.Макс³мов³ч, Д.Санюк, Л.Тарасюк ³ ³нш.); стракатасць кантэкста¢ (³дэалаг³чных, ф³ласофск³х, эстэтычных); ³дэйна-канцэптуальнае, а не «жанравае» мысленне; важнасць змясто¢насц³ ¢ аднос³нах да зместу; б³нарнасць м³фалаг³чнай паэтык³. С³нтэтызм Купалы – рэал³стычны, рамантычны ³ с³мвал³чны пачатак.

Касм³зм Купалы, ягонае мес³янерства, мадэрн³зм. Траг³чнае прадчуванне Сусветнага зла. Мужык-беларус (як асоба) – народ – Маладая Беларусь – сумарны трыядны «эвалюцыйны» вобраз л³рычнага героя 1905-1916 г. Фантасмагарычны характар сусветнага зла, якое нясе разбуральны пачатак (вершы 10-х гадо¢). Бунтарск³ дух Купалы–неарамантыка. Кашмарны сон-ява як папярэ- джанне-наступства. Абсурднасць, драматызм быцця, пачуцц¸ адз³ноты ¢ змаганн³ за «долю людскую».

Найбольш цэласны перыяд творчасц³ – 1918-1922 г. Тэма беларускай дзяржа¢насц³. Няспра¢джаная мроя «людзьм³ звацца». Адчуванне катастраф³чнасц³, зачараванага кола злой вол³, року. Матывы туг³, бездарожжа. «Метафарычная м³фатворчасць» Купалы. Пазнанне Бацька¢шчыны ¢ сабе ³ сябе ¢ ¸й паглыбляецца драматызмам светаадлюстравання. Свет бачыцца ¢ сутыкненн³ кантраста¢, у нервовай дысгармон³³. Сугалоссе рэл³г³йнага матыву з матывам патрыятычным. Купала¢ск³ маты¢ пошуку праведнасц³.

Хваласпе¢ная рытарычнасць, ³люстрацыйнасць, публ³цыстыч- насць, кантрастнасць паэз³³ 30-х гадо¢. Трагедыйная сутнасць творчасц³: усведамленне не в³ны, а бяды Купалы-прарока ¢ тага- часс³. «Адз³насць» Купалы як паэта нацыянальнага ³ савецкага.

Лекцыя 2. Паэмы Янк³ Купалы (ранн³я, с³мвал³чныя, драматычныя)

1.Ун¸сак Купалы ¢ стварэнне беларускай паэмы.

2.Ранн³я паэмы: паэмы-балады («Н³кому», «Адплата кахання») ³ паэмы-трагеды³ («З³мою», «Калека», «У п³л³па¢ку», «За што?»).

3.С³мвал³чныя паэмы («На куццю», «Чара¢н³к»): пошук гера³чнага ³дэалу.

4.Драматычныя паэмы «Адвечная песня», «Сон на кургане» як паэмы мадэрн³сцк³я.

5.Янка Купала ³ славянск³ рамантызм.

Арыг³нальнае вырашэнне праблемы траг³чнага ¢ Купалавым паэмным жанры – гэта гера³зацыя траг³чнага ³ драматызацыя траг³чнага. Купала¢ская канцэпцыя л³рызацы³.

101

Геро³ ранн³х паэм – геро³-самотн³к³, ахвяры «сусветнага зла». Маты¢ «або-або»; прадвызначанасць л¸су, драматызм развязк³. Свабодалюбная ³дэя ¢с³х ранн³х паэм.

«Знакавасць» с³мвал³чных паэм. До¢г³ шлях да чытача. Асэнсаванне тэмы Бацька¢шчыны ¢ аспекце г³сторыка-м³фалаг³чнай памяц³. Княз¸¢ства як ¢васабленне ³дэалу, гаспадарання ¢ крыв³цк³м беларуск³м доме («На куццю»). Умо¢на зн³таванае трохчасавае вымярэнне. Чара¢н³к-слепаводн³к як увасабленне зла (маты¢ лаб³рынтнасц³, наканаванасц³).

«Этапнасць» драматычных паэм: ад ранн³х да фальклорнарамантычных, ад Купалы-л³рыка да Купалы-драматурга. М³стэрыяльны пачатак «Адвечнай песн³»: колазваротнасць ³ наканаванасць (кола як с³мвал безвыходнасц³, наканаванасц³). Трансфармацыя кола ¢ шлях («Сон на кургане»): бачанне прарочага сну. Трагедыя прарока ¢ паэме: трагедыя чалавечага «я», немагчымасць рэал³заваць сваю «самасць». Алаг³чнасць, абсурднасць ³снавання («Людз³!...

Што людз³. Ц³ ¸сць дзе м³ж ³х // Годны адз³н хоць у людз³, // Мутнасцю, трупам нясе ад ус³х...»). Сам як пра¢дашукальн³к. Шматзначная с³мвал³чная вобразнасць (сон-летарг³я, курган, шлях, скарб, Чорны, пажар, вяселле, русалк³). «Паязджанская» ф³нальная тыпалог³я.

Паэмы Янк³ Купалы ¢ кантэксце славянскага рамантызму: абрадавае свяшчэннадзейства («На куццю»), м³фалаг³заваная зашыфраванасць русалак («Сон на кургане»). Пяснярская м³с³я будз³целя-прарока м³цкев³ча¢скага вайдэлоты (паэма А.М³цкев³ча «Конрад Валенрод») ³ купала¢скага героя. Янка Купала ³ е¢рапейск³ с³мвал³зм: польск³я С.Выспянск³, С.Пшыбышэ¢ск³, расейск³я Л.Андрэе¢, А.Салагуб, В.Бруса¢; нарвежск³ Г.²бсен, бельг³йск³ М.Метэрл³нк.

Практычныя занятк³ 1. Фальклорна-рамантычныя паэмы – вяршыня Купалавага паэмнага жанру

1.Купала-рамантык з Купалам-неарамантыкам (ад «Кургана» да «Маг³лы льва»).

2.Жанравыя разнав³днасц³ паэм: гера³чныя, паэма-траге- дыя, паэма-¢топ³я.

3.Загадка паэмы «Безназо¢нае».

Пытанн³ ³ заданн³

àПатлумачце разуменне купала¢скага рамантызму як бунтарнага, узн¸слага, вая¢н³чага.

àНакольк³ сумяшчальныя паняцц³ траг³чнага ³ гера³чнага ¢ паэмах «Курган», «Бандаро¢на»?

102

àЯк Вы разумееце выраз сучаснага паэта Р.Барадул³на: «Зямля гаворыць з небам курганам³»? У чым паганскае сваяцтва, «шлюбнасць» Зямл³ ³ Неба? У кн³зе А.Афанасьева «Древо жизни» (1983) знайдз³це тлумачэнне м³фалагем Неба, Зямл³, Агню.

àДакажыце, што Машэка («Маг³ла льва») – герой траг³чны.

Ó÷ûì в³на-драма народа перад героем? Супраць чаго бунтуе Машэка? Як³м чынам народ згладжвае сваю в³ну перад Машэкам?

àЦ³ бы¢ у Натальк³ шанц стаць сапра¢днай мужнай гера³няй? Як³ ³ кал³?

àПаэма «Маг³ла льва» – паэма рамантычная? Без н³воднага гера³чнага вобраза?

àЧаму паэма «Яна ³ я» – паэма-¢топ³я? Дакажыце.

àТраг³чна-¢звышанае ¢ паэме. Чаму Купала амаль восем гадо¢ не публ³кава¢ паэму? (упершыню – у газеце «Беларусь» (1920 г.).

Лекцыя 3. Драматург³я Янк³ Купалы (п’есы «Па¢л³нка», «Раск³данае гняздо»)

1.Янка Купала – драматург, ягоны ¢н¸сак у беларускую клас³чную драматург³ю.

2.«Па¢л³нка» як траг³камедыя.

3.Задума п’есы, яе дакументальная б³яграф³чнасць.

4.²äýÿ, òýìà, с³мвал³чна-вобразны змест п’есы.

5.Ñöýí³÷íàå æûöö¸ «Ïà¢ë³íê³».

6.«Раск³данае гняздо» – першая нацыянальная драма.

7.Г³сторыя нап³сання, б³яграф³чная аснова твора.

8.Рамантычна-с³мвал³чны змест п’есы.

9.У кожнага героя – свой шлях-пошук.

10.С³мвал³чны вобраз Старца-прарока ³ роля-функцыя Незна¸мага.

Пытанн³ ³ заданн³

àЯнка Купала – рамантык ³ с³мвал³ст. У чым могуць спаборн³чаць пам³ж сабой Купала-паэт ³ Купала-драматург?

àУ чым сутнасць траг³чнага ¢ траг³камеды³ «Па¢л³нка»? Чаму твор задумва¢ся як камедыя? Ц³ магчыма (³ кал³) Па¢л³нчына вяселле?

àЧаму Па¢л³нка зб³рае тольк³ самыя неабходныя клуначк³ перад уц¸кам³ з хаты? Нелаг³чна ц³ матывавана? Абгрунтуйце свой адказ.

àНазав³це прататыпы вобраза¢ «Па¢л³нк³».

103

àШто агульнае ¢ Купалы-а¢тара з Як³мам Сарокай? з Быко¢ск³м?

àЧаму Ф.Аляхнов³ч перараб³¢ ф³нал п’есы ¢ сва³х «Заручы- нах Па¢л³нк³»?

àÕòî ¢ «Па¢л³нцы» «катал³затар» траг³чнага? Хто як не сам беларус кры¢дз³ць Беларусь? Беларусь пакутуе ³ ад кры¢ды сва³х сыно¢. Такая пакута-кры¢да – найбольшая. Дык хто – «катал³затар»?

àЧаму драма «Раск³данае гняздо» – драма с³мвол³ка-ра- мантычная? Згадайце ³ расшыфруйце гало¢ныя вобразы-с³мвалы.

àЯк³ самы траг³чны вобраз у драме? Чаму?

àЧаму Янка Купала абра¢ для Зоськ³ шлях вар’яцтва?

àЦ³ ¢клада¢ перспектыву Купала ¢ заключныя радк³ прамо¢ленага Зоськай: «Я» – карале¢на, я – ¢се¢ладная пан³ Беларус³...»

àХутчэй знойдуць ц³ згубяць Бацька¢шчыну так³я шукальн³к³, як «шал¸ны» Незна¸мы, «адурманены» (З.Санюк) Сымон ³ «звар’яцелая» Зоська? Заключная купалава рэмарка – «³ двое н³кнуць у цемнаце» – г.зн. у невядомым.

àЯкое месца займаюць вобразы «раск³данага гнязда», «забранага краю» ¢ вобразнай прасторы беларускай л³таратуры па- чатку ХХ ст.?

Лекцыя 4. «Тутэйшыя» Янк³ Купалы – клас³чны твор беларускай драматург³³.

1.Жанр клас³чнага твора, яго л¸с.

2.Усе геро³ хварэюць на «тутэйшасць».

3.«Тутэйшасць» – хвароба не рапто¢ная. С³мптомы – у «звярах сляпых».

4.«Тутэйшыя» – твор-папярэджанне.

Пытанн³ ³ заданн³

àЗнайдз³це ¢ тлумачальным сло¢н³ку паясненне паняцця¢ «тутэйшы», «тутэйшасць» ³ суадняс³це яго змест са з’явай у творы.

àЯкая самая небяспечная рыса «тутэйшага»? Чым яна пагражае?

àШто бл³з³ць ³ чым розняцца Купалавы «паязджане» ³ Купалавы «тутэйшыя» ¢ сва³х блуканнях?

àДзе Купала ñàì ó ï’åñå?

àТутэйшасць Зносака ц³ тутэйшасць Здольн³ка для Купалы- а¢тара, Купалы-³нтэл³гента больш балючая?

àНакольк³ актуальная праблема тутэйшасц³ с¸ння ¢ нашым

104

грамадстве? ² разам з тым накольк³ небяспечнае гэтае непрыхаванае ажы¢ленне-зая¢ка?

Для большай доказнасц³ свайго расповеду «адштурхн³цеся» ад заключных радко¢ л³таратуразна¢чага трыпц³ху «Анталаг³чнае ядро «Тутэйшых» купалазна¢цы ².Жука: «яблычка» не кл³кала наперад.

Яно мела адчувальны маты¢ зваротнасц³, цыкл³чнасц³... Кола п’есы рыпнула... П’еса знерухомела, знерухоме¢ нясмачны г³старычны чаС.Зно¢ неймаверным цяжарам лягла на яго ³дэя сходу па Бацька¢шчыну... Тэкст ажывае ³ с¸ння... Але неяк не па-люд- ску ажывае»1 .

Мастацк³я творы

Купала Я. По¢ны збор твора¢. У 9 т. Т. 1. Вершы, пераклады 1904-1907. – Мн.: Маст. л³т., 1995. – 462 с.

· Вершы:

«Мая доля», «Мужык», «Што ты сп³ш?..», «Там», «Мая мал³тва», «З песень нядол³», «Не глядз³...», «Шум³ць шумненька га¸к», «А¢тарцы «Скрыпк³ беларускай», «Ворагам Беларушчыны», «Я не для вас...», «Не чакай...», «Я не паэта», «З ма³х песень», «Да песень», «Песня аб песнях», «Гэта крык, што жыве Беларусь», «А хто там ³дзе?», «Я мужык-беларус», «Да дзя¢чатак», «Дзя¢чынка, галубка мая!».

Купала Я. По¢ны збор твора¢: У 9 т. Т. 2. Вершы, пераклады 1908-1910. – Мн.: Маст. л³т., 1996. – 342 с.

· Вершы:

«Крыжы», «Араты», «Роднае слова», «Перад в³сельняй», «Замчышча», «Песняру беларусу», «Явар», «До¢гажаданая», «Чорны Бог», «Курганы», «Адцв³танне», «Песня званара», «Песня сонцу», «Явар ³ кал³на», «Я ад вас дал¸ка...», «Мой край», «Ц³ ты ¢зойдзеш кал³, сонца?», «Дзя¢чынцы», «Пакахай мяне, дзя¢чынка...», «Лета», «Чары».

КупалаЯ. По¢ны збор твора¢: У 9 т. Т. 3. Вершы, пераклады 1911-1914. – Мн.: Маст. л³т., 1997. – 342 с.

· Вершы:

«Ва¢калак», «Хохл³к», «Жняя», «¡ вечным боры...» («У вечным боры цемнатворы...»), «Чара¢н³к», «Мая мал³тва» («Ва ¢сяку м³нуту, ва ¢сякай патрэбе...»), «З кутка жадання¢» («З цэлым народам гутарку весц³...»), «Цару неба ³ зямл³» («За што, о Божа праведны, магучы...»), «Забраны край», «У ночным царстве» («Скрыпяць трухляц³най ас³ны...»), «Абн³м³...» («Абн³м³ ты мяне, маладая...»), «Не шукай...» («Не шукай ты шчасця, дол³...»), «Станогае Л³ха» («Станогае Л³ха-Нядоля...»), «Песняй тольк³» («Песняй тольк³ на свеце жыву я...»), «Моладз³» («На цябе, наша моладзь, надзея...»).

ÊупалаЯ. По¢ны збор твора¢: У 9 т. Т. 4. Вершы, пераклады 1915-1929. – Мн.: Маст. л³т., 1997. – 446 с.

1 Жук ². Сустрэчны рух: л³таратуразна¢чыя эцюды. – Гродна, 1998. – С.106.

105

· Вершы:

«Бы¢ гэта сон...», «Таей до¢гажданай», «Сярод маг³л», «Бацька¢шчына» («З зямл¸й ³ небам звязывае мяне н³ць...»), «Смейся!..» («Ха-ха-ха-ха! Будзь весел, к³нь хныкаць...»),

«Свайму народу», «На сход!», «У вырай», «Званы», «Спадчына» («Ад прадзеда¢ спакон вяко¢...»), «Паязджане», «Мая вера», «Па¢стань...» («Па¢стань з народу нашага, прарок...»), «Мая навука», «На б³блейск³я матывы», «Перад будучыняй», «Арлянятам», «Дзве сястры», «...О так! Я – пралетар!..», «Сей, вольны сейб³т!», «² што я ¸й зраб³¢ такое?», «Аб дзя¢чыне», «На Да¢г³на¢ск³м гасц³нцы», «Дыктатура працы», «Сыходз³ш, в¸ска, з яснай явы...».

· Пераклад: «Слова аб палку ²гаравым».

Êупала Я. По¢ны збор твора¢: У 9 т. Т. 5. Вершы, пераклады 1930-1942. – Мн.: Маст. л³т., 1998. – 278 с.

· Вершы:

«Песня буда¢н³цтву», «Я – калгасн³ца...», «Госц³», «Вечарынка», «Алеся», «Хлопчык ³ л¸тчык», «Як я молада была...» , «Л¸н», «Дзве дзя¢чыны», «Як у госц³ сын прыеха¢...», «Наша моладзь» («М³лая моладзь, сла¢ная моладзь...»), «А мы сабе сеем ³ сеем...», «Ты з Заходняй, я з Усходняй...», «Аб Стал³не-сейб³ту» («Аб Стал³не-сейб³ту песня мая...»), «Беларуск³м партызанам» («Партызаны, партызаны...»), «Зно¢ бузем шчасце мець ³ волю».

Êупала Я. По¢ны збор твора¢. У 9 т. Т. 6. Паэмы, пераклады. – Мн.: Маст. л³т., 1999. – 430 с.

· Паэмы:

«З³мою», «Н³кому», «Калека», «Адплата кахання», «За што?»; «Курган», «Бандаро¢на», «Маг³ла льва», «Яна ³ я», «На куццю», «На

Дзяды»; «Безназо¢нае», «Над ракой Арэсай», «Тарасава доля».

Êупала Я. По¢ны збор твора¢: У 9 т. Т. 7. Драматычныя паэмы ³ п’есы.

–Ìí.: Ìàñò. ë³ò., 2001. – 399 ñ.

·Драматычныя паэмы: «Адвечная песня», «Сон на кургане».

·Ï’åñû: «Па¢л³нка», «Раск³данае гняздо», «Тутэйшыя».

Купала Я. Жыве Беларусь: Вершы, артыкулы / Уклад, прадм. ³ камент. В.Рагойшы. – Мн.: Маст. л³т, 1993. —477 с.

· Ïóáл³цыстыка: арт. «Больш самачыннасц³», «Незалежнасць», «Адбудова Беларус³», «Моладзь ³дзе!»

Л³таратура пра жыцц¸вы ³ творчы шлях Янк³ Купалы

Манаграф³³, эсэ, дапаможн³к³, зборн³к³, успам³ны

1.Багданов³ч ². Янка Купала ³ рамантызм. – Мн., 1989.

2.Бярозк³н Р. Свет Купалы. Звенн³. – Мн., 1981.

3.Васючэнка П.В. Драматург³чная спадчына Янк³ Купалы: Вопыт сучаснага прачытання. – Мн., 1994.

106

4.óíòà¢ò Ô. З картатэк³ памяц³. – Гродна: ГрДУ, 2000. – 155 с.

5.Ãí³ëàì¸äࢠÓ. Янка Купала. Новы погляд. – Мн., 1995.

6.Дрозд С. Адам М³цкев³ч ³ Янка Купала: духо¢нае пабрац³мства (беларуска-польск³я л³таратурныя ¢заемасувяз³ Х²Х – пачатку стагоддзя¢). – Гродна, 1998. – 142 с.

7.Æóê ².Â. Анталаг³чнае ядро «Тутэйшых» (л³таратуразна¢чы трыпц³х) // Жук ².В.Сустрэчны рух: л³таратуразна¢чыя эцюды. – Гродна, 1998. – С.53-106.

8.Êîëàñ Ã. Каран³ м³фа¢ (Жыцц¸ ³ творчасць Янк³ Купалы). – Мн.: Бел. гуман³т. адукац.-культ. цэнтр, 1998. – 348 с.

9.Лепеша¢ ².Я. ¨н не прыня¢ зло, альбо Пра купалавы песн³ з турмы; Паслухаем Янку Купалу // Лепеша¢ ².Я. Дазнанн³. – Гродна, 2000. – С.9-14, 5-8.

10.Ìàêñ³ìîâ³÷ Â.À. Паэтычная м³фатворчасць Янк³ Купалы пачатку

ÕÕстагоддзя: Вучэб.-метад. дапам. – Мн.: БДУ, 1998. – 100 с.

11.Íàâóменка ².Я. Янка Купала: Духо¢ны вобл³к героя. – Мн., 1982.

12.Санюк Д. Эстэтыка творчасц³ Янк³ Купалы. – Мн.: Беларуск³ кн³газбор, 2000. – 212 с.

13.Òàê³ ¸í áû¢. Успам³ны пра Янку Купалу: Зб. – Мн.: Маст. л³т., 1975. – 364 с.

14.Янка Купала ³ «Наша н³ва»: М³жнар. навук. канф., 7-8 кастр. 1996 г. – Мн.: Бел. выд. та-ва «Хата», 1997. – 200 с.

15.Янка Купала – публ³цыст: Трэц³я М³жнар. Купала¢ск³я чытанн³, 20 – 21 кастр. 1997 г. – Мн.: Беларуск³ кн³газбор, 1998. – 224 с.

²ншая л³таратура

1.Àбломская ². Янка Купала ва ¢спам³нах Вацлава Ласто¢скага // Роднае слова. – 1995. – ¹ 4. – С.156-161.

2.Бельская Л.Л. Янка Купала ³ «Наша н³ва»: З г³сторы³ супрацо¢н³цтва // Роднае слова. – 1992. – ¹ 12. – С.66-69.

3.Ãåñü À. ³ð, ÿê³ òàê ³ íå çàâ³ðàâࢠ// ˳Ì. – 1996. – 27 ñíåæ.

4.Дрозд С. Называцца высок³м ³мем чалавека, або Эстэтычныя кантакты Адама М³цкев³ча ³ Янк³ Купалы // Сьв³цязь. – 1994. – ¹ 1. – С.32-39.

5.Калесн³к У. На вышын³ абсурду: Пра ролю гасц¸¢н³ Янк³ Купалы ¢ дзейнасц³ сфабрыкаванай органам³ ГПУ змо¢н³цкай арган³зацы³ – СВБ // Л³М. – 1993. – 12 лют.

6.Кашубов³ч А. Якуб Колас ³ Янка Купала // Маладосць. – 1992. – ¹ 10.

7.Êà¢êà À. Цяпер пра гэта можна запытаць, як заг³ну¢ Янка Купала // Звязда. – 1991. – 30 л³стап.

8.Колас Г. Л¸с Купалы – м³фы ³ рэальнасць // Полымя. – 1994. – ¹ 10. – С.151-216.

9.Êîëàñ Ã. Пра смерць Купалы: Стал³ну – Панамарэнка // Культура. – 1993. – ¹ 48-49. – 15 снеж. – С.13.

10.Колас Г. Як «берагл³» Купалу Чарвяко¢ ³ Галадзед? // Крын³ца. – 1994. – ¹ 8.

11.Ласто¢ск³ В. Успам³ны аб Янку Купалу // Шляхам гадо¢. – Мн., 1993.

12.̳õíþê Ó.Захо¢ваць вечна: Справа ¹ 20961 // Маладосць.–1992.–¹6.

107

13.Панчанка П. Незабы¢ная ц¸тка Уладзя // Л³М, – 1992. – 10 студз. (¹ 2). – С.16.

14.Платона¢ Р. Улады ³ творцы: Новыя звестк³ пра тайную вайну органа¢ ДПУ – НКУС супраць Я.Купалы ³ Я.Коласа // Беларусь. – 1998. – ¹ 7. – С.36-38.

15.Платона¢ Р. Як Купала ³ Колас стал³ «ворагам³ народа» (Арх³вы) // Беларуская м³ну¢шчына. – 1998. – ¹ 1. – С.18-23.

16.Працько Т. Шлях на Галгофу: Дзяячка культуры П.В. Мядз¸лка ¢ жыцц³ Янк³ Купалы ³ яе супрацо¢н³цтва з ДПУ у 30-я гады // Беларусь. – 1992. – ¹ 10.

17.Радавод Янк³ Купалы / Падрыхт. Ж.К.Дапкюнас // Роднае слова. – 1993. – ¹ 7. – С.63-67.

18.Саченко Б. Загадки смерти Янки Купалы // Во славу Родины. – 1992. –

26 èþíÿ.

19.Тычына Г. Янка Купала ³ савецкая ¢лада // Полымя. – 1999. – ¹ 1. – С.186-218.

Крытычная л³таратура да тэмы «Л³рыка Янк³ Купалы»

1.Багданов³ч ². Янка Купала ³ рамантызм. – Мн., 1989.

2.Ãí³ëàì¸äࢠÓ. Янка Купала. Новы погляд. – Мн., 1995. – С.8-17, 22-31.

3.Навуменкà ². Янка Купала: духо¢ны вобл³к героя. – Мн., 1982.

4.Ìàêñ³ìîâ³÷ Â. Паэтычная м³фатворчасць Янк³ Купалы пачатку ХХ ст. // Макс³мов³ч В. Эстэтычныя пошук³ ¢ беларускай л³таратуры пачатку ХХ ст. – Мн., 2000. – С.70-113.

5.Ан³чэнка У.В. Янка Купала – наш гонар ³ нацыянальная слава // Роднае слова. – 1999. – ¹ 7. – С.49-52.

6.Ба¢трэль ².Г. Купала¢ск³ вобраз Радз³мы ¢ люстэрку катэгорый прасторы ³ часу // Весц³ НАН Беларус³. Сер. гуман³т. навук. – 2001. – ¹ 2. – С.106-111.

7.Ãí³ëàì¸äࢠÓ. Апантаны беларуск³м л¸сам: Творчасць Я.Купалы ¢ паслякастрычн³цк³я часы // Полымя. – 1994. – ¹ 7. – С.225-242.

8.Ãí³ëàì¸äࢠÓ. «Цяпер беларускай я песн³ ¢ладар»: Я.Купала ³ адраджэнне нашай дзяржа¢насц³ // Беларуская думка. – 1993. – ¹ 9. – С.34-41.

9.Æóê ².Â. Абуджаная жалейка: Метадычныя аспекты вывучэння л³рык³ Я.Купалы на прыкладзе верша¢ «аднаго дня» // Роднае слова. – 1998. – ¹ 4. – С.90-96.

10.²вашын В.У. Палымяны вяшчальн³к свабоды: ²дэя вол³ ¢ творчасц³ Я.Купалы // Роднае слова. – 1999. – ¹ 11. – С.40-47.

11.Êазбярук У.Прарок беларускага адраджэння // Полымя. –1993.– ¹10. – С.205-224.

12.Êî¢íà À. Драма асобы – драма ³дэ³: Пра паэтычны л¸с Янк³ Купалы // Полымя. – 1994. – ¹ 9.

13.Лепеша¢ ².Я. Пра мо¢ныя асабл³васц³ твора¢ Янк³ Купалы // Роднае слова. – 1996. – ¹ 9. – С.82-88.

14.Ìàêñ³ìîâ³÷ Â. «М³фалог³я» адчужанасц³ (Экспрэс³ян³зм у дакастрычн³цкай творчасц³ Я.Купалы) // Полымя. – 1997. – ¹ 2. – С.287-306.

108

15.Íàâóменка ². На пераломе эпох: Творчасць Янк³ Купалы // Роднае слова. – 1995. – ¹ 7-8.

16.Рагойша В. Бацька нацы³ // Полымя. – 1992. – ¹ 6. – С.230-241; ¹ 7. – С.191-203.

17.Рагойша В. Янка Купала // Роднае слова. – 2001. – ¹ 7. – С.51-55.

18.Санюк Д.К. Антытэза прыгожага ¢ эстэтычнай прасторы Я.Купалы // Весц³ НАН Беларус³. Сер. гуман³т. навук. – 2000. – ¹ 3. – С.111-116.

19.Санюк Д.К. «Не хачу весял³цца, гуляць...»: Трагедыйнасць дакастрычн³цкай творчасц³ Я.Купалы // Роднае слова. – 1992. – ¹ 1. – С.54-58.

20.Санюк Д.К. Рэл³г³йная амб³валентнасць у творчасц³ Янк³ Купалы // Роднае слова. – 2000. – ¹ 11. – С.15-17.

21.Санюк Д.К. Харызматычны статус творчасц³ Янк³ Купалы // Роднае слова. – 2000. – ¹ 1. – С.14-16.

22.Санюк Д.К. Эстэтычная функцыя ³дэал³стычнага ¢ творчасц³ Янк³ Купалы // Роднае слова. – 2000. – ¹ 6. – С.11-13; ¹ 7. – С.14-15.

23.Ñàчанка Б. «Пяяць, аб чым думка пяе»: Аб творчасц³ Я.Купалы ¢ першыя гады Савецкай улады // Л³М. - 1993. – 23 краС.(¹ 16). – С.5, 12.

24.Тарасюк Л. «Бы¢ гэта сон..»: Л³рыка кахання ¢ паэз³³ Я.Купалы // Роднае слова. – 1996. – ¹ 10. – С.25-35.

Крытычная л³таратура да тэма¢ «Паэмы Янк³ Купалы (ранн³я, с³мвал³чныя,

драматычныя)», «Фальклорна-рамантычныя паэмы – вяршыня Купалавага паэмнага жанру»

1.Арочка М. Беларуская савецкая паэма. – Мн., 1979. – С.26-41, 92-101, 142-145.

2.Áàãданов³ч ². Адраджэнск³ неарамантызм Янк³ Купалы // Багданов³ч ².Э. Авангард ³ традыцыя: Беларуская паэз³я на хвал³ нацыянальнага

адраджэння. – Мн.: Беларуская навука, 2001. – С.150-170.

3.Ãí³ëàì¸äࢠÓ. Янка Купала. Новы погляд. – Мн., 1995. – С.17-22, 3553, 87-92.

4.Ìàêñ³ìîâ³÷ Â. «Адвечная песня» ³ «Сон на кургане»: м³фалог³я ³ ф³ласоф³я паэм // Макс³мов³ч В. Эстэтычныя пошук³ ¢ беларускай л³таратуры пачатку ХХ ст. – Мн., 2000. – С.113-144.

5.Санюк Д. Эстэтыка творчасц³ Янк³ Купалы. – Мн.: Беларуск³ кн³газбор, 2000. – 212 с.

6.Ãрыцаль ².Р. Прыгажосць вонкавая ³ ¢нутраная: Урок-разважанне

¢8-ì кл. паводле паэмы Я.Купалы «Бандаро¢на» // Роднае слова. – 2000. – ¹ 1. – С.48-49.

7.Дышкев³ч А. Гуслям³, лукам ³ святлом...: Паэма Я.Купалы «На

куццю» // Наша слова. – 1994. – ¹ 1. – С.6.

8. Ìàéñейчык А. «Свой пачэсны пасад м³ж народам³...»: Паэма «Безназо¢нае» як г³мн нацыянальнаму адраджэнню 20-х гадо¢ // Роднае слова, – 1996. – ¹ 3.

9. Майсейчык А. «...Да сонца з сонца сцежку высеч...»: вывучэнне паэмы Янк³ Купалы «Безназо¢нае» // Роднае слова. – 1992. – ¹ 5.

109

10.Палон³к Г. «Сумненне ¸сць ³ ¢ простым людзе»: Урок па паэме Янк³ Купалы «Бандаро¢на» // Беларуская мова ³ л³таратура. – 1988. – ¹ 11.

11.Санюк Д.К. «Адвечная песня» Янк³ Купалы як высокая трагедыя // Весц³ АН Беларус³. Сер. грамад. навук. – 1992. – ¹ 5-6. – С.107-112.

12.Санюк Д.К. «Маг³ла льва» Янк³ Купалы як паэма-трагедыя // Беларуская л³таратура, 1991. – Вып. 19.

13.Санюк Д.К. Трагедыйнасць дакастрычн³цкай творчасц³ Янк³ Купалы // Роднае слова. – 1992. – ¹ 1.

14.Òарасюк Л. Укрыжаваная Беларусь: Аб паэме Я.Купалы «На Дзяды» // Л³М. – 1994. – 4 лют. (¹ 5). – С.6-7.

15.Харошкà Ã.Ï. Асабл³васц³ драматычных паэм Янк³ Купалы «Адвечная песня» ³ «Сон на кургане» // Беларуская л³таратура. – Мн., 1987. – Вып. 15.

Крытычная л³таратура да тэмы «Драматург³я Янк³ Купалы

(п’есы Па¢л³нка», «Раск³данае гняздо»)»

1.Васючэнкà Ï. Драматург³чная спадчына Янк³ Купалы: Вопыт сучаснага прачытання. – Мн., 1994.

2.Ãí³ëàì¸äࢠÓ. Янка Купала. Новы погляд. – Мн., 1995. – С.94-97.

3.Êàçáÿðóê Ó. Драматург³я Янк³ Купалы. Творчае пераасэнсаванне традыцый // Казбярук У. Рамантычны пошук. – Мн., 1983. – С.150-162.

4.Журомская Л. Песн³ беларускай валадар: Урок-роздум па драме Янк³ Купалы «Раск³данае гняздо» // Роднае слова. – 1996. – ¹ 8.

5.Колас Г. «Дзе ты, кон³к мой Буланчык»: П’еса Я.Купалы «Купал³нка» – 75 гадо¢ // Беларусь. – 1987. – ¹ 8. – С.24-25.

6.Ñàâ³öêàÿ À. Г³сторыя сусветнага тэатра: Янка Купала ³ тэатр // Народная асвета. – 1998. – ¹ 2. – С.64-71.

7.Санюк Д. С³лы смерц³ ³ нябыту: Тэма прарока ¢ драме Я.Купалы «Раск³данае гняздо» // Першацвет. – 1993. – ¹ 1. – С.105-112.

Крытычная л³таратура да тэмы «П’еса «Тутэйшыя» Янк³ Купалы –

клас³чны твор беларускай драматург³³»

1.Васючэнка П.В. Драматург³чная спадчына Янк³ Купалы: Вопыт сучаснага прачытання. – Мн., 1994.

2.Æóê ².Â. Анталаг³чнае ядро «Тутэйшых» (л³таратуразна¢чы трыпц³х) // Жук ².В. Сустрэчны рух: л³таратуразна¢чыя эцюды. – Гродна, 1998. – С.53-106.

3.Дрозд С. Адтутэйшасц³данацыянальнасц³//Л³М.–2000.–29верас. –С.5.

4.Гайдал¸нак Т.М. Вяртанне: П’еса Я.Купалы «Тутэйшыя» : Тэма, герой, жанр // Роднае слова. – 1998. – ¹ 10, ¹ 11.

5.Êîòࢠ².Ñ. Да г³сторы³ п’есы Янк³ Купалы «Тутэйшыя» // Беларуск³ г³старычны часоп³с.– 1995. – ¹ 2. – С.120-122.

110