Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь
Беларускі дзяржаўны універсітэт культуры і мастацтваў
В.І.САІТАВА
ГІСТОРЫЯ КРАЯЗНАЎСТВА БЕЛАРУСІ
Вучэбны дапаможнік
Мінск 2009
УДК 908(476)(075.8)
ББК 26.890(4Беі)гя73
С 149
|
С149 |
Рэцэнзенты С.В.Зыгмантовіч, кандыдат педагагічных навук, загадчык кафедры менеджменту інфармацыйна-дакументнай сферы Беларускага дзяржаўнага універсітэта культуры і мастацтваў; А.В.Прадзеіна, кандыдат педагагічных навук, загадчык навукова-бібліяграфічнага аддзела Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі; Г.В.Раманішка, галоўны бібліятэкар Мінскай абласной бібліятэкі імя А.С.Пушкіна
Рэкамендаваны да выдання прэзідыумам навукова-метадычнага савета Беларускага дзяржаўнага універсітэта культуры і мастацтваў і навукова-метадычным саветам па культуры, бібліятэказнаўстве і бібліяграфіі Вучэбна-метадычнага аб’яднання вышэйшых навучальных устаноў Рэспублікі Беларусь па адукацыі ў галіне культуры і мастацтваў
Саітава, В.І. Гісторыя краязнаўства Беларусі: вучэб. дапам. / В.І.Саітава. – Мн.: Бел. дзярж. ун-т культуры і мастацтваў, 2009. – 203 с. ISBN 978-985-6798-59-0.
Дапаможнік падрыхтаваны ў адпаведнасці з вучэбнай праграмай дысцыпліны. Паказаны асноўныя этапы краязнаўства Беларусі, арганізацыя краязнаўчага руху на кожным з іх, уклад выдатных дзеячаў і вядучых устаноў, асноўныя вынікі краязнаўчых даследаванняў, асаблівасці тэарэтычнага асэнсавання краязнаўства. Для студэнтаў, якія атрымліваюць вышэйшую і сярэднюю спецыяльную адукацыю ў галіне бібліятэказнаўства і бібліяграфіі і іншых прафесій, звязаных з вывучэннем гісторыі краязнаўства. |
ББК 26.890(4Беі)гя73
I
SBN
978-985-6798-59-0 © В.І.Саітава, 2009
ЗМЕСТ
|
Прадмова ……………………………………………... Раздзел I. Краязнаўства як навука і грамадская дзейнасць …………………………………………………. Глава 1. Тэарэтычныя і метадалагічныя пытанні краязнаўства …………………………………………...… Глава 2. Рэгіянальная структура Беларусі па розных прыметах як аснова айчыннага краязнаўства …………. Пытанні і заданні ……………………………………... Тэст …………………………………………………….
Раздзел II. Узнікненне краязнаўчых даследаванняў беларускіх зямель у Вялікім княстве Літоўскім і Рэчы Паспалітай (да 1794 г.) …………………………… Глава 1. Патрыятызм як рыса народнай свядомасці беларусаў і светапоглядная аснова краязнаўчага руху…. 29 Глава 2. Узнікненне гісторыка-краязнаўчых апісанняў і даследаванняў ……………………………………... Глава 3. Узнікненне рэгіянальных геаграфічных і прыродазнаўчых апісанняў і даследаванняў …………. Глава 4. Узнікненне бібліяграфічнага краязнаўства .. Пытанні і заданні ………………………………...…… Тэст …………………………………………………..…
Раздзел IІІ. Краязнаўства на беларускіх землях у перыяд Расійскай імперыі (1795–1917)…..... Глава 1. Развіццё краязнаўчага руху ў 1795–1864 гг.. 1.1. Арганізацыйныя аспекты краязнаўства і асноўныя кірункі вывучэння рэгіёнаў …………………………. 1.1.1. Грамадскі краязнаўчы рух …………………….. 1.1.2. Краязнаўчыя даследаванні грамадскіх арганізацый……………………………………………………. 1.1.3. Дзяржаўнае і школьнае краязнаўства ……….. 1.1.4. Краязнаўства ў перыядычным друку ….……… 1.1.5. Бібліятэчна-бібліяграфічнае краязнаўства …..
Глава 2. Развіццё краязнаўчага руху ў 1865–1917 гг... 2.1. Арганізацыйныя аспекты краязнаўчага руху і асноўныя кірункі вывучэння рэгіёнаў …………………. 2.1.1. Грамадскі краязнаўчы рух …………………..… 2.1.2. Дзяржаўнае краязнаўства …………………..… 2.1.3. Краязнаўства ў перыядычным друку …….…… 2.1.4. Бібліятэчна-бібліяграфічнае краязнаўства ….. Пытанні і заданні ………………………………….….. Тэст ……………………………………………..………
Раздзел IV. Краязнаўчая дзейнасць у Беларусі (1918–1945) ………………………………………………. Глава 1. Развіццё краязнаўства ў БССР, страты ў гады Вялікай Айчыннай вайны …………………………… 1.1. Грамадскі краязнаўчы рух. Дзейнасць Цэнтральнага бюро краязнаўства ………………………………… 1.2. Дзяржаўнае краязнаўства ………..…………….. 1.3. Школьнае краязнаўства ………………………… 1.4. Бібліятэчна-бібліяграфічнае краязнаўства …… Глава 2. Краязнаўства ў Заходняй Беларусі (1921–1939) ……..……….………………………………………. 2.1. Грамадскі краязнаўчы рух, дзяржаўнае і школьнае краязнаўства ……………………………………….. 2.2. Краязнаўчая дзейнасць беларускіх нацыянальна-культурных і навуковых арганізацый…………………… 2.3. Бібліятэчна-бібліяграфічнае краязнаўства ….… Пытанні і заданні ……………………………………... Тэст ……………………………………………………..
Раздзел V. Краязнаўчая дзейнасць у Беларусі ў 1946–1980-я гг…………………………………………. Глава 1. Аднаўленне краязнаўчага руху і развіццё школьнага краязнаўства ………………………………… Глава 2. Развіццё дзяржаўнага краязнаўства ……..... 2.1. Краязнаўства ў вышэйшых навучальных установах ……………………………………………………… 2.2. Музейнае краязнаўства ……………………..…… Глава 3. Краязнаўчая дзейнасць добраахвотных арганізацый. Стварэнне Беларускага краязнаўчага таварыства ………………………………………………….. Глава 4. Бібліятэчна-бібліяграфічнае краязнаўства … Пытанні і заданні …………….……………………..… Тэст ……………………………………………………..
Раздзел VI. Развіццё краязнаўства ў Рэспубліцы Беларусь (1991–2000) …………………………….… Глава 1. Грамадскі краязнаўчы рух. Дзейнасць Беларускага краязнаўчага таварыства …………………….… Глава 2. Школьнае краязнаўства ………………….… Глава 3. Дзяржаўнае краязнаўства ………………….. 3.1. Развіццё краязнаўчай дзейнасці навуковых устаноў ………………………………………………….. 3.2. Развіццё краязнаўства ва універсітэтах …….… Глава 4. Бібліятэчна-бібліяграфічнае краязнаўства … Пытанні і заданні …………………………………...… Тэст …………………………………………………….. Літаратура ……………………………………………. |
6
10
10
15 24 24
27
27
29
37 44 47 47
49 49
49 50
61 67 71 73 74
74 75 87 90 92 96 97
102
102
102 118 128 130
132
132
140 143 148 149
153
153 157
157 160
162 167
170 171
174
174 181 185
186 189 192 196 196 199
|
