ЛЕКЦИИ_ПО_ВЫСШЕЙ_МАТЕМ_Голубев
.pdfквадрат со стороной а2 у2 и площадью S(y)=a2-y2.
a |
а2 |
у2 dу |
2 |
|
а3 . Vиск= |
16 |
а3 . |
||
Тогда VPLKMO= |
|
||||||||
|
|
|
3 |
||||||
3 |
|||||||||
0 |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
9. Найти объем тела, полученного вращением вокруг оси Ох фигуры, ограниченной астроидой x=a cos3t, y=a sin3t.
Решение. Искомый объем V равен удвоенному объему, полученному от вращения указанной фигуры при х0, у0.
Следовательно
|
|
a |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
32 |
|
|||
V=2 у2dх |
2 |
a2 sin6 t 3a cos2 t sin t dt |
a3 |
|||||||||||||||||
105 |
||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
/2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
10. Вычислить длину кривой у=ln cos x |
при х[0; /4]. |
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
х |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Указание. Применить формулу l= |
|
1 у 2 dх , x [a, b]. |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
11. Вычислить длину астроиды х=cos3t, y=sin t. |
|
|
||||||||||||||||||
Решение. Найдем x t, y t: x t=-3cos2t sin t, y t=3sin2t cos t. |
|
|
||||||||||||||||||
|
|
/2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
/2 |
|
|
|||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Тогда l=4 |
|
|
2 — 2d› 6 |
sin 2tdt 6. |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
0 |
|
|
t |
|
|
|
t |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
12. Найти длину кардиоиды r=1+cos , [0; 2 ). |
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Решение. Так как l= |
|
|
|
r2 (r )2 d , ( 2> 1), то в нашем случае длина |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2cos d 8 |
|
|
|||||
кривой будет равна интегралу l= 2 |
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Здесь использовано: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
2|cos( /2)|=2cos( /2) |
при |
[0; ] |
и |
|
|
|
|
|||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
cos |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
2 |
|
cos |
|
d 4 |
|
d 4 cos d |
|
|
||||||||||||
0 |
|
|
2 |
|
|
|
0 |
|
|
2 |
|
|
0 |
2 |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
НЕСОБСТВЕННЫЕ ИНТЕГРАЛЫ. |
|||||||||
Лекция 25. |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
§ 1. Интеграл по бесконечному промежутку.
1. Основные понятия.
Ранее мы рассматривали определенный интеграл функции заданной на конечном промежутке [a, b] . Причем на функцию накладывались некоторые существенные условия, как например: ограниченность или непрерывность. Такие интегралы мы называли интегралами Римана.
Сейчас кратко дадим одно из обобщений интеграла Римана, а именно определим понятие интеграла с бесконечным промежутком интегрирования.
Определение. Пусть функция у=f(x) определена и ограничена на промежутке [a,+ ) и интегрируема на
A |
|
любом отрезке [а, А] , т.е. существует интеграл Римана f (x)dx J(A) . Предел lim J(A) конечный |
|
a |
A |
|
или нет называют несобственным интегралом функции f(x) по бесконечному промежутку [а, + ) и обозначают
|
|
def |
|
A |
символом |
f (x)dx |
|
lim |
f (x)dx |
|
a |
|
A a |
|
|
|
|
|
|
Сам символ |
f (x)dx также называют несобственным интегралом. |
a
После этого возникает вопрос о конечности или бесконечности несобственного интеграла, т.е. о сходимости или расходимости интеграла.
A
Определение. Если lim f (x)dx существует и конечен, то говорят что несобственный интеграл
A a
f (x)dx сходится, если же указанный предел бесконечен или не существует, то несобственный интеграл
a
называется расходящимся.
Замечание. Аналогично можно ввести понятие несобственных интегралов вида
|
a |
|
a |
1. |
f (x)dx |
lim |
f (x)dx , |
|
|
A A |
|
|
|
|
A |
2. |
f (x)dx |
lim |
f (x)dx . |
|
|
A A |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Геометрический смысл интеграла |
f (x)dx . Если |
|
|
f (x)dx сходится и |
f(x) 0, то он численно равен |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
площади фигуры ограниченной кривыми: у=f(x), х=а, у=0; х а. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Примеры. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
dx |
|
|
arctgA |
|
А |
arctgA , то |
|
|
dx |
|
|
arctgA |
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. Так как |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
lim |
. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
0 1 x2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
01 x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
01 x2 |
|
A |
|
2 |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
dx |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
2. |
1 |
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
x3 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Adx |
|
|
|
1 |
|
A |
1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
1 x3 |
|
|
|
2x2 |
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
2A2 |
1 |
x3 |
|
A |
2 |
|
|
|
2A2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
dx |
1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
3. |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
ex |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
A |
xdx e x |
|
A 1 е A , |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
Так как |
|
e |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
e xdx |
lim (1 e A ) 1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
то |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
2. Применение основной формулы интегрального исчисления. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Предположим далее, что для функции у=f(x) на любом промежутке [a, A] существует первообразная F(x). |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Тогда в этом случае |
f (x)dx F(A) |
F(a) F(x) |
. Поэтому несобственный интеграл |
f (x)dx |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
будет сходиться в том и только в том случае, если существует и конечен предел |
lim |
F(A) =k0. т.к. |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F(A) F(a) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
f (x)dx |
|
|
|
|
lim |
lim |
F(A) F(a) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
dx |
cos |
|
|
|
|
|
|
|
1, т.к. |
|
cos |
|
|
|
x |
|
|
|
|
sin |
|
|
. Здесь принято |
F(+ )= |
lim F(A) |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
2/ x2 |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
2/ |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
x |
|
|
|
|
|
A |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx
3.Сходимость интеграла х .1
Решение.
а. Пусть 1.
|
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
A |
|
|
|
|
|
1 |
1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
, 1; ~ сходится; |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
dx |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
lim |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
х |
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
||||||||||
1 |
A |
1 x |
|
A |
1 |
|
|
|
A |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
1; |
~расходится. |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
dx |
|
|
lim lnx |
|
1A + ~ расходится. Итак |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
б. Пусть =1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
х |
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 х |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
||
сходится при >1 |
и расходится при 1. Аналогичный результат получим для интеграла |
а |
|
, a>0. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
х |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
Замечание. Интегралы sin xdx , |
|
|
cosxdx расходятся, т.к. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
cosx |
|
aA - не существует; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
sin xdx = |
lim |
|
sin xdx |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
a |
|
A |
а |
|
A |
sinx |
|
aA - не существует. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
cosxdx = |
lim |
|
cosxdx |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
a |
|
|
A |
а |
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. Сходимость несобственного интеграла от неотрицательной функции.
|
А |
1. Если функция у=f(x) 0 |
(неотрицательна), то J(A)= f (x)dx монотонно не убывающая функция |
|
а |
переменного А.
Но монотонная неубывающая функция J(A) имеет предел при A + в том
и только в том случае, если она ограничена при А + .
Теорема. Интеграл |
|
f (x)dx при f(x) 0 сходится при условии |
||
|
|
|
а |
|
|
|
А |
|
|
ограниченности интеграла |
f (x)dx |
при любом А а. |
||
|
|
а |
|
|
|
|
|
А |
|
(Так как f (x)dx = |
lim |
f (x)dx ) |
||
а |
A a |
|
|
х3/2dx |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
х3/ 2 |
|
и |
1 |
|
|
|||||||||||||
5. Интегралы |
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
расходятся. Сравнить функции |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
||||||
|
|
х2 |
|
|
|
|
1 х2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
1 |
1 |
|
0 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|||||||||||||||
6. Интегралы |
|
|
dx |
|
|
dx |
1 |
|
|
~ |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
сходятся, т.к. |
|
|
|
|
|
|
при х + . |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
х2 |
|
|
|
|
х2 |
||||||||||||||||
|
1 х 1 x2 |
1 |
|
|
х 1 x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
5. Более тонкие признаки сходимости несобственного интеграла.
а. Признак Дирихле.
Пусть функции f(x) и g(x) определены на [a, + ) и 1. f(x) интегрируема на любом отрезке [a, A], A a;
А
2. | f (x)dx | const при А а;
а
3. g(x) монотонно стремится к нулю при х + (g(x)=>0),
Тогда g(x)f (x)dx сходится.
а
sin x |
dx , >0, сходится. |
||
Пример. |
|
||
x |
|||
а |
|
A
1. | sin xdx | 2 существует и ограничен.
а
1
2. х 0 монотонно, при >0.
Значит выполнены все условия признака Дирихле.
|
sin x |
|
||
|
|
|||
Пример. |
|ln x| |
|
dx сходится. |
|
x2 |
||||
а |
|
|
1. |
sin x |
dx существует и ограничен (смотри пример выше); |
||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
x |
|||||||||||||||||||||
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
2. |
|
|
ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
g(x)= |
|
|
|
|
монотонно стремится к нулю при любом >0, если х + . |
|||||||||||||||||
x |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Это следует из того, что g'(x) ln x 1 |
( ln x) 0 при больших х. |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin x |
|
|
|
sin x |
|
|
|
|
sin x |
|
dx - сходится |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
Замечание. При <0 |
|
|
|
|
|
, а |
1 |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
x2 |ln x| |
|
|
x2 |
|
x2 |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б. Признак Абеля.
Пусть функции f(x) и g(x) определены на [a, + ) и
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
1. f(x) |
интегрируема на [a, + ), т.е. интеграл f (x)dx сходится; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
2. g(x) монотонна и ограничена, т.е. |g(x)| k0 |
при х[a, +). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Тогда |
g(x)f (x)dx сходится. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x sin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
Пример. Интеграл |
|
|
e |
dx сходится |
при >0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
sin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
1. Интеграл |
|
|
|
|
|
|
|
|
dx сходится по признаку Дирихле. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
2. е- х 1 и монотонна при |
>0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
Значит признак Абеля «срабатывает», т.е. интеграл сходится. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cosx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
Пример. |
Интеграл |
|
|
|
|
|
|
|
dx сходится. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
(1 x2 )2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
cosx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cosx |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
1. Интеграл |
0 |
|
|
|
|
dx сходится, т.к. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, а интеграл |
0 |
|
|
сходится. |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 x2 |
1 x2 |
|
|
1 x2 |
1 x2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. Функция |
|
1 |
|
|
|
|
|
монотонна и ограничена. Значит условия признака Абеля выполнены, а тогда интеграл |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 x2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
cosx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
0 |
|
dx |
сходится. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
(1 x2 )2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Примеры. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
1 |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. |
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
8 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
А |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
A |
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
e |
2 xln |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e |
2 xln |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2ln |
|
|
x |
|
e |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2ln |
|
A |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
сходится. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
x2 2x 5 |
|
|
|
е е x |
2 2x 5 |
|
A 0 x2 |
2x 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lim |
0 |
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
1 |
arctg |
x 1 |
|
0 |
|
|
1 |
arctg |
1 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
B B x 2 2x 5 |
|
|
B 2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
B |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lim |
A |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
1 |
arctg |
x 1 |
|
A |
|
|
|
|
1 |
arctg |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
A 0 x 2 2x 5 |
|
|
A 2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
0 |
|
|
|
4 2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|