Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Латинский язык - Ярхо В.Н, Лобода В.И

.pdf
Скачиваний:
8226
Добавлен:
12.02.2015
Размер:
14.28 Mб
Скачать

РАЗДЕЛ ХУI

Четвертое склонение § 65 - 69. - Пятое склонение § 70 - 71. - Система латин­

ского склонения § 72 - 73. - AbIatj'yus modi § 328.

Упражнения

1. Просклоняйте и переведите на русский язык: plenus gradus,

is exercitus ingens, id ge1u asperum, еа res publica.

2. Определите форму существительных: асiё, spe, exercitii,

тanи, сатро, рорUlо, viro, fаЫШi, patria, уl, anima11, nomine, rege, sermone; exercituum, diёrum, noctium, 1еопиm; tauros, casus, scho1as, partes; 1acrimam, patrem, 1осиm, vim, spem; verbis, hominious, casibus, diёbus; oppida, nomina, maria, соrnиа.

3. Образуйте все формы инфинитива от глаголов: cognosco 3

узнавать, exprimo 3 выражать.

 

 

 

ТЕКСГЫ

 

 

 

 

 

А. 1. Romii1us hostium exercitum fudit

fugavitque,

regem

in

proelio

occldit. 2. Exercitus, acri proelio pulsus, fugae

se mandiivit.

3.

Canes

sunt

custodes domuum.

4. Рго doтo .теа

dicam. 5. Antlqui dicёbant

rашсеm doctrlnae esse

amaram,

fructum

vero dulcem. 6. Caesar in

Ьеll0, quod

in Britannia

gessit,

ad omnes

casus subsidia comparabat.

7.

Sensim

sine sensu

aetas

senescit

пес

subito

frangitur, sed

diuturnitate exstinguitur. 8. Matronarum ornatus поп est in veste aut

reliquo соrропs

cu1tu,

sed

in

castis

ас pudlcis

moribus et

in

ornamentis animi.

9. Mu1ti versus sine auctore vivunt,

illi putantur

а

vu1go

compositi

esse. 10. Dente timentur apri, I defendunt сбrnuа

cervos.

11. Is est

amlcus,

qui

in

dubia

juvat. 12.

Ad теат rem

id interesse putavi. 13. Est rerum omnium magister usus. 14. Spero vos

liberosque vestros in re риЬиса

mu1ta Ьопа esse visiiros. 15. Ubi

primum pecunia in

honore

esse

coepit, verus rerum honor cecidit.

16.

Imperator

aciem instructam

pleno

gradu

in

hostem

induxit.

17. Manus таnит

lavat.

18.

Dies dieт

docet.

19.

Nihil

agenti

dies

est

longus.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

В. 1. Verbis sensus

nostros

exprimere

interdum

поп

possiimus.

2.

De

Hasdrublilis

adventu in Italiam cura in dies crescёbat. 3. Galli

turpe

esse ducunt

frumentum

mапи quaerere;

itaque

armati

aliёпоs

agros

metunt.

4.

Неrёdis fletus

interdum

sub persona

risus

est.

5.

Praetorem

decet

поп

solum

manus,

sed

etiam

ociilos

abstinentes

hаЬёrе. 6. Praeter arma, milites Romani alia ad castrorum aut pugnae usum instrumenta, item frumentum in multos dies ferёbant. 7. Antlqui

270

репturаm

putabant sensus, iпtеrрrёtеs et nuntios rerum, in сарйе coHocatos esse.

8.Ме tuarum acti6num, sententiarum, voluntatum, rerum denfque

omnium socium comitemque habёbis. 9. Сrеdё mihi: aut consilio, aut re jиvёrо. 10. Res humanas ordfne пиНо fortiina regit. 11. Zen6nis

sententia est

sapientem

пиНа in re

falli,

sententiam

mutare

nunquam.

12. Quales in

re publfca

princfpes

sunt,

tales relfqui

solent

esse cives.

13. Dolёbam, patres conscripti, rem publfcam, vestris quondam meisque consiliis conservatam, brevi tempore esse. 14. Studia litterarum secundas res ornant, adversis perfugium ас solatium praebent. 15. Caesar inteHegёbat omnes fere Gallos novis rebus stиdёге et ad ЬеlIит excitari, omnes autem homfnes natiira libertati stиdёrе et

condici6nem servitiitis

odisse. 16. Aegr6to dum anfma est, spes esse

dicrtur. 17. Peripatetfci dicunt claros

viros"

а se

instructos,

rem

publfcam

saepe rexisse. 18. Est modus

in rebus. 19. Nulla dies sine

linea.

20.

Рег risum

multum poteris cognoscere stultum. 21. Amlcus

certus

in

ге incerta

cernftur. 22. Felix,

qll{

potult гегит cognoscere

cilUsas.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЛЕКСИЧЕСКИЙ МИНИМУМ

 

 

асег,

acris, асге

ОСТрblЙ, едкий; 1.

aigre

кислый,

vinaigre

т ук­

сус; acre; 2. винегрет; аuг.л. асЫ кислый, acerbity резкость, терп­

кость, acrid язвительный; нем. Essig т уксус

 

 

acies,

ёi f

[acer] острие;' строй, боевой порядок; 1.

acier

т

сталь

 

 

 

 

auctor,

oris

т [augeo] творец, деятель; автор; 1. -;

auteur

т;

autoriser разрешать; 2. автор, авторизованный; анг.л. author; нем.

Autor т, autorisieren

сМо, cecfdi, casum, ~гe 3 падать; погибать; 1. choir, chute f падение, parachute т парашют, chance f удача; caduc дряхлый, потерявший силу; 2. декадент, каскад; анг.л. caducity дряхлость,

accident случай; нем. Kadcnz f каденция. См. occfdo (разд. XXIV),

casus (ниже)

 

 

 

 

 

 

 

 

canis, is т, f собака (ср. нем. Hund т);

1. chien т, сапаillе f

каналья; canicule f

время летней

 

жары;

2.

каналья, каникулы1;

анг.л. canine собачий, canicular days

знойные дни (начало августа)

1 От canici:ila (уменьшит. от canis) собачка; Canici:ila

«<Песья звезда») = греч.

Sirius (<<палящий», «жгучий»)

- самая

яркая

из

звезд,

главная в созвездии Большо­

го Пса. Солнце находится

в

созвездии

Пса

с

22

июля

ПО

23 августа; на это время

римский сенат прерывал свои заседания.

271

1. -; interet

casus, us т [cado] падение, случай; падеж (грам.);

1.

-; cas т,

casuel случайный, падежный,

casuiste т; 2. казус,

казуистика;

англ. case падеж, casual случайный; нем. Kasus т

 

 

соrnи, US n рог; фланг (ер.

англ. horn, нем. Ноrn

n);

1. cornier

угловой, сог т рог, согпе f рог, cornet т рожок, cornichon т кор­

нишон; 2. корнишон; англ. corner угол; нем. Kornett n корнет

(муз.), т корнет (воен.)

cultus. us т [соlо] возделывание; почитание. См. с510 (разд.

VI)

dies, ei т, f день; срок (ер. англ. day, нем. Tag т); 1. di- (dimanche т воскресенье), -di (Iundi т понедельник)

domus, us f дом; 1. -; dome т собор, domicile т жилище, domestique т, f слуга; 2. англ. dome купол, свод, domestic домаш­

ний, domicile жилище; нем. Dom т кафедральный собор. См.

dominus (разд. УН)

exercitus, us т войско (обученное). См. exerceo frango, frfgi, fractum, еге 3 ломать, разбивать

(разд. VIII)

(ер. англ. break

ломать, нем. brechen ломать); 1. frele хрупкий; fragile, fragrnent т,

fraction f, refraction f

преломление; 2. фрагмент, фракция;

англ.

refract преломлять; нем. Fragment n, Fraktion f

 

fructus, us т плод; 1. fruit т, fruitier плодовый; fructueux пло­

дотворный; 2. фрукт; англ. fruit, fructify оплодотворять;

нем.

Frucht f

 

 

fundo 1, fiidi, fiisum,

еге 3 лить, сыпать, рассеивать (ер.

англ.

gush хлынуть, литься; нем. giessen лить, Guss т литье); 1. fondre плавить, fonte f плавка, чугун; fusion f плавка; 2. диффузия, кон­ фуз; англ. fuse плавить(ся), плавка; нем. Fusion f слияние

gradus, us т шаг, ступень; степень (грам.) (ер. грядущий);

1. degre т градус; grade т градус, ученая степень, degrader разжа­

ловать; 2. градус, ингредиент, деградация, конгресс; англ. gradient уклон; graduate располагать в последовательном порядке; нем. gradieren градуировать. См. аggrёdiоr, рrоgrёdior (разд. ХХ)

inter-sum, inter-fui, -, inter-esse находиться между, участво­

вать; interest важно; т интерес, interesser интересо­

вать; 2. интерес, -вый; англ. interest, interesting; нем. Interesse n, interessant

liberi, огит т pZ. дети (свободнорожденные)

manus,

us

f рука; отряд; 1. main f, manche f рукав, manchet-

te f манжета;

тапиеl ручной, тапиеl т руководство, учебник; 2.

1 См. §

276,

прим. 1.

272

Шо, пето

манускрипт, мануфактура, маникюр, манера; англ. тanиа! руко­

водство, manner способ, метод, maintain поддерживать; нем.

Manufaktur f, Manuskript n, Manier f

plenus, а, иm полный (ер. англ.

СиН, нем. уоН); 1. plein;

plenitude f

полнота,

изобилие; 2. пленум, пленарный;

англ. ple-

nary, plenty изобилие, pIenum пленум; нем. Plenum n

 

 

pubIfeus, а, иm общественный; 1.

-; pubIic, pubIie

т

народ,

публика, pubIier оглашать, pubIieation

f объявление; 2. публика,

публичный, публикация; англ. pubIie;

нем.

PubIikum

n,

PubIika-

tion f, pubIizieren

 

 

 

 

 

radix, leis f корень (ер. а//гл. root

корень, нем. WurzeI f ко­

рень); 1.

raifort т

хрен, raeine f корень,

arracher вырывать (е

корнем); radieaI; 2. редька, редис, радикалы!й,, радикулит; англ.

radieaI; нем. Rettich т редька, Radiesehen n редис

 

relfquus,

а,

иm [relinquo] остальной, оставшийся; 1.

-; ге­

Iique f реликвия; 2.

реликвия; англ. relic остаток, пережиток. См.

relinquo (разд. XIX)

 

 

 

 

res, rei f вещь; дело; обстоятельство; 1. rien ничего; reel ре­

альный,

realite f

реальность; 2. реальность; ребус; англ., нем. real

res pubIrca, rei pubIfeae f государство, республика (БУlCв.: обще­

ствеllllOе дело);

1.

-;

repubIique f;

2. республика; англ.

republie;

нем. RepubIik f

 

 

 

 

 

sensus, us т чувство, ощущение. См. sentio (разд. Ш)

 

usus,

us

т

[utor]

употребление;

опыт; 1. usage т

обычай;

abus .т злоупотребление; 2. англ. use обычай, usual обыкновен­ ный; нем. Usus т обычай. См. utor (разд. XXI)

РАЗДЕЛ XVH

Степени сравнения

прилагательных

§ 88 - 89. - Синтаксис

падежей при степе­

нях сравнения § 100 -

101. - Наречие §

102 - 106.

 

 

 

Упражнения

 

1.

Просклоняйте и переведите на русский

язык сочетания:

lapis

gravior, opus diffieiIius, Ша gens тШта.

 

2.

Образуйте степени сравнения и наречия

от прилагатель­

ных: gravis, honestus, simplex, celer, pulcher, simnis,

prudens.

ТЕКСТЫ

А. 1. Lingua eeleris est, mens eelerior. 2. Nemo melior fuit homine elarior, пето honestior. 3. Epieiirus putavit solem aut tan-

273

tum esse, quantum vidёmus, aut paulo maJorem. 4. Quid stultius est, quam incerta pro certis hаЬёге, falsa pro veris? 5. Gravi6res et diffi-

cili6res anrmi sunt morbi, quam

corporis. 6. Апtlqui putiibant nihil sale

et

sole

utilius esse. 7. Turpis

fuga

mortis est

omni

morte

pejor.

8.

Вепе

imperare diffiсiШmum

est.

9. Libertas,

leges

et рах

sunt

optima dona. 10. Maxrmum remedium irae mora est. 11. Veterum ЬеШ ducum Roman6rum Caesar rei milШiгis peritissimus esse dicrtur. 12.

Maxrmis rninimisque corporlbus par est dolor

vulneris. 13.

Proletarii

erant pauperrrmi homines in plebe Romana.

14. Vetera

proverbia

brevrter et simpliclbus verbis prudentiam populi

exprrmunt. 15. Nul1urn

ех ornnlbus clementia magis, quam regem aut

princrpem

decet. 16.

Non rninus est imperat6ris consilio superare, quam gladio. 17. Non qui parum habet, sed qui plus cupit, pauper est. 18. Aures nostras aud1ta

veJocius,

quarn lecta

praetereunt.

В. 1.

Utilius est fortes milrtes esse, quarn grandes. 2. Irnitatio

bon6rum

homrnum

ех indoctis doctos, ех doctis docti6res facit.

з. Cicero fuit ornnium civium Roman6rum eloquentissirnus, orat6rum clarissimus. 4. Sallustius, auctor certissrmus, scribit tam Tigris, quam Euphratis in Arrnenia fontes reperlri. 5. Laco quidam homini, dicenti rnaxrmum esse numerurn hostiurn, respondit: «Tanto rnajor erit gloria

nostra». 6.

Nullum

vitium pejus est, quam avaritia,

praesertim

in

principlbus

et rem publicam gubernantlbus. 7. Cupiditatlbus imperare

maxrmum

imperium

est, servlre - gravissima servrtus. 8. Pessimum

inimic6rum

genus

-

laudantes. 9. Verum illud verbum est, vulgo quod

dici potest,

omnes

sibi mаПе melius esse, quam alteri.

10. Recte

et

vere diсёЬаt Caesar delectum verb6rum esse originem eloquentiae,

idemque

multo ante еuт AristoteIes docuerat. 11. Pares сum parlbus

fасiШmе

conveniunt. 12. Omnes stulti sunt sine

dubio miserrimi,

maxrme

quod stulti. 13. Semper in proelio eis

maxrmum est

pericUlum, qui maxrme timent; audacia pro muro hаЬёtur. 14. PZenus venter поп studet libenter. 15. Honores тutant тores, sed гаго [n

тeliores.

Alexandri ad Агistоtёlеm epistiJ1a

Alcxandcr Aristotcli saliitcm dicit.

Vicimus hostes et superavimus агёпаs! Sed ех ordine omnia de- sсгШаm. Postquam exercftum in Asiam transportavi, Persas ad Granlcum Пuтеп proelio atr6ci vici totamque Asiam servitiite barbar6rum liberavi. Scire debes plurfmas urbes ipsas mihi se tradidisse, paucas portas clausisse; eas autem те vi et armis cepisse. Regem ip-

274

sum Dаrёum ad Issum pugna atrocissima vici magnamque praedam feci. Una Tyrus, quae in insUla posita est, portas сlаusёrаt. Еат urbem terra marlque oppugnavi et septimo mense cepi. Paulo post exercitum in Aegyptum duxi eamque Persarum provinciam Сасnе expugnavi et in- cOlis libertatem reddidi. In ora Aegypti urbem сопdёrе constitui, quae Alexandrla vocabltur. Ех Aegypto iter difficillimum per агёпаs ad Hamm6nis oraculum feci. In ео itiпёrе gravissimos lab6res toleravimus;

laudabnis autem

erat militum

ducumque patientia et constantia. Misi

tibi, memor tui,

lapides raros,

plantarum et animalium gепёrа varia.

Vive vаlёquе, magister carissime!

ЛЕКСИЧЕСКИЙ МИНИМУМ

Ьепе [bonus] хорошо; 1. Ыеп, Ыеп т добро, сотЫеп сколько;

benevole благосклонный. См. beneficium (разд. ХХП)

 

 

celer, eris, еге быстрый; 1.

-; celerite

f быстрота,

accelerer

ус­

корять; 2. акселерация; ulfгл. celerity быстрота

 

 

certus, а, ит определенный, верный; 1. certain «

*certanurn)

достоверный, certes конечно;

certitude f

уверенность,

certificat

т

свидетельство; 2. сертификат; шал. certain уверенный, certainly ко­

нечно

 

donum, i n [do] дар, подарок; 1.

don т, donner давать, pardon т

прощение. См. do (разд. Ш)

 

exprimo, pressi, pressum, еге 3

[ех-рrёmо] выжимать; выра­

жать; 1. -; exprimer, expression f

выражение, expres нарочно;

2. экспресс, экспрессия, экспрессионизм; англ. expression вырази­ тельность, expressly специально, нарочно; нем. express категориче­

ски, специально. См. рrёmо (разд. ХП)

gladius, i т меч; 1. glaive т, glaieul т гладиолус; gladiateur т;

2.гладиатор, гладиолус; англ. gladiator, gladiolus; нем. Gladiator т

gravis, е тяжелый; серьезный, важный; 1. grever обременять,

grief

т жалоба

по

 

поводу

убытка; grave;

2. гравитация;

англ.

grave;

нем.

Gravitiit

f

важность,

торжественность, Gravitation

f тя­

готение

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

honestus,

а,

ит

честный, почетный;

1.

-; hоппёtе, hоnnёtеtе f

честность; 2. англ.

honest;

не.".

honett

приличный,

порядочный.

См. honor (разд. Х)

 

 

 

 

 

 

 

 

impero, avi, atum,

аге 1 приказывать,

повелевать;

1. - ; empire т

господство, empereur т император, imperatif т повелительное на­ клонение; 2. империя, император; англ. imperative повелитель­ ный, властный; нем. Imperativ т повелительное наклонение

275

бедность; раире­

ira, ае f rnев; 1.

-; irascible раздражительный, irascibilite

f

раздражительность; 2. аllгл. ire гнев, ярость

 

 

 

magis более; 1. mais

но, jamais «

jam magis) никогда

 

militiiris, е [miles] военный, воинский; 1.

-; militaire,

militant

т

борец; 2. милитаризм,

милитарист;

англ.

military; нем.

Militar

т

военнослужащий. См. miles (разд. IX)

раг, paris равный; 1. pair чётный, равный, paire f пара, pareil

подобный; parite f полное равенство; 2. пара, паритет; аllгл. parity

равенство; нем. Paar т чета, Paritat f

раирег, eris бедный; 1. раиуге, pauvrete f

risme т; 2. паупер, -изация; аllгл. poor, poverty бедность; Ilем.

Pauperismus т

 

 

«

plus (сравнит. степень 1с multum) больше; 1.

plus,

plusieurs

*plusi6res) многие, plupart большая часть,

plutot

скорее;

2. плюс; англ. plus плюс, положительный; нем. Plus n плюс, пре­

имущество, Plural т, Pluralitat f множественность

princeps, cipis [primus-capio] первый, главный; 1. -; prince т

князь, принц, principal главный; 2. принц, принцип; англ. princi-

pal, principle причина; нем. Prinzipal т глава, хозяин, prinzipiell

принципиальный

proletarius, i т пролетарий (в древнем Риме неимущий граж­

данин); 1. -;

proletaire т, proletariat т, proletarien пролетарский;

2. пролетариат; англ. proletary; нем. Proletarier т

ргоуегЫиm,

i n [pro-verbum] пословица, поговорка; 1.

proverbe т, proverbial; 2. англ. proverb

quam как, насколько, чем; 1. que чем

quantus,

а,

иm какой (по количеству); сколь большой;

1. quant а

что

касается; епсап т « in quantum) продажа с мо­

лотка; 2. квант; англ. quantity количество, quantitative количествен­ ный; нем. Quantitat f количество, Quantum n масса

sal, saIis т соль (ср. англ. salt, нем. Salz n); 1. sel т, saler со­

лить, saliere f солонка, salade f салат; salaire т заработная плата

«salarium соляной паек, оклад); 2. салат

tantus, а, иm такой, столь большой; 1. tant столько, autant

столько же, pourtant однако

 

 

 

-turpis, е

позорный;

1.

-; turpitude f

мерзость;

2.

англ. turpi-

tude позор,

низость

 

 

 

 

f скорость;

velox, ocis скорый,

быстрый; 1. -;

veloce, velocite

2. велосипед, велодром; аllгл. velocity

 

 

 

vulnus,

eris n рана; 1.

-; vulnerable

уязвимый,

vulneraire це­

лебный; 2.

англ. vulnerable

уязвимый

 

 

 

276

РАЗДЕЛ ХУIII

Придаточные, вводимые союзами postquam, dum, quia и др. § 442 - 444,

447. - AbIativus absolutus § 385 - 392.

Упражнения

1. Образуйте все причаСТIlые и инфинитивные формы от гла­

roлов: confirmo 1 укреплять, prohibeo 2 удерживать, relinquo 3 ос­

тавлять. Причастия переведите на русский язык.

2. Переведите на латинский язык, используя в обоих случаях придаточное временное и причастный оборот: а) После TOro как

закончилась война, наступил (venio 4) мир. б) Когда приходит (advenio 4) весна, цветут цветы.

З. Во фразе: Urbe capta, milftes domum reverterunt,l- а) замени­

те слово urbs, urbis f словом oppfdum, i п, согласуйте с ним при­

частие; б) слова, входящие в оборот аЫ. abs., поставьте во мно­

жественном числе, используя оба варианта (со словами urbs и oppfdum). Все полученные варианты переведите на русский язык.

ТЕКСГЫ

А. 1. Nemo patriam, quia magna est, amat, sed quia sua. 2. Dum еае res in colloquio geruntur, Caesari nuntiatum est equrtes Ariovisti accedere. 3. Artes innumerabiles repertae sunt, docente natura. 4. Аи­ tumno ineunte, aves avOlant. 5. Еа orati6ne hаЫtа, postulantrbus militrbus е! studio pugnae ardentibus, Caesar tuba signum dedit. 6. Castris

muni1is,

Caesar

ad

oppugnati6nem

se

comparare

coepit.

7.

Milites

Romani,

impetu

facto,

multis

hostium

interfectis,

capto

etiam

поЫli

duce,

suos

incolUmes

reduxerunt. 8. Re felicisslme celerrimeque gesta,

Caesar terrestri itinere Alexandrlam contendit.

9. Hostibus circumventis,

Romani proelium committere constituerunt. 10. Dicis te

id,

invito

те,

поп esse

 

factiirum.

11.

Pyrrhus, postquam victoriam а

Romanis

ad

Heracleam

reportavit,

sic exclamavisse tradrtur: «О, quam facile erat

orbis

terrae imperium

occupare,

mihi

regi

Romanis

militibus

datis!»'

В.

1.

 

Amlco

inimic6que

Ьопит

semper

consilium

praebe,

quia

amfcus accipiet, inimfcus repudiabit. 2. Ме absente, consilium Ьопum captum est. 3. Fama est philosophum Pythagoram, Tarquinio Superbo

1 Чтобы облегчить опознание оборота аЫ. abs., он выделяется в хрестоматий­

ных текстах запятыми.

277

De servis Romanorum
Condici6nem serv6rum Roman6rum, quorum J multi, in urbiЪus ех­ ternarum terrarum empti aut beIIis capti, in Italiam tracti erant, maIam fuisse constat. Tristior, quam sors serv6rum urban6rum, erat sors e6rum, qui in Iudis gIadiatoriis exercebantur, aut, catenis vincti, agros domin6rum colebant. Notum est servos, crudelitate domin6rum adductos, se Iiberare temptavisse; secundo jam ante aeram nostram saecUlo eos, Еипо duce, ЬеIIит paravisse scimus. А rerum scriptoriЪus Romanis cognovimus Spartacum Thracem primo ante aeram nostram saeciilo сит plurimis servis е Iudo gIadiatorio effugisse et, magnis copiis undique coactis, exercitiЪus Romanis terr6ri et perniciei plenos fere duos annos fuisse.
Duo amlci et ursus
tertius gaudet.
IШgаntiЬus,

regnante, in Italiam venisse. 4. ВеIIо Helveti6rum confecto, totlus fere GaIIiae Iegati ad Caesarem convenerunt. 5. AIIato ad se capite Pompeji interfecti, Caesar avertisse ocUlos dicitur. 6. Re frumentaria comparata, Caesar castra movit. 7. Anax.agoram ferunt, nuntiata morte filii, dixisse: «Sciёbam те genuisse mortaIem». 8. Verres praed6num duces, accepta

pecunia, dimlsit. 9. Оиае potest esse vitae jucunditas, sublatis

amicitiis?

10.

Helvetii,

Sequanis invltis,

per e6rum fines iter fасёге поп

potuerunt.

11.

Romani,

Hannibiile vivo,

nunquam se sine insidiis futiiros

esse exis-

timabant. 12. Duobus

Duo amlCl, qш ш itiпёге erant, suЫto ursum viderunt. Тит aIter e6rum perterritus arborem ascendit; alter, credens se sine auxilio amlci suis viriЪus ursum superare поп posse, in terram se jecit: sciёl:Jat enim ursos corpora mortu6rum repudiare. Itaque, terra jacens, animum соп­ tinёbat, simUlans se mortuum esse. Ursus, toto corpore jacentis pertemptato, denique discessit, пат hominem esse mortuum putabat. Paulo post amlcus, qui de arbOre dеsсепdёгаt, аltёгum per jocum inter-

rogavit:

«Quid

ursus

ad aurem

tibi

dixit?» «PuIchrum, - inquit

ilIе, - proverbium: amlcus

verus - гага

avis.»

 

 

 

ЛЕКСИЧЕСКИЙ МИНИМУМ

avis.

is

f

птица; 1.

oiseau т

«

*aviceIIum) , oie f « *avica)

гусь; avion

т самолет, aviateur т летчик; 2. авиация, авиатор;

аl/гл. aviary

птичник

 

 

 

1 quorum - gen. pl. masc.

278

coepi, coeptum, coepisse1 начинать

colloquium, i n [con-Ioquor] беседа, разговор. См. IOquor (разд.

ХХ)

com-mitto, mlsi, missum, ёге 3 сводить (для состязания), начи­

нать (сражение); совершать; 1. commettre совершать, comite т. ко­

митет; commission f поручение, commissaire т; 2. комитет, комис­ сия, комиссар, КОМИССИОIIIIЫЙ; Qнгл. commit поручать, committee комиссия, commission полномочие; нем. Kommis т приказчик, продавец, Kommiss т военная служба, солдатчина

constituo, ui, iitum, ёге 3 [con-statuo] ставить; постановлять, ре­ шать; 1. -; constituer, constitution [; 2. конституция; англ. соп­ stitute; нем. konstituieren. См. statuo (разд. XIV), institiitum (разд.

ХХУП)

 

 

 

con-tendo, tendi,

tentum, ёге

3 натягивать; стремиться, спе­

шить;

состязаться

(ер. нем.

dehnen растягивать,

расширять);

1. -;

contention f напряжение, contentieux спорный;

2. тенденция,

претендент; англ. contend бороться, contention борьба; нем. Tendenz f imperium, i n приказание; власть. См. imрёrо (разд. ХVЩ iп-пumегаЬШs, е бесчисленный; 1. -; innombrable. См. пumёrо

(разд. II)

поЬШs, е [nosco] известный, знатный; 1. -; noble благород­ ный, nobiliaire дворянский; 2. нобилитет; англ. поЫе, nobility бла­ городство; нем. поЬеl благородный

nuntio, avi, atum, аге 1 извещать; сообщать; 1. аппопсег объяв­

лять, denoncer доносить; prononcer произносить; 2. нунций, анонс;

англ. nunciature должность нунция, announce объявлять, denounce доносить; нем. Nuntius т

оссиро, avi, atum, аге 1 [ob-capio] занимать, захватывать; 1. -; occuper, occupation f занятие, захват; 2. оккупация, оккупант; англ.

оссиру; нем. okkupieren proelium, i n сражение

signum, i n знак, 'шамя;

1. seing т подпись, signer подписы­

вать, enseigne f

вывеска;

signe т знак, signifier обозначать; 2. сиг­

нал, аССИПIация; англ.

sign

знак, design

предназначать, signify;

нем. Siegel n печать

 

 

 

studium, i n

усердие,

занятие. См. studeo

(разд. IV)

1 См. § 268.

279