- •Список тем для изучения
- •Тема 1.
- •Тема. 1. Алфавит. Правила чтения. Ударение. Новолатинский алфавит
- •Упражнения
- •Тема 2. Морфология. Части речи. Имя существительное. Первое склонение. Глагол «быть»
- •Образец склонения существительных 1 склонения
- •Упражнения
- •Словарь к текстам занятия
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 3. Глагол. Настоящее время изъявительного наклонения действительного залога. Повелительное наклонение.
- •Упражнения
- •Тема 4. Второе склонение существительных. Первая группа прилагательных. Личные, возвратное, притяжательные местоимения
- •Образец склонения существительных 2 склонения
- •Личные местоимения
- •Возвратное местоимение
- •Притяжательные местоимения
- •Упражнения
- •Слова к текстам занятия
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 5. Прошедшее время несовершенного вида изъявительного наклонения действительного залога
- •Глагол esse «быть» (Imperfectum indicativi activi)
- •Упражнения
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 6.
- •Упражнения
- •Тема 7. Страдательный залог времен системы infectum.
- •Упражнения
- •II. Трансформируйте предложения с активной конструкцией в пассивную, или наоборот. Определите ablativus auctoris et ablativus instrumenti:
- •Vir, I m мужчин
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 8. Третье склонение существительных.
- •Образец склонения существительных 3 склонения
- •Упражнения
- •Пословицы и поговорки
- •Гай Юлий Цезарь «Записки о Галльской войне»
- •Тема 9. Третье склонение прилагательных. Причастие настоящего времени изъявительного наклонения действительного залога.
- •Образец склонения причастия настоящего времени действительного залога
- •Упражнения
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 10. Четвертое и пятое склонение существительных. Образец склонения существительных 4 склонения
- •Образец склонения существительных 5 склонения
- •Упражнения
- •II.Просклоняйте словосочетания:
- •Invadere нападать
- •Exercitus, us m войсько
- •Оrnatus, a, um украшенный ostendo, ndi, ntum, ere показувати
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 11. Прошедшее время совершенного вида изъявительного наклонения действительного залога. Образование времен системы перфекта
- •Упражнения
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 12. Давнопрошедшее время изъявительного наклонения действительного залога.
- •Будущее время второе изъявительного наклонения действительного залога.
- •Упражнения
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 13. Супин. Причастие прошедшего времени совершенного вида страдательного залога. Страдательный залог времен системы перфекта. Спряжение глаголов в системе перфекта страдательного залога
- •Упражнения
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 14. Gradus comparationis adiectivorum. Степени сравнения прилагательных.
- •Особенности образования сравнительной и превосходной степеней
- •Упражнения
- •Словарь к текстам
- •Пословицы и поговорки
- •Квинт Гораций Флакк «к Мельпомене»
- •Пословицы, поговорки и афоризмы для самостоятельной работы
Пословицы и поговорки
Dixi et animam levavi. Я сказал и облегчил душу.
Feci, quod potui, faciant meliora potentes. Я сделал все, что мог, если кто хочет пусть сделает лучше.
Fuimus Troiani. И мы были троянцами.
Gallina scripsit. Как курица лапой (о небрежной работе).
Pater, peccavi. Отче, я согрешил (формула покаяния).
Veni, vidi, vici. Пришел, увидел, победил.
Тема 12. Давнопрошедшее время изъявительного наклонения действительного залога.
Plusquamperfectum indicativi activi
Sing.
1. laudav-era-m docu-era-m mis-era-m cep-era-m audiv-era-m
2 laudav-era-s docu-era-s mis-era-s cep-era-s audiv-era-s
3 laudav-era-t docu-era-t mis-era-t cep-era-t audiv-era-t
Plur.
1. laudav-era-mus docu-era-mus mis-eramus cep-era-mus audiv-era-mus
2 laudav-era-tis docu-era-tis mis-era-tis cep-era-tis audiv-era-tis
3 laudav-era-nt docu-era-nt mis-era-nt cep-era-nt audiv-era-nt
Будущее время второе изъявительного наклонения действительного залога.
Futurum II indicativi activi
Sing.
1. laudav-er-o docu-er-o mis-er-o cep-er-o audiv-er-o
2 laudav-eri-s docu-eri-s mis-eri-s cep-eri-s audiv-eri-s
3 laudav-eri-t docu-eri-t mis-eri-t cep-eri-t audiv-eri-t
Plur.
1. laudav-eri-mus docu-eri-mus mis-eri-mus cep-eri-mus audiv-eri-mus
2 laudav-eri-tis docu-eri-tis mis-eri-tis cep-eri-tis audiv-erit-is
3 laudav-eri-nt docu-eri-nt mis-eri-nt cep-eri-nt audiv-eri-nt
Упражнения
Проспрягайте глаголы в Plusquamperfectum и Futurum I indicativi activi:
deleo, evi, etum, ere – разрушать
dico, xi, ctum, ere – говорить
laudo, avi, atum, are – хвалить
maneo, nsi, nsum, ere – оставаться
mitto, misi, missum, ere – посылать
porto, avi, atum, are – доставлять
sentio, nsi, nsum, ire - чувствовать
venio, veni, ventum, ire – приходить
Определите форму глаголов, переведите на русский язык, восстановите основные формы:
curabimus, curaverimus, curant, curaverint;
dixerint, dixerunt, dicent, dicam, dixero;
docuimus, docueratis, doceo, docebant, docebit;
dormiam, dormiebant, dormivistis, dormiveramus;
fui, sum, eram, fueram;
maneo, manebo, manserimus, manebitis, manebant;
rexi, rego, regebant, regent, regit, rexerant;
scribo, scripsisti, scripserant, scribes, scribebant.
III. Прочитайте тексты и определите времена употребленных глагольных форм:
b. Hercules et Apollo
Hercules, Iovis filius, multos annos tyranno Eurystheo servivit. Tyrannus saevus multis laboribus Herculem impedivit. Hercules autem sine periculo omnes labores finivit. Ex oraculo enim Apollinis sic audivit : "Si labores tuos finiveris, Eurystheus te expediet. Multos annos tyranno servies. Chiron, centaurus praeclarus, te omnibus artibus erudiet. Leonis pelle corpus vesties. Si labores finiveris, Iuno iram suam molliet. Tum dea saeva te expediet".
Hercules Apollinis consiliis paruit et omnes labores finivit. Tum Iuno Herculem expedivit, vir enim fortis deae iram molliverat.
annus, i m год
Apollo, inis m Аполлон
ars, rtis f искусство
audio, ivi, itum, ire слышать
autem напротив
Centaurus, i m кентавр
Chiron, onis m Хирон, мудрый кентавр
consilium, i n совет
corpus, oris n тело
dea, ae f богиня
enim действительно
erudio, ivi, itum, ire просвещать
et и
Eurystheus, i m Эврисфей, царь Микен
ex из
expedio, ivi, itum, ire освобождать
filius, i m сын
finio, ivi, itum, ire заканчивать
fortis, e сильный
Hercules Геркулес
impedio, ivi, itum, ire препятствовать
ira, ae f гнев
Iuno, onis f Юнона
Iuppiter, Iovis m Юпитер
labor, oris m труд, подвиг
leo, onis m лев
mollio, ivi, itum, ire смягчать
multus,a,um многий
omnis, e весь
oraculum, i n оракул
pareo, ui, itum, ere появляться
pellis, is m шкура
periculum, i n опасность
praeclarus,a,um известный
saevus,a,um злой
servio, ivi, itum, ire служить
si если
sic так
sine без
suus, a, um свой
tu ты
tum тогда
tuus,a,um твой
tyrannus, i m правитель
vestio, ivi, itum, ire одевать
vir, i m мужчина
c. De Prometheo
Prometheus, qui auxilio Minervae homines ex terra et aqua fecerat, de genere humano bene meruit. Di saepe Prometheum ad epulas suas invitabant. Itaque consilium
Jovis, qui omnes homines abolere constituerat, Prometheo notum est. Prometheus aliquando in caelum venit, ignem, quem Juppiter hominibus negaverat, de Olympo detraxit et hominibus donavit. Quamquam ira Jovis magna erat, tamen genus humanum non delevit. Prometheum autem Vulcanus iussu Jovis in monte Caucaso ferreis catenis ad saxum alligavit cotidieque aquila iecur Promethei devorabat. Jecoris pars, quam aquila interdiu devoraverat, noctu crescebat. Ita Prometheus ingentes dolores tolerabat. Postea Hercules aquilam sagitta necavit Prometheumque liberavit.
aboleo, levi, litum, ere уничтожать
ad к
aliquando оданжды
alligo, avi, atum, are привязывать
aqua, ae f вода
aquila, ae f орел
autem напротив
auxilium, i n помощь
bene хорошо
catena, ae f цепь
Caucasus, i m Кавказ
caеlum, i n небо
consilium, i n решение
constituo, ui, itum, ere постанволять
cotidie ежедневно
cresco, cresci, cretum, ere расти
de о
deleo, vi, tum, ere разрушать, уничтожать
detraho, traxi, tractum, ere спускать
deus, i m бог
devoro, avi, atum, are пожирать
dolor, oris m мука
dono, avi, atum, are давать
epula, ae f пир
et и
ex из
facio, feci, ctum, ere делать
ferreius,a,um железный
genus, eris n род
homo, inis m человек
humanus,a,um человеческий
iecur, oris n печень
ignis, is m огонь
in в, на
ingens, ntis огромный
interdiu днем
invito, avi, atum, are приглашать
ira, ae f гнев
ita так
itaque поэтому
Iuppiter, Iovis m Юпитер
iussu по приказу
libero, avi, atum, are освобождать
magnus,a,um большой
mereo, ui, ritum, ere заслужить
Minerva, ae f Минерва
mons, ntis m гора
neco, avi, atum, are убивать
nego, avi, atum, are отрицать
noctu ночью
non не
notus,a,um известный
Olympus, i m Олимп
omnis, e весь
pars, rtis f часть
postea позже
Prometheus, i m Прометей
quamquam хотя
qui который
saepe часто
sagitta, ae f стрела
saxum, i n камень, скала
suus,a,um свой
tamen однако
terra, ae f земля
tolero, avi, atum, are терпеть
venio, veni, ventum, ire приходить
Vulcanus, i m Вулкан, бог огня и кузнечного дела
d. Theseus et Ariadna
In insula Creta, ubi regnat Minos, Daedalus, artifex ingeniosus, magnum labyrinthum aedificat, plenum viarum flexuosarum. Labyrinthum a saevo monstro Minotauro custoditur. Aegeus, rex Atticae, tributum pendet in Cretam, scilicet septem pueros et puellas mittere debet ad victimas monstro. Ei miseri a monstro statim devorantur. Theseus, Aegei filius, proponat sibi bestiam saevam necare et patriam ab ea horrida poena liberare. Itaque cum sociis suis ex Attica navigat et in Cretam advenit. Ibi Ariadna, filia Minois, adiuvare eum constituit atque filum longum et gladium mirum donat. Theseus, ut intrat labyrinthum, alligat id filum ad portam, et ita certa via in labyrintho servatur. Gladio miro feliciter Minotaurus necatur, Theseus vero fili auxilio ex labyrintho venit. Denique cum Ariadna in Atticam navigabat.
adiuvo, iuvi, iutum, are помогать, оказывать содействие
advenio, veni, ventum, advenire прибывать
aedifico, avi, atum, are строить
alligo, avi, atum, are привязывать
artifex, icis m мастер
auxilium, i n помощь
bestia, ae f животное
certus, a, um определенный
constituo, ui, utum, ere решать
custodio, ivi, itum, ire предохранять
debeo, ui, itum, ere быть обязанным
denique в конце концов
devoro, avi, atum, are есть, поедать (пожирать)
dono, avi, atum, are давать
feliciter счастливо
filia, ae f дочь
filius, ii m сын
filum, i n нить
flexuosus, a, um извилистый, искореженный
gladius, i m меч
horridus, a, um страшный
ingeniosus, a, um талантливый, находчивый
insula, ae f остров
liberare освобождать
longus, a, um длинный
magnus, a, um большой
mirus, a, um странный, удивительный
miser, era, erum несчастный
mitto, misi, missum, ere посылать
monstrum, i n чудовище
navigo, avi, atum, are плыть
neco, avi, atum, are убивать
patria, ae f родина
pendo, pependi, pensum, ere платить, взвешивать
poena, ae f наказание, наказание
porta, ae f вход, ворота
propono, posui, positum, ere объявлять, выставлять
puella, ae f девушка
puer, eri m парень
regno, avi, atum, are царствовать
rex,gis m царь
saevus, a, um злой
servo, avi, atum, are беречь, сохранять
silicet обычно
socius, ii m товарищ
statim сразу
tributum, i m налог, дар, подношение
ubi где
venio, veni, vetum, venire прибывать; приходить
vero действительно
via, ae f путь
victima, ae f жертва
рlenus, a, um полный