Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ЛАТЫНЬ - филол для перевод ..rtf
Скачиваний:
3
Добавлен:
11.11.2019
Размер:
2.41 Mб
Скачать

Пословицы и поговорки

Ante omnia. Прежде всего.

Bellum omnium contra omnes. Война всех против всех.

Fac simile! Сделай подобное!

In breve. Вкратце.

Non omnia possumus omnes. Не все мы все можем.

Omnia mea mecum porto. Все своё ношу с собой.

Sapienti sat. Понимающему достаточно.

Utile dulci miscere. Соединять приятное с полезным.

Vita brevis, ars longa. Жизнь короткая, искусство вечно.

Тема 10. Четвертое и пятое склонение существительных. Образец склонения существительных 4 склонения

Genus masculinum

casus singularis pluralis

Nom. exercit-us exercit-us

Gen. exercit-us exercit-uum

Dat.sta exercit-ui exercit-ibus

Acc. exercit-um exercit-us

Abl. exercit-u exercit-ibus

Voc. exercit-us exercit-us

Genus neutrum

casus singularis pluralis

Nom. gen -u gen-ua

Gen. gen-us gen-uum

Dat. gen-u gen-ibus

Acc. gen-u gen-ua

Abl. gen-u gen-ibus

Voc. gen-u gen-ua

Образец склонения существительных 5 склонения

Genus femininum

casus singularis pluralis

Nom. di-es di-es

Gen. di-ei di-erum

Dat. di-ei di-ebus

Acc. di-em di-es

Abl. di-e di-ebus

Voc. di-es di-es

Упражнения

  1. Просклоняйте существительные, определив их склонение:

exercitus, us m войско

auditus, us m слух

cantus, us m пение

casus, us m случай

cornu, us n рог

domus, us f дом

facies, ei f лицо

fides, ei f уверенность

fructus, us m плод

gelu, us n лед

genu, us n колено

manus, us f рука

metus, us m страх

motus, us m движение

sensus, us m чувство

series, ei f серия

species, ei f вид

spes, ei f надежда

status, us m состояние

usus, us m опыт

vutus, us m лицо

II.Просклоняйте словосочетания:

cornu acer – острый рог

dies frigidus – холодный день

gelu validum – крепкий лед

series longa – долгий ряд

spes bona – добрая надежда

status praesens – настоящее состояние

usus optimus – наилучший опыт

III. Переведите тексты на русский язык. определив существительные 4 и 5 склонения:

a. De pugna Marathonia

In magno periculo olim res publica Atheniensium erat. Nam Persae cum magno exercitu in Atticam invadebant. Exercitus Atheniensium parvus erat, duces autem rei militaris periti erant. Inter duces Miltiades prudentia insignis erat. Concordia Graecorum in rebus adversis admirabilis erat. Apud Marathonem planities erat ibique Athenienses contra copias Persarum pugnabant. Initio diei in media acie Persae, in cornibus autem aciei Graeci victores erant. Meridie victoria Graecorum certa erat.

acies, ei f

admirabilis,e удивительный

apud у

аthenienses Афиняне

Autem дйствительно

certus,a,um определенный

concordia,ae f согласие

contra против

copia, ae f военные силы

cornu, us n рог, фланг

cum с

dux, cis m вождь

exercitus, us m войско

Graecus,a,um греческий

Initium, i n начало

insignis,e выдающийся

Invadere нападать

medius,a,um средний

meridies, ei f полдень, юг

militaris,e военный

nam так как

olim когда-то

parvus,a,um малый

peritus,a,um опытный

periculum, i n опасность

Persa, ae m перс

planities,ei f равнина

prudentia, ae f благоразумие

res adversae несчастья

res publica республика

victor, oris m победитель

victoria, ae f побед

а

b. De exercitu Romano

In exercitu Romano peditatus equitatum numero superabat; equitatus erat in lateribus peditatus. Omni exercitui consul praeerat. Copiae barbarorum exercitibus Romanis non erant pares. Nam duces Romani magnum usum in bello habebant et milites fortes erant. Forti impetu legiones Romanae hostium exercitus superabant. Celeri cursu hostes impetum Romanorum vitabant. Exercituum Romanorum gloria magna erat.

barbarus,a,um варварский

bellum, и n война

celer, eris, ere быстрый

consul, ulis m консул

copia, orum n войска

cursus, us m бег

dux, cis m вождь

equitatus, us m конница

exercitus, us m войско

fortis, e сильный

gloria, аe f слава

habere иметь

hostis, is m враг

impetus, us m наступление

in в, на

latus, eris n сторона, бок

legio, onis f легион

magnus, a,um большой

miles, itis m воин

nam потому что

non не

numerus, и m число

omnis, e весь

par, ris равный

peditatus, us m пехота

praesse быть во главе

Romanus, a, um римский

superare побеждать

usus, us m опыт

vitare избегать

c. De magistratibus Romanorum

Principatus magistratuum Romae in manibus consulum erat. Consules erant magistratus annui ; consulibus erant imperium et potestas, praeterea consul erat iudex et pontifex maximus. Consul ius vitae necisque habebat. Item ordinarii magistratus varii erant. Praetor ius inter cives dicebat. Quaestores aerarium curabant. Censor cenum agebant. Postea autem officium censores erat etiam pecata civium contra bonos mores notare atque senatum legere.

aerarius,a, um медный

agere действовать

annuus, a, um годичный

atque также

autem действительно

bonus,a,um хороший

censor, oris m цензор

cenum, и n грязь, нечистоты

civis, is m гражданин

consul, ulis m консул

contra против

curare лечить, заботиться

de в

dicere говорит

etiam также

habere иметь

imperium, ii n власть

in в, на

inter между

item также

iudex, icis m судья

ius, irus n право

magistratus, us m магистрат

manus, us f рука

maximus,a,um наибольший

mos, oris m нрав

nex, cis f смерть

notare отмечать

officium, ii n обязанность

ordinarius,a,um расположенный в порядке

pacatum, и n мирная страна

pontifex, icis m понтифик

postea позже

potestas, atis властьf

praeterea кроме того

praetor, oris m претор

quaestor, oris m квестор

Roma, ae f Рим

senatus,us m сенат

vаrius,a,um различный

vita, ae f жизнь

d. Cimbri et Teutoni

Adventus Germanorum in Galliam non modo incolis Galliae, sed etiam senatui magistratibusque Romanis magnum terrorem iniecit. Metus senatus populique Romani ingens erat. Tum Marius populum ad arma concitavit. In omnibus regionibus Italiae dilectum habuit et magnos exercitus comparavit. Teutonos apud Aquas Sextias, Cimbros apud Vercellas vicit. Ita Marius Romanos magno metu liberavit.

ad у

adventus, us m приход

apud у

arma, orum n оружие

Cimbrus, i m кимбры, германское племя

comparo, avi, atum, are готовить

concito, avi, atum, are быстро двигать

diligo, lexi, lectum, ere уважать

et и

exercitus, us m войско

Gallia, ae f Галлия

Germanus, i m германец

habeo, habui, itum, ere иметь

in в, на

incola, ae m житель

ingens, ntis m огромный

inijcio, ieci, iectum, ere вбрасывать, наводить

ita так

libero, avi, atum, are освобождать

magistratus, us m магистрат

magnus,a,um большой

metus, us m страх

non modo не только

omnis, e весь

populus, i m народ

regio, onis f район

Romanus, i m римский

sed etiam но также

senatus, us m сенат

terror, oris m ужас

Teutonus, i m германское племя

tum тогда

Vercellae, arum f Верцеллы, город

vinco, vici, vinctum, ere побеждать

f. Hannibalis lepidum sed acerbum dictum

Hannibal Carthagine profugus apud Antiochum, Syriae regem, manebat. Aliquando rex duci perito copias suas contra Romanos paratas ostendebat exercitum argenteis et aureis insignibus florentem, currus cum falcibus, elephantos cum turribus, equitatum frenis et ephippiis fulgentem. Tum Hannibalem Antiochus rogat : " Satis - ne erunt Romanis ea omnia?" Hannibal ridens :" Plane, inquit, satis sunt, credo, Rоmanis, etiam si valde avari sunt." Lepidum sed acerbum dictum : rex de numero et ornatu exercitus sui, Hannibal de praeda Romanorum sentiebat, eludens ignaviam et imbelliam militum Antiochi.

acerbus, a, um злобный

aliquando однажды

apud у (асс.)

argenteus, a, um серебряный

aureus,a,um золотой

avarus, a, um жадный

contra проти (асс.)

copia, аrum f военные силы

credo, didi, ditum, ere верить

cum с (abl.)

currus, us m воз, колесница

dictum, і n виражение, слово

dux, cis m вождь

elephantus, i m слон

eludens смеющийся

ephippium, i n попона

equitatus, us m конница

etiam также