- •Прадмова
- •Абламовічы
- •Абрамовіч Адам (1710-?)
- •Абрамовіч
- •Абрамовіч
- •Абрамовіч
- •Абуховіч
- •Абуховіч
- •Абуховіч
- •Авенарыус
- •Агрызка
- •Адамовіч
- •Азарэвіч
- •Алелькавіч
- •Альхімовіч
- •Аляксандр
- •Аляшкевіч
- •Андрыёлі
- •Анімеле
- •Ан цыпа
- •Арамовіч
- •Арлоўскі
- •Аскерка
- •Астравіцкі
- •Астрожскі
- •Аўгусціновіч
- •Аураамка
- •Аўрамій смаленскі
- •Ачапоўскі
- •Багамолец (Bohomolec)
- •Багдановіч
- •Багдановіч
- •Багдановіч
- •Багушэвіч
- •Бажанаў
- •71?.: Опыты земледелия вольнонаёмным трудом. М., 1860; 2 изд. СПб., 1861; Что можно заимствовать у иностранцев по части земледелия. СПб., 1863; 2 изд. СПб., 1867.
- •Базылік
- •3 1558 Б. Працаваў у прыдворнай музыч-най капэле галоўнага пратэктара Рэфарма-цыі ў Вялікім княстве Літоўскім Мікалая
- •Баранецкі
- •Бараноўскі
- •Бардзілоўскі
- •Барздынскі
- •Бароўскі
- •Барташэвіч (Bartoszewicz)
- •Бартольд
- •Бартэльс
- •Баршчэўскі
- •Барычэўскі
- •Белаблоцкі
- •Беркман
- •Бжастоўскі
- •Бжастоўскі
- •Бонч-асмалоўскі
- •Борзабагаты
- •Будзіла
- •Будзіл0віч
- •Будзінскі
- •Буйніцкі
- •Булгакоўскі
- •Булгары н
- •Бучынскі
- •Быкоўскі
- •Быхавец
- •Бычковы
- •Бя рында
- •Вадкоўскія
- •Вайніловіч
- •Вайніловіч
- •Валадковіч
- •Валатоўскі
- •Валовіч
- •Валовіч
- •Ваньковіч
- •Васільева
- •Ваўжэцкі
- •Вашчанка
- •Вашчанка
- •Вераніцын
- •Весялоўскі
- •Вольскі
- •Вяроўкін
- •Вярыга-дарэўскі
- •Вярэнька
- •Гаворскі
- •Гальперын
- •Гальшанскія
- •Галянскі
- •Гарабурда
- •Гарабурда
- •Гараўскі
- •Гарбачэўскі
- •Гарбачэўскі
- •Гарбачэўскі
- •Гардзіслава
- •Гаўрыленка
- •Гаўсман
- •Гаховіч
- •Гашкевіч
- •Гаштольд
- •Гедзімін,
- •Герберскі
- •Гіндэнбург
- •Гітаўт-дзевалт0ўскі
- •Гольц-мілер
- •Грабніцкі
- •Граткоўскі
- •Грум-гржымайла
- •Грыгаровіч
- •Грыневіч
- •Грынявіцкі
- •Гурыновіч
- •Гусаржэўскі
- •Гусоўскі
- •Дабравольскі
- •Дабравольскі
- •Дадэрка
- •Дакучаеў
- •Даленга-хадакоўскі
- •Далеўскія
- •Даманеўскі
- •Дамашэвіч
- •Дамбавецкі
- •Дамброўскі
- •Дамейка
- •Дарагастайскі
- •Дашчынскі
- •Дземід0віч
- •Дзмітрыеў
- •Дмахоўскі
- •Дразд0в1ч
- •Дубовіч
- •Дудышкін
- •Дунін-горкавіч
- •Дунін-марцінкевіч
- •Дыбоўскі
- •Ермакоў
- •Ефрасіння полацкая
- •Ефрасіння рагвалодаўна
- •Жаля30ўскі
- •Жахоўскі
- •Ждановіч
- •Жуковіч
- •Жураўскі
- •Жыпмонт I
- •Жыпмонт II
- •Жэра (Zera)
- •Завадскія
- •Завітневіч
- •Загурскі
- •Залескі
- •Залускі
- •Замысл0ўскі
- •Заранка
- •Зарэмба
- •Зарэмба-каліноўскі
- •Звеніслава
- •Здан0в1ч
- •Івановіч
- •Іваноўскі
- •Іваноўскі
- •Ігнатовіч
- •Ігнацьеў
- •Кавалеўская
- •Кавалеўская
- •Кавалеўскі
- •Кавалеўскі
- •Кавалеўскі
- •7В.:Собр. Науч. Тр. Т. 1—2. М., 1950—56.
- •Кавячынскі
- •Каганец
- •Каладынскі
- •Каменскі
- •Кантрым
- •Канчэўскі
- •Каралькевіч
- •Каратынскі
- •7В.:Творы. 2-е выд. Мн., 1981.
- •Каржанеўскі
- •Карповіч
- •Карповіч
- •Карташэўскі
- •Карчэўскі
- •Кары цкi
- •Касовіч
- •Касовіч
- •Касовіч
- •Касцюшка
- •Катовіч
- •Кахлеўскі
- •Качаноўскі
- •Каяловіч
- •Кіпрыян
- •Кірыла тураўскі
- •Клакоцкі
- •Клімашэўскі
- •Клімент смаляціч,
- •Кміта-чарнабыльскі
- •Князьнін
- •Крачкоўскі
- •Крашэўскі
- •Крышкоўскі
- •Кукальнік
- •Кулакоўскі
- •Кулжынскі
- •Кульчынскі
- •Кунцэвіч
- •Курбскі
- •Кургановіч
- •Кусцінскі
- •Кутарга
- •Кутарга
- •Кутневіч
- •Лада-заблоцкі
- •Латышаў
- •Лебензон
- •Легатовіч
- •Лепяшынскі
- •Лепяшынскі
- •Ліцыній намыслоўскі
- •Лужынскі
- •Лускіна
- •Лышчынскі
- •Любашчынскі
- •Людагоўскі
- •Лянкевіч
- •Лянчыцкі
- •Ляскоўскі
- •Макоўскі
- •Макушаў
- •Малышэвіч
- •Малышэўскі
- •Мамонічы
- •Манькоўскі
- •Манюшка
- •Манюшка
- •Марал ёўскі
- •Марахоўскі
- •Марашэўскі
- •Маркевіч
- •Маркев1ч
- •Марозік
- •Марцінкевіч
- •Марціноўскі
- •Масальскі
- •Масальскі
- •Маскевіч
- •Маскевіч
- •Матушэвіч
- •Мендэле-мойхер-сфорым
- •Мікешын
- •Мікуцкі
- •Міладоўскі
- •Міхановіч
- •Міцкевіч
- •Міцкевіч
- •Міцкевіч
- •Міцкевіч
- •Мужылоўскі
- •Мурзакевіч
- •Мухлінскі
- •Мысаўской
- •Мялешка
- •Мяржынскі
- •Набароўскі
- •Навадворскі
- •Нагумовіч
- •Нарвойш
- •Наркевіч-ёдка
- •Нарушэвіч
- •Насовіч
- •Незабіт0ўскі
- •Незабытоўскі
- •Несялоўскі
- •Нікіфароўскі
- •Павел 3 візны
- •Пагарэльскі
- •Пагоскі
- •Падабедаў
- •Падчашынскі
- •Пакроўскі
- •Палонскі
- •Панятоўскі
- •Папроцкі
- •Паўстанскі
- •Пачобут-адляніцкі
- •Пашакоўскі
- •Пашкевіч
- •Пельгжымоўскі
- •Перасветаў
- •Петражыцкі
- •Петрапаўлаўскі
- •Пётр 3 ганёндза
- •Пільхоўскі
- •Пратасевіч
- •Пратасовіч
- •П ржав альс кi
- •Рагнеда рагвалодаўна
- •Рагоўскі
- •Радзевіч
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радкавец
- •Радчанка
- •Ражанскі
- •Раманаў
- •Ратондус
- •Ржавускі
- •Рудніцкі
- •Рукевіч
- •Румянцаў
- •Рункевіч
- •Русецкая
- •Русецкі
- •Руткоўскі
- •Сабольшчыкаў
- •Саветаў
- •Савіч-заблоцкі
- •Саковіч
- •Сакольскі
- •Сапуноў
- •Сарбеўскі
- •Сасноўскі
- •Семяновіч
- •Семянтоўскі
- •Сердзюкоў
- •Сердзюкоў
- •Сержпутоўскі
- •Сілівановіч
- •Сімяон полацкі
- •Сітанскія
- •Скарульскі
- •Скрабецкі
- •Славінецкі
- •Слонімскі
- •Слупскі
- •Смаленскі
- •Смародскі
- •Сматрыцкі
- •Смуглевіч
- •Спасовіч
- •Станкевіч
- •Стары улас
- •Стафан баторый
- •Страйноўскі
- •Стрыйкоўскі
- •Стукаліч
- •Судзіл0ўская
- •Судзілоўскі
- •Сцірпейка
- •Сыракомля
- •3 Палацаў, пыхлівых адвечна,
- •Ся машка
- •Сямеўскі
- •Сянкоўскі
- •Тамашэўскі
- •Тапчэўскі
- •Трубніцкі
- •Трусевіч
- •Трутнеў
- •Труцэвіч
- •Турцэвіч
- •Тшашчкоўская
- •Тызенгаўз
- •Тызенгаўз
- •Тылкоўскі
- •Тышкевіч
- •Тышкевіч
- •Урончанка
- •Урублеўскі
- •Урублеўскі
- •Урублеўскі
- •Файніцкі
- •Фалькоўскі
- •Фалькоўскі
- •Фальскі
- •Федаровіч
- •Філалет хрыстафор
- •Фіялкоўскі
- •Хадкевіч
- •Харламповіч
- •Ходзька
- •Ходзька
- •Ходзька
- •Храпавіцкі
- •Храптовіч
- •Храптовіч
- •Цадроўскі
- •Цамблак
- •Цвяткоўскі
- •Цытовіч
- •Цэраскі
- •Цяплінскі
- •Цяцерскі
- •Чалоўскі
- •Чарноўская
- •Чартарыйскі
- •Чаховіц
- •Шадурскі
- •Шалковіч
- •Шапялевіч
- •Шапялевіч
- •Шукевіч
- •Шыдлоўскі
- •Шыманоўскі
- •Шыманоўскі
- •Шымкевіч
- •Юркевіч
- •Ягадзінскі
- •Якубовіч
- •Яленская
- •Яленскі
- •Яльніцкі
- •Янушкевіч
- •Ярашэвіч
- •Ястржэмбскі
- •Яцкоўскі
- •Спіс аўтараў
Пагоскі
Аляксандр Фаміч (9.3.1816—7.9.1874)
Педагог, пісьменнік, выдавец. Паходзіў з дваран Віцебскай губ. 3 маленства выхоў-ваўся ў арыстакратычнай сям'і былога ма-гілёўскага губернатара І.Маркава. У 1829 паступіў у Вышэйшае вучылішча ў Пецяр-бургу, якое, аднак, у хуткім часе пакінуў. 16-гадовым юнаком быў залічаны на вай-сковую службу. У 1843 выйшаў у адстаўку ў чыне падпаручніка i нейкі час працаваў ка-місіянерам у Дэпартаменце карабельных лясоў. Частыя службовыя раз'езды па Расіі далі яму магчымасць блізка пазнаёміцца з побытам рускага народа i назапасіць бага-ты матэрыял для творчай работы. Пасля скасавання дэпартамента П. ў 1859 зволь-нены з пасады i цалкам аддаўся літаратур-най i асветніцкай дзейнасці. Яшчэ ў 1858 яго запрасілі для выдання часопіса «Солдатская беседа», які ён рэдагаваў да 1863. У 1862 П. распачаў выданне часопіса «Народная беседа». Невялічкага фармату кніжкі часопіса апрача белетрыстычных твораў змяшчалі інфармацыю пра сучасныя падзеі грамадскага жыцця, афіцыйную хроніку i г.д. — даступнае народнаму разумению чытанне. Сярод супрацоўнікаў часопіса i яго аўтараў былі А.М.Майкаў, М.А.Някра-саў, А.Сляпцоў i інш. пісьменнікі. У 1867 П. заснаваў новы часопіс — «Досуг и дело», які меў значны поспех (выдаваўся i пасля смерці рэдактара). У сваіх творах, напісаных жывой народнай мовай, право-дзіў думку пра неабходнасць пісьменнасці i адукацыі для простага чалавека. Асвету ён лічыў галоўным звяном, што звязвае ўсіх людзей. Аўтар п'ес «Няздольны чалавек», «Лёгкая дабаўка», «Чаму быць, таго не мі-нуць» i інш. Поўны збор твораў П. выйшаў у 4тамаху Г899—1901.
Літ.: Кісялёў Г. Пошукі імя. Мн., 1978. С 199.
315
Падабедаў
Іван Карнілавіч (7—20.11.1860)
Музыкант, педагог. Нарадзіўся ў г. Шклоў у сям'і музыканта Карнілы Падабедава, прыгоннага графа С.Г.Зорыча. Сам быў прыгонным у нашчадка Зорыча Ф.Чарное-віча. У 1827 адпушчаны на волю i з гэтага часу 33 гады працаваў першым салістам-вія-ланчэлістам у тэатрах Пецярбурга. 3 1834 адначасова выкладаў у Тэатральнай школе, з 1838 навучаў музыцы выхаванцаў Паўлаў-скага корпуса. За бездакорную службу ў 1849 удастоены ганаровага патомнага гра-мадзянства. Дзве яго дачкі — Надзея i Ka-цярына — сталі драматычнымі артысткамі i з поспехам выконвалі першыя ролі ў драмах, камедыях i вадэвілях пецярбургскіх тэатраў.
Літ.: Александров К. Белорусская артистическая династия // Неман. 1981. №5.
ПАДАЛІНСКІ
Міхал (1783—1856)
Гравёр, педагог. Нарадзіўся на Аршан-шчыне. Скончыў Віленскі універсітэт. 3 1822 выкладаў малюнак у гімназіі, потым у Віленскім універсітэце. 3 1830 працаваў у Мінскай гімназіі. 3 мастацкай спадчыны П. захаваліся афорты — партрэты канцлера Вялікага княства Літоўскага Л.Сапегі (паводле жывапіснага арыгінала 17 ст.), прафесараў Віленскага універсітэта В.Гер-берскага, I.Франка, В.Пелікана.
ПАДБЯРЭСКІ
(Друцкі-Падбярэскі) Рамуальд Андрэевіч (1812 ці 1813—22.10.1856)
Выдавец, публіцыст, фалькларыст. На-радзіўся ў Вільні ў збяднелай шляхецкай сям'і. У 1830 скончыў Віленскую гімназію i рыхтаваўся да паступлення ў Віленскі уні-версітэт, але свой намер не змог ажыцця-віць з тае прычыны, што па рашэнні цар-скіх улад універсітэт быў закрыты. У 1836 паступіў на юрыдычны факультэт Маскоў-скага універсітэта, у якім вучыўся да 1840 i адначасова выконваў абавязкі адміністрата-ра літоўскай гандлёвай суполкі ў Маскве. Там ён зблізіўся i падтрымліваў цесныя су-вяз! з славянафіламі А.А.Краеўскім i Ю.Ф.Самарыным, пад ix уплывам заціка-віўся рускай народнай творчасцю, перакладаў на польскую мову байкі i публікаваў ix у часопісе «Athenaeum» («Атэнеум»). У 1841 пакінуў Маскву i пераехаў у Пецярбург, дзе пазнаёміўся з Т.Шаўчэнкам. У Пецярбургу ён кіраваў дзейнасцю беларускага гуртка, сваёй фамадскай i выдавецкай дзейнасцю памагаў гуртаваць культурныя сілы Белару-сі. У 1847 П. вярнуўся ў Вільню. Тут ён вы-даваў літаратурна-навуковыя альманахі «Rocznik literacki» («Літаратурны штогод-нік». Т. 1-Ч. Пб.; Вільня, 1843—49) i «Pamiętnik naukowo-literacki» («Навукова-літаратурны дзённік». Т. 1—6. Вільня, 1849—50), у якіх публікаваліся беларускія аўтары i матэрыялы, звязаныя з Беларуссю. Выступаў i сам у друку з допісамі пра культурныя падзеі, водгукамі на творы мастац-тва, літаратурна-крытычнымі артыкуламі. У артыкуле «Беларусь i Ян Баршчэўскі» (1844) П. ўпершыню зрабіў агляд новай бе-ларускай літаратуры. Ён аўтар фальклорна-этнаграфічнага нарыса «Беларускае вясел-ле» (1848), «Пісьмаў пра Беларусь» (1844). Выдаў зборнік вершаў Т'.Лады-Заблоцкага «Паэзія» (1845), апублікаваў «Дыярыуш» С.Бельскага (Athenaeum. 1842. Т. 4). Выву-чаў помнікі старажытнасці i гісторыі Бела-русі. За антыўрадавую літаратурную дзей-насць у 1850 арыштаваны i высланы ў Архангельскую губ. Памёр у высылцы.
Літ.: Кісялёў Г. Загадка беларускай «Энеіды». Мн., 1971. С 27—40.