Этапы планавання ўрока і падрыхтоўкі да яго

Паняцці

V клас

VІ клас

VІІ клас

VІІІ клас

Роды і жанры

народная казка і яе віды (пра жывёл, чарадзейныя, бытавыя);

легенды і іх асаблівасці;

літаратурная казка і легенда; загадкі;

прыказкі;

прыкметы і павер’і

агульнае паняцце пра міф;

народныя песні і і іх віды, жанравае багацце;

літаратурная песня; апавяданне;

аповесць;

байка

паэма (пачатковае паняцце);

асаблівасці паэтычных і празаічных твораў;

паэзія як від мастацкай літаратуры; проза як тып мастацкай літаратурнай творчасці;

мастацкія асаблівасці народных песняў;

паэтычная (лірычная) проза;

свабодны верш;

балада

роды мастацкай літаратуры (агульнае паняцце);

паняцце пра лірыку;

віды, жанры, класічныя формы лірыкі;

эпічны літаратурны род і яго жанры: навела, апавяданне, аповесць;

ліра-эпічныя жанры;

паэма;

літаратурная балада;

драма як літаратурны род (пачатковае паняцце);

батлейка;

драматычныя жанры (трагедыя, драма, камедыя)

Будова і структура мастацкага твора

тэма;

сюжэт твора;

эпізод у творы

тэма мастацкага твора (паглыбленне паняцця);

ідэя;

кампазіцыя (пачатковае паняцце)

пейзаж і яго роля ў мастацкім творы;

падтэкст у паэтычных творах

тэма, ідэя, праблематыка твора (паглыбленне паняццяў);

маналагічная форма лірычных твораў;

эпізод, тэма, ідэя, кампазіцыя ў эпічным творы (паглыбленне паняццяў);

сюжэт і кампазіцыя паэмы, лірычныя адступленні;

канфлікт, сюжэт, характар, сцэна, карціна, дыялог, рэпліка, рэмарка ў драматычных творах

Сістэма вобразаў у літаратуры

літаратурны герой і сродкі яго паказу – перажыванні, учынкі, партрэт, мова, мастацкія дэталі, аўтарская характарыстыка (пачатковыя паняцці)

літаратурны вобраз (пачатковае паняцце);

літаратурны герой (паглыбленне паняцця);

аўтар-апавядальнік у творы

вобраз мастака (музыкі) у беларускіх творах;

вобразы дудкі, жалейкі, скрыпкі, гусляў як сімвалічнае ўвасабленне мастацтва, паэзіі

лірычны герой;

вобраз-характар і спосабы яго раскрыцця (апісанне ўчынкаў і паводзін, партрэт, пейзаж, мова героя, аўтарская характарыстыка;

аўтар-апавядальнік (паглыбленне паняцця)

выяўленне аўтарскай пазіцыі ў драматычным творы

Вобразна-выяўленчыя сродкі

сродкі мастацкай выразнасці ў літаратурным творы;

эпітэт;

параўнанне

літаратурны вобраз; алегорыя, вобразы-сімвалы, звароты, паўторы, эпітэты, параўнанні, памяншальна-ласкальныя словы, метафара, увасабленне (пачатковыя паняцці);

эпітэт, параўнанне (паглыбленне паняццяў)

вобразна-выяўленчыя сродкі паэтычнай мовы (паглыбленне паняцця);

Тэорыя вершаскладання

рытм, рыфма (пачатковыя паняцці);

роля рытму ў паэтычных творах;

гукапіс;

вершаскладанне;

віды стопаў і памераў у вершах; двухскладовыя і трохскладовыя стопы (пачатковае паняцце)

вершаскладанне (паглыбленне паняцця);

рытміка-інтанацыйныя сродкі паэтычнай мовы (паглыбленне паняцця)

Літаратура як від мастацтва.

Агульныя паняцці літаратурнай эстэтыкі і паэтыкі

мастацтва ў жыцці народа;

віды мастацтва; літаратура – мастацтва слова;

талент у мастацтве;

роля фантазіі пісьменніка

публіцыстыка як від літаратуры;

спецыфіка мастацкага і навуковага адлюстраванняў жыцця.

Паняцці

IX клас

Х клас

XІ клас

Роды і жанры

паэма-эпапея;

трагедыя;

агульнае паняцце пра жанры старажытнай літаратуры (жыціе, слова, павучанне, хаджэнне, аповесць);

летапіс;

палемічная літаратура як жанр публіцыстыкі;

травесційная літаратура;

фарс і вадэвіль як камедыйныя жанры;

жанры лірыкі (паглыбленне паняцця);

ліра-эпічныя творы: паэма-эпапея (паглыбленне паняцця);

пародыя і бурлеск;

публіцыстыка як від літаратуры;

эпас і яго жанры (паглыбленне паняцця)

абразок, лірычная мініяцюра як жанры малой прозы;

жанрава-тэматычная разнастайнасць байкі;

сатырычная камедыя;

жанравыя разнавіднасці рамана;

гістарычны раман;

трагікамедыя

жанр аповесці (паглыбленне паняцця);

раман у вершах як жанр;

гістарычная драма

Будова і структура мастацкага твора

выяўленне аўтарскай пазіцыі ў драматычным творы (паглыбленне паняцця)

канфлікт у драматычным творы (паглыбленне паняцця);

моўная характарыстыка персанажаў;

выяўленне аўтарскай пазіцыі ў творы (паглыбленне паняцця)

выяўленне аўтарскай пазіцыі ў творы (паглыбленне паняцця);

унутраны маналог;

сюжэт і яго элементы;

пазасюжэтныя кампаненты твора

Сістэма вобразаў у літаратурным творы

паняцце пра вечны вобраз;

рамантычны герой;

герой і яго прататып

вобраз апавядальніка (паглыбленне паняцця);

лірычны герой (паглыбленне паняцця);

лірычны герой і аўтар

Вобразна-выяўленчыя сродкі

персаніфікацыя;

форма і змест твора

мастацкая дэталь;

асацыятыўны вобраз

вобраз-сімвал;

мастацкая дэталь

Тэорыя вершаскладання

вершаскладанне, паэтычны сінтаксіс (паглыбленне паняццяў)

сілабатанічная сістэма вершаскладання; верлібр

Стыль пісьменніка як цэласнасць

пачатковае паняцце пра стыль пісьменніка;

індывідуальны стыль пісьменніка (развіццё паняцця)

стыль пісьменніка (развіццё паняцця)

аўтарская канцэпцыя жыцця і асобы

Літаратурна-мастацкія эпохі, метады, напрамкі

агульнае паняцце пра антычную літаратуру;

агульнае паняцце пра літаратуру Сярэднявечча;

агульнае паняцце пра літаратуру эпохі Адраджэння;

агульнае паняцце пра барока, класіцызм, асветніцтва ў літаратуры;

паняцце пра рамантызм і рэалізм як літаратурныя напрамкі;

паняцце аб літаратурным працэсе;

мастацкія кірункі плыні ў літаратуры

літаратурны працэс;

рэалізм, мадэрнізм і яго плыні (паглыбленне паняццяў)

літаратурны працэс

Літаратура як від мастацтва.

Агульныя паняцці літаратурнай эстэтыкі і паэтыкі

міф, міфалогія (паглыбленне паняццяў);

літаратура і фальклор (паглыбленне паняцця);

асаблівасці фарміравання літаратурнай традыцыі;

гуманізм, агульначалавечыя каштоўнасці ў літаратуры;

пачатковае паняцце пра народнасць літаратуры;

рэалістычнае адлюстраванне жыцця ў літаратуры;

чалавек і прырода ў творы;

нацыянальнае і агульначалавечае ў літаратуры;

паняцце аб прыгожым

камічнае ў літаратуры;

псіхалагізм у літаратуры;

публіцыстычнасць у паэзіі;

традыцыі і наватарства;

рамантычнае і рэалістычнае адлюстраванне жыцця ў літаратуры (паглыбленне паняцця)

гераічнае і трагічнае ў літаратуры (паглыбленне паняцця)