3. Сямейна-абрадавая паэзія, яе мастацкия асабливасци.

Сямейна-абрадавая паэзія – звязана з асноўными .этапамі жыццёвага шляху чал-ка (нараджэннем, шлюбам, смерцю, працоўнай дзейнасцю і бытам). Сям.-абрад. паэзія складаецца з: радзінных абрадаў і паэзіі (песні звязаныя з нараджэннем дзіцяці, велічальныя песні (услаўлялі бацьку, бабку, кума і куму, выказвалася пажаданне шчасця дзіцяці), хрэсьбінныя, бяседныя, застольныя), з вясельных песен (велічальныя, падрыхтоўчыя песні, жартоўныя), з пахавальных галашэнняў – гэта імправізаваныя творы, у якіх выкарыст. маст.прыёмы для аплаквання памёршых

4. Прыказкі і прымаўкі

Прык. наз. створ. народам лаканичнае, вобразнае, устойливае выслоуе з павучальным зместам, якое мае прамы и перанос. сэнс. Эстэтычнай завершанасцю вызнач-ца мастац. вобраз прык. Прым. характ-ца незаверш-цю думки, яна не мае абагульн-ага значэння и выкарыст-ца тольки у канкрэт. выпадках, каб адцяниць пэуную рысу чал., яго учынак, раскрыць сутнасць грамадскай або прырод. зъявы. Сэнс прым. можна зразумець тольки у кантэксце. Ирония-гэта истотная прымета прык. и прымавак. Иншы хар-р носиць насмешка-крытыка больш мяккая, незласливая, лёгкае паджартоуванне. Вялькую ролю адыгрывае рыфма-яна-цесна звязвае усе элементы тв., дапамаг. лепшаму яго запаминанню и рытм-падкрэсливае яе сэнс. Прык. маюць часцей 2-ухчленную будову. Бел. нар. прык. и прым. малююць тыповыя вобразы папа и ксёндза праз параунанне з сабакам, катом, вауком и инш. жывёлами, што дазваляе падкрэсл. важныя рысы характ. «божых служак» праз алегорыю, антытэзу(процилегласць). Для стварэння маст-их вобразау народ ужывае метафару, синекдаху, метанимию, гипербалу. Шматликия прык. усхваляюць працавитасць, гаспадарливасць, умельства, праудзивасци, сумленнасць, дабрату, шчырасць. Бязлитасна асуджаюць гультайства, пъянства, дурасць, сварливасць, хлусливасць, зладзейства. Яны вучаць любиць свой край, Радзиму, яе герояу и ненавид. ворагау. Нар. прык. и прым. шырока выкарыст-ца письменниками.

6.Ф.Скарына – першадрукар, асветник, письменник. Вобраз Ф. Скарыны у беларускай литаратуры.(1490-1551) Нарадзiўся Ф.Скарына ў апошняй чвэрцi ХV ст. (каля 1490г.)у сям’і полацкага купца Лукаша. Першапачатковую адукацыю атрымаў у Полацку. Закончыў Кракаўскi унiверсiтэт i у 1506г. быў удастоен вучонай ступенi бакалаўра свабодных навук(граматыкі, логікі, музыкі т г.д.). У далейшым лёс звязвае яго з Iталiяй, дзе ў 1512г. у Падуанскiм унiверсiтэце ён блiскуча вытрымлiвае экзамены на годнасць доктара медыцыны. Кнiгi Скарыны ўказвали людзям сапраўдны шлях у будучае. Першая з кнiг - "Псалтыр" – была надрукавана ў Празе ў г. Услед за гэтым выходзяць яшчэ 22 кнiгi Бiблii, перакладзеныя на бел. мову. У 1522г. выйшла ў свет "Малая падарожная кнiжыца", якая паклала пачатак кнiгадрукаванню ў нашай краiне. Праз тры гады (у 1525г.) была надрукавана апошняя кнiга Ф.Скарыны "Апостал". Ф.Скарына суправаджаў кожную з кніг прадмовамі і пасляслоўямі, якія складаюць аснову яго літаратурна-публіцыстычнай спадчыны. У іх першадрукар выказваў свае грамадскія і асветніцкія погляды, заклікаў да ўмацавання правапарадку. Выданні Скарыны выкананы на ўзроўні лепшых еўрапейскіх выданняў 16ст. Скарына ўводзіць у свае выданні ілюстрацыі як сродак раскрыцця ў мастацкіх вобразах зместу кнігі. Упершыню ў гісторыі ўсходнеславянскага друкавання асветнік увёў тытульны ліст, тлумачальныя падзагалоўкі, абзацы. Па гэтай прычыне кнігі распаўсюджваліся ў Еўропе і мелі вялізны ўплыў на чытачоў у многіх краінах свету. У апошнія гады жыцця ён працаваў у прускага герцага Альбрэхта, некаторы час служыў лекарам і сакратаром у віленскага біскупа, быў садоўнікам у каралеўскім батанічным садзе у Празе, дзе і памёр каля 1551г. Кнiгi вялiкага беларуса ўспрымаюцца сёння як самая дарагая рэлiквiя, як духоўны скарб, нацыянальная святыня, як сiмвал усёй тысячагадовай беларускай культуры.