Арганізацыя кнігавыдавецкай дзейнасці на Беларусі

Выдавецкая справа – галіна культуры і творчасці, звязаная з падрыхтоўкай і распаўсюджаннем кніг, часопісаў, газет і іншых відаў друкаванай прадукцыі. Побач з гэтым шырокім значэннем тэрмін ужываецца ў боль вузкім сэнсе – уласна выдавецкая справа разам з паліграфіяй і кніжным гандлем. Раней выдавецкая дзейнасць была падначалена Дзяржкамдруку, сёння – міністэрству інфармацыі РБ. Яно рэгіструе органы друку, выдае ліцэнзіі на выдавецкую дзейнасць, рыхтуе нарматыўныя акты, кантралюе захаванне законаў і падзаконных актаў, якія рэгламентуюць выпуск друкаванай прадукцыі. Асноўнай установай у сістэме выдавецкай справы з’яўляецца выдавецтва. У краіне функцыяніруюць выдавецтвы розных накірункаў і тыпаў арганізацыі:

• па выпускаемай прадукцыі – кніжныя, кніжна-часопісныя, газетныя, газетна-часопісныя, выдавецтвы па выпуску выяўленчай прадукцыі, картаграфічныя, нотныя.

• Па галіновай прыналежнасці: выдавецтвы грамадскіх арганізацый, навуковых, прафесіянальных і іншых таварыстваў, творчых саюзаў і ведамстваў.

• Па адміністрацыйна-тэрытарыяльнаму прызнаку: рэспубліканскія, абласныя.

• Па відах выдаваемай літаратуры (“Беларусь”, “Народная асвета”).

У апошнія гады праявілася тэндэнцыя да значнага росту колькасці выдавецтваў пры памяншэнні аб’ёмаў выпускаемай прадукцыі. У 2000 годзе выпуск кніг і брашур ажыццяўлялі 10 дзяржаўных выдавецтваў, звыш 450 арганізацый розных форм уласнасці, а таксама міністэрствы і ведамствы. З 2002 года чатыры з дзярж. выд. перасталі асобна існаваць і былі аб’яднаныя ў іншыя выдавецтвы (Полымя, Універсітэцкае, Ураджай, Юнацтва).

“Беларусь”+ “Ураджай”+ “Полымя”= “Беларусь” (самае старое выд-ва)

“Універсітэцкае” = “Вышэйшая школа”

“БелЭн” – беларуская энцыклапедыя

“Нар. Асвета” – самае багатае выд-ва (літ-ра для сяр. школы)

“Навуковая думка”

“Мастацкая літаратура” + “Юнацтва” = “Мастацкая літаратура” (Саюз пісьменнікаў)

Скарачаецца сярэдні тыраж кніг, колькасць назваў літаратуры. Можна сказаць, што кнігавыдавецтва перажывае крызіс. Выклікае сур’ёзную заклапочанасць стан паліграфічнай базы. Зношанасць машын і агрэгатаў на некаторых прадпрыемствах даходзіць да 60 працэнтаў і больш.. Не кранаецца з месца вырашэннем праблемы з наладжваннем вытворчасці ўласнай паперы: яе па-ранейшаму завозяць з Расіі і нават з далёкага замежжа шматлікія перакупшчыкі па касмічных цэнах, перапрадаюць выдавецтвам. А ў выніку кніга даражае, становіцца не па кішэні студэнтам. Не ў лепшым стане і прыватныя выдавецтвы. Не вытрымаўшы жорсткай канкурэнцыі на кніжным рынку, многія з іх закрываюцца. Праўда, ёсць сярод іх і квітнеючыя, якім нейкім чынам удаецца атрымліваць заказы на выпуск велізарнымі тыражамі кніг для школ, якія поўнасцю аплачваюцца дзяржавай.

Інфармацыйныя агенствы Рэспублікі Беларусь.

1 Агентство Печати "Минск-Новости". Учредитель Минский Городской Исполнительный Комитетhttp://www.minsk.gov.by -- Агентство "Минск-Новости"Тематика официальная: массово-политическая, справочная

2. ЛБЛ-Нюьс http://www.lbl-news.com -- "ЛБЛ-Ньюс"

Учредитель ЗАО "ЛБЛ-Инвест"

Тематика массово-политическая

3. Экопресс http://www.ecopress.by -- "Экопресс"

Учредитель ОДО "Экопресс"

Тематика массово-политическая,производственно-практическая, научно-популярная, для досуга