72.Стратегияның мәні. Оның түрлері.

Көп жылдан бері эскери басшылар стратегия терминін қолданып келеді. «Стратегия» гректің - «генерал өнері» деген сөзінен шыққан. «Стратегия » термині осы уақытқа дейін жарыс, бәсеке мағынасында қолданылып келгенмен, қазіргі кезде бұл атау кәсіпорын қызметінің жалпы концепциясын білдіреді.«Стратегия» дегеніміз ұйымның міндетті ісін орындауды және мақсатына жетуді қамтамасыз ететін жан-жақты жоспар жиынтығы болып саналады Стратегияның басты міндеті - үйымдағы жаңадан енгізілгендерді жещкілікті дэрежеде қамтамасыз ету.

Тиімді менеджмент стратегиясы Жапон менеджерлері XX- ғасырдың 70-жылдардың орта түсында өздеріне мынадай сүрақтар қойды:

«Компанияның ұзақ мерзімдік мақсаты қандай?», «Компания орта өзгерістеріне қалай бейімделеді?», «Жұмыскерлерді қалайшүа тиімді пайдалануга болады?».Қойылған сұрақтардың жауаптарын мынадай негізгі қағидалардан аңғаруға болады:

1.Тиянацты шешім стратегиясы. Американың жэне Жапонияның

таңдаулы фирмалары ( ИВМ, Мацусита жэнет.б.) өндірісті үдайы жетілдіріп, жұмысын ең жаңа жэне таңдаулы эдістермен орындау үшін ақша бөледі,

берілген, жақсы үйретілген ұжымның өсуі мен дамуына күрделі қаржы жұмсайды.Тиянақты шешім стратегиясы 10-15 жылдарға арналған ауқымды мақсатты көздейді. Менеджерлер стратегиялық тұрғыда ойлау білуі тиіс. Тиімді менеджментте стратегияны жасау үшін 10 козғаушы күшті пайдаланады: жаңа нарықтарды іздестіру; жаңа өнімдер мен көрсетілетін қызметтерді ойластыру; тұтынушылар үшін сервисті жақсарту; технологияны ойланыстыру; өнім мүмкіндігін жақсарту; өнім сапасын жақсарту; тарату тэсілдерін жақсарту; табиғи ресурстарды молайту; өндірісті жэне өсімді ұлғайту; күрделі қаржы мен пайданың қайтарымын молайту. (105 б.) 2. Тәуекел стратегиясы. «Біз ең таңдаулы адамдарды таңдап аламыз жэне одан әрі дамытуға ықпал етеміз». Кәсіпорынның экономикасы қауырт өркендеуі үшін тэуекел стратегиясы өте қажет. Басшы қызметкерлердің бизнеске тәуекел етуі олардың негізгі аншрепнерлік қызметі болып саналады.Басшы қызметкерлердің басқару мэдениеті жоғары деңгейде болған жағдайда ғана тэуекел стратегиясы жүзеге асады. Менеджмент жөніндегі американдық мамандардың бағалауы бойынша, тэуекел бастамасын жүзеге асыруға қабілетті ұйымдар өз қызметкерлерін неғүрлым тиімді жұмыс істеуге ықпал ете алады. 3.Менеджмент идеясының стратегиясы. Әр бір бизнесте ең бағалы ақша, тауар, жабдық немесе ғимарат емес, идея бағалы. Инновациялық фирманың жоғарғы басшысы конымды идеяны үнемі көтермелеп отырады. Істе сәтсіздік болған жағдайда шыдамдылық танытады.Көпшілік идея іс жүзінде асырыла бермеуі мүмкін.. Идея пайда болғаннан кейін, оның прототипін іздестіруге, яғни ойластырылған бұйымды жасауға, содан кеін үйым табыс түсіретіндей етіп өндіріс процессін (өндіріс технологиясын) қүруға тура келеді. 4. Стратегия әсерлігі фирмага тамаша жүмыс цабілетін сацтауга мүмкіндік береді. Менеджерлердің ықпал етушілігі тиімді басқару шешімдерін кабылдау біліуне байланысты.

73.А.Маслоудың мотивацияның мазмұндық теориясының сызбасын түсіріңіз.

• Бұл теорияда төменгі сатыда материалдық, ал жоғарғы сатыда рухани қажеттер орналасқан. Бірінші кезеңде адам ең маңызды қажеттерді қанағаттандыруға тырысады. Егер ол толық қанағаттанған болса, адам келесі кезектегі қажеттерді қанағаттандыруға ұмтылады. Осы қажеттер пирамидасын басшылыққа ала отырып қажеттердің қайсысына тұтынушы ақша төлеуге дайын екенін білуге болады. Мысалы, ақшасы тамағына әрең жететін адам, котедж салмайды және алыс сапарға шықпайды, асыл зат алмайды дегендей.

• Маслоу теориясы негізінде туристік өнім ұсыну бағдарламасын жасауға болады.