- •Iилмана кулгалхо: л. У. Тариева
- •Ингушско-русский словарь
- •Дешхьалхе
- •Предисловие
- •Дошлорга метамотт
- •Массалий таьрахьдешай легар
- •Лаьцад. Подхватили грипп.
- •Сиха чакхдаргдац. Окучивание быстро не завершится.
- •Моттиг. Холмистая местность.
- •Халкъаш. Восстающие народы.
- •Тема2* сущ. Я (я), -аш, -о, -аца тема; произведене керттера Основная тема произведения.
- •46 Заказ №155
- •47 Заказ № 155
- •48 Заказ №155
- •49 Заказ № 155
- •50 Заказ №155
- •51 Заказ № 155
49 Заказ № 155
ХЬАТАССИЙТА (хьатоссийт,
хьа- тассийтар, хьатоссийтаргда)
понуд. от хьатасса; согахьа
~ бургац. Кинуть мяч в мою сторону.
ХЬАТАТТА (хьатотт, хьатеттар, хьатеттад, хьатоттаргда) глаг. однократн. действ, придвинуть; подтолкнуть; г1анд ~ . Придвинуть стул.
ХЬАТАТТАР масд. от хьататта; истол Придвинуть стол.
ХЬАТАТТИЙТА (хьатоттийт, хьа- таттийтар, хьатоттийтаргда) понуд. от хьататта; машен Подтолкнуть машину.
ХЬАТЕГА (хьатег, хьатийгар, хьа- тийгад, хьатегаргда) глаг. сшить, зашить, зашивать; барзкъа сихаг1а Скорее сшить одежду.
ХЬАТЕГА (хьатегар) прич. шьющий, сшивающий, зашивающий; коч ~ кхалсаг. Женщина, шьющая платье.
ХЬАТЕГАДАЛА (хьатегалу, хьа- тегаделар, хьатегалургда) потенц. от хьатега; йи1игашка ~ мег т1олгаш. Возможно, девочки смогут сшить фартуки.
ХЬАТЕГАР масд. шитье, зашивание; ~ дика караг1доалл цунна. У нее хорошо получается шить.
ХЬАТЕГИЙТА (хьатегийт, хьате- гийтар, хьатегийтаргда) понуд. от хьатега; коч Сшить платье.
ХЬАТКЪА сущ. бот. б (б), -аш, -о, -аца борщевик; - гулбе. Собрать борщевик.
ХЬАТОВСА (хьатовс, хьатайсар, хьатайсад, хьатовсаргда) глаг. объект во мн. ч. однократн. действ, кинуть, бросить; зизаш сцена т1а Кинуть цветы на сцену.
ХЬАТОВСА (хьатовсар) прич. кидающий, бросающий; каьхаташ ~ саг. Человек, кидающий бумаги.
ХЬАТОВС АДАЛА (хьатовсалу, хьа- товсаделар, хьатовсаденнад, хьатовса- лургда) глаг. субъект во мн. ч. однократн. действ, прыгнуть; кинуться; арахьа Кинуться к выходу.
ХЬАТОВСАДАЛАР масд. от хьатов- садала; лакхаг1а Прыгнуть повыше.
ХЬАТОВСАДАЛИЙТА (хьатовсадо- лийт, хьатовсадалийтар, хатовсадо- лийтаргда) понуд. от хьатовсадала; цхьана Прыгнуть вместе.
ХЬАТОВСАЛУ (хьатовсалураш) прич. прыгающие; ~ спортсменаш. Прыгающие в эту сторону спортсмены.
ХЬАТОССА (хьатоссар) прич. кидающий, бросающий; бургац ~ к1аьнк. Мальчик, кидающий мяч.
ХЬАТОССАДАЛА (хьатоссалу, хьатоссаделар, хьатоссаденнад, хьа- тоссалургда) глаг. субъект в ед. ч. однократн. действ, прыгнуть; ~ делар циск. Кошка пыталась прыгнуть.
ХЬАТОССАДАЛАР масд. прыжок; лом Прыжок льва в эту сторону.
ХЬАТОССАДАЛИЙТА (хьатоссадо- лийт, хьатоссадалийтар, хьатоссадо- лийтаргда) понуд. от хьатоссадала; согахьа Прыгнуть ко мне.
ХЬАТОССАЛУ (хьатоссалур) прич. прыгающий; ~ к1азилг. Прыгающий щенок.
ХЬАТОТТА (хьатоттар) прич. придвигающий; г1анд ~ йи1иг. Девочка, придвигающая стул.
ХЬАТОХА (хьатох, хьатехар, хьа- техад, хьатохаргда) глаг. однократн. действ, бить, стрелять; ударить; бий Ударить кулаком.
ХЬАТОХАР масд. от хьатоха; ч1о- arla Сильный удар.
ХЬАТОХИЙТА (хьатохийт, хьа- тохийтар, хьатохийтаргда) понуд. от хьатоха; ~ йиш яц. Не давать бить.
ХЬ АТУ ВС А (хьатувс, хьатийсар, хьатийсад, хьатувсаргда) глаг. многократн. действ, кидать, бросать; наь- къагахьа ~ еза г1ум. Нужно кидать песок в сторону дороги.
ХЬАТУВСА (хьатувсар) прич. кидающий, бросающий; лай мажар- гаш ~ к1аьнк. Мальчик, кидающий снежки.
ХЬАТУВСАДАЛА (хьатувсалу, хьа- тувсаделар, хьатувсаденнад, хьатув- салургда) глаг. многократн. действ. прыгать; ~ г1ерт к1азилг. Щенок пытается подпрыгивать.
ХЬАТУВСАДАЛАРмасд. прыгание, подпрыгивание; з1амигача бера Подпрыгивание маленького ребенка.
ХЬАТУВСАДАЛИЙТА (хьатувса- долийт, хьатувсадалийтар, хьатувса- долийтаргда) понуд. от хьатувсадала; ~ йиш яц. Нельзя подпрыгивать.
ХЬАТУВСАЛУ (хьатувсалур) прич. прыгающий, подпрыгивающий; ~ йи1иг. Прыгающая девочка.
ХЬАТУВСАР масд. кидание, бросание; г1ум Кидание песка.
ХЬАТУВСИЙТА (хьатувсийт, хьа- тувсийтар,хьатувсийтаргда) понуд. от хьатувса; ~ деза зизаш. Надо кидать цветы.
ХЬАТ1ААДА (хьат1ауд, хьат1аидар, хьат1аиддад, хьат1аударгда) глаг. многократн. действ, подбегать; наха Подбегать к людям.
ХЬАТ1ААДАР масд. от хьат1аада; нанна Подбегать к матери.
ХЬАТГААДИЙТА (хьат1аудийт, хьат1аадийтар, хьат1аудийтаргда) понуд. от хьат1аада; гувна т1а Взбегать на холм.
ХЬАТ1ААЛА (хьат1аоал, хьат1- ааьлар, хьат1ааьннад, хьат1ааргда) глаг. однократн. действ, дополнить сказанное, досказать; ~ х1ама дац. Нечем дополнить сказанное.
XbATIAAЛAP масд. от хьат1- аала; шийна хетар Высказать свое мнение.
ХЬАТ1ААЛИЙТА (хьат1аоалийт, хьатГаалийтар, хьат1аоалийтаргда) понуд. от хьат1аала; дисар ~ цунга. Дополнить сказанное.
XbATIAAXA 1 (хьат1аух, хьат1а- ихар, хьат1аихад, хьат1аухаргда) глаг. приходить, подходить; хьаыиий ~ бо- лабелар. Гости стали подходить.
XbATIAAXA 2 (хьат1аоах, хьат1а- аьхар, хьат1ааьхад, хьат1аоахаргда) глаг. допахать; йиса лаьттан ч1егилг Допахать оставшийся клочок земли.
XbATIAAXAP 1 масд. от хьат1аа- хах; хаттарашца Подходить с вопросами.
XbATIAAXAP2 масд. от хьат1ааха2; лаьтта ~ гаьна даккха йиш яц. Допахать землю нужно, не откладывая.
ХВАТ1ААХИЙТА 1 (хьат1аухийт, хьат1аахийтар, хьат1аухийтаргда) понуд. от хьат1ааха х; шийна - дезац. Не надо подпускать к себе.
ХБАТ1ААХИЙТА 2 (хьат1аоахийт, хьат1аахийтар, хьат1аоахийтаргда) понуд. от хьат1ааха 2; ахархошка ~ аханза диса кха. Дать пахарям допахать оставшееся поле.
ХЬАТ1АДА 1 (хьат1адоаг1а, хьат1- адера, хьатГаденад, хьат1адоаг1аргда) глаг. прийти, подойти; ~ эхь хета. Стесняться подойти.
ХЬАТ1АДА 2 (хьат1адахь, хьат1а- дера, хьат1аденад, хьат1адахьаргда) глаг. поднести, подносить; хьаьшашта даар Поднести гостям еду.
ХЬАТ1АДАДА (хьат1адод, хьат1а- дедар, хьат1адеддад, хьат1адодаргда) глаг. однократн. действ, подбежать; даьна Подбежать к отцу.
ХЬАТ1АДАДАР масд. от хьат1адада; сона Подбежать ко мне.
ХЬАТ1АДАДИЙТА (хьат1адодийт, хьат1ададийтар, хьат1адодийтаргда) понуд. от хьат1адада; к1азилг Дать щенку подбежать.
ХБАТ1АДАЙТА1 (хьат1адайт, хьа- т1адайтар, хьат1адайтаргда) понуд. от хьат1адах; тхона - деза из. Нужно ему подойти к нам.
ХЬАТ1АДАЙТА2 (хьат1адайт, хьа- т1адайтар, хьат1адайтаргда) понуд. от хьат1ада2; барзкъаш Подвезти одежду.
XbATI А ДАККХА (хьат1адоаккх, хьат1адаьккхар, хьат1адаьккхад, хьа- т1адоаккхаргда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ, переснять, отксерокопировать; сурт Переснять фотографию.
ХБАТ1АДАККХАР масд. ксерокопирование; документ Ксерокопирование документа.
ХВАТ1АДАККХИЙТА (хьат1адоа- ккхийт, хьат1адаккхийтар, хьат1адоа- ккхийтаргда) понуд. от хьат1адаккха; ~ каьхат. Снять копию с документа.
ХВАТ1АДАЛА 1 (хьат1алу, хьат1- аделар, хьат1аденнад, хьат1алургда) глаг. однократн. действ, доплатить, додать; ахча Додать деньги.
ХЬАТ1АДАЛА2 (хьат1адоал, хьат1а- даьлар, хьат1адаьннад, хьат1адаргда) глаг. субъект в ед. ч. однократн. действ. пересниматься, отпечататься; дика ~ мег къаьна сурт. Старая фотография может хорошо пересняться.
ХВАТ1АДАЛАР 1 масд. от хьат1а- дала х; кинижкаш Додать книги.
ХЬАТ1АДАЛАР 2 масд. от хьат1а- дала 2; сурт дика Хорошая ксерокопия.
ХВАТ1АДАЛИЙТА1 (хьат1адолийт, хьат1адалийтар, хьат1адолийтаргда) понуд. от хьат1адала х; эшар Додать необходимое.
ХЬАНАДАЛИЙТА 2 (хьат1адоа- лийт, хьат1адалийтар, хьат1адоалий- таргда) понуд. от хьат1адала2; массайт- таза Отснять несколько раз.
ХЬ ATI АД АР 1 масд. подход; бер Подход ребенка.
ХЬ ATI А ДАР2 масд. подвоз, поднос; даар ~ эш. Необходим подвоз провианта.
ХЬАТ1АДАХА (хьат1адоах, хьат1а- даьхар, хьат1адаьхад, хьат1адоахаргда) глаг. объект во мн. ч. многократн. действ, переснимать, копировать, ксерокопировать; деррига каьхаташ - деза. Нужно скопировать все бумаги.
ХЬАТ1АДАХАР масд. от хьат1адаха; цун болх ба сурташ Его работа - переснимать фотографии.
ХЬАТ1АДАХИЙТА (хьат1адоахийт, хьат1адахийтад, хьат1адоахийтаргда) понуд. от хьат1адаха; - деза эша каьхаташ. Нужно переснять необходимые бумаги.
ХЬАТ1АДАХЬА (хьат1адахьар) прич. подносящий, приносящий; каьхаташ ~ болхло. Сотрудник, подносящий бумаги.
ХЬАТ1АДЕРЗА (хьат1адерз, хьат1- адийрзар, хьат1адийрзад, хьат1адер- заргда) глаг. повернуться, обернуться; лаьрхх1а Специально повернуться.
ХБАТ1АДЕРЗА (хьат1адерзар) прич. поворачивающийся; согахьа ~ бер. Ребенок, поворачивающийся ко мне.
ХЬАТ1АДЕРЗАДАЙТА (хьат1адер- задайт, хьат1адерзадайтар, хьат1адер- задайтаргда) понуд. от хьат1адерзаде; г1анд Развернуть стул.
ХЬАТ1АДЕРЗАДАР масд. от хьат1- адерзаде; декхар шийна Перевести долг на себя.
ХЬАТ1АДЕРЗАДЕ (хьат1адерзаду, хьат1адерзадир, хьат1адерзадаьд, хьа- т1адерзадергда) глаг. 1) повернуть, обернуть; лорагахьа ~ кулг. Повернуть руку к врачу; 2) перевести, привести; <> шийна хетачунна Заставить согласиться со своим мнением.
ХЬАТ1АДЕРЗАДУ (хьат1адерзадер) прич. поворачивающий; улг ~ дешархо. Ученик, поворачивающий доску.
ХЬАТ1АДЕРЗАР масд. от хьат1а- дерза; тхогахьа Разворот в нашу сторону.
ХЬАТ1АДЕРЗИЙТА(хьат1адерзийт, хьат1адерзийтар, хьат1адерзийтаргда) понуд. от хьат1адерза; корагахьа Повернуться к окну.
ХЬАТ1АДЕТТА (хьат1адетт, хьа- т1адийттар, хьат1адийттад, хьат1а- деттаргда) глаг. многократн. действ. швырять; забрызгивать; прибивать, бить; хий Забрызгивать водой.
ХЬАТ1АДЕТТАР масд. от хьат1а- детта; т1ой Швыряние камнями.
ХЬАТ1АДЕТТИЙТА(хьат1адеттийт, хьат1адеттийтар, хьат1адеттийтаргда) понуд. от хьат1адетта; хьастамаш Забивать гвозди.
ХЬАТ1АДЕХА (хьат1адех, хьа- т1адийхар, хьат1адийхад, хьат1аде- харгда) глаг. подозвать, подманить; гулденна адам ~ . Подозвать собравшихся людей.
ХЬАТ1АДЕХА (хьат1адехар) прич. подзывающий, подманивающий; бер - нана. Мать, подзывающая ребенка.
ХБАТ1АДЕХАР масд. от хьат1адеха; оарц Подозвать на помощь.
ХЬАТ1АДЕХИЙТА (хьат1адехийт, хьат1адехийтар, хьат1адехийтаргда) понуд. от хьат1адеха; <> деррига адам Обратиться с призывом ко всему народу.
ХЬАИАДИЖА (хьат1адуж, хьат1а- дижар, хьат1адижад, хьат1адужаргда) глаг. облокотиться, налечь; прислониться; тхьовсача хана Прислониться во время засыпания.
ХЬАТГАДИЖАР масд. от хьат1а- дижа; на1ара Прислониться к двери.
ХЬАИАДИЖИЙТА (хьат1адужийт, хьат1адижийтар, хьат1адужийтаргд а) понуд. от хьат1адижа; балам т1а Дать прислониться к плечу.
ХЬАТТАДИЛА (хьат1адул, хьат1а- дилар, хьат1адилад, хьат1адуларгда) глаг. объект в ед. ч. возложить, переложить на кого-либо; декхар Переложить свои обязанности.
ХЬАТ1АДИЛАР масд. от хьат1а- дила; цадоаг1ар Возложить на кого- либо то, что он не должен делать.
ХЬАТ1АДИЛИЙТА (хьат1адулийт, хьат1адилийтар, хьат1адулийтаргда) понуд. от хьат1адила; дисар Переложить оставшееся.
ХЬАТ1АДОАГ1А (хьат1адоаг1ар) прич. подходящий, приходящий; наступающий; ~ шу. Наступающий год.
ХЬАТГАДОАККХА (хьат1адоак- кхар) прич. переснимающий, ксерокопирующий; сурт ~ йи1иг. Девочка, ксерокопирующая картинку.
ХЬАТ1АДОАККХАДАЛА (хьат1а- доаккхалу, хьат1адоаккхаделар, хьа- т1адоаккхалургда) потенц. от хьат1а- даккха; ~ мег из сурт. Возможно, получится переснять эту фотографию.
ХЬАТТАДОАЛА (хьат1адоалар) прич. переснимающийся, проявляющийся; ц1ена ~ сурт. Хорошо проявляющийся снимок.
ХЬАТ1АДОАХА (хьат1адоахар) прич. переснимающий, ксерокопирующий; сурташ ~ говзанча. Мастер, переснимающий фотографии.
ХЬАТ1АДОАХАДАЛА (хьат1адоа- халу, хьат1адоахаделар, хьат1адоаха- лургда) глаг. переснять; хьога ~ мег каьхаташ. Возможно, ты сумеешь переснять документы.
ХБАТ1АДОГ1А (хьат1адог1, хьат1а- дег1ар, хьат1адег1ад, хьат1адог1аргда) глаг. насадить; лакхе Насадить высоко.
ХЬАТ1АДОГ1А (хьат1адог1ар) прич. насаживающий; гата ~ саг. Человек, налаживающий полотно.
ХЬАТ1АДОГ1АР масд. от хьат1а- дог1а; гата Закрепить полотно.
ХЬАТ1АДОГ1ИЙТА (хьат1адог1ийт, хьат1адог1ийтар, хьат1адог1ийтаргда) понуд. от хьат1адог1а; бухье Насадить на верхушку.
ХЬАПАДОДА (хьат1адодар) прич. подбегающий; ~ циск. Подбегающая кошка.
ХБАТ1АДОДАДАЛА (хьат1адодалу, хьат1адодаделар, хьат1адодалургда) потенц. от хьат1адада; лакхе Взбежать наверх.
ХЬАТТАДОЛАДАЛА (хьат1адо- лалу, хьат1адоладелар, хьат1адола- деннад) глаг. додать ~ мег царга дисар. Возможно, у них получится додать остаток.
ХЬАТ1АДУВХА (хьат1адувх, хьа- т1адийхар, хьат1адийхад, хьат1адув- харгда) глаг. одеть, надеть; чокхи Надеть черкеску.
ХЬАТГАДУВХА (хьат1адувхар) прич. надевающий, одевающий; барз- къа ~ к1аьнк. Одевающийся мальчик.
ХЬАТТАДУВХАДАЛА (хьат1адув- халу, хьат1адувхаделар, хьат1адувха- лургда) потенц. от хьат1адувха; ~ мег цунга чокхи. Возможно, он сможет надеть черкеску.
ХЬАТ1АДУВХАР масд. надевание, одевание; дикаг1дар Одеться во все лучшее.
ХЬАТ1АДУВХИЙТА (хьат1адув- хийт, хьат1адувхийтар, хьат1адувхий- таргда) понуд. от хьат1адувха; сихаг1а ~ деза царга барзкъаш. Нужно попросить их поскорее одеться.
ХЬАТЧАДУВЦА (хьат1адувц, хьа- т1адийцар, хьат1адийцад, хьат1адув- царгда) глаг. дорассказать; керда xla- ма Дорассказать новость.
ХЬАТЧАДУВЦА (хьат1адувцар) прич. дорассказывающий; хиннар ~ йоазонхо. Писатель, дорассказывающий случившееся.
ХЬ ATI АДУ ВЦ АР масд. от хьат1а- дувца; ~ деха. Попросить дорассказать.
ХЬАТ1АДУВЦИЙТА (хьат1адув- цийт, хьат1адувцийтар, хьат1адув- цийтаргда) понуд. от хьат1адувца; берригаш гулбелча ~ из. Предоставить возможность дорассказать, когда все будут в сборе.
ХЬАТ1АДУЖАДАЙТА (хьат1а- дужадайт, хьат1адужадайтар, хьат1а- дужадайтаргда) понуд. от хьат1аду- жаде; сона ~ . Прислонить к себе.
ХЬАТ1АДУЖАДАР масд. от хьа- т1адужаде; сома ца доаккхаш Прислонить не будя.
ХЬАПАДУЖАДЕ (хьат1адужаду, хьат1адужадир, хьат1адужадаьд, хьат1адужадергда) глаг. приложить, облокотить; прислонить; ~ мегаргда. Можно прислонить.
ХЬАТ1АДУЖАДУ (хьат1адужадер) прич. облокачивающий; прислоняющий; нанна бер ~ лор. Врач, прислоняющий ребенка к матери.
ХЬАТ1АДУЛА (хьат1адулар) прич. возлагающий; дешархочун г1улакх ~ хьехархо. Учитель, поручающий дело ученику.
ХЬАТ1АКАРЧА (хьат1акарч, хьа- т1акерчар, хьат1акерчад, хьат1акар- чаргда) глаг. однократн. действ.', ~ мегаш ба кхера. Камень может накатиться.
ХЬАТ1АКАРЧА (хьат1акарчар) прич. накатывающийся, подкатывающийся; ~ бургац ловзае. Поиграть с подкатывающимся мячом.
ХЬАТ1АКАРЧАР масд. от хьат1а- карча; бешка ~ кхерам ба. Есть опасность, что бочка накатится.
ХЬАТ1АКАРЧИЙТА (хьат1акар- чийт, хьат1акарчийтар, хьат1акарчий- таргда) понуд. от хьат1акарча; зизашта х1ама - йиш яц. Нельзя допустить, чтобы что-либо покатилось на цветы.
ХЬАТ1АКЕРЧА (хьат1акерч, хьа- т1акийрчар, хьат1акийрчад, хьат1а- керчаргда) глаг. многократн. действ. накатываться, наваливаться; - тарлу дос. Дрова могут накатываться.
ХЬАТ1АКЕРЧА (хьат1акерчар) прич. накатывающийся; ~ бешкаш д1ач1оаг1ъяьй. Скатывающиеся бочки закрепили.
ХЬАТ1АКЕРЧАДАЙТА (хьат1а- керчадайт, хьат1акерчадайтар, хьат1а- керчадайтаргда) понуд. от хьат1акер- чаде; хенаш Накатывать бревна.
ХЬАТ1АКЕРЧАДАР масд. накатывание; т1ой Накатывание камней.
ХЬАТ1АКЕРЧАДЕ (ее, бе, е) (хьа- т1акерчаду, хьат1акерчадир, хьат1а- керчадаьд, хьат1акерчадергда) глаг. объект во мн.ч. многократн. действ. прикатывать, накатывать, наваливать; хенаш ~ машен еза. Нужна машина, чтобы накатывать бревна.
ХБАТ1АКЕРЧ АДУ (хьат1акерчадер) прич. прикатывающий, подкатывающий; г1айбаш - болхло. Рабочий, кантующий стропила.
ХБАТ1АКЕРЧАР масд. накатывание; форда талг1енаш Накатывание морских волн.
ХЬАТ1АКЕРЧИЙТА (хьатГакер- чийт, хьат1акерчийтар, хьат1акерчий- таргда) понуд. от хьат1акерча; naprl- атта ~ . Свободно накатываться.
ХБАТ1АК0РЧАДАЙТА (хьат1акор- чадайт, хьат1акорчадайтар, хьат1акор- чадайтаргда) понуд. от хьат1акорчаде; арцаш Перекатить балки.
ХБАТ1АКОРЧАДАРмасд. отхьат1а- корчаде; юхе Подкат вплотную.
ХЬАТГАКОРЧАДЕ (ее, бе, е) (хьат1- акорчаду, хьат1акорчадир, хьат1акор- чадаьд, хьат1акорчадергда) глаг. однократн. действ, прикатить, накатить, подкатить, навалить; меллашха Подкатить потихоньку.
ХЬАТ1АКОРЧАДУ (хьат1акор- чадер) прич. прикатывающий, накатывающий; т1ой ~ болхло. Рабочий, подкатывающий камни.
ХБАТ1АКХАРЗА (хьат1акхорз, хьа- т1акхерзар, хьат1акхерзад, хьат1акхор- заргда) глаг. однократн. действ, облить, полить, окатить; брызнуть; юхь т1а хий Облить лицо водой.
ХЬАТТАКХАРЗАР масд. обливание; обрызгивание; хий Обливание водой.
ХЬАТТАКХАРЗИЙТА (хьат1ак- хорзийт, хьат1акхарзийтар, хьат1ак- хорзийтаргда) понуд. от хьат1акхарза; машена хий Дать окатить машину водой.
ХЬАТ1АКХАХЬА (хьат1акхухь, хьат1акхихьар, хьат1акхихьад, хьа- т1акхухьаргда) глаг. многократн. действ, приносить, подносить; со- маш Подносить фрукты.
XbATIAKXAXbAP масд. подношение, доставка; ~ 1алашде. Обеспечить доставку.
ХЬАТГАКХАХЬИЙТА (хьат1акху- хьийт, хьат1акхахьийтар, хьат1акху- хьийтаргда) понуд. от хьат1акхахьа; кинижкаш Подносить книги.
ХЬАТ1АКХАЧА (хьат1акхоач, хьа- т1акхаьчар, хьат1акхаьчад, хьат1ак- хоачаргда) глаг. 1) дойти, добраться; ханнахьа ~ мага. Суметь вовремя добраться; 2) наступить, настать; б1аь- сти ~ дукха ха йисаяц. Осталось немного времени до наступления весны.
ХЬАТТАКХАЧАР масд. от хьат1- акхача; ~ хала дацар. Дойти было несложно.
ХЬАТТАКХАЧИЙТА (хьат1акхоа- чийт, хьат1акхачийтар, хьат1акхоачий- таргда) понуд. от хьат1акхача; ~ укхаза. Дать добраться досюда.
ХЬАТТАКХЕРЗА (хьат1акхерз, хьат1акхийрзар, хьат1акхийрзад, хьат1акхерзаргда) глаг. многократн. действ, обливать, окатывать, обдавать; зизашта хий Орошать цветы.
ХЬАТТАКХЕРЗА (хьат1акхерзар) прич. обливающийся; шийна хий ~ к1аьнк. Обливающийся водой мальчик.
ХБАТ1АКХЕРЗАР масд. от хьат1ак- херза; кулгашта хий Обдавать руки водой.
ХЬАТ1АКХЕРЗИЙТА (хьат1акхер- зийт, хьат1акхерзийтар, хьат1акхер- зийтаргда) понуд. от хьат1акхерза; ~ хий. Лить воду.
XbATIAKXETA (хьат1акхет, хьа- т1акхийтар, хьат1акхийттад, хьат1ак- хетаргда) глаг. налететь; ~ тарлора из. Он мог налететь.
XbATIAKXETA (хьат1акхетар) прич. налетающий; ~ к1аьнк. Налетающий мальчик.
XbATIAKXETAP масд. от хьат1ак- хета; из ~ кхер со. Я боюсь, что он налетит на меня.
ХЬАТ1АКХЕТИЙТА (хьат1акхе- тийт, хьат1акхетийтар, хьат1акхетий- таргда) понуд. от хьат1акхета; ~ йиш яц машен. Нельзя допустить, чтобы машина налетела.
ХЬАТГАКХОАЧА (хьат1акхоачар) прич. доходящий, приближающийся; наступающий; ~ саг. Приближающийся человек.
XbATIAKXOЛЛA (хьат1акхолл, хьат1акхеллар, хьат1акхеллад, хьат1ак- холларгда) глаг. накинуть; цхарал Накинуть пуховую шаль.
XbATIAKXOЛЛA (хьат1акхоллар) прич. накидывающий; машилг - кхалсаг. Женщина, накидывающая шаль.
XbATI AKXOЛЛ АР масд. отхьат1ак- холла; д1айха барзкъа Накинуть теплую одежду.
ХЬАТ1АКХОЛЛИЙТА (хьат1ак- холлийт, хьат1акхоллийтар, хьат1ак- холлийтаргда) понуд. от хьат1акхолла; шийна цхарал Дать накинуть шаль на себя.
ХЬАТ1АКХОРЗА (хьат1акхорзар) прич. обливающий; хий ~ йи1иг. Девочка, обливающая водой.
XbATIAKXOCCA (хьат1акхосс, хьат1акхессар, хьат1акхессад, хьат1ак- хоссаргда) глаг. однократн. действ. набросить, перебросить; накинуть; кухта Набросить кофту.
XbATIAKXOCCA (хьат1акхоссар) прич. набрасывающий, перебрасывающий; накидывающий; бургац ~ йи1иг. Девочка, перебрасывающая мяч к нам.
XbATIAKXOCCAP масд. набрасывание, перебрасывание; накидывание; барзкъа Накинуть одежду.
ХЬАТ1АКХОССИЙТА (хьат1акхос- сийт, хьат1акхоссийтар, хьат1акхос- сийтаргда) понуд. от хьат1акхосса; гаьн т1а Закинуть на дерево.
ХЬАТ1АКХУВСА (хьат1акхувс, хьа- т1акхийсар, хьат1акхийсад, хьат1ак- хувсаргда) глаг. многократн. действ. набрасывать, кидать; бой Кидать закидушку.
ХЬАТ1АКХУВСА (хьат1акхувсар) прич. набрасывающий, кидающий; ловзоргаш ~ йи1иг. Девочка, кидающая игрушки.
ХЬАТ1АКХУВСАР масд. набрасывание; броски, кидание; согахьа Броски в мою сторону.
ХЬАТ1АКХУВСИЙТА (хьат1ак- хувсийт, хьат1акхувсийтар, хьат1ак- хувсийтаргда) понуд. от хьат1акхувса; -дезац. Не надо кидать.
ХЬАТ1АКХУХЬА (хьат1акхухьар) прич. подносящий, доставляющий; кхоачам ~ саг. Человек, доставляющий нужное.
XbATI АЛАЛЛА (хьат1алоалл, хьат1алаьллар, хьат1алаьллад, хьат1- алоалларгда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ, подогнать; машен коана1арашта Подогнать машину к воротам.
ХЬАТ1АЛАЛЛАР масд. от хьат1а- лалла; ворда ~ дийхар даде. Дед попросил подогнать арбу.
ХЬАТ1АЛАЛЛИЙТА (хьат1ало- аллийт, хьат1алаллийтар, хьат1ало- аллийтаргда) понуд. от хьат1алалла; кГаьнкага ~ мегаргья мотоцикл. Можно мальчику подогнать мотоцикл.
ХЬАТ1АЛАТА (хьат1алат, хьат1а- летар, хьат1алетад, хьат1алатаргда) глаг. прилипнуть, прилепиться; боа- лоз ~ мег. Воск может прилипнуть.
ХЬАТ1АЛАТА (хьат1алатар) прич. липнущий, прилипающий; ~ хотта. Липнущая грязь.
ХЬАТ1АЛАТАР масд. прилипание; г1анаш Прилипание листьев.
ХБАТ1АЛАТИЙТА (хьат1алатийт, хьат1алатийтар, хьат1алатийтаргда) понуд. от хьат1алата; ~ йиш яц г1ум. Не давать песку прилипнуть.
ХЬАТ1АЛАХКА(хьат1алоахк, хьа- т1алаьхкар, хьат1алаьхкад, хьат1ало- ахкаргда) глаг. объект во мн. ч. однократн. действ, подогнать; фекемаш ангараш йолча Подогнать самолеты к ангарам.
XbATIAЛAXKAP масд. от хьат1а- лахка; дой Подогнать коней.
ХЬАТГАЛАХКИЙТА (хьат1ало- ахкийт, хьат1алахкийтар, хьат1ало- ахкийтаргда) понуд. от хьат1алахка; гатакемилгаш Подогнать парусники.
ХЬАТТАЛЕСТАДАЙТА (хьат1а- лестадайт, хьат1алестадайтар, хьат1- алестадайтаргда) понуд. от хьат1але- стаде; -йиш яц. Нельзя замахиваться.
ХЬАТТАЛЕСТАДАР масд. от хьа- т1алестаде; каьхаташ Замахиваться бумагами.
ХЬАТТАЛЕСТАДЕ (бе, е) (хьат1а- лестаду, хьат1алестадир, хьат1але- стадаьд, хьат1алестадергда) глаг. многократн. действ, замахиваться, швырять; кулгаш ~ мегаргдац. Нельзя замахиваться руками.
ХЬАТТАЛЕСТАДУ (хьат1алестадер) прич. замахивающийся, швыряющий; кулгаш ~ ондарг. Подросток, замахивающийся руками.
ХЬАТ1АЛЕХКА (хьат1алехк, хьа- т1алийхкар, хьат1алийхкад, хьат1а- лехкаргда) глаг. многократн. действ. подгонять; коана1ара Подгонять к воротам.
ХЬАТГАЛЕХКА (хьат1алехкар) прич. подгоняющий; кемилг станце ~ зГамига саг. Парень, подгоняющий лодку к станции.
ХЬАТ1АЛЕХКАР масд. от хьат1а- лехка; бакъилг Подгонять жеребенка.
ХЬАНАЛЕХКИЙТА (хьат1алех- кийт, хьат1алехкийтар, хьат1алех- кийтаргда) понуд. от хьат1алехка; мел еза машенаш Подогнать машины в нужном количестве.
ХЬАТГАЛИСТА (хьат1алуст, хьат1а- листар, хьатГалистад, хьат1алустаргда) глаг. намотать, наматывать; тай ~ деза. Надо намотать нитку.
ХЬАТ1АЛИСТАР масд. от хьа- т1алиста; аьхинг Наматывание пряжи.
ХЬАТТАЛИСТИЙТА (хьат1алу- стийт, хьат1алистийтар, хьат1алу- стийтаргда) понуд. от хьат1алиста; цунга ~ деза аьхинг. Нужно ей намотать пряжу.
ХЬАТТАЛОАЛЛА (хьат1алоаллар) прич. подгоняющий; ды ~ баьри. Всадник, подгоняющий коня.
ХЬАТ1АЛОАХКА (хьат1ало- ахкар) прич. подгоняющий; говраш ~ к1аьнкаш. Мальчики, подгоняющие лошадей.
ХЬАТ1АЛОСТАДАЙТА (хьат1ало- стадайт, хьат1алостадайтар, хьат1ало- стадайтаргда) понуд. от хьат1алостаде; кулг ~ дезац. Не надо замахиваться рукой.
ХЬАТ1АЛОСТАДАР масд. от хьа- т1алостаде; к1ал мел дисар Замахиваться чем попало.
ХЬАТ1АЛОСТАДЕ (бе, е) (хьат1а- лостаду, хьатГалостадир, хьат1ало- стадаьд, хьат1алостадергда) глаг. однократн. действ, замахнуться, швырнуть; кулг Замахнуться рукой.
ХЬАТГАЛОСТАДУ (хьат1алостадер) прич. замахивающийся, швыряющий; зиг ~ йи1иг. Девочка, размахивающаяся лоскутком.
ХЬАТ1АЛУСТА (хьат1алустар) прич. наматывающий; тай вординга - йо1. Девушка, наматывающая нитки на катушку.
ХЬАТ1АЛУСТАДАЛА (хьат1алу- сталу, хьат1алустаделар, хьат1алуста- лургда) потенц. от хьат1алиста; ~ мег тай. Возможно, получится намотать нить.
ХЬАТТАОАЛА (хьат1аоалар) прич. говорящий, договаривающий; <> дош ~ саг. Договаривающий человек.
ХБАТ1А0АЛАДАЛА (хьат1аоалалу, хьат1аоаладелар, хьат1аоалалургда) потенц. от хьат1аала; юхедисар ~ мег цунга. Возможно, он сможет досказать оставшееся.
XbATI АО АХ А (хьат1аоахар) прич. допахивающий; лаьтта ~ ахархо. Допахивающий землю пахарь.
XbATI АО АХ АДА Л А (хьат1аоахалу, хьат1аоахаделар, хьат1аоахалургда) потенц. от хьат1ааха2; ахархочун ~ мег кха. Возможно, пахарь сумеет допахать поле.
ХЬАТ1АОЗА (хьат1аоз, хьат1аэзар, хьат1аэзад, хьат1аозаргда) глаг. однократн. действ, натянуть, надеть с усилием; иккаш Натянуть сапоги.
ХЬАТ1АОЗА (хьат1аозар) прич. натягивающий; пазаташ - йи1иг. Девочка, натягивающая чулки.
ХЬАТ1АОЗАР масд. натягивание; когаг1ирс Натягивание обуви.
ХЬАТ1АОЗИЙТА (хьат1аозийт, хьа- т1аозийтар, хьат1аозийтаргда) понуд. от хьат1аоза; йи1игага ~ ботинкаш. Дать девочке натянуть ботинки.
XbATIAOTTA (хьат1аотт, хьат1- аэттар, хьат1аэттад, хьат1аоттаргда) глаг. однократн. действ, наступить, настать; кастта ~ дезаш да из ди. Скоро должен наступить этот день.
XbATIAOTTA (хьат1аоттар) прич. наступающий; ~ бутт. Наступающий месяц.
XbATIAOTTAP масд. наступление; появление; ц1аьхха Внезапное появление.
ХБАТ1АОТТИЙТА (хьат1аоттийт, хьат1аоттийтар, хьат1аоттийтаргда) понуд. от хьат1аотта; - мегаргбац. Нельзя дать появиться.
XbATI AT АССА (хьат1атосс, хьат1а- тессар, хьат1атессад, хьат1атоссаргда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ.
накрыть, набросить; кетар Набросить дубленку.
ХБАТ1АТАССАР масд. от хьат1а- тасса; дахча ворда т1а Закидывание дров на арбу.
ХЬАПАТАССИЙТА (хьат1атоссийт, хьат1атассийтар, хьат1атоссийтаргда) понуд. от хьат1атасса; т1орми Закинуть сумку за плечи.
XbATIATATTA (хьат1атотт, хьат1а- теттар, хьат1етаттад, хьат1атоттаргда) глаг. однократн. действ. 1) подтолкнуть, придвинуть; ~ еза машен. Нужно подтолкнуть машину; 2) перен. свалить, приписать; <> бехк Свалить вину.
XbATIATATTAP масд. от хьат1а- татта; г1анд Придвинуть стул.
ХЬАТ1АТАТТИЙТА(хьат1атоттийт,
хьат1ататтийтар, хьат1атоттийтаргда) понуд. от хьат1ататта; вордингаш Придвинуть коляску.
ХЬАТ1АТЕГА (хьат1атег, хьат1а- тийгар, хьат1атийгад, хьат1атегаргда) глаг. пришить; чопилгаш Пришить пуговицы.
ХЬАТ1АТЕГА (хьат1атегар) прич. пришивающий; хоборг ~ кхалсаг. Женщина, пришивающая оборки.
ХБАТ1АТЕГАР масд. пришивание; чопилг Пришивание пуговицы.
ХБАТ1АТЕГИЙТА (хьат1атегийт, хьат1атегийтар, хьат1атегийтаргда) понуд. от хьат1атега; шийга ~ пхьеш. Самой пришить рукав.
ХБАТ1АТЕТТА (хьат1атетт, хьат1а- тийттар, хьат1атийттад, хьат1атет- таргда) глаг. многократн. действ. 1) подталкивать, придвигать; истол Придвигать стул;2)перен. сваливать; <> царна ~ безац бехк. Не надо на них сваливать вину.
ХБАТ1АТЕТТА (хьат1атеттар) прич. подталкивающий, придвигающий;
г1анд ~ к1аьнк. Мальчик, придвигающий стул.
XbATIATETTAP масд. от хьат1а- тетта; <> боаца бехк Обвинять без вины.
ХЬАТТАТЕТТИЙТА (хьат1атеттийт, хьат1атеттийтар, хьат1атеттийтаргда) понуд. от хьат1атетта; ~ парташ. Придвигать парты.
ХБАТ1АТ0ССА (хьат1атоссар) прич. накрывающий, набрасывающий; йов- лакх ~ кхалсаг. Женщина, набрасывающая платок.
XbATIATOTTA (хьат1атоттар) прич. подталкивающий, придвигающий; г1анд ~ йи1иг. Девочка, придвигающая стул.
ХЬАТ1АТОТТАДАЛА (хьат1атот- талу, хьат1атоттаделар, хьат1атотта- лургда) потенц. от хьат1атотта; ~ мег цунга т1оаргац. Возможно, он сможет придвинуть сундук.
XbATIATOXA (хьат1атох, хьат1а- техар, хьат1атехад, хьат1атохаргда) глаг. однократн. действ, прибить, приклеить; швырнуть; брызнуть; хьа- стам Прибить гвоздь.
XbATIATOXA (хьат1атохар) прич. прибивающий, приклеивающий; швыряющий; брызгающий; сурт ~ саг. Человек, приклеивающий картину.
XbATIATOXAP масд. прибивание, приклеивание; швыряние; фанер Прибивание фанеры.
ХЬАТ1АТОХИЙТА (хьат1атохийт, хьат1атохийтар, хьат1атохийтаргда) понуд. от хьат1атоха; ардакх Прибить доску.
ХЬАТ1АУВЗА (хьат1аувз, хьат1а- ийзар, хьат1аийзад, хьат1аувзаргда) глаг. многократн. действ. 1) натягивать, надевать с усилием; ц1ена иккаш Натягивать новые сапоги; 2) притягивать, привлекать; къонагЬ бараш Привлекать молодых.
ХЬАТ1АУВЗА (хьат1аувзар) прич. 1) натягивающий, надевающий; 2) притягивающий, привлекающий; сека- маш ~ даар. Пища, притягивающая насекомых.
ХЬАТГАУВЗАР масд. натягивание; когаг1ирс Натягивание обуви.
ХЬАТ1АУВЗИЙТА (хьат1аувзийт, хьат1аувзийтар, хьат1аувзийтаргда) понуд. от хьат1аувза; кагирхой шийна Привлекать молодежь.
ХБАТ1АУВТТА (хьат1аувтт, хьат1а- ийттар, хьат1аийттад, хьат1аувттаргда) глаг. многократн. действ, подступать, наступать, надвигаться; вставать; г1анда т1а Вставать на стул.
ХЬАТ1АУВТТА (хьат1аувттар) прич. наступающий, надвигающийся, встающий; лаг1а т1а ~ бер. Встающий на ступеньку ребенок.
ХЬАТГАУВТТАР масд. подступ, надвигание, появление; на1арга Появление в дверях.
ХЬ АТ1АУВТТИЙТА(хьат1аувттийт, хьат1аувттийтар, хьат1аувттийтаргда) понуд. от хьат1аувтта; ~ мегаргвац из. Нельзя ему наступать.
ХЬАТ1АУДА (хьат1аудар) прич. подбегающий; нанна ~ йо1. Дочь, подбегающая к матери.
ХЬАТ1АУХА (хьат1аухар) прич. подходящий; хьехархочун ~ дешархо. Ученик, подходящий к учителю.
ХЬАТ1АХЬАКХА (хьат1ахьокх, хьатГахьекхар, хьат1ахьекхад, хьат1- ахьокхаргда) глаг. однократн. действ. насыпать, подгрести; лаьтта Подгрести землю.
ХЬАТ1АХЬАКХАР масд. от хьат1а- хьакха; г1ум Подгрести песок.
ХЬАТ1АХЬАКХИЙТА (хьат1ахьо- кхийт, хьат1ахьакхийтар, хьат1ахьо- кхийтаргда) понуд. от хьат1ахьакха; лаьтта ~ мегаргда. Можно дать подгрести землю.
ХЬАПАХЬЕДА (хьат1ахьед, хьат1- ахьийдар, хьат1ахьийддад, хьат1ахье- даргда) глаг. наброситься, накинуться, нападать; ~ кийча дар. Готов был накинуться.
ХЬАПАХЬЕДА (хьат1ахьедар) прич. набрасывающийся; ~ ж1али. Набрасывающаяся собака.
ХЬАТ1АХЬЕДАР масд. нападение, рывок; борз Рывок волка.
ХЬАТГАХЬЕДИЙТА (хьат1ахье- дийт, хьат1ахьедийтар, хьат1ахьедий- таргда) понуд. от хьат1ахьеда; - йиш яц. Нельзя нападать.
ХЬАПАХЬЕКХА (хьат1ахьекх, хьа- т1ахьийкхар, хьат1ахьийкхад, хьат1а- хьекхаргда) глаг. многократн. действ. насыпать, подгребать; лаьтта ~ деза. Необходимо подгребать землю.
ХЬАПАХЬЕКХА (хьат1ахьекхар) прич. насыпающий; подгребающий; г1ум ~ к1аьнк. Мальчик, подгребающий песок.
ХЬАТ1АХЬЕКХАР масд. от хьат1а- хьекха; лаьтта Подгребать землю.
ХЬАТ1АХЬЕКХИЙТА (хьат1ахьек- хийт, хьат1ахьекхийтар, хьат1ахьек- хийтаргда) понуд. от хьат1ахьекха; г1ум когашта Подгребать песок к ногам.
XbATIAXbEЛXA (хьат1ахьелх, хьат1ахьийлхар, хьат1ахьийлхад, хьа- т1ахьелхаргда) глаг. накинуться, наброситься, напасть; ~ г1ертар ж1алеш. Собаки пытались наброситься.
XbATIAXbEЛXA (хьат1ахьелхар) прич. накидывающийся, бросающийся, набрасывающийся; феса ~ бертий. Набрасывающиеся на добычу волки.
XbATIАХЬЕЛХАР масд. нападение; бертий Нападение волков.
XbATI АХЬЕЛХИЙТА (хьат1ахьел- хийт, хьат1ахьелхийтар, хьат1ахьел- хийтаргда) понуд. от хьат1ахьелха;
-йиш яц оакхарий. Не давать зверям накинуться.
ХЬАТ1АХЬОКХА (хьат1ахьокхар) прич. насыпающий, сыплющий; г1ум ~ машен. Машина, насыпающая песок.
ХЬАТ1АЭЦА (хьат1аэц, хьат1а- ийцар, хьат1аийцад, хьат1аэцаргда) глаг. докупить, добрать; взять на себя, обязаться; кхы ~ эшац х1ама. Нет необходимости докупать ещё что-либо.
ХЬАТ1АЭЦА (хьат1аэцар) прич. добирающий; обязующийся; г1улакх кхоачашдар шийна ~ саг. Человек, обязующийся завершить дело.
ХЬАТ1АЭЦАР масд. от хьат1аэца; даар Докупить еду.
ХЬАНАЭЦИЙТА (хьат1аэцийт, хьа- т1аэцийтар, хьат1аэцийтаргда) понуд. от хьат1аэца; деррига - дезац цунга. Нельзя ему все брать на себя.
ХЬАТ1АЯЗДАЙТА (хьат1аяздайт, хьат1аяздайтар, хьат1аяздайтаргда) понуд. от хьат1аязде; дувцар Переписать рассказ.
ХЬАТ1АЯЗДАР масд. списание, переписывание; г1алат доацаш Переписывание без ошибок.
ХЬАТ1АЯЗДЕ (ее, бе, е) (хьат1аязду, хьат1аяздир, хьат1аяздаьд, хьат1аяз- дергда) глаг. списать, переписать; - дезаргда хьа деррига. Тебе придется все переписать.
ХЬАИАЯЗДУ (хьат1аяздер) прич. списывающий, переписывающий; йо- азув ~ к1аьнк. Мальчик, переписывающий текст.
ХЬАУВЗА прил. выдвижной; ~ яьшка йоалл истолах. В столе имеется выдвижной ящик.
ХЬАХА 1 (хьоах, хьаьхар, хьаьхад, хьоахаргда) глаг. обречь, предписать; дикадар Предписать хорошее.
ХЬАХА 2 (хьоах, хьаьхар, хьаьхад, хьоахаргда) глаг. мазать, штукатурить; ц1а ~ деза. Комнату нужно штукатурить.
ХЬАХА 3(хьахов, хьахайра, хьа- хайнад, хьаховргда) глаг. подсесть; согахьа Подсесть ко мне.
ХЬАХАДА (хьахад, хьахаьдар, хьахаьдад, хьахадаргда) глаг. порваться; ~ мегаш да тай. Нитка может порваться.
ХЬАХАДА (хьахадар) прич. рвущийся; ~ оахка хувца деза. Рвущуюся веревку нужно заменить.
ХЬАХАДАР масд. от хьахада; оахка Разрыв веревки.
ХЬАХАДИЙТА (хьахоадийт, хьа- хадийтар, хьахоадийтаргда) понуд. от хьахада; юкъера ~ йиш яц муш. Нельзя, чтобы канат порвался в середине.
ХЬАХАЗА (хьахоз, хьахезар, хьа- хезад, хьахозаргда) глаг. услышать; илли укхаза ~ мег. Вероятно, песня будет слышна здесь.
ХЬАХАЗАР масд. от хьахаза; ди- кадар Услышать хорошее.
ХЬАХАЗИЙТА (хьахозийт, хьа- хазийтар, хьахозийтаргда) понуд. от хьахаза; массанена ~ беза т1ахьехам. Нужно, чтобы все услышали воззвание.
ХЬАХАЙТА (хьахайт, хьахайтар, хьахайтаргда) понуд. от хьаха 3; ук- хазахьа ~ йи1иг. Дать девочке сесть здесь.
ХЬАХАР1 масд. обречение; хало Обречение на трудности.
ХЬАХАР 2 масд. штукатурка; пе- наш ~ сиха чакхдаккха деза. Штукатурку стен нужно завершить быстро.
ХЬАХАР 3 масд. от хьаха 3; ший- гахьа ~ дийхар цо. Он попросил подсесть к нему.
ХЬАХАХКА(хьахоахк, хьахаьхкар, хьахаьхкад, хьахоахкаргда) глаг. однократн. действ, погнать, поскакать; тхогахьа ~ ды. Направить коня к нам.
ХЬАХАХКАР масд. от хьахахка; говраш ~ байракх лостайича дола- делар. Забег лошадей начался со взмаха флажка.
ХЬАХАХКИЙТА (хьахоахкийт, хьахахкийтар, хьахоахкийтаргда) понуд. от хьахахка; к1аьнкага ~ ды. Дать мальчику подскакать на коне.
ХЬАХЕДАДАЙТА (хьахедадайт, хьахедадайтар, хьахедадайтаргда) понуд. от хьахедаде; к1ада Разрезать ткань.
ХЬАХЕДАДАР масд. от хьахедаде; кизга Резка стекла.
ХЬАХЕДАДЕ (ее, бе, е) (хахьедаду, хьахедадир, хьахедадаьд, хьахеда- дергда) глаг. многократн. действ, резать (нить, ткань); к1ада ~ йолаяла. Начать разрезать ткань.
ХЬАХЕДАДУ (хьахедадер) прич. разрезающий; тай ~ бахьан. Причина обрывания нити.
ХЬАХЕЦА (хьахец, хьахийцар, хьа- хийцад, хьахецаргда) глаг. отпустить; разрезать, вскрыть; дестам ~ дезаргда. Опухоль придется вскрыть.
ХЬАХЕЦА (хьахецар) прич. отпускающий; разрезающий, вскрывающий; ц1олак ~ лор. Врач, вскрывающий фурункул.
ХЬАХЕЦАР масд. от хьахеца; тут- макх Освобождение заключенного.
ХЬАХЕЦИЙТА (хьахецийт, хьа- хецийтар, хьахецийтаргда) понуд. от хьахеца; лорага ~ ц1олак. Дать врачу вскрыть нарыв.
ХЬАХИЙТА (хьоахийт, хьахийтар, хьоахийтаргда) понуд. от хьаха2; болх- лошка ~ тховнаш. Дать рабочим отштукатурить потолок.
ХЬАХИЛА (хьахул, хьахилар, хьа- хиннад, хьахургда) глаг. возникнуть, появиться; случиться; цодийцар ~ йиш йолаш дар. То, о чем он говорил, могло случиться.
ХЬАХИЛАР масд. возникновение, появление; яьссача ц1енош Возникновение домов на пустыре.
ХЬАХИЛИЙТА (хьахулийт, хьа- хилийтар, хьахулийтаргда) понуд. от хьахила; лазар ~ йиш яц. Нельзя дать возникнуть болезни.
ХЬАХОАДАДАЙТА (хьахоададайт, хьахоададайтар, хьахоададайтаргда) понуд. от хьахоададе; оахка Разрезать веревку.
ХЬАХО АД АД АР масд. разрезание; оахка Разрезание веревки.
ХЬАХОАДАДЕ (ее, бе, е) (хахоа- даду,хьахоададир,хьахоададаьд, хьа- хоададергда) глаг. однократн. действ. разрезать; баргал Разрезать путы.
ХЬАХО АДАДУ (хьахоададер) прич. разрезающий; к1ада ~ йи1иг. Девочка, разрезающая ткань.
ХЬАХОАХКА (хьахоахкар) прич. скачущий; везущий; соалоз ~ к1аьнк. Мальчик, везущий салазки.
ХЬАХО АХКАДАЛА (хьахоахкалу, хьахоахкаделар, хьахоахкаденнад, хьахоахкалургда) глаг. покатиться; тхогахьа ~ мег шо. Вы сможете покатиться в нашу сторону.
ХЬАХОАХКАДАЛАР масд. от хьа- хоахкадала; меллашха Потихоньку покатиться.
ХЬАХОАХКАДАЛИЙТА (хьа- хоахкадолийт, хьахоахкадалийтар, хьахоахкадолийтаргда) понуд. от хьа- хоахкадала;соалозаца Покатиться на санях.
ХЬАХОАХКАЛУ (хьахоахкалур) прич. прокатывающийся, катящийся; ~ вординг. Катящаяся коляска.
ХЬАХОЗА (хьахозар) прич. слышащий; илли ~ саг. Человек, слышащий песню.
ХЬАХУЛА (хьахулар) прич. возникающий, появляющийся; ~ лазар соцаде деза. Возникающую болезнь нужно остановить.
ХЬАХЬОАДАЙТА (хьахьоадайт, хьахьоадайтар, хьахьоадайтаргда) понуд. от хьахьоаде; лазар ~ дезац. Не надо тормошить болезнь.
ХЬАХЬОАДАР масд. от хьахьоаде; бер Растормошить ребенка.
ХЬАХЬО АД Е (ее, бе, е) (хьахьоаду, хьахьоадир, хьахьоадаьд, хьахьоа- дергда) глаг. однократн. действ, напомнить; растолкать, растормошить; возбудить; шо ~ хала да. Трудно вас растормошить.
ХЬАХЬОАДУ (хьахьоадер) прич. расталкивающий; возбуждающий; лазар ~ фусаш тахка. Исследовать бактерии, возбуждающие болезнь.
ХЬАХЬОКХА (хьахьокх, хьа- хьекхар, хьахьекхад, хьахьокхаргда) глаг. показать; керда коч Показать новое платье.
ХЬАХЬОКХА (хьахьокхар) прич. показывающий; ц1ена ~ телевизор. Телевизор с чистым изображением.
ХЬАХЬОКХАР масд. показ; дув- харий ~ да тахан. Сегодня состоится показ одежды.
ХЬАХЬОКХИЙТА (хьахьокхийт, хьахьокхийтар, хьахьокхийтаргда) понуд. от хьахьокха; кинижкаш Показать книги.
ХЬАЧ сущ. б (б), -аш, -о, -аца слива (плод, дерево); ц1ен юххе ~ баг1а. У дома растет слива.
ХЬАЧИЙ прил. сливовый; ~ варени чаме я. Сливовое варенье вкусно.
ХЬАЧУДА (хьачудахь, хьачудера, хьачуденад, хьачудахьаргда) глаг. однократн. действ, внести, привнести, занести; ввозить; ц1аг1а ~ деза тГормеш. Сумки нужно занести в комнату.
ХЬАЧУДАЙТА (хьачудайт, хьа- чудайтар, хьачудайтаргда) понуд. от хьачуда; к1аьнкашка Дать мальчикам занести.
ХЬАЧУДАР масд. занос, внос; г1андаш ц1аг1а Занос стульев в дом.
ХЬАЧУКХОССА (хьачукхосс, хьа- чукхессар, хьачукхессад, хьачукхос- саргда) глаг. однократн. действ, забросить, закинуть, зашвырнуть; т1орме чу Закинуть в сумочку.
ХЬАЧУКХОССА (хьачукхоссар) прич. закидывающий, зашвыривающий; бургац ~ к1аьнк. Мальчик, закидывающий мяч.
ХЬАЧУКХОССАР масд. от хьачук- хосса; ахкарг Закинуть шарик.
ХЬАЧУКХОССИЙТА (хьачукхос- сийт, хьачукхоссийтар, хьачукхоссий- таргда) понуд. от хьачукхосса; бургац Закинуть мяч.
ХЬАЧУКХОССАДАЛА (вала, яла, бала) (хьачукхоссалу, хьачук- хоссаделар, хьачукхоссаденнад, хьа- чукхоссалургда) глаг. однократн. действ, запрыгнуть; корах ~ делар циск. Кошка попыталась запрыгнуть через окно.
ХЬАЧУКХОССАДАЛАР масд. за- прыгивание; циск Запрыгивание кошки.
ХЬАЧУКХОССАДАЛИЙТА (хьа- чукхоссадолийт,хьачукхоссадалийтар, хьачукхоссадолийтаргда) понуд. от хьачукхоссадала; дийла латтача корах Запрыгнуть в открытое окно.
ХЬАЧУКХОССАЛУ (хьачукхос- салур) прич. запрыгивающий; ~ цогал. Запрыгивающая лиса.
ХЬАЧУЛАХКА (хьачулоахк, хьа- чулаьхкар,хьачулаьхкад, хьачуло- ахкаргда) глаг. объект во мн. ч. однократн. действ, загнать; трампарке трамвайш Загнать трамваи в трам- парк.
ХЬАЧУЛАХКАР масд. загон; ма- шенаш Загон машин.
ХЬАЧУЛАХКИЙТА (хьачулоах- кийт, хьачулахкийтар, хьачулоахкий- таргда) понуд. от хьачулахка; сихха Быстро загнать.
ХЬАЧУЛОАХКА (хьачулоахкар) прич. загоняющий; доахан ~ 1у. Пастух, загоняющий скотину.
ХЬАШТ сущ. д (д), -аш, -о, -аца потребность, нужда; ~ кхоачашде. Удовлетворить потребность.
ХЬАШТАГ1А сущ. я (я), -аш, -о, -аца уборная; ~ тоае. Ремонтировать уборную.
ХЬАЭЦА (хьаэц, хьаийцар, хьа- ийцад, хьаэцаргда) глаг. однократн. действ. 1) взять, получить; алапи Получить зарплату; 2)перенять; цун- гара сабар ~ мегаргда. У него можно перенять терпеливость.
ХЬАЭЦА (хьаэцар) прич. 1) получающий; ахча ~ к1аьнк. Мальчик, получающий деньги; 2) перенимающий; дикагГдар ~ саг. Человек, перенимающий лучшее.
ХЬАЭЦАР масд. от хьаэца; 1) цун- гара Брать у него; 2) хоза оамалаш Перенять красивые привычки.
ХЬАЭЦИЙТА (хьаэцийт, хьаэ- цийтар, хьаэцийтаргда) понуд. от хьаэца; 1) кинижка Взять книгу; 2) кулгаговзал Дать обучиться ремеслу.
ХЬАЯЗДАЙТА (хьаяздайт, хьа- яздайтар, хьаяздайтаргда) понуд. от хьаязде; хьалхарадешаш -. Выписать первые слова.
ХЬАЯЗДАР масд. выписывание; халаг1а дола дешаш Выписывание более трудных слов.
ХЬАЯЗДЕ (ее, бе, е) (хьаязду, хьа- яздир, хьаяздаьд, хьаяздергда) глаг. выписать; керттера муг1араш ~ . Выписать главные строки.
ХЬАЯЗДУ (хьаяздер) прич. выписывающий; газеташ ~ саг. Человек, выписывающий газеты.
XbAlA1 (хьа1ов, хьа1айра, хьа1айнад, хьа1овргда) глаг. собраться, накопиться; сиха Быстро накопиться.
XbAIA 2 (хьа1, хье1ар, хье1ад, хьа1аргда) глаг. отстояться, фильтровать, отстаиваться; хи ведар ~ оттае. Поставить отстояться ведро воды.
ХБА1АЙТА (хьа1айт, хьа1айтар, хьа1айтаргда) понуд. от хьаИ1; ахча Дать деньгам накопиться.
XbAIAP 1 масд. накопление; руз- къа Накопление богатства.
XbAIAP 2 масд. отстаивание; хий Отстаивание воды.
ХЬАШЙТА (хьа1ийт, хьа1ийтар, хьа1ийтаргда) понуд. от хьа1а2; дика ~ деза хий. Нужно дать воде хорошо отстояться.
ХЬАЮАДАЙТА (хьа1оадайт, хьа1- оадайтар, хьа1оадайтаргда) понуд. от хьа1оаде; къаьнара ахча Накопить старые деньги.
ХЬАЮАДАР масд. накопление; собирание; кинижкаш Собирание книг.
ХЬАЮАДЕ (бе, ё) (хьа1оаду, хьа1о- адир, хьа1оадаьд, хьа1оадергда) глаг. накопить; собирать; рузкъа - безам ба цун. Он хочет накопить состояние.
ХЬАЮАДУ (хьа1оадер) прич. копящий; собирающий; рузкъа - хьалхо. Богач, копящий состояние.
ХЬАЮВ (хьа1овр) прич. собирающийся, накапливающийся; ~ хий. Накапливающаяся вода.
ХЬАЮТТА (хьа1отт, хьа1еттар, хьа1еттад, хьа1оттаргда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ, уколоть (говорящего); урс Уколоть ножом.
ХЬАЮТТА (хьа1оттар) прич. колющий, жалящий (говорящего); ~ маха. Колющая игла.
ХЬАЮТТАР масд. от хьа1отта; урс Укол ножом.
ХЬАЮТТИЙТА (хьа1оттийт, хьа1от- тийтар, хьа1оттийтаргда) понуд. от хьа1отта; - мегаргдац. Не давать себя колоть.
ХЬАЬ прил. теменной; ~ т1ехк човхае. Повредить теменную кость.
ХЬАЬКЪЕХЬА послелог о, относительно, по поводу; цу ~ кхы дувца дезац. Об этом больше не нужно говорить.
ХЬАЬКЪАЛ сущ. д (только в ед. ч.), -о, -ца ум, рассудок; к1оарга Глубокий ум.
ХЬАЬКЪАЛ ДО АЦА прил. безумный, безрассудный; ~ саг. Безрассудный человек.
ХЬАЬКЪАЛ ДОЛА прил. умный; ~ саг миччахьа тарлургва. Умный человек приспособится везде.
ХЬАЬКЪАЛЦА нареч. умно, с умом; ~ ала. Сказать с умом.
ХЬАЬНА прил. жирный; ~ т1оа. Жирная сметана.
ХЬАЬНАЛА 1 прил. безгрешный, чистый, честный; ~ ахча. Честно заработанные деньги.
ХЬАЬНАЛА 2 нареч. безгрешно, чисто, честно; ~ в1ашаг1теха бо- ахам. Состояние, собранное честным путем.
ХЬАЬНДАЙТА (хьаьндайт, хьаьн- дайтар, хьаьндайтаргда) понуд. от хьаьнде; худар Замаслить кашу.
ХЬАЬНДАЛА (яла, бала) (хьаьнлу, хьаьнделар, хьаьнденнад,хьаьнлургда) глаг. замаслиться, замасливаться, пропитаться, пропитываться жиром; ~ доладала. Начать пропитываться жиром.
ХЬАЬНДАЛАР масд. от хьаьндала; сиха Быстро замаслиться.
ХЬАЬНДАЛИЙТА (хьаьндолийт, хьаьндалийтар, хьаьндолийтаргда) понуд. от хьаьндала; ч1аьпилг Дать лепешкам пропитаться маслом.
ХЬАЬНДАР масд. замасливание, пропитывание маслом; даар Замасливание еды.
ХЬАЬНДЕ (ее, бе, е) (хьаьнду, хьаьндир, хьаьндаьд, хьаьндергда) глаг. замаслить, маслить, пропитать, пропитывать жиром; кхы ~ дезац даар. Еду больше не нужно маслить.
ХЬАЬНДУ (хьаьндер) прич. маслящий; худар ~ нана. Мать, маслящая кашу.
ХЬАЬРА прил. мельничный; ~ ков. Мельничный двор.
ХЬАЬРДАККХА (хьаьрдоаккх, хьаьрдаьккхар, хьаьрдаьккхад, хьаьр- доаккхаргда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ, свести с ума, взбесить, вызвать крайнее раздражение, гнев; корзаг1даьккха Сводить с ума, нервируя.
ХЬАЬРДАККХАР масд. от хьаьр- даккха; <> готтадаь Давить так, что с ума сойдешь.
ХЬАЬРДАККХИЙТА (хьаьрдо- аккхийт, хьаьрдаккхийтар, хьаьр- доаккхийтаргда) понуд. от хьаьр- даккха; - йиш яц. Нельзя доводить до безумия.