48 Заказ №155

ХЬАЛТОТТАДАЛА (хьалтотталу, хьалтоттаделар, хьалтотталургда) по­тенц. от хьалтатта; ахка ~ мага. Смочь подтолкнуть балку.

ХЬАЛТОХА (хьалтох, хьалтехар, хьалтехад, хьалтохаргда) глаг. при­бить вверх, приклеить наверх; фанер ~ вийхав болхо. Рабочего вызвали, чтобы прибить фанеру поверху.

ХЬАЛТОХА (хьалтохар) прич. при­бивающий вверх, приклеивающий на­верх; тархи ~ дахчанпхьар. Плотник, прибивающий полку.

ХЬАЛТОХАР масд. от хьалтоха; хьастамашца фанер Прибивание фанеры гвоздями.

ХЬАЛТОХИЙТА (хьалтохийт, хьал- тохийтар, хьалтохийтаргда) понуд. от хьалтоха; улгаш Прибить доски.

ХЬАЛТУВСА (хьалтувс, хьал- тийсар, хьалтийсад, хьалтувсаргда) глаг. многократн. действ. 1) выбра­сывать, выгребать; подкидывать на­верх; хи чура г1ум Выгребать песок из речки; 2) вывешивать; кисеш Вы­вешивать белье.

ХЬАЛТУВСА (хьалтувсар) прич. выбрасывающий, выгребающий; под­кидывающий наверх; г1ум ~ машен. Машина, выгребающая песок.

ХЬАЛТУВСАДАЛА (вала, яла, бала) (хьалтувсалу, хьалтувсаделар, хьалтувсаденнад, хьалтувсалургда) глаг. многократн. действ, подпрыги­вать; циска к1ориг ~ долалора ловзорга т1ехьа. Котенок начинал подпрыгивать за игрушкой.

ХЬАЛТУВСАДАЛАР масд. подпры­гивание, прыжки; лакха Высокие прыжки.

ХЬАЛТУВСАДАЛИЙТА (хьалтув- садолийт, хьалтувсадалийтар, хьал- тувсадолийтаргда) понуд. от хьалтув- садала; ~ йиш яц. Нельзя подпрыги­вать.

ХЬАЛТУВСАЛУ (хьалтувсалур) прич. подпрыгивающий; ~ ловзорг ийцай к1аьнка. Мальчику купили под­прыгивающую игрушку.

ХЬАЛТУВСАР масд. выгребание, выбрасывание, выброс; г1ум Выброс песка наверх.

ХЬАЛТУВСИЙТА (хьалтувсийт, хьалтувсийтар, хьалтувсийтаргда) понуд. от хьалтувса; корагахьа ~ йиш яц бургац. Нельзя подкидывать мяч к окну.

ХЬАЛПААДА (хьалт1ауд, хьалт1аи- дар, хьалт1аидад, хьалт1аударгда) глаг. многократн. действ, взбегать, бегать наверх; лакхе ~ могаргда цунна. Он сможет бегать наверх.

ХЬАЛТ1ААДАР масд. от хьалт1аада; гувна т1а Взбегать на холм.

ХЬАЛТТААДИЙТА (хьалт1аудийт, хьалт1аадийтар, хьалт1аудийтаргда) понуд. от хьалт1аада; лаг1аш т1аг1ол- ла Взбегать по лестнице.

ХЬАЛИАДА (хьалт1адахь, хьалт1а- дера, хьалт1аденад, хьалт1адахьаргда) глаг. понести наверх; цхьаь ~ ма г1ерта истол. Не пытайся один понести на­верх стол.

ХЬАЛТ1АДАДА (хьалт1адод, хьал- т1адедар, хьалт1адеддад, хьалт1адо- даргда) глаг. однократн. действ, взбе­жать, побежать наверх; сиха лакхе Взбежать быстро наверх.

ХЬАЛТ1АДАДАР масд. от хьал- т1адада; атта лакхе Легкий бег на­верх.

ХБАЛТ1АДАЙТА (хьалт1адайт, хьалт1адайтар, хьалт1адайтаргда) понуд. от хьалт1ада; г1андаш По­нести стулья наверх.

ХЬАЛТТАДАККХА (хьалт1адоаккх, хьалт1адаьккхар, хьалтГадаьккхад, хьалт1адоаккхаргда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ, вытащить; поднять наверх; бада т1а ~ деза т1оаргац. Надо поднять сундук на чердак.

ХЬАЛТ1АДАККХАР масд. от хьал- т1адаккха; дисар Подъем остав­шихся.

ХЬАЛТТАДАККХИЙТА (хьалт1а- доаккхийт, хьалт1адаккхийтар, хьал- т1адоаккхийтаргда) понуд. от хьалт1а- даккха; мел эшар Поднять все, что нужно.

ХЬАЛТТАДАЛА (хьалт1адоал, хьалт1адаьлар, хьалт1адаьннад, хьал- т1адаргда) глаг. субъект в ед. ч. одно­кратн. действ, подняться наверх; ~ низ хила. Иметь силы подняться наверх.

ХЬА ЛТ1 АДА Л АР масд. от хьалт1а- дала; хий Подъем воды наверх.

ХЬАЛТ1АДАЛИЙТА (хьалт1адоа- лийт, хьалт1адалийтар, хьалт1адоалий- таргда) понуд. от хьалт1адала; лакхе Подняться наверх.

ХЬАЛТ1АДАР масд. подъем; кхе- рий Подъем камней наверх.

ХЬАЛТТАДАХА (хьалт1адоах, хьалт1адаьхар, хьалт1адаьхад, хьал- т1адоахаргда) глаг. объект во мн. ч. многократн. действ, поднимать на­верх; ц1овнаш ~ хала дац. Не сложно поднимать снопы.

ХЬАЛТТАДАХАР масд. подъем; галеш Подъем мешков.

ХЬАЛТТАДАХИЙТА (хьалт1адо- ахийт, хьалт1адахийтар, хьалт1адоа- хийтаргда) понуд. от хьалт1адаха; деза т1ормеш Поднять тяжелые сумки.

ХЬАЛПАДАХЬА (хьалт1адахьар) прич. несущий наверх; каьхаташ ~ болхло. Сотрудник, несущий наверх документы.

ХЬАЛТ1АДЕХКА (хьалт1адехк, хьалт1адийхкар, хьалт1адийхкад, хьал- т1адехкаргда) глаг. привязать наверх; тховнах Привязать к потолку.

ХЬАЛТТАДЕХКА (хьалт1адехкар) прич. подвязывающий наверх; оах- каш ~ кхалсаг. Женщина, подвязыва­ющая веревки.

ХЬАЛТ1АДЕХКАР масд. от хьалт1а- дехка; зизаш Привязывать цветы кверху.

ХЬАЛТ1АДЕХКИЙТА (хьалт1адех- кийт, хьалт1адехкийтар, хьалт1адех- кийтаргда) понуд. от хьалт1адехка; тховнах Привязывать к потолку.

ХЬАЛПАДОАККХА (хьалт1адо- аккхар) прич. поднимающий наверх; тускар ~ кхалсаг. Женщина, поднима­ющая наверх корзину.

ХЬАЛТ1АДОАККХАДАЛА (хьал- т1адоаккхалу, хьалт1адоаккхаделар, хьалт1адоаккхалургда) потенц. от хьалт1адаккха; ~ мег тхога т1оаргац. Возможно, мы сумеем поднять сундук.

ХЬАЛТГАДОАЛА (хьалт1адоалар) прич. поднимающийся наверх; ~ адам. Поднимающиеся наверх люди.

ХЬАЛТТАДОАЛАДАЛА (хьалт1- адоалалу, хьалт1адоаладелар, хьал- т1адоалалургда) глаг. взобраться от хьалт1адала; ~ мег бер г1анда т1а. Воз­можно, ребенок сможет вскарабкаться на стул.

ХЬАЛПАДОАХА (хьалт1адоахар) прич. поднимающий наверх; дозалаш ~ машен. Устройство, поднимающее тя­жести.

ХЬАЛТ1АДОАХАДАЛА (хьалт1а- доахалу, хьалт1адоахаделар, хьалт1а- доахалургда) потенц. от хьалт1адаха; тГормеш ~ мег царга. Возможно, они смогут поднять сумки наверх.

ХЬАЛТТАДОДА (хьалт1адодар) прич. взбегающий; гувна ~ бер. Ре­бенок, взбегающий на горку.

ХЬАЛТ1АДОДАДАЛА (хьалтГадо- далу, хьалт1адодаделар, хьалт1адода- лургда) глаг. взбежать; ша т1аг1олла Смочь взбежать наверх по льду.

ХЬА ЛТ1А ДУВ Л А (хьалт1адувл, хьалт1адийлар, хьалт1адийннад, хьал- т1адувргда) глаг. субъект во мн. ч. мно­гократн. действ, подниматься наверх; ~ могаргдац царна. Они не смогут под­няться наверх.

ХЬАЛТ1АДУВЛА (хьалт1адувлар) прич. поднимающийся наверх; лаг1аш т1аг1олла - бераш. Поднимающиеся по лестнице дети.

ХЬАЛТ1АДУВЛАР масд. от хьал- т1адувла; ~ хала хиннад. Подъем был сложным.

ХЬАЛТ1АДУВЛИЙТА (хьалт1адув- лийт, хьалт1адувлийтар, хьалт1адув- лийтаргда) понуд. от хьалт1адувла; цхьацца ~ деза. Нужно, чтобы подни­мались по одному.

ХЬАЛТТАКХОССА (хьалт1акхосс, хьалт1акхессар, хьалт1акхессад, хьал- т1акхоссаргда) глаг. бросить наверх, кинуть наверх; ~ могаргдац хьона кхера. Ты не сможешь кинуть камень наверх.

ХЬАЛТ1АКХОССА (хьалт1ак- хоссар) прич. бросающий наверх; бургац ~ к1аьнк. Мальчик, бросающий наверх мяч.

ХЬАЛТ1АКХОССАР масд. от хьал- т1акхосса; барзкъа Кинуть наверх одежду.

ХБАЛТ1АКХОССИЙТА (хьалт1ак- хоссийт, хьалт1акхоссийтар, хьалт1ак- хоссийтаргда) понуд. от хьалт1акхосса; кирпишк - еза цунга. Нужно, чтобы он покидал кирпич наверх.

ХЬАЛТ1АМ сущ. я (я), -аш, -о, -ца галушка; жувра ~ кхалла. Попробовать галушку из кукурузной муки.

ХЬАЛТГАОЗА (хьалт1аоз, хьалтГа- эзар, хьалт1аэзад, хьалт1аозаргда) глаг. однократн. действ, потянуть наверх; шийгахьа оахкашца ~ . Потянуть к себе веревками.

ХЬАЛТГАОЗА (хьалт1аозар) прич. тянущий наверх; маркхала ведар ~ болхло. Работник, тянущий наверх ведро раствора.

ХЬАЛТГАОЗАР масд. от хьалт1аоза; мел эшар Потянуть наверх все не­обходимое.

ХЬАЛТ1АОЗИЙТА (хьалт1аозийт, хьалт!аозийтар, хьалт!аозийтаргда) понуд. от хьалт1аоза; еза х1ама По­тянуть наверх тяжесть.

XbAЛTIATACCA (хьалт1атосс, хьалт1атессар, хьалт1атессад, хьалт1а- тоссаргда) глаг. кинуть наверх; машена т1а Закинуть в кузов машины.

XbAЛTIATACCAP масд. от хьал- т1атасса; г1ум машена Загрузить машину песком.

ХЬАЛТГАТАССИЙТА (хьалт1а- тоссийт, хьалт1атассийтар, хьалт1а- тоссийтаргда) понуд. от хьалтГатасса; лакхехьа ~ бургац. Закинуть мяч по­выше.

ХЬАЛТ1АТЕГА (хьалт1атег, хьал- т1атийгар, хьалт1атийгад, хьалт1ате- гаргда) глаг. пришить кверху; к1ада

Пришить ткань.

ХЬАЛТТАТЕГА (хьалт1атегар) прич. пришивающий кверху; чопилг - йи1иг. Девочка, пришивающая пуговицу.

ХЬАЛПАТЕГАРлшсд. пришивание; лотор Пришивание заплатки.

ХЬАЛТ1АТЕГИЙТА (хьалт1атегийт, хьалт1атегийтар, хьалт1атегийтаргда) понуд. от хьалт1атега; зиг Пришить лоскуток.

ХЬАЛТ1АТОССА (хьалт1атоссар) прич. кидающий наверх; жаг1а ~ саг. Человек, кидающий наверх гальку.

ХЬАЛТ1АТОХА (хьалт1атох, хьал- т1атехар, хьалт1атехад, хьалт1ато- харгда) глаг. бить верх; фанер ~ боахк уж. Они собираются прибить фанеру наверх.

ХЬАЛТ1АТОХА (хьалт1атохар) прич. прибивающий наверх; фанер ~ болхлой. Рабочие, прибивающие на­верх фанеру.

ХЬАЛТТАТОХАР масд. от хьалт1а- тоха; ардакх Прибивание наверх доски.

ХЬАЛТТАТОХИЙТА (хьалт1ато- хийт, хьалт1атохийтар, хьалт!ато- хийтаргда) понуд. от хьалт1атоха; царга шоашка ~ улгаш. Самим при­бить доски.

ХЬАЛТТАУВЗА (хьалт1аувз, хьалт1- аийзар, хьалт1аийзад, хьалт1аувзаргда) глаг. многократн. действ, потягивать вверх, тянуть наверх; - хала хургда дозал. Будет тяжело тянуть наверх тяжесть.

ХБАЛТ1АУВЗА (хьалт1аувзар) прич. потягивающий вверх, тянущий наверх; кирпишк ~ болхлой. Рабочие, поднимающие наверх кирпич.

ХБАЛТ1АУВЗАР масд. от хьалтЬ аувза; цемент Подъем наверх це­мента.

ХБАЛТ1АУВЗИЙТА (хьалт1аув- зийт, хьалт1аувзийтар, хьалт1аувзий- таргда) понуд. от хьалт1аувза; муш Потянуть наверх канат.

ХБАЛТ1АУДА (хьалт1аудар) прич. взбегающий; ~ к1аьнк яхьашка дакъа лоацаш ва. Взбегающий мальчик уча­ствует в соревнованиях.

ХБАЛТ1АУДАДАЛА (хьалт1ау- далу, хьалт1аудаделар, хьалт1ауда- лургда) потенц. от хьалт1аада; ~ мег из. Возможно, он сможет взбегать на­верх.

ХЬАЛТ1АХЬЕДА (хьалт1ахьед, хьалт1ахьийдар, хьалт1ахьийддад, хьалт1ахьедаргда) глаг. субъект в ед. ч. ринуться, рвануться, кинуться наверх; сихха Быстро ринуться наверх.

ХЬАЛТ1АХЬЕДА (хьат1ахьедар) прич. ринувшийся, кинувшийся на­верх; ~ циск. Кинувшаяся наверх кошка.

ХЬАЛТТАХЬЕДАР масд. от хьалт1а- хьеда; спортсмен Рывок спортсмена наверх.

ХЬАЛТТАХЬЕДИЙТА (хьалт1а- хьедийт, хьалт1ахьедийтар, хьалт1а- хьедийтаргда) понуд. от хьалт1ахьеда; хий Обеспечить подъем воды.

XbAЛTIAXbEЛXA (хьалт1ахьелх, хьалт1ахьийлхар, хьалт1ахьийлхад, хьалт1ахьелхаргда) глаг. ринуться на­верх; гаьнаш т1а Кинуться вверх по дереву.

XbAЛTIAXbEЛXA (хьалтГа- хьелхар) прич. ринувшийся наверх; коаста т1аг1олла ~ зунгатий. Мельте­шащие вверх по коре муравьи.

XbAЛTIAXbEЛXAP масд. от хьал- т1ахьелха; кхераденна Испугавшись, ринуться наверх.

ХЬАЛТ1АХЬЕЛХИЙТА (хьалт1а- хьелхийт, хьалт1ахьелхийтар, хьалт1а- хьелхийтаргда) понуд. от хьат1ахьелха; - веза. Надо рвануться наверх.

ХЬАЛТ1АЭЦА (хьалт1аэц, хьалтГа- ийцар, хьалт1аийцад, хьалт1аэцаргда) глаг. принять наверх; лакхе латтачо ~ деза гали. Стоящий наверху должен принять мешок.

ХБАЛТ1АЭЦА (хьалт1аэцар) прич. принимающий наверх; мухь - саг. Че­ловек, принимающий багаж наверх.

ХЬАЛИАЭЦАР масд. от хьалт1аэца; х1амаш Принимать вещи наверх.

ХБАЛТ1АЭЦИЙТА (хьалт1аэцийт, хьалт1аэцийтар, хьалт1аэцийтаргда) понуд. от хьалт1аэца; цунга ~ деза т1ормеш. Надо ему принять сумки наверх.

ХЬАЛУ (хьалур) прич. от хьадала каьхат ~ саг. Человек, передающий бу­магу.

ХЬАЛУВСА (хьалувс, хьалийсар, хьалийсад, хьалувсаргда) глаг. взбить; т1оа г беза. Нужно взбить сметану.

ХЬАЛУВСА (хьалувсар) прич. взби­вающий; фуаш ~ йи1иг. Девочка, взби­вающая яйца.

ХЬАЛУВСАР масд. от хьалувса; налха Взбивание масла.

ХЬАЛУВСИЙТА (хьалувсийт, хьа- лувсийтар, хьалувсийтаргда) понуд.

от хьалсува; сихаг1а ~ деза даьтта. Нужно, чтобы скорее взбили масло.

ХЬАЛУВЦА (хьалувц, хьалийцар, хьалийцад, хьалувцаргда) глаг. много- кратн. действ, задерживать, ловить; зуламхой ~ г1ерт уж. Они пытаются задержать преступников.

ХЬАЛУВЦА (хьалувцар) прич. за­держивающий, ловящий; к1ормацаш ~ йи1иг. Девочка, ловящая бабочек.

ХЬАЛУВЦАР масд. ловля; кхок- харч ~ 1омаде. Научиться ловле го­лубей.

ХЬАЛУВЦИЙТА (хьалувцийт, хьа- лувцийтар, хьалувцийтаргда) понуд. от хьалувца; хаьхочунга Дать сторожу задержать.

ХЬАЛУСТА (хьалустар) прич. раз­матывающий; орг ~ йи1иг. Девочка, наматывающая клубок.

ХЬАЛУ СТАДАЛА ¹ (хьалусталу, хьалустаделар, хьалусталургда) по- тенц. от хьалиста; аьхинг ~ мег сога. Возможно, я смогу размотать пряжу.

ХЬАЛУСТАДАЛА ² (хьалусталу, хьалустаделар, хьалустаденнад, хьа­лусталургда) глаг. размотаться, разма­тываться; ~ доладеннад пхьеш. Рукав начал разматываться.

ХЬАЛУСТАДАЛАР масд. разма­тывание; меллашха Размеренное разматывание.

ХЬАЛУСТАДАЛИЙТА (хьалуста- долийт, хьалустадалийтар, хьалуста- долийтаргда) понуд. от хьалустадала²; ~ йиш яц пхьеш. Нельзя, чтобы рукав размотался.

ХЬАЛУСТАЛУ (хьалусталур) прич. разматывающийся; ~ орг д1ач1оаг1бе беза. Нужно закрепить разматыва­ющийся клубок.

ХЬАЛХА¹ нареч. рано; занятешка дахкар ~ хургда. Рано идти на за­нятия.

ХЬАЛХА ² нареч. впереди, спереди; ~ ваха. Идти впереди.

ХЬАЛХА ³ (хьалхов, хьалхайра, хьалхайнад, хьалховргда) глаг. усесться; цхьаь Усесться одному.

ХЬАЛХААЛА (хьалхаоал, хьал- хааьлар, хьалхааьннад, хьалхааргда) глаг. однократн. действ, запевать; илли ~ дезар йи1иг я. Песню запевать должна девочка.

ХЬАЛХААЛАР масд. запев; илли Запев песни.

ХЬАЛХАПА нареч. раньше, сперва, сначала; из г1улакх ~ чакхдаккха деза. Это дело нужно закончить раньше.

ХЬАЛХАДАККХА¹ (хьалхадоаккх, хьалхадаьккхар, хьалхадаьккхад, хьалхадоаккхаргда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ, вывести вперед; гургдолаш ~ бер. Вывести вперед ре­бенка, чтобы был на виду.

ХЬАЛХАДАККХА² (хьалхадоаккх, хьалхадаьккхар, хьалхадаьккхад, хьалхадоаккхаргда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ, подать идею, на­помнить, подсказать; цунна ~ дезаргда. Придется ему подсказать.

ХЬАЛХАДАККХАР ¹ масд. от хьалхадаккха ^х; ше ~ дийхар беро. Ре­бенок попросил вывести его вперед.

ХЬАЛХАДАККХАР ² масд. под­сказка; ~ накъадаргда. Подсказка пригодится.

ХЬАЛХАДАККХИЙТА ¹ (хьалха- доаккхийт, хьалхадаккхийтар, хьал- хадоаккхийтаргда) понуд. от хьалха­даккха ^х; з1амаг1дола бер Дать вы­вести вперед младшего ребенка.

ХЬАЛХАДАККХИЙТА² (хьал- хадоаккхийт, хьалхадаккхийтар, хьалхадоаккхийтаргда) понуд. от хьалхадаккха²; цакхетар Разъяс­нить непонятное.

ХЬАЛХАДАЛА (вала, бала, яла)

(хьалхадоал, хьалхадаьлар, хьалха- даьннад, хьалхадаргда) глаг. субъект в ед. ч. однократн. действ, опередить, перегнать, обогнать; массарел Обо­гнать всех.

ХЬАЛХАДАЛАР масд. от хьалха- дала; ~ ла. Желать быть впереди.

ХЬАЛХАДАЛИЙТА (хьалхадоа- лийт, хьалхадалийтар,хьалхадоалий- таргда) понуд. от хьалхадала; ~ деза. Нужно обогнать.

ХЬАЛХАДАХА¹ (хьалхадоах, хьалхадаьхар, хьалхадаьхад, хьалха- доахаргда) глаг. многократн. действ. выводить вперед, вывести вперед; шо ~ деза. Необходимо вывести вас вперед.

ХЬАЛХАДАХА² (хьалхадоах, хьалхадаьхар, хьалхадаьхад, хьалха- доахаргда) глаг. многократн. действ. подавать идею, подсказывать; разъ­яснять; шедар Все подсказывать наперед.

ХЬАЛХАДАХАР ¹ масд. от хьалха­даха ^х; бераш Вывод детей вперед.

ХЬАЛХАДАХАР² масд. подсказка; царна ~ эш. Они нуждаются в под­сказке.

ХЬАЛХАДАХИЙТА ¹ (хьалхадоа- хийт, хьалхадахийтар,хьалхадоахий- таргда) понуд. от хьалхадаха ^х; aprla- rla Выводить вперед по очереди.

ХЬАЛХАДАХИЙТА ² (хьалхадо- ахийт, хьалхадахийтар, хьалхадо- ахийтаргда) понуд. от хьалхадаха ²; хьехархочунга Просить учителя напоминать.

ХЬАЛХАДОАККХА ¹ (хьалхадо- аккхар) прич. выводящий вперед; бер ~ нана. Мать, выводящая вперед ребенка.

ХЬАЛХАДОАККХА² (хьалхадоа- ккхар) прич. подсказывающий; нийс- дар ~ саг ларх1а. Ценить предупрежда­ющего человека.

ХЬАЛХАДОАЛА (хьалхадоалар) прич. опережающий, обгоняющий; ~ бер. Опережающий всех ребенок.

ХЬАЛХАДОАХА¹ (хьалхадоахар) прич. выводящий вперед; шо ~ з1амига саг. Молодой человек, выводящий вас вперед.

ХЬАЛХАДОАХА ² (хьалхадоахар) прич. подсказывающий; цаховр ~ хье- хархо. Учительница, обьясняющая не­понятное.

ХЬАЛХАДОВЛА (хьалхадовл, хьалхадайлар, хьалхадайннад,хьал- хадовргда) глаг. субъект во мн. ч. одно- кратн. действ, опередить, обогнать; массарел ~ в1ашт1ехьдаргда. Полу­чится обогнать всех.

ХЬАЛХАДОВЛА (хьалхадовлараш) прич. опережающие, обгоняющие, бе­рущие первенство; яхьашка ~ бераш. Дети, берущие первенство в соревно­вании.

ХЬАЛХАДОВЛАР масд. опере­жение, обгон; цар ~ цецвоаккхаш да. Их опережение удивляет.

ХЬАЛХАДОВЛАРГЕХ нареч. напе­регонки; ~ ада. Бегать наперегонки.

ХЬАЛХАДОВЛИЙТА (хьалхадов- лийт,хьалхадовлийтар,хьалхадовлий- таргда) понуд. от хьалхадовла; тхо Дать нам обогнать.

ХЬАЛХАДУВЛА (хьалхадувл, хьалхадийлар,хьалхадийннад, хьал- хадувргда) глаг. многократн. действ. опережать, обгонять; взять первенство; укх новкъа ~ бокъо яц. На этой трассе нельзя обгонять.

ХЬАЛХАДУВЛА (хьалхадувлар) прич. опережающий, обгоняющий; берущий первенство; олимпиадах массаза ~ бер. Ребенок, берущий пер­венство в олимпиаде.

ХЬАЛХАДУВЛАР масд. опере­жение, обгон; ~ го. Видеть обгон.

ХЬАЛХАДУВЛИЙТА (хьалхадув- лийт, хьалхадувлийтар, хьалхадув- лийтаргда) понуд. от хьалхадувла; ~ мегаргда. Можно опережать.

ХЬАЛХАЙТА (хьалхайт, хьал- хайтар, халхайтаргда) понуд. от хьалха; к1ориг Дать цыпленку сесть на насест.

ХЬАЛХАЛЕ сущ. я (только в ед. ч.), -но, -нца инициатива, первенство; - цар яр. Первенство - за ними.

ХЬАЛХАЛЕЛХА (хьалхалелх, хьалхалийлхар, хьалхалийлхад, хьалхалелхаргда) глаг. многократн. действ, забегать вперед, заскакивать вперед, опережать; нахал ~ хоза дац. Некрасиво забегать вперед людей.

ХЬАЛХАЛЕЛХА (хьалхалелхар) прич. забегающий вперед, обгоня­ющий; ~ спортсмен. Забегающий впе­ред спортсмен.

ХЬАЛХАЛЕЛХАР масд. от хьалха- лелха; ~ товш дац. Забегать вперед - не этично.

ХЬАЛХАЛЕЛХИЙТА (хьалхалел- хийт, хьалхалелхийтар, хьалхалел- хийтаргда) понуд. от хьалхалелха; массарел Забегать вперед всех.

ХЬАЛХАОАЛА (хьалхаоалар) прич. запевающий; илли ~ к1аьнк юкъе латт. Мальчик, запевающий песню, стоит в середине.

ХЬАЛХАОАЛАР сущ. в, я (б), -аш, хьалхаоалачо, хьалхаоалачунца запе­вала; ~ ч1оаг1а оаз йолаш ва. У запе­валы сильный голос.

ХЬАЛХАОТТА (хьалхаотт, хьалха- эттар, хьалхаэттад, хьалхаоттаргда) глаг. однократн. действ. 1) встать вперед; даьна ~ везаргва цун. Ему при­дется предстать перед отцом; 2) возгла­вить; шоай дагалоаттам кхоачашбе ~ хьо веза. Чтобы осуществить вашу мечту, ты должен встать во главе.

ХЬАЛХАОТТА (хьалхаоттар) прич. предстающий; даьна ~ во1. Сын, пред­стающий перед отцом.

ХЬАЛХАОТТАР масд. от хьалха- отта; наха ~ хала да. Нелегко быть во главе людей.

ХЬАЛХАОТТИЙТА (хьалхаоттийт, хьалхаоттийтар, хьалхаоттийтаргда) понуд. от хьалхаотта; цу г1улакха Возглавить это мероприятие.

ХЬАЛХАРА прил. первый, пе­редний, головной; прежний, преды­дущий; ~ тоаба къайлаяьлар. Передняя группа скрылась.

ХЬАЛХАТАТТА (хьалхатотт, хьал- хатеттар, хьалхатеттад, хьалхатот- таргда) глаг. однократн. действ. 1) вы­двинуть вперед, вытолкнуть; истол Вытолкнуть вперед стол; 2) выдвинуть, отличить, выделить; дешархо От­личить ученика.

ХЬАЛХАТАТТАР масд. выдви­жение; кандидат Выдвижение кан­дидата.

ХЬАЛХАТАТТИЙТА (хьалхатот- тийт, хьалхататтийтар, хьалхатоттий- таргда) понуд. от хьалхататта; воша Выдвинуть брата.

ХЬАЛХАТЕТТА (хьалхатетт, хьал- хатийттар, хьалхатийттад, хьалха- теттаргда) глаг. многократн. действ. выдвигать; отличать; массаза цхьа саг Всегда выдвигать одного и того же человека.

ХЬАЛХАТЕТТА (хьалхатеттар) прич. выдвигающий; оаш ~ нах. Люди, которых вы выдвигаете.

ХЬАЛХАТЕТТАР масд. выдви­гание; ше ~ дезацар цунна. Ему не хо­телось, чтобы его выдвигали.

ХЬАЛХАТОТТ А (хьалхатоттар) прич. выдвигающий; спортсмен - тренер. Тренер, выдвигающий спор­тсмена.

ХЬАЛХАТОТТАДАЛА (хьалха- тотталу, хьалхатоттаделар, хьалха- тотталургда) потенц. от хьалхататта;

~ мег цунга хьа г1улакх. Возможно, он сможет продвинуть вперед твое дело.

ХЬАЛХА-Т1ЕХЬА нареч. последо­вательно, один за другим; ~ боаг1а уж. Они идут один за другим.

ХЬАЛХАУВТТА (хьалхаувтт, хьал- хаийттар, хьалхаийттад, хьалхаувт- таргда) глаг. многократн. действ. 1) представать; каст-каста дешархош- та Часто представать перед учени­ками; 2) возглавлять; бехктокхамеча г1улакхашта Возглавлять ответ­ственные дела.

ХЬАЛХАУВТТА (хьалхаувттар) прич. предстающий; директора ~ де­шархо. Ученик, предстающий перед директором.

ХЬАЛХАУВТТАР масд. от хьалха- увтта; хьакима Представать перед руководителем.

ХЬАЛХАУВТТИЙТА (хьалхаувт- тийт, хьалхаувттийтар, хьалхаувт- тийтаргда) понуд. от хьалхаувтта; из - веза декхар кхоачашде. Нужно ему возглавить это мероприятие.

ХЬАЛХАХКА (хьалхоахк, хьал- хехкар,хьалхехкад,хьалхоахкаргда) глаг. однократн. действ, погнать, по­скакать вверх; говр Поскакать на лошади.

ХЬАЛХАХКИЙТА (хьалхоахкийт, хьалхахкийтар, хьалхоахкийтаргда) понуд. от хьалхахка; согахьа ~ вело­сипед. Погнать велосипед в мою сто­рону.

ХЬАЛХАХКАР масд. от хьалхахка; нах болчахьа Поскакать в сторону людей.

ХЬАЛХАШКА нареч. впереди; ~ ва из. Он - впереди.

ХЬАЛХАЭККХА (хьалхаэккх, хьалхаийккхар, хьалхаийккхад, хьалхаэккхаргда) глаг. однократн. действ, забежать вперед, заскочить вперед, выскочить вперед, опередить;

удаш воаг1ар - г1ерт. Бегущий пыта­ется вырваться вперед.

ХЬАЛХАЭККХА (хьалхаэккхар) прич. опережающий; ~ к1аьнк мас- carla удаш ва. Мальчик, выбегающий вперед, бегает быстрее.

ХЬАЛХАЭККХАР масд. от хьал- хаэккха; ц1аьхха - . Внезапно опе­редить.

ХЬАЛХАЭККХИЙТА (хьалхаэк- кхийт, хьалхаэккхийтар, хьалхаэк- кхийтаргда) понуд. от хьалхаэккха; из ~ йиш яц. Нельзя ему вырываться вперед.

ХЬАЛХА ЯХА ХА грамм, давно­прошедшее время; хандеша Давно­прошедшее время глагола.

ХЬАЛХЕ // ХЬАЛХАШКЕ // ХЬАЛХАШКАХЬЕ сущ. я (я), -наш, -но, -нца перед, фасад, передняя сто­рона; ишколан ~ хоза я. Фасад школы - красив.

ХЬАЛХЕХКА (хьалхехк, хьал- хийхкар, хьалхийхкад, хьалхехкаргда) глаг. многократн. действ, скакать, по­гонять, гнать вверх; ды Погонять коня.

ХЬАЛХЕХКА (хьалхехкар) прич. скачущий; ды ~ баьри. Скачущий на коне всадник.

ХЬАЛХЕХКАР масд. от хьалхехка; наькъагахьа Скакать в сторону до­роги.

ХЬАЛХЕХКИЙТА (хьалхехкийт, хьалхехкийтар, хьалхехкийтаргда) понуд. от хьалхехка; машен Гнать машину.

ХЬАЛХЕЦА (хьалхец, хьалхийцар, хьалхийцад, хьалхецаргда) глаг. за­пустить, запускать; каьхата кхокха Запустить бумажного голубя.

ХЬАЛХЕЦА (хьалхецар) прич. запускающий; фекемилг ~ к1аьнк.

Мальчик, запускающий самолетик.

ХЬАЛХЕЦАР масд. запуск; раке­та Запуск ракеты.

ХЬАЛХЕЦИЙТА (хьалхецийт, хьалхецийтар, хьалхецийтаргда) понуд. от хьалхеца; ахкаргаш За­пустить шарики.

ХЬАЛХО сущ. в, я (б), -й, -чо, -чунца богач, богачка; ~ вах лоаллах. Рядом живет богач.

ХЬАЛХОАДАЙТА (хьалхоадайт, хьалхоадайтар, хьалхоадайтаргда) понуд. от хьалхоаде; оалхазар ткъоврон т1а Посадить птицу на ветку.

ХЬАЛХОАДАР масд. посадка; ч1а- гарг ткъоврон т1а Посадка ласточки на ветку.

ХЬАЛХОАДЕ (ее, бе, е) (хьалхоаду, хьалхоадир, хьалхоадаьд, хьалхоа- дергда) глаг. посадить наверх, под­садить; хьазилг Подсадить наверх воробья.

ХЬАЛХОАДУ (хьалхоадер) прич. сажающий наверх; лозадаь ч1агарг ~ йи1иг. Девочка, подсаживающая ра­неную ласточку.

ХЬАЛХО АХКА (хьалхоахкар) прич. скачущий вверх, гонящий вверх; говр ~ баьри. Скачущий всадник.

ХЬАЛХХЕ нареч. заранее, заблаго­временно; наькъа ~ кийчо е. Заранее подготовиться к дороге.

ХЬАЛХЬА (хьалхьов, хьалхьайра, хьалхьайнад, хьалхьовргда) глаг. 1) от­клеиться, отклеиваться; отлепиться, отлепляться; т1аьда йолччара Откле­иться там, где сыро; 2) приподняться, привстать; ~ г1ерта. Пытаться припод­няться.

ХЬАЛХЬАЖА (хьалхьож, хьал- хьежар, хьалхьежад, хьалхьожагда) глаг. однократн. действ, посмотреть вверх; тховнагахьа Посмотреть на­верх к потолку.

ХЬАЛХЬАЖАР масд. от хьал- хьажа; сигаленга Взгляд на небо.

ХЬАЛХЬАЖИЙТА (хьалхьожийт, хьалхьажийтар, хьалхьожийтаргда) понуд. от хьалхьажа; тхогахьа По­смотреть в нашу сторону.

ХЬАЛХЬАЙТА (хьалхьойт, хьал- хьайтар, хьалхьойтаргда) понуд. от хьалхьа; ~ йиш яц каьхат. Нельзя, чтобы бумага отклеилась.

ХЬАЛХЬАКХА (хьалхьокх, хьал- хьекхар,хьалхьекхад,хьалхьокхаргда) глаг. однократн. действ, засучить (ру­кава), зачесать (волосы); пхьешаш Засучить рукава.

ХЬАЛХЬАКХАР масд. от хьал- хьакха; мое Зачесывать волосы.

ХЬАЛХЬАКХИЙТА (хьалхьок- хийт, хьалхьакхийтар, хьалхьокхий- таргда) понуд. от хьалхьакха; пхье­шаш ~ цунга. Засучить рукава.

ХЬАЛХЬАР масд. отклеивание, отслоение; пенакаьхат Отслоение обоев.

ХЬАЛХЬЕЖА (хьалхьеж, хьал- хьийжар, хьалхьийжад, хьалхье- жаргда) глаг. многократн. действ. смотреть вверх; сигаленга - . Смотреть на небо.

ХЬАЛХЬЕЖА (хьалхьежар) прич. смотрящий вверх; седкъашка ~ йо1. Девушка, смотрящая на звезды.

ХЬАЛХЬЕЖАР масд. от хьалхьежа; каст-каста Часто смотреть наверх.

ХЬАЛХЬЕЖИЙТА (хьалхьежийт, хьалхьежийтар, хьалхьежийтаргда) понуд. от хьалхьежа; маьлхага ~ ме- гаргдац. Нельзя смотреть на солнце.

ХЬАЛХЬЕКХА (хьалхьекх, хьал- хьийкхар, хьалхьийкхад, хьалхьек- харгда) глаг. многократн. действ. засучивать (рукава), зачесывать (что- либо наверх); пхьешаш Засучивать рукава.

ХЬАЛХЬЕКХА (хьалхьекхар) прич. засучивающий; зачесывающий; мо- саш - йи1иг. Девочка, зачесывающая волосы.

ХЬАЛХЬЕКХАР масд. от хьал- хьекха; к1уж Зачесывать челку.

ХЬАЛХЬЕКХИЙТА (хьалхьекхийт, хьалхьекхийтар, хьалхьекхийтаргда) понуд. от хьалхьекха; пхьешаш Дать засучить рукава.

ХЬАЛХЬО (хьалхьор) прич. та­щащий, несущий наверх; кинижкаш ~ студент. Студент, несущий наверх книгу.

ХЬАЛХЬО АДАЙТА (хьалхьоадайт, хьалхьоадайтар, хьалхьоадайтаргда) понуд. от хьалхьоаде; цу сахьате Рас­тормошить тот же час.

ХЬАЛХЬОАДАР масд. от хьал­хьоаде; адам Растормошить людей.

ХЬАЛХЬОАДЕ (ее, бе, е) (хьал- хьоаду, хьалхьоадир, хьалхьоадаьд, хьалхьоадергда) глаг. возбудить; взбу­доражить; взвинтить; растормошить; ~ г1ерта. Пытаться растормошить.

ХЬАЛХЬО АДУ (хьалхьоадер) прич. возбуждающий; взвинчивающий; лазар - бахьан. Причина, возбужда­ющая болезнь.

ХЬАЛХЬОВ (хьалхьовр) прич. от­клеивающийся; ~ линолеум. Отклеи­вающийся линолеум.

ХЬАЛХЬОВЗА (хьалхьовз, хьал- хьайзар, хьалхьайзад, хьалхьовзаргда) глаг. повернуться наверх, изгибаться вверх; йокъаенна ткъовро ~ йола- еннай. Высохшая ветка стала заги­баться вверх.

ХЬАЛХЬОВЗА (хьалхьовзар) прич. поворачивающийся наверх, изгиба­ющийся вверх; ~ мое нийсъе. Выров­нять сбившийся локон.

ХЬАЛХЬОВЗАДАЙТА (хьалхьов- задайт, хьалхьовзадайтар, хьалхьов- задайтаргда) понуд. от хьалхьовзаде; аьшк ~ деза пхьарага. Надо, чтобы мастер закрутил жесть.

ХЬАЛХЬОВЗАДАР масд. от хьал- хьовзаде; на1ара ко Повернуть вверх ручку двери.

ХЬАЛХЬОВЗАДЕ (бе, е) (хьалхьов- заду, хьалхьовзадир, хьалхьовзадаьд, хьалхьовзадергда) глаг. повернуть на­верх, закрутить вверх; ко Повернуть ручку вверх.

ХЬАЛХЬОВЗАДУ (хьалхьовзадер) прич. поворачивающий наверх, закру­чивающий наверх; аынк ~ пхьар. Ма­стер, закручивающий вверх жесть.

ХЬАЛХЬОВЗАР масд. от хьал- хьовза; наькъа такилгах Повернуть наверх по тропинке.

ХЬАЛХЬОВЗИЙТА (хьалхьовзийт, хьалхьовзийтар, хьалхьовзийтаргда) понуд. от хьалхьовза; ц1енгахьа ~ беза уж. Нужно, чтобы они повернули в сто­рону дома.

ХЬАЛХЬОЖА (хьалхьожар) прич. смотрящий вверх; ~ йи1иг хьазилг го г1ерт. Девочка, смотрящая наверх, пы­тается разглядеть птичку.

ХЬАЛХЬОЖАДАЙТА (хьалхьо- жадайт, хьалхьожадайтар, хьалхьо- жадайтаргда) понуд. от хьалхьожаде; ц1енгахьа Направить к дому.

ХЬАЛХЬОЖАДАР масд. от хьал­хьожаде; нийса Правильное направ­ление.

ХЬАЛХЬОЖАДЕ (ее, бе, е) (хьал- хьожаду, хьалхьожадир, хьахьожа- даьд, хьалхьожадергда) глаг. напра­вить вверх; заставить посмотреть вверх; лоамагахьа Направить в сторону гор.

ХЬАЛХЬОЖАДУ (хьалхьожадер) прич. направляющий вверх; оарц ~ саг. Человек, направляющий вверх помощь.

ХЬАЛХЬОКХА (хьалхьокхар) прич. засучивающий; зачесывающий; пхьешаш ~ кхалсаг. Женщина, засу­чивающая рукава.

ХЬАЛЧУХЬАЖА (хьалчухьож, хьалчухьежар, хьалчухьежад, хьал- чухьожаргда) глаг. заглянуть во­внутрь; ишкапа чу Заглянуть в шкаф.

ХЬАЛЧУХЬАЖАР масд. загляды- вание; корах Заглядывание в окно.

ХЬАЛЧУХЬАЖИЙТА (хьалчухьо- жийт, хьалчухьажийтар, хьалчухьо- жийтаргда) понуд. от хьалчухьажа; лакхе Дать заглянуть наверх.

ХЬАЛЧУХЬОЖА (хьалчухьожар) прич. заглядывающий; ц1аг1а ~ к1аьнк. Мальчик, заглядывающий в ком­нату.

ХЬАЛЪАДА (хьалъуд, хьалъидар, хьалъиддад, хьалъударгда) глаг. мно­гократн. действ, взбегать, бегать на­верх; лаг1аш т1аг1олла Взбегать по лестнице.

ХЬАЛЪАДАР масд. от хьалъада; ~ в1ашт1ехьдала мег. Может получится взбегать наверх.

ХЬАЛЪАДИЙТА (хьалъудийт, хьалъадийтар, хьалъудийтаргда) по­нуд. от хьалъада; ~ деза. Нужно взбе­гать.

ХЬАЛЪАЙДАЙТА (хьалъайдайт, хьалъайдайтар, хьалъайдайтаргда) понуд. от хьалъайде; даьга ~ бер. Дать отцу поднять ребенка.

ХЬАЛЪАЙДАР масд. от хьалъайде; кулг Поднять руку.

ХЬАЛЪАЙДЕ (ее, бе, е) (хьалъайду, хьалъайдир, хьалъайдаьд, хьалъай- дергда) глаг. однократн. действ, под­нять; дозал Поднять тяжесть.

ХЬАЛЪАЙДУ (хьалъайдер) прич. поднимающий; дозал ~ машен. Агрегат, поднимающий тяжесть.

ХЬАЛЪАЛА ¹ (хьалъоал, хьалъ- аьлар, хьалъаьннад, хьалъаргда) глаг. высказать; хьайна моттар ~ деза. Надо высказать то, что думаешь.

ХЬАЛЪАЛА² (хьалъул, хьалъилар, хьалъилад, хьалъуларгда) глаг. висеть; лолламах Висеть за петельку.

ХЬАЛЪАЛАР ¹ масд. от хьалъала; из ~ дика да цун. Хорошо то, что он вы­сказался.

ХЬАЛЪАЛАР ² масд. от хьалъала; маьлхе Висеть на солнце.

ХЬАЛЪАЛИЙТА ¹ (хьалъоалийт, хьалъалийтар, хьалъоалийтаргда) понуд. от хьалъала ~ деза цунга. Надо предоставить ему возможность высказаться.

ХЬАЛЪАЛИЙТА ² (хьалъулийт, хьалъалийтар, хьалъул ийтаргда) понуд. от хьалъала ²; ший метте ~ деза барзкъа. Одежда должна висеть на своем месте.

ХЬАЛЪАХА¹ (хьалъух, хьалъихар, хьалъихад, хьалъухаргда) глаг. много­кратн. действ, ходить наверх; тхаци- га Подниматься к нам.

ХЬАЛЪАХА ² (хьалъоах, хьалъ- аьхар, хьалъаьхад, хьалъоахаргда) глаг. вспахать, вспахивать; - доладе деза кха. Необходимо начать вспахи­вать пашню.

ХЬАЛЪАХАР¹ масд. приход; каст- каста из волча Частые визиты к нему.

ХЬАЛЪАХАР² масд. вспашка; кха ~ сона кхаьчад. Вспашка земли доста­лась мне.

ХЬАЛЪАХИЙТА ¹ (хьалъухийт, хьалъахийтар, хьалъухийтаргда) понуд. от хьалъаха '; уж болча Пус­кать к ним.

ХЬАЛЪАХИЙТА ² (хьалъоахийт, хьалъахийтар, хьалъоахийтаргда) понуд. от хьалъаха²; лаьтта б1аьсти ~ деза. Надо вспахать землю весной.

ХЬАЛЪИЙДАЙТА (хьалъийдайт, хьалъийдайтар, хьалъийдайтаргда) понуд. от хьалъийде; ~ мегаргдац дозал. Нельзя поднимать тяжести.

ХЬАЛЪИЙДАР масд. от хьалъийде; лаьттара Подъем с земли.

ХЬАЛЪИЙДЕ (ее, бе, е) (хьалъийду, хьалъийдир, хьалъийдаьд, хьалъий- дергда) глаг. многократн. действ. поднимать; к1увсаш Поднимать ковры.

ХЬАЛЪИЙДУ (хьалъийдер) прич. поднимающий; дозал ~ машен. Ма­шина, поднимающая тяжести.

ХЬАЛЪОАХА (хьалъоахар) прич. пашущий; лаьтта ~ ахархо. Пахарь, пашущий землю.

ХЬАЛЪОЗА (хьалъоз, хьалъэзар, хьалъэзад, хьалъозаргда) глаг. одно­кратн. действ, потянуть вверх, подтя­нуть, вздернуть, выкачать; хий ~ деза. Нужно выкачать воду.

ХЬАЛЪОЗА (хьалъозар) прич. под­тягивающий, тянущий наверх, кача­ющий; хий - ферба. Насос, качающий воду.

ХЬАЛЪОЗАДАЛА (хьалъозалу, хьалъозаделар, хьалъозалургда) по- тенц. от хьалъоза; ~ мег хьога пордув. Возможно, ты сможешь потянуть на­верх занавес.

ХЬАЛЪОЗАР масд. от хьалъоза; к1ада Подтягивание ткани.

ХЬАЛЪОЗИЙТА (хьалъозийт, хьалъозийтар, хьалъозийтаргда) понуд. от хьалъоза; корагара пордув Под­нять оконный занавес.

ХЬАЛЪОЛЛА (хьалъолл, хьалъэл- лар, хьалъэллад, хьалъолларгда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ, по­весить; м1арах ~ еза полтув. Пальто нужно повесить на вешалку.

ХЬАЛЪОЛЛА (хьалъоллар) прич. вешающий; кухта ~ йи1иг. Девочка, вешающая кофту.

ХЬАЛЪОЛЛАДАЛА (хьалъоллалу, хьалъолладелар, хьалъоллалургда) по­тенц. от хьалъолла; ~ мег сога барзкъа. Возможно, у меня получится повесить одежду.

ХЬАЛЪОЛЛАР масд. от хьалъолла; плащ Повесить плащ.

ХЬАЛЪОЛЛИЙТА (хьалъоллийт, хьалъоллийтар, хьалъоллийтаргда) понуд. от хьалъолла; ший барзкъа Дать возможность повесить свою одежду.

ХЬАЛЪОХКА (хьалъохк, хьалъ- эхкар, хьалъэхкад, хьалъохкаргда) глаг. объект во мн. ч. однократн. действ, повесить; бахтаргех Пове­сить за шнурки.

ХЬАЛЪОХКА (хьалъохкар) прич. вешающий; кисеш ~ кхалсаг. Жен­щина, вешающая простыни.

ХЬАЛЪОХК АДАЛА (хьалъохкалу, хьалъохкаделар, хьалъохкалургда) по­тенц. от хьалъохка; йи1игага - мег барзкъаш. Возможно, девочка сумеет повесить одежду.

ХЬАЛЪОХКАР масд. вывешиы- вание; кочамаш Вывешивание ру­башек.

ХЬАЛЪОХКИЙТА (хьалъохкийт, хьалъохкийтар, хьалъохкийтаргда) понуд. от хьалъохка; ~ ловзоргаш. Раз­весить игрушки.

ХЬАЛЪУВЗА (хьалъувз, хьалъ- ийзар, хьалъийзад, хьалъувзаргда) глаг. многократн. действ, потягивать, тянуть наверх; ~ еза оасаш. Нужно под­тягивать подпруги.

ХЬАЛЪУВЗА (хьалъувзар) прич. тянущий наверх; ведараш - болхло хувца. Подменить рабочего, подни­мающего ведра.

ХЬАЛЪУВЗИЙТА (хьалъувзийт, хьалъувзийтар, хьалъувзийтаргда) понуд. от хьалъувза; оахка Тянуть веревку.

ХЬАЛЪУВЗАР масд. подтягивание наверх; мухь Подтягивание груза наверх.

ХЬАЛЪУДА (хьалъудар) прич. взбегающий наверх; ~ циск. Кошка, взбегающая наверх.

ХЬАЛЪУДАДАЛА (хьалъудалу, хьал ъуд ад ел ар, хьалъудалургда) по­тенц. от хьалъада; ~ мег тхо. Воз­можно, мы сможем взбегать.

ХЬАЛЪУЛА (хьалъулар) прич. ви­сящий; ~ барзкъа ц1ена да. Висящая одежда чистая.

ХЬАЛЪУХА (хьалъухар) прич. вы­ходящий; приходящий; денна ~ хий. Ежедневно выходящая вода.

ХЬАЛЪУХАДАЛА (хьалъухалу, хьалъухаделар, хьалъухалургда) глаг. подниматься; лоам - мег тхо. Возможно, мы сможем подниматься в горы.

ХЬАЛЪЭККХА (хьалъэккх, хьалъ- ийккхар, хьалъийккхад, хьалъэк- кхаргда) глаг. однократн. действ, под­скочить, вскочить; выскочить; шуша герми ~ мег. Пробка бутылки может выскочить.

ХЬАЛЪЭККХА (хьалъэккхар) прич. подскакивающий, выскакивающий; хи чура ~ чкъаьра. Выскакивающая из воды рыба.

ХЬАЛЪЭККХАДАЙТА (хьалъэк- кхадайт, хьалъэккхадайтар, хьалъэк- кхадайтаргда) понуд. от хьалъэккхаде; Гасилг Погнать теленка.

ХЬАЛЪЭККХАДАР масд. от хьалъ­эккхаде; ц1енош долчахьа Погнать наверх в сторону домов.

ХЬАЛЪЭККХАДЕ (ее, бе, е) (хьалъ- эккхаду, хьалъэккхадир, хьалъэккха- даьд, хьалъэккхадергда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ, погнать наверх, прогнать наверх; коара Вы­гнать со двора.

ХЬАЛЪЭККХАДУ (хьалъэккхадер) прич. гонящий, прогоняющий наверх; дийнат ~ ц1и. Пожар, гонящий жив­ность наверх.

ХЬАЛЪЭККХАР масд. подскаки­вание, выскакивание; кеп Выска­кивание крышки.

ХЬАЛЪЭККХИЙТА (хьалъэк- кхийт, хьалъэккхийтар, хьалъэккхий- таргда) понуд. от хьалъэккха; ~ йиш яц кеп. Не давать крышке выскочить.

ХЬАЛЪЭЦА (хьалъэц, хьалъийцар, хьалъийцад, хьалъэцаргда) глаг. подо­брать; вычерпать; каьхат Подобрать бумажку.

ХЬАЛЪЭЦА (хьалъэца) прич. под­бирающий; вычерпывающий; ялат ~ комбайнаш. Зерноуборочные ком­байны.

ХЬАЛЪЭЦАР масд. от хьалъэца; хий Вычерпывание воды.

ХЬАЛЪЭЦИЙТА (хьалъэцийт, хьалъэцийтар, хьалъэцийтаргда) понуд. от хьалъэца; 1одежа х1ама Подобрать упавшее.

ХЬАЛЪЯЗДАЙТА (хьалъяздайт, хьалъяздайтар, хьалъяздайтаргда) понуд. от хьалъязде; пена т1аг1олла Писать вверх по стене.

ХЬАЛЪЯЗДАР масд. от хьалъязде; ц1еча къоаламца Написать по на­правлению вверх красным каран­дашом.

ХЬАЛЪЯЗДЕ (ее, бе, е) (хьалъязду, хьалъяздир, хьалъяздаьд, хьалъяз- дергда) глаг. написать (в сторону го­ворящего); кхы ~ йиш яц. Выше уже нельзя написать.

ХЬАЛЪЯЗДУ (хьалъяздер) прич. пишущий; ~ дешархо. Пишущий ученик.

ХЬАМ сущ. б (только в ед. ч.), -о, -аца состояние психической и физи­ческой подавленности как результат сильного расстройства или сглаза; <> ~ баьннаб цунна. Ей плохо.

ХЬАМАРА нареч. ради, в честь; цун ~ де. Сделать ради него.

ХЬАМЕТТАДА (хьаметтадоаг1а, хьаметтадера, хьаметтаденад, хьа- меттадоаг1аргда) глаг. прийти в себя, очнуться; ~ дукха ха йийзар. Понадо­билось много времени, чтобы прийти в себя.

ХЬАМЕТТАДАЙТА (хьаметтадайт, хьаметтадайтар, хьаметтадайтаргда) понуд. от хьаметтада; цкъарчоа -. Сна­чала дать прийти в себя.

ХЬАМЕТТАДАР масд. от хьамет­тада; сихаг1а ~ керттера да. Главное - быстрее прийти в себя.

ХЬАМЕТТАДОАПА (хьаметта- доаг1ар) прич. приходящий в себя ( в чувство); ~ бер. Ребенок, приходящий в чувство.

ХЬАМЕТТАДОАЛАДАЙТА (хьа- меттадоаладайт, хьаметтадоаладайтар, хьаметтадоаладайтаргда) понуд. от хьаметтадоаладе; ц1а Привести в порядок комнату.

ХЬАМЕТТАДОАЛАДАР масд. при­ведение в чувство; восстановление; толхадаьр Восстановление испор­ченного.

ХЬАМЕТТАДОАЛАДЕ (хьаметта- доаладу, хьаметтадоаладир, хьаметта- доаладаьд, хьаметтадоаладергда) глаг. привести в порядок, привести в чув­ство; восстановить; дохадаь кинижка ~ деза. Нужно восстановить разорванную книгу.

ХЬАМЕТТАДОАЛАДУ (хьаметта- доаладер) прич. приводящий в порядок, приводящий в чувство; тхо ~ шелал. Холод, приводящий нас в чувство.

ХЬАМИСК сущ. я (я), -аш, -о, -аца мушмула; ~ яккха. Сорвать мушмулу.

ХЬАМСАРА прил. уважаемый, до­рогой; ~ саг. Дорогой человек.

ХЬАМУКЪАДАККХА (хьамукъа- доаккх, хьамукъадаьккхар, хьамукъа- даьккхад, хьамукъадоаккхаргда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ, осво­бодить, высвободить; тускар Освобо­дить корзину.

ХЬАМУКЪАДАККХАР масд. осво­бождение; ц1а Освобождение дома.

ХЬАМУКЪАДАККХИЙТА (хьа- мукъадоаккхийт, хьамукъадак- кхийтар, хьамукъадоаккхийтаргда) понуд. от хьамукъадаккха; кулг ~ деза. Нужно высвободить руку.

ХЬАМУКЪАДАЛА (вала, бала,

яла) (хьамукъадоал, хьамукъадаьлар, хьамукъадаьннад, хьамукъадаргда) глаг. субъект в ед. ч. однократн. действ, освободиться, высвободиться; ~ мегаш да. Может освободиться.

ХЬАМУКЪАДАЛАР масд. осво­бождение; ~ уж бахьан долаш хилар. Освобождение произошло благодаря им.

ХЬАМУКЪАДАЛИЙТА (хьаму- къадоалийт, хьамукъадалийтар, хьамукъадоалийтаргда) понуд. от хьамукъадала; ше Дать самому вы­свободиться.

ХЬАМУКЪАДАХА (хьамукъадоах, хьамукъадаьхар, хьамукъадаьхад, хьа- мукъадоахаргда) глаг. объект во мн. ч. многократн. действ, освобождать, вы­свобождать; шо ~ г1ерт уж. Они пыта­ются высвободить вас.

ХЬАМУКЪАДАХАР масд. освобож­дение; ~ сиха чакхдаьлар. Освобож­дение прошло быстро.

ХЬАМУКЪАДАХИЙТА (хьамукъа- доахийт, хьамукъадахийтар, хьамукъа- доахийтаргда) понуд. от хьамукъадаха; оалхазараш Выпустить птиц.

ХЬАМУКЪАДОАККХА (хьамукъ- адоаккхар) прич. освобождающий, высвобождающий; кулг ~ к1аьнк. Мальчик, высвобождающий руку.

ХЬАМУКЪАДОАККХАДАЛА

(хьамукъадоаккхалу, хьамукъадоак- кхаделар, хьамукъадоаккхалургда) потенц. от хьамукъадаккха; ~ мег сога ц1а. Возможно, у меня получится осво­бодить дом.

ХЬАМУКЪАДОАЛА (хьамукъадо- алар) прич. освобождающийся; отвязы­вающийся; ~ адам. Освобождающийся народ.

ХЬАМУКЪАДОАХА (хьамукъа- доахар) прич. освобождающий, вы­свобождающий; тхо ~ нах. Освобож­дающие нас люди.

ХЬАМУКЪАДОВЛА (хьамукъ- адовл, хьамукъадайлар, хьамукъ- адайннад, хьамукъадовргда) глаг. субъект во мн. ч. однократн. действ. освободиться, избавиться; шоай низа- ца Высвободиться своими силами.

ХЬАМУКЪАДОВЛАР масд. вы­свобождение, освобождение; сиха Быстрое освобождение.

ХЬАМУКЪАДУВЛА (хьамукъ- адувл, хьамукъадийлар, хьамукъ- адийннад, хьамукъадувргда) глаг. многократн. действ, освобождаться, избавляться; отвязываться; ~ 1ама. На­учиться высвобождаться.

ХЬАМУКЪАДУВЛА (хьамукъа- дувлар) прич. освобождающийся; от­вязывающийся; ~ ж1али. Отвязыва­ющаяся собака.

ХЬАМУКЪАДУВЛАР масд. высво­бождение, освобождение; каст-каста Частое освобождение.

ХЬАМУКЪАДУВЛИЙТА (хьа- мукъадувлийт, хьамукъадувлийтар, хьамукъадувлийтаргда) понуд. от хьа- мукъадувла; бийсан Высвобождаться по ночам.

ХЬАМЧА ¹ сущ. д (только в ед. ч.), -ас, -аца клей; дешархочун ~ деза. Уче­нику нужен клей.

ХЬАМЧА ² сущ. я (только в ед. ч.), -ас, -аца резина, каучук; ~ эшаргья. Понадобится резина.

ХЬАМЧА ³ прил. резиновый; ко- гаг1ирса ~ айра. Резиновая подошва обуви.

ХЬАН мест, чей, чья, чье; ~ я из коч? Чье это платье?

ХЬАНАЬХК мест, некто, кто-то; - венавар. Кто-то приходил.

ХЬАНДАР сущ. б (б), -аш, -о, -ца ши­повник (кустарник, плоды); ~ дарбане ба. Шиповник - лечебен.

ХЬАОАЛАДАЛА (хьаоалалу, хьа- оаладелар, хьаоалалургда) потенц. от хьаала; ~ мег цунга хиннар. Возможно, он сумеет сказать о случившемся.

ХЬАОАХА (хьаоахар) прич. па­шущий, вспахивающий; лаьтта ~ ахархо. Пахарь, вспахивающий землю.

ХЬАОАХАДАЛА (хьаоахалу, хьа- оахаделар, хьаоахалургда) потенц. от хьааха ^х; ~ мег юхедиса лаьтта. Воз­можно, удастся вспахать оставшуюся землю.

ХЬАОАХКА (хьаоахкар) прич. вскапывающий, копающий; лаьтта ~ бешлелаерхо. Садовник, копающий землю.

ХЬАОАХКАДАЛА (хьаоахкалу, хьаоахкаделар, хьаоахкалургда) по­тенц. от хьаахка; тхога ~ мег лаьтта. Вероятно, мы сможем вскопать землю.

ХЬАОЗА (хьаоз, хьаэзар, хьаэзад, хьаозаргда) глаг. однократн. действ. вытянуть, потянуть; гов Вытянуть петлю.

ХЬАОЗА (хьаозар) прич. вытяги­вающий, потягивающий; оахка ~ саг. Человек, вытягивающий веревку.

ХЬАОЗАР масд. вытягивание; яыпка Вытягивание ящика.

ХЬАОЗИЙТА (хьаозийт, хьао- зийтар, хьаозийтаргда) понуд. от хьаоза; тНийргаш Вытянуть шнурки.

ХЬАР масд. раздражение; чов Раз­дражение раны.

ХЬАРАК сущ. грамм, д (д), -аш, -о, -аца знак; ч1оаг1а ~ доаг1а цига. Там

нужен твердый знак.

ХЬАР AM сущ. д (только в ед. ч.), -о, -ца грех, греховное, канонически недозволенное для мусульман; Гре­ховное.

ХЬ АРАМЕ // ХЬАР AM А прил. 1) нечестный, недобросовестный; мошеннический; ~ никъ. Недобросо­вестный путь; 2) рел. грешный, нечи­стый, запретный; - х1амах гаьнавала. Беречься греховного.

ХЬАРАМЛЕ сущ. я (только в ед. ч.), -но, -нца греховность; ~ яллац цох. Он далек от греховности.

ХБАРГ1А сущ. я (я), -аш, -о, -аца ворон; 1аьржа ~ . Черный ворон.

ХЬАРГШЙ прил. воронов, воронье; - ткъам. Воронье крыло.

ХЬАРЖАКЪ сущ. я (я), -аш, -о, -аца лопух; ~ яккха. Сорвать лопух.

ХЬАРМАКХ сущ. д (д), -аш, -о, -аца роза; ц1е Красная роза.

ХЬАРЦА (хьоарц, хьаьрцар, хьаьрцад, хьоарцаргда) глаг. одно­кратн. действ, посыпать, присыпать, припорошить; ша баьча г1ум При­сыпать гололед песком.

ХЬАРЦАР масд. посыпка; наь- къашка г1ум Посыпка дорог пе­ском.

ХЬАРЦИЙТА (хьоарцийт, хьар- цийтар, хьоарцийтаргда) понуд. от хьарца; човна т1а молха Обработать рану лекарством.

ХЬАРЧА (хьарч, хьаьрчар, хьаьрчад, хьарчаргда) глаг. однократн. действ. 1) обвиться, обмотаться; баьцовг1аш ~ мег когех. Ноги могут обмо­таться травами; 2) задолжать; ахча Задолжать деньги.

ХЬАРЧА (хьарчар) прич. обвива­ющийся; гаьнах - б1ехал. Змея, обви­вающая дерево.

ХЬАРЧАР масд. от хьарча; декхар Набрать долги.

ХЬАРЧИЙТА (хьарчийт, хьар- чийтар, хьарчийтаргда) понуд. от хьарча; кулгах ма Не давать обвиться вокруг руки.

ХЬАСТ сущ. б (д), -аш, -о, -аца источник, ключ, родник; юрта дар- бане ~ ба. В селе находится лечебный родник.

ХЬАСТА (хьоаст, хьаьстар, хьаь- стад, хьоастаргда) глаг. однократн. действ, приласкать; нана Прила­скать мать.

ХЬАСТАМ сущ. б (д), -аш, -о, -ца гвоздь; ~ тоха . Прибить гвоздь.

ХЬАСТ АР масд. ласка; ~ хозахийтар циска. Кошке понравилась ласка.

ХЬАСТ АР А прил. родниковый; - хий дезаргда. Понадобится родни­ковая вода.

ХЬАСТИЙТА (хьоастийт, хьа- стийтар, хьоастийтаргда) понуд. от хьаста; циск Приласкать кошку.

ХЬАТАРА прил. смуглый (о цвете кожи человека); ~ юхь я цун. У нее сму­глое лицо.

ХЬАТАССА (хьатосс, хьатессар, хьатессад, хьатоссаргда) глаг. объект в ед. ч. однократн. действ, кинуть, бро­сить; согахьа - бургац. Кинуть мяч в мою сторону.

ХЬАТАССАР масд. бросок; бургац Бросок мяча сюда.