33. Советский тыл в годы войны

В самом начале Великой Отечественной войны фашистам удалось оккупировать развитые в промышленном и сельскохозяйственном отношении районы страны, являвшиеся основной ее военно-промышленной и продуктовой базой. Однако советская экономика смогла не только выдержать чрезвычайное напряжение, но и одержать победу над экономикой врага. В небывало короткие сроки экономика Советского Союза перестроилась на военный лад и превратилась в четко отлаженное военное хозяйство. Уже в первые дни войны значительное количество промышленных предприятий из прифронтовых территорий было подготовлено к эвакуации в восточные районы страны, чтобы создать главный арсенал для нужд фронта. Эвакуация проводилась в исключительно сжатые сроки, нередко под обстрелом врага и под ударами его авиации. Самая главная сила, позволившая в короткие сроки восстановить на новых местах эвакуированные предприятия, построить новые промышленные мощности и начать выпуск продукции, предназначенной для фронта, — это самоотверженный труд советского народа, давший беспрецедентные образцы трудового героизма. В середине 1942 г. СССР располагал быстро растущей военной экономикой, способной обеспечить все нужды фронта. За годы войны в СССР добыча железной руды выросла на 130%, производство чугуна — почти на 160%, стали — на 145%. В связи с потерей Донбасса и выходом врага к нефтеносным источникам Кавказа были предприняты энергичные меры по увеличению добычи угля, нефти и других видов топлива в восточных районах страны. С большим напряжением работала легкая промышленность, сумевшая после трудного для всего народного хозяйства страны 1942 г. в следующем, 1943 г., выполнить план снабжения воюющей армии всем необходимым. Транспорт также работал с предельной нагрузкой. С 1942 по 1945 гг. грузооборот только железнодорожного транспорта увеличился почти в полтора раза. Военная промышленность СССР с каждым военным годом давала все больше стрелкового, артиллерийского вооружения, танков, самолетов, боеприпасов. Благодаря самоотверженной работе тружеников тыла к концу 1943 г. Красная армия по всем боевым средствам уже превосходила фашистскую. Все это стало результатом упорного единоборства двух разных экономических систем и усилий всего советского народа.

34. Открытие 2-го фронта

Сярод найважнейшых палітычных і стратэгічных задач, якія стаялі перад удзельнікамі антыгітлераўскай кааліцыі ў іх барацьбе супраць фашысцкага блока, цэнтральнае месца займала адкрыццё ЗША іАнгліяй другога фронту ў Еўропе. Гэтага пастаянна дамагаўся СССР. Спачатку яго планавалася адкрыць у 1942 г. У жніўні была прадпрынята першая спроба высадзіць дэсант на ўзбярэжжы Паўночнай Францыі ў раёне г.Д’еп. Аперацыя скончылася сакрушальным паражэннем саюзнікаў. Савецкі Саюз працягваў несці адзін асноўны цяжар у барацьбе з фашысцкай Германіяй.

Праблема другога фронту як галоўная задача на 1944 г. абмяркоўвалася на Тэгеранскай канферэнцыі кіраўнікоў трох дзяржаў. Было вырашана другі фронт у Еўропе адкрыць дэсантнай аперацыяй на поўначы Францыі не пазней мая 1944 г. 6 чэрвеня амераканскія, англійскія і канадскій войскі высадзіліся на ўзбярэжжы Паўночнай Францыі ў Нармандзіі (аперацыя “Аверлорд”). Саюзнікі мелі над немцамі перавагу у колькасці асабовага саставу і танкаў у 3 разы, у самалётах – боль чым у 60 разоў, валодалі поўным панаваннем і на моры. 15 жніўня амерыканскія і французскія злучэнні высадзіліся на поўдні Францыі. 11 верасня наступаўшая з поўначы і поўдня групоўкі саюзнікаў злучыліся і ўтварылі адзіны стратэгічны фронт у Заходняй Еўропе.

Актыўную падтрымку саюзным войскам аказаў французскі рух Супраціўлення, які налічваў у сваіх радах 500 тыс. чалавек. Наступленне саюзнікаў было падтрымана антыфашысцкім паўстаннем французаў. 18 жніўня яно пачалося ў Парыжы і праз 4 дні ўвесь горад быў у руках паўстаўшых. Да канца года Францыя і большая частка Бельгіі былі вызвалены . Саюзныя арміі падыйшлі да граніц Германіі. У лютым 1945 г. саюзныя арміі пачалі агульнае наступленне на Захадзе. Фарсіраваўшы ў сакавіку Рэйн, яны акружылі у Руры 325-тысячную групоўку нямецкіх войск, якая капітуліравала ў красавіку. З гэтага часу саюзныя арміі прасоўваліся на ўсход, практычна не сустракаючы арганізаванага супраціўлення немцаў.