Кредитные карточки

Кредитные карточки были изобретены в 1949 году благодаря забывчивости нью-йоркского бизнесмена Фрэнка Макнамары. Однажды после делового ужина, обнаружив, что бумажник остался дома, он предложил администрации ресторана принять к оплате маленькую картонную карточку с надписью «Дайнерс Клаб» и обязательством выплатить владельцу ресторана долг в определенный срок. А в феврале 1950 года Фрэнк Макнамара и его адвокат впервые расплатились при помощи кредитной карточки. Однако это изобретение не сделало его миллионером: он умер в возрасте 40 лет от сердечного приступа. Официально кредитные карточки были введены в обращение в 1951 году нью-йоркским банком «Франклин Нэшнл». Сначала они изготовлялись из картона, а первые пластиковые выпустила компания «Америкен Экспресс» в 1959 году. Сегодня кредитками, основанными на принципе «покупай сейчас, плати потом», пользуются миллионы людей.

(«Столичная жизнь», 22 қаңтар 2004 жыл).

6 - сабақ.

БАНК ҚЫЗМЕТІ.

Еліміздегі банктік жүйе.

Мемлекеттік, коммерциялық банктер.

Жаңа сөздермен таныс болыңыз!

Банктік жүйе – банковская система

Банктік капитал – банковский капитал

Банк қызметкері – сотрудник банка

Банктік мекеме – банковское учреждение

Банктік қызмет – банковские услуги

Мәтін

Банк қызметі

Банктік жүйе деген не? Банктік жүйе - өндірістік инфрақұрылым. Өндіріс болса, банк те керек. Банк бос капиталды өзіне жинап, оны мұқтаж болып отырған кәсіпорындар мен адамдарға қарызға береді.

Біздің елімізде банктік жүйе екі деңгейлі. Біріншісі – мемлекеттік, екіншісі – коммерциялық банктер.

Ұлттық банк бірінші, екінші деңгейдегі банктерді тексереді, тіркейді. Әр банк ашылған сайын Ұлттық Банк лицензия береді. Ол басқа банктерді жиі тексереді. Банк жұмысы нашар болса, лицензияны қайтарып алады және оны жабады.

Коммерциялық банктер – екінші деңгейдегі банктерге жатады. Олар – жеке де, акционерлік те болады.

Банктер қандай саясатты жүзеге асырады? Ең алдымен олар инфляцияны болдырмау мақсатында жұмыс істейді. Ұлттық банк комерциялық банктердегі ақша айналымын үнемі тексеріп отырады.

Қорыта айтқанда, банк – қарыз беруші мен қарыз алушының арасында делдалдық жасайтын, сөйтіп ақша капиталымен сауда жүргізетін мекеме. Банктер несие (несие беру, несиелеу) саясатын жүзеге асырады.

Дүние жүзіндегі ең бай мекемелер - банктер. Мемлекеттің өзі де қарызды банктерден алатын кездері болады. Еліміздің байлығы, беделі осы экономистерге, банкирлерге тікелей байланысты. Банктік жүйе жақсы жұмыс істемесе, мемлекет қарызға батады.

Валюталық саясат теңгенің күшті болуын қадағалайды. Шетелден әкелінген ақшаның заңсыз айналуын бақылайды.

1 – тапсырма

Мына сөздікті пайдаланып, мәтінді аударыңыз.

бос капитал – свободный капитал

деңгей – уровень

екі деңгейлі - двухуровневый

тіркейді – зарегистрирует

тексереді – проверяет

бақылайды – контролирует

жеке - частный

мемлекеттік - государственный

ақша айналымы – денежное обращение

шет елден әкелінген ақша – деньги из-зарубежа

тауар айналымы – товарооборот

заңсыз айналым – незаконный оборот

салым – вклад

делдал – посредник

қарыз беруші – кредитор

қарыз алушы – дебитор

валюталық саясат – валютная политика

2 - тапсырма

Сұрақтарға жауап беріңіз:

Банктік жүйе деген не?

Біздің елде банктік жүйе неше деңгейлі?

Банктер қандай саясатты жүзеге асырады?

Банк – қандай мекеме?

Валюталық саясат дегеніміз не?

3 - тапсырма

Мына сөйлемдерді қазақшаға аударыңыз:

Банк проводит активную внешнеэкономическую политику.

Банком установлены корреспондентские отношения с ведущимии банками США, Франции, Швеции, Испании, Австрии.

Банк успешно работает с частными клиентами. В короткий срок банк выдвинулся в число лидеров.

Есте сақтаңыз!

Көшбасшы – лидер

… қатарына қосылды – выдвинулся в число … (ряд)

… қатынастар орнатылды – установлены … отношения

… саясат(ын) жүргізу – проводить … политику

Табысты еңбек ету (жұмыс істеу, қызмет атқару) – работать успешно

4 - тапсырма

Берілген дайын сөз үлгілерін пайдаланып, бір-біріңізге сұрақтар қойыңыздар.

Мысалы:

- Елімізде соңғы жылдары қандай банктер әлемдегі жетекші банктер қатарына қосылды?

- Меніңше, Халық банкі, …

5 -тапсырма

Орыс тіліне аударыңыз:

Банк қандай қызмет атқарады?

Коммерциялық банк:

Өнеркәсіптер мен ұйымдарға есеп-кассалық қызмет көрсетеді.

Азаматтар мен заңды тұлғаларға несие береді.

Ұйымдар мен жеке адамдардан салымдар қабылдайды.

Банктік қызмет мәселелері бойынша салымдар қабылдайды.

Материалды бекітуге арналған жаттығулар

1-жаттығу

Берілген сөздердегі көп нүктенің орнына тиісті дыбыстарды қойып оқыңыз

Банкт…к жүйе, өнд…р…ст…к инфрақ…рылым, мұ...таж , к...с...порын, ...арыз, де…гейл…, мемлекетт…к, …лттық банк, т...ркеу, ж...мыс, ...айтарып алу, ж...зеге асыру, ма...сат, ...немі, ...арыз беруш… , …арыз алушы, делдалды…, са…да ж…рг…зу, несиел…у, д…ние ж…з…, …арыз, ел…м…з, т…келей, те...ге, к...шті, ...адағалау, за...сыз, ба...ылау.

2-жаттығу

Көп нүктенің орнына тиісті грамматикалық тұлғаларды жазып оқыңыз, ол сөздерге сұрақ қойыңыз.

Банк… жүйе - өндіріс… инфрақұрылым. Банк бос капитал... өзі.. жинап, оны мұқтаж болып отырған кәсіпорын… мен адамдар… қарыз.. береді. Біз… елі…де банк… жүйе екі деңгей…. Бірінші… – мемлекет…, екінші… – коммерция… банк…. Ұлт... банк бір…, екі... деңгей…гі банктер… тексер…ді, тірке…ді. Әр банк ашылғанда Ұлт… банк лицензия бер…ді. Банк жұмыс… нашар болса, лицензия… қайтарып алады және банк… жабады. Банк... инфляция… болдыр…у үшін жұмыс істе…ді. Ұлт… банк комерция… банк…дегі ақша айналымы… үнемі тексер… отыр…ды. Банк – қарыз беру… мен қарыз алу…ның арасында делдал… жасайтын, сөйтіп ақша капиталы… сауда жүргіз…тін мекеме. Банк… несие саясат… жүзеге асырады. Дүние жүзінде… ең бай мекеме... - банктер. Мемлекет… өзі де қарыз… банктер… алатын кез…і болады. Еліміз… байлығ…, бедел… экономистер…, банкирлер… тікелей байланысты. Банк… жүйе жақсы жұмыс істеме…, мемлекет қарыз… батады. Валюта.... саясат теңге… күшті болуын қадағала…ды. Шетел… әке…ген ақша… заң… айналуы… бақыла…ды.

3-жаттығу

Мына сөйлемдердегі көп нүктенің орнына керекті сөздерді қойып жазыңыз.

Банктік жүйе - … инфрақұрылым. Банк бос ... өзіне жинап, оны ... болып отырған ... мен ... қарызға береді.

Ұлттық банк бірінші, екінші ... банктерді тексереді, .... Әр банк ашылған сайын ... ... лицензия береді. Ол басқа ... жиі тексереді. Банк жұмысы ... болса, ... қайтарып алады және оны жабады.

… банктер – екінші деңгейдегі банктерге жатады. Олар – жеке де, акционерлік те болады.

Банктер қандай ... болдырмау мақсатында жұмыс істейді. ... банк ... банктердегі ақша айналымын ... тексеріп отырады.

Сонымен, банк – … … мен … … арасында делдалдық жасайтын, сөйтіп ақша … сауда жүргізетін мекеме. Банктер … саясатын жүзеге асырады.

Дүние жүзіндегі ең бай … - банктер. Мемлекеттің өзі де … банктерден алатын кездері болады. Еліміздің … , … осы …, … тікелей байланысты. Банктік … жақсы жұмыс істемесе, мемлекет … батады.

Валюталық ... теңгенің күшті болуын қадағалайды. ... әкелінген ақшаның ... айналуын бақылайды.

4-жаттығу

1-жаттығуда берілген сөздерді қатыстырып сөйлем құраңыз.

5-жаттығу

Мына сөз тіркестерін қазақшаға аударыңыз.

Банковская система, собирать свободный капитал, отдать в займы, нуждающиеся предприятия и частные лица, двухуровневая банковская система, проверять деятельность коммерческих банков, ликвидировать банк, вернуть лицензию, выполнять посредническую роль, между кредитором и дебитором, самые богатые учреждения, осуществлять кредитование малого и среднего бизнеса, деньги привлеченные зарубежными инвесторами, зависеть от деловитости и компетентности квалифицированных финансистов, грамотно проводить кредиторские и другие финансовые операции.

6 – жаттығу

Мына сөйлемдерді орысшаға аударыңыз.

Банктік жүйе - өндірістік инфрақұрылым. Банк бос капиталды жинап, оны мұқтаж болып отырған кәсіпорындар мен адамдарға қарызға береді.

Біздің елімізде банктік жүйе екі деңгейлі. Біріншісі – мемлекеттік, екіншісі – коммерциялық банктер.

Ұлттық банк бірінші, екінші деңгейдегі банктердің қызметін тексереді, оларды тіркейді. Әр банк ашылған кезде Ұлттық Банк лицензия береді. Банк жұмысы нашар болса, ол лицензияны қайтарып алады және банкті жабады.

Екінші деңгейдегі коммерциялық банктер жеке де, акционерлік те болады.

Банктер инфляцияны болдырмау үшін жұмыс істейді. Банк – қарыз беруші мен қарыз алушы арасында делдалдық жасайтын, сөйтіп ақша капиталымен сауда жүргізетін мекеме. Банктер несие (несиелеу) саясатын жүзеге асырады.

Дүние жүзіндегі ең бай мекемелер - банктер. Мемлекеттің өзі де қарызды банктерден алатын кездері болады. Банктік жүйе жақсы жұмыс істемесе, мемлекет қарызға батады.

Валюталық саясат теңгенің күшті болуын қадағалайды. Шетелден әкелінген ақшаның заңсыз айналуын бақылайды.

7 – жаттығу

Мына сөз тіркестерімен сөйлем құраңыз:

Банк салымы, ұзақ мерзімді салым, мерзімсіз салым, ұтыс салымы, қысқа мерзімді салым.

Есте сақтаңыз!

Ашық акционерлік қоғам

жабық акционерлік қоғам

акцияға жазылу

пайыздық өсімі

валюталық есеп

несие алу

Ситуациялық тапсырма

Сіз - “Жилстройсбербанктің” жетекші маманысыз. Шет елдердің бірінде біліктілігіңізді көтеруге мүмкіндік туып отыр. Мемлекетаралық құрылымдардың қайсысын таңдар едіңіз? Неге?

1 – тапсырма

Мәтінді оқып шығып, оның не туралы екенін айтыңыз.