Валюталық бағамдар

Кез келген валюталық жүйенің ең маңызды элементтерінің бірі валюталық бағам болып табылады, ол - басқа елдің валютасымен көрсетілген бір ел валютасының бағасы. Валюталық бағамдарды орнатудың үш режимі (түзімі, тәртібі) қолданылады:

алтын паритеті (теңдігі) негізінде (алтын стандарты кезінде);

валюталардың бекітілген бағамдар жүйесі;

сұраныс пен ұсынысқа байланысты өзгеріп отыратын өзгермелі бағамдарының жүйесі.

7 – тапсырма

Берілген сөздікті пайдаланып, «Валюталық бағамдар» мәтінін орысшаға аударыңыз.

маңызды элемент – важный элемент

ел валютасының бағасы – валютная цена страны

бағам орнату – устанавливать курс

қолданыстағы түзім – существующий режим

алтын стандарты – золотой стандарт

бекітілген жүйе - утвержденная система

сұранысқа байланысты – относительно спроса

ұсынысқа байланысты - относительно предложения

өзгермелі жүйе – изменяющаяся система

валютаның тұрақты бағамы – твердый валютный курс

Материалды бекітуге арналған жаттығулар

7 - жаттығу

Берілген сөздердегі көп нүктенің орнына тиісті дыбыстарды қойып оқыңыз

Ба..а, ба...ам, ба...алы, ба...асыз; қолма ...ол, ...олдану, ...олданыс, ...олданылу, ...олдау, ...олдаушы, ...олданбалы; с...рақ, с...рау, с...рану, с...раныс; ...сыну, ...сыныс; ...згеру, өзгер...с, ...згерісс...з; ...згермел..., т...рақ, тұра...тау, тұра...ты, т...рақсыз, т...ра...тылы...., т...ра...сызды.... .

8 - жаттығу

Көп нүктенің орнына тиісті грамматикалық тұлғаларды жазып оқыңыз, ол сөздерге сұрақ қойыңыз.

Кез келген валюта... жүйе... ең маңыз... элементтері... бір... – валюта... бағам. Ол - басқа ел... валютасы... көрсет...ген бір ел валютасы... баға... . Валюта... бағам... орнату... үш түзім... (тәртіб...) қолданыл...ды: алтын паритет... (теңдіг...) негізінде (алтын стандарты); валюталар... бекіт...ген бағам... жүйе...; сұраныс пен ұсыныс... байланыс... өзгеріп отыратын өзгерме... бағам... жүйе....

9 - жаттығу

Мына сөйлемдердегі көп нүктенің орнына керекті сөздерді қойып жазыңыз.

Кез келген ... жүйенің ең маңызды ... бірі валюталық ... болып табылады. Ол - басқа ... валютасымен көрсетілген бір ел валютасының ... . Валюталық ... орнатудың үш ... қолданылады: алтын ... негізінде; валюталардың ... бағамдар жүйесі; ... пен ... байланысты өзгеріп отыратын ... бағамдар жүйесі.

10 - жаттығу

7-жаттығуда берілген сөздерді қатыстырып сөйлем құраңыз.

11 - жаттығу

Мына сөз тіркестерін қазақшаға аударыңыз.

Валютная система, важный элемент, курс валюты, указанный в валюте, другая страна, установление валютного курса, утвержденная система валютного курса, изменяющаяся система, в зависимости от соотношения спроса и предложения.

12 – жаттығу

Мына сөйлемдерді орысшаға аударыңыз.

Кез келген валюталық жүйенің ең маңызды элементі - валюталық бағам. Ол - өзге ел валютасымен көрсетілген бір ел валютасының бағасы. Валюталық бағамды орнатуда үш түзім қолданылады. Олар - алтын теңдігі, валюталардың бекітілген бағамдар жүйесі, сұраныс пен ұсынысқа байланысты өзгеріп отыратын өзгермелі бағамдар жүйесі.

13 – жаттығу

10 – жаттығу бойынша құрастырған сөйлемдеріңізді пайдаланып, мынадай тақырыптарға ситуациялық диалог құрыңыздар:

а) Банкте қолма қол ақша аудару;

ә) Биржада бағалы қағаздарды сату немесе сатып алу;

б) Еліміздегі шет ел валютасына деген сұраныс пен ұсыныс туралы теледидар тілшісіне интервью беру;

в) Қазақстандағы ұлттық валютаның тұрақтылығы және құнсыздануы туралы Үкімет жиналысында есеп беру.

14 – жаттығу

Маман ретінде Қазақстанда қаңтар айында болған валюта ауытқуына байланысты радио тыңдаушыларының сұрақтарына жауап беріңіз:

А) Сіз – экономиссіз;

Ә) Сіз - банк қызметкерісіз;

Б) Сіз – биржа диллерісіз.

Арнайы тапсырма!

Мына терминдерді жаттап алыңыз!

капитал ауысуының басымдылығы – превышение капитальных изменений

қайтарымдылық – отдача

еркін өтімді валюта – свободно обращаемая валюта

жартылай өтімді валюта – полуликвидная валюта

өтімсіз валюталар – неликвидные валюты

халықаралық есеп айырысулар – международные расчеты

шектеу – ограничение

халықаралық төлем айналымы – международный платежный баланс

орталықтандырылған басқару жүйесі – централизованная система управления

жоспарлы экономика – плановая экономика

әлсіз экономика – слабая экономика

дағдарыстағы ұлттық экономика – кризис национальной экономики

тауар тапшылығы – недостаток товара

әлеуметтік бөліну – социальное разделение

1 - тапсырма

Берілген сөздерге сәйкес келетін анықтауыштармен сөз тіркестерін құраңыз.

Үлгі: … валюта, еркін өтімді валюта, өтімсіз валюта, жартылай өтімді валюта, ұлттық валюта.

2 - тапсырма

Мына сұрақтарға жазбаша жауап беріңіз:

1. Қазіргі кезде дүние жүзі бойынша ең өтімді валюталар қандай? Неліктен?

2. Ал ең өтімсіз валюталар қандай? Не себепті олар өтімсіз болып отыр?

3. Жартылай өтімді валютаға қай елдердің ақшасы жатады? Жауабыңызды негіздеңіз.

3 – тапсырма

“Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының әлемдік рыноктағы орны” деген тақырыпта шағын хабарлама дайындаңыз.

4 - тапсырма

Сіз – банк қызметкерісіз. Қолындағы теңгесіне доллар немесе евро сатып аларын білмей дағдарған клиент Сізден кеңес сұрады. Сіз фактілерге сүйене отырып, нақты кеңес беріңіз. Кеңесіңізді қағазға түсіріңіз.

5 - тапсырма

“2007 жылы экономика қалай дамиды?” деген тақырыпқа шағын мәтін құрастырып, оны топтағы өзге студенттердің нұсқасымен салыстырыңыз.

Ситуациялық жаттығу

Телеарна тілшісі, халықаралық шолушы, үкімет басшысы және еліміздің білікті экономист мамандары бас қосқан “2010 жылы экономика қалай дамиды?” деген тақырыпта өтетін дөңгелек үстелде болжамдар жасап, пікір таластырыңыз.

6 – тапсырма

Берілген сөздікті пайдаланып, газет мақаласынан алынған үзіндіні қазақшаға аударыңыз:

Кредит – несие

Изобретать – ойлап табу

Благодаря … – … арқасында

Забывчивость – ұмытшақтық

Бумажник - әмиян

Предлагать – ұсыныс жасау

Администрация - әкімшілік

Оплата – төлеу, төлем

Надпись – жазу

Обязательство – міндеттеме

Владелец – ие, қожайын

Определенный срок – белгілі бір мерзім

Расплатиться – есеп айырысу, есептесу

Сердечный приступ – жүрек талмасы

Официально – ресми түрде

Ввести в обращение – айналымға түсіру

Изготовить из ... - ... ден жасау

Выпустить – жасап шығару, шығару

Основанный – негізделген

Принцип - қағидат

Пользоваться - … пайдалану, қолдану

Мәтін