39. Традыцыі нацыянальнай літаратуры ў паказе жыцця сялянства. Лёс сучаснай вёскі ў творах а.Жука, а.Кудраўца, в.Казько і інш. (на выбар).

Віктар Казько 1940 ,апавяданне «Литары на мармуры» аўтар раманаў “Неруш”, “Хроніка дзетдомаўскага саду”, аповесцей “Суд у Слабадзе”, “Но пасаран”, “Выратуй і памілуй нас, чорны бусел”, адносіцца да сярэдняга пакалення пісьменнікаў. У аповесці “Суд у Слабадзе” аўтар паказаў жорсткае аблічча фашысцкіх вылюдкаў – вампіраў, якія ў гады вайны ператварылі палонных дзяцей у донараў для сваіх салдат і афіцэраў. Раман В. Казько “Неруш” прысвечаны Палессю, асушэнню балот. Галоўны герой — Мацвей Роўда — сумленна працуе на пасадах начальніка будаўніча—мантажнага ўпраўлення і старшыні калгаса, безадказна выконваючы інструкцыі і распаражэнні начальства, не дбаючы пра сістэму вадасховішчаў. Задумаўшыся аб выніках сваёй дзейнасці, Роўда разумее, што ён спрыяў парушэнню раўнавагі ў прыродзе і таму павінен несці адказнасць за здзейсненнае. Жалезны Чалавек, яго двайнік, судзіць галоўнага героя : “Ты ўзяў зямлю ў першароднасці і квецені, дез смецця і паскудства. Роўда прыходзіць да канчатковай высновы, што здрадзіць сваёй зямлі нельга, што неабходна змагацца за Княжбор, шукаць разумных узаемаадносін з прыродай і навакольным светам, што трэба процістаяць прагматыкам Шахраю і Рачэўскаму, якія знішчэнне прыроды апраўдваюць утылітарнымі мээтамі.

40.

41. Праблематыка, пошукі новых жанравых форм і выяўленчых сродкаў у сучаснай беларускай драматургіі (на прыкладзе твораў м.Матукоўскага, а.Петрашкевіча, а.Дударава і інш., на выбар).

Сучасныя рэаліі змяшчаюць мноства сюжэтаў, тыпажоў, сітуацый для стварэння паўнавартаснага камедыйнага дзеяння.Існуе значнае кола драматургаў, надзеленых талентам і інтуіцыяй камедыёграфа: АлесьПетрашкевіч,Мікалай Матукоўскі, Аляксей Дудараў. І тым не менш глядач сумуе па камедыі, пасапраўднаму смешнай, па вадэвілю, па творахз«рэлаксатарнай»функцыяй,на якіх можна было б проста і нязмушана пасмяяцца, зняць стрэсы. Роздум над складанымі, заблытанымі жыццёвымі рэаліямі – неад’емная і традыцыйная рыса беларускай драмы.Адзінзсамых вядомых прадстаўнікоў сучаснай нацыянальнай драматургіі, Аляксей Дудараў, арыентуецца ў сваёй творчасці менавіта на праблемнасць. Феномен надзвычайнага поспеху твораў А. Дударава ў1980 гады ў немалой ступені тлумачыцца такім нязвыклым для тагачаснага гледача і крытыка спалучэннем сур’ёзнагаігуллівага. Гэта быў як бы выклік афіцыёзу, які патрабаваў ад пісьменніка або быць адназначна сур’ёзным, або жартаваць... надазволеныя тэмы. А ў літаратуры пачали дзейнічаць незвычайныя, «амбівалентныя» персанажы, якія адным сваім існаваннем кідалі выклік застарэлым, нібыта агульнапрынятым стандартам. У творчасці А. Дударава такія персанажы спачатку праявіліся ў прозе–упершыхапавяданняхзборніка«Святаяптушка»(1979). Жыццёвыя праблемы і канфлікты трансфармаваліся ў прозе А. Дударава ў форму эксперыментальнай сітуацыи. Яна была надзелена працягласцю, развіццём, маральным вынікам, інакш кажучы, мела ўсе шанцы стаць асновай драматургічнага дзеяння. У апошни час у беларускай литаратуры пачынаюць гучаць трывожныя словы аб будучым нашай прыроды, аб тым, что паветра, вада и зямля – аснова усяго жывога на планеце – забруджваюцца.

Алесь Петрашкевіч з'яўляецца адным з самых вядомых беларускіх драматургаў. Ён аўтар п'ес «Трывога», «Соль», «Укралі кодэкс», «Мост упоперак ракі», «Злыдзень», «Напісанае застаецца», «Прарок для Айчыны», «Куды ноч, туды сон», «Змова». Творам драматурга ўласцівы публіцыстычнасць, дынамізм сюжэта, спалучэнне народнага гумару і вострай сатыры. Значнае месца ў творчасці А. Петрашкевіча займае гістарычная тэматыка.