- •1. Старажытная літаратура: Агульны характарыстыка і асаблівасці. Мастацкі феномен "Слова пра паход Ігаравы".
- •2. Жанравая спецыфіка старажытнай літаратуры. Мастацкія асаблівасці жыццяў і казанняў (на прыкладзе "Жыція Ефрасінні Полацкай", твораў Кірылы Тураўскага)
- •3. Традыцыйнае летапісанне Старажытнае Русі, адрозненне беларускіх летапісаў. Лакальнае летапісанне (на прыкладзе "Баркулабаўскага летапіса").
- •4. Дзейнасць Францыска Скарыны ў кантэксце еўрапейскага Рэнесансу. Гуманізм і патрыятызм яго прадмоў.
- •5. Лацінамоўная паэзія Беларусі. Творчасць Яна Вісліцкага і Міколы Гусоўскага. “Песня пра зубра” як твор рэнесанснай літаратуры.
- •6. Рэфармацыя на Беларусі. Асветніцкая дзейнасць Сымона Буднага, Васіля Цяпінскага. Змест іх прадмоў да рэлігійных кніг.
- •8. Старабеларускія парадыйна-сатырычныя творы “Прамова Мялешкі” і “Ліст да Абуховіча”.
- •9. Барока і Асветніцтва на Беларусі. Характарыстыка творчасці Сімяона Полацкага.
- •10. Беларуская народная песенная і вершаваная паэзія хvііі ст. Вершаваныя ананімныя гутаркі хіх ст.
- •11. Беларуска-польскае двухмоўе ў літаратуры Беларусі хіх ст. Феномен Адама Міцкевіча. Рэаліі беларускага жыцця ў яго паэме “Гражына”.
- •12. Творчасць Яна Баршчэўскага. Жанрава-стылявыя асаблівасці кнігі “Шляхціц Завальня, альбо Беларусь у фантастычных апавяданнях”.
- •13. Класічная і народная традыцыі ў творчасці Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча. Агульная характарыстыка драматургічнай спадчыны пісьменніка: “Сялянка” (“Ідылія”), “Залёты”.
- •14. Роля Францішка Багушэвіча ў станаўленні новай беларускай літаратуры. Тэмы і матывы яго паэтычных зборнікаў. Эстэтычныя погляды Багушэвіча.
- •16. Творчасць Максіма Багдановіча. Кампазіцыйна-тэматычныя асаблівасці кнігі “Вянок”, спецыфіка яе паэтыкі.
- •17. Янка Купала – прарок беларускага Адраджэння. Праблематыка п’есы “Раскіданае гняздо”, паэм “Адвечная песня”, “Сон на кургане” (на выбар), вершаў з кнігі “Спадчына” (на выбар).
- •18. Творчасць Максіма Гарэцкага і яе значэнне для станаўлення нацыянальнай літаратуры: тэматычнае і жанравае ўзбагачэнне беларускай прозы пісьменнікам.
- •20. Агульная характарыстыка літаратурнага працэсу ў 20-30-я гады хх ст. Літаратурныя аб’яднанні “Маладняк”, “Узвышша”, “Полымя” і іх найбольш значныя прадстаўнікі (у.Дубоўка, у.Жылка, а.Мрый і інш.).
- •21. Гуманістычная скіраванасць прозы Міхася Зарэцкага.
- •22. Творчасць Якуба Коласа. Нацыянальны свет беларуса ў паэме “Новая зямля” альбо праблема мастацтва і народа ў паэме “Сымон-музыка” (на выбар).
- •23. Адметнасць прозы Кузьмы Чорнага. Псіхалагізм у творчасці пісьменніка.
- •24. Творчая індывідуальнасць Уладзіміра Дубоўкі, жанрава-стылявыя асаблівасці паэзіі.
- •25. Традыцыі сатырычнай прозы ў беларускай літаратуры 1-й пал. Хх ст. Гратэскава-камічны свет рамана Андрэя Мрыя “Запіскі Самсона Самасуя”. Лёс аўтара і твора.
- •26. Час, канфлікты, характары ў п’есах Кандрата Крапівы (“Хто смяецца апошнім”).
- •27. Творчасць Максіма Танка. Месца і роля мастака ў літаратурным працэсе Заходняй Беларусі. Паэтыка танкаўскага верлібра (на прыкладзе 2-3 твораў – на выбар).
- •29. Творчая індывідуальнасць Пімена Панчанкі. Адметнасць вобразна-выяўленчых сродкаў яго паэзіі.
- •30. Жанравае і тэматычнае наватарства драматургіі Андрэя Макаёнка.
- •31. Традыцыі і наватарства ў творчасці Івана Мележа (на прыкладзе “Палескай хронікі”).
- •32. Своеасаблівасць мастацкага свету Янкі Брыля. Аўтабіяграфізм у творчасці пісьменніка.
- •33. Проза Васіля Быкава і яе роля ў асэнсаванні гістарычнай праўды пра лёс народа (на прыкладзе 1-2 твораў – на выбар).
- •34. Мастацкая адметнасць прозы Івана Шамякіна. Праблематыка, сутнасць канфліктаў і характараў.
- •35. Асаблівасці адлюстравання беларускай гісторыі ў творчасці Уладзіміра Караткевіча (1-2 творы на выбар).
- •36. Творчая асоба Ніла Гілевіча. Нацыянальная і фальклорная традыцыі, вобразна-выяўленчыя сродкі яго паэзіі.
- •37. Творчая асоба і паэтычнае майстэрства Рыгора Барадуліна. Паэтычнае наватарства Алеся Разанава.
- •38. Паэзія “філалагічнага пакалення”. Агульначалавечыя каштоўнасці і гуманістычныя ідэалы ў творчасці а.Вярцінскага, я.Сіпакова, г.Бураўкіна, в.Зуёнка і інш. – на выбар.
- •39. Традыцыі нацыянальнай літаратуры ў паказе жыцця сялянства. Лёс сучаснай вёскі ў творах а.Жука, а.Кудраўца, в.Казько і інш. (на выбар).
- •41. Праблематыка, пошукі новых жанравых форм і выяўленчых сродкаў у сучаснай беларускай драматургіі (на прыкладзе твораў м.Матукоўскага, а.Петрашкевіча, а.Дударава і інш., на выбар).
- •42. Трагедыя Чарнобыля і яе ўвасабленне ў беларускай літаратуры (творы с.Алексіевіч, в.Быкава, і.Пташнікава, а.Федарэнкі, с.Законнікава – на выбар).
- •43. Гістарычная тэма ў сучаснай беларускай літаратуры. Вобразы знакамітых продкаў у творах к. Тарасава, у.Арлова, л.Дайнекі, в.Іпатавай (аўтар і твор на выбар).
- •45. Сучасная беларуская проза. Жанрава-стылявыя пошукі: творчасць в.Адамчыка
- •47. Літаратурная групоўка “Тутэйшыя”: мэты і здабыткі (на прыкладзе твораў а.Сыса, а.Глобуса, а.Мінкіна і інш., 1-2 аўтары на выбар).
- •48. Беларуская паэзія на сучасным этапе. Творчыя постаці Андрэя Хадановіча, Вальжыны Морт, Віктара Жыбуля і інш. (на выбар).
- •49. Жанр антыутопіі ў беларускай літаратуры. Творчасць в.Гігевіча (“Пабакі”, “Карабель”, “Прыгоды Базыля-беларуса”– на выбар).
- •50.Літаратура постмадэрнізму на Беларусі і яе асаблівасці (творы ю.Станкевіча, а. Наварыча, с. Балахонава, а. Бахарэвіча – на выбар).
38. Паэзія “філалагічнага пакалення”. Агульначалавечыя каштоўнасці і гуманістычныя ідэалы ў творчасці а.Вярцінскага, я.Сіпакова, г.Бураўкіна, в.Зуёнка і інш. – на выбар.
Анатоль Вярцінскі (1931 – жывы) адносіцца да пакалення дзяцей вайны. Прадстаўнікоў гэтага пакалення называюць філалагічным, таму што многія літаратары к.50—60-х заканчвалі філ./ жур. фак. БДУ. Нарадзіўся у вёсцы Дзямешкава Лепельскага раёна Вiцебскай воблi. Вайна пакінула ў яго жыцці глыбокі след. 1-ыя вершы на старонках універсітэцкай газеты “За сталінскія кадры” (1951). У рэсп. друку дэбютавау у 1954, у газеце “Чырвоная змена” - верш “Шлях на усход”. 1-шы паэтычны зборнік - “Песня пра хлеб” (1962). Затым кнігі паэзіі «Тры цішыні» (1965), «Чалавечы знак» (1969), «З'яўленне» (1975) і «Ветрана» (1979), «Святло зямное» (1980). Лірыка скіравана у глыб да чалавека, яго духоуных якасцей. Імкнецца разабрацца у крытэрыях чалавечнасці, даследваць свайго лірычнага героя ва усей яго духоунай сутнасці. Злабадзеннасць тэматыкі, вострая палемічнасць, актыуны гуманістычны пафас. Акцэнтуе чытача на спасціжэнне высокага ідэалу, на пошукі ім гармоніі, глыбокае разуменне сэнсу жыцця. Публіцыст, драматург, крытык, перакладчык.Найперш – паэт.Пасля БДУ быу супрацоўнікам рай.газет . Яго першая кнiга «Песня пра хлеб» (1962),несла на сабе густы цень ідэйнай правільнасці, абнадзейвала... Наступная кніга «Тры цішыні» (1966) - навізна, яна засведчыла, бурны творчы рост. Зборнік пачаўся нечакана раскавана для тагачас.літ-ры — разважан-нем пра падзенне бар'ераў: гукавога, светлавога, зямных гравітацый.(“Бар’еры”). “Тры цішыні”: «Аднекуль з касмічнае вышыяізыходзіць да нас тры цішыні».(пра цішыню вечаровую, начную і світальную). Побач расказ урача «Да пытання аб склерозе» ў іранічным стылі з павучальнай канцоўкаю. «Тупайце, хлопцы, тупайце,каб жывоцік не рос.Думайце, хлопцы, думайце,іначай — бяда, склероз...» За гады саветчыны грамадства згубіла слова, з якім не сорамна было б звяртацца да незнаёмай жанчыны. Белы верш «Згубленае слова, ці Здарэнне ў аўтобусе» стаўся вынікам лагічнай развагі над тупіковай сітуацыяй, у якой, едучы ў грамадскім транспарце, апынуўся інтэлігентны чалавек. У меру з'едлівы тон у творы адпавядае парадаксальным жыццёвым акалічнасцям. «Комплекс непаўнацэннасці» нагадвае разгорнуты афарызм. У гэтым неакрэсленым ты («А ты галаву ў плечы, падпёр сцяну недарэчы) вельмі лёгка пазнаецца беларус, тыповая памяркоўнасць і талерантнасць у плоці. У наступных кнігах з’яỷляецца нямала арыгінальных і моцных твораў. Гэта, канечне, і паэма «Начны бераг», і вершы «Пра дзярзанне», «Цётка плакала па ўсім свеце...», «Яблыня ў горадзе», «Шкада мне вас», «Апоші аўтарскі вечар Еўдакіі Лось», «Парада юным закаханым»... Яны добра ўспрымаюцца нават пасля бясспрэчных шэдэўраў — «Заазер'я», «Дажынак». Паэзія апошніх гадоў —пра наша сучаснае жыццё-быццё, нашы турботы, пакуты, надзеі. Назва кнігі «Чалавечы знак» сведчыць пра пастаянны пошук аўтарам крытэрыяў сапраўднай чалавечнасці, пра яго ўважлівае стаўленне да ўнутранага стану душы, пра настойлівае жаданне спасцігнуць сутнасць «чалавечага знаку». Найбольш поўна тэма мяшчанства раскрыта ў вершах, што ўвайшлі ў зборнік «З'яўленне». Паэт, адштурхнуўшыся ад старажытнагрэчаскай легенды пра тытана Праметэя, які не паслухаўся Зеўса, падараваў людзям агонь, за што і быў жорстка і бязлітасна пакараны, прыйшоў да філасофскай ацэнкі шляху чалавецтва на працягу ўсёй яго гісторыі. Людзі заўсёды падзяляліся на праметэяў і непраметэяў. Першыя імкнуліся да высокіх ідэалаў, не шкадавалі сваёй любві іншым. Другія, прыкаваныя самі сабой «да скалы ўласнага страху», раяць тым, каму не хапае святла і цяпла, больш дбаць пра сябе, самім здабываць патрэбны агонь. Першыя — пакутнікі за лёс народа і ўсяго чалавецтва, шукальнікі высокага неба ідэалу, якія падаюць у барацьбе, але ўстаюць і працягваюць пошук. Ёсць і каштоўнасці, і героі, значэнне якіх для чалавецтва не меншае, на працягу многіх стагоддзяў. Верша «Варыяцыі на тэму «Гефест — друг Праметэя». Праметэй прызнаецца ў любві да людзей, у тым, што, пазнаўшы гэтае пачуццё, па-новаму пачаў гаварыць з багамі. А. Вярцінскі — аўтар лірычных паэм «Заазер'е», «Куліна», «Начны бераг». У творах гэтых, як і ў лірычных вершах, сцвярджаюцца гуманістычныя ідэі. Паэма «Заазер'е» ўхваляе маці-працаўніцу, якая ніколі не ведала спакою ў працы, а памерла ціха, нібы баючыся патурбаваць блізкіх і родных людзей, аднавяскоўцаў.