4. Хлороз дег.Не және ол неден туындайды.

Функциялық н/е жұқпалы ауруға шалдыққан ө-дік жапырақтарының сарғаюы.Хлорофилдердің азайып,хлоропластардың түссізденуі ж/е фотосинтез белсенділігінің төмендеуі байқалады.Қоректену жағдайлары нашарлағанда артық ылгалдылықтың ұзақ әсер етуі кезінде,жарық жетіспегенде,вирустар,бактериялар,саңырауқұлақтармен зақымдалғанда байқалады.Күресу шаралары-тынайтқыш қолдану,карбонатты топырақты қышқылдандыру,инфекция жұқтырғыштармен кұрес,топыраққа жетңспейтін элементтерді енгізу,ауру өс-ді отау.

5.Анаэробты тыныс алу және спиртті ашудың ерекшеліктері

Өзінің хим-қ тегі жағынан өс-дік клеткасындағы гексоза молекуласының анаэробты ыдырау процесі,хайуанаттар организмінде бұлшық еттердегі гликолиз процесіне ұқсас екендігі анықталды.Осыған байланысты өс-дік орган-гі анаэробты-тыныс алудың бастапқы дайындық сатысы да ГЛИКОЛИЗ д.аГликоз процесінде бос оттегі тікелей қатыспағанымен ол аэробтық жағдайда жүзеге аса береді.Гликолиз реакцияларының барлығы да клетканың гиалоплазмасында жүреді.Жалпы гликолиз реакцияларын 3 сатыға бөлуге болады-дайындық кезең,субстраттық фосфорлану кезеңі,екінші рет субстраттық фосфорлану.Спирттік ашу-көмірсулардың анаэробты өзгеруінің бір жолына спирттік ашу процесі жатады.Көмірсуларды ашытатын организмдерде анаэробты жағдайда пирожүзім қышқылын карбоксилсіздендіретін декарбоксилаза ферменті бар.Осы ферменттің әсерінен ПЖҚ қышқылынан СО2 бөлініп сіркеальдегиді п.б.Ол тотықсызданған НАД-тан сутегін қабылдап спиртке айналдырады.

1. СH3COCOOH—декарбоксилазаCH3CHO+CO2

ПЖҚ сіркеальдегиді

2. CH3CHO+НАДФН+H⁺-CH3CH2OH+НАД⁺

Бұл реакцияны ерекше алькогольлегидрогеназа ферменті катализдейді.Спирттік ашу процесі –

C6H12O6+2H3PO4+2 АДФ2C2H5OH+2CO2+2АТФ

6.Микроэлементтер және олардың өсімдік тіршілігіндегі рөлі

Микроэлементтер–топырақта, тау жыныстарында, қазба көмірлерде, табиғи және минералды суларда, организмдерде (аз мөлшерде 0,01 – 0,1% не одан төмен) кездесетін химиялық элементтер. Микроэлементтерге Al, Fe, Cu, Mn, Zn, Mo, Co, І, т.б. жатады. Олар бірқатар ферменттердің, витаминдердің, гормондардың, тыныс алу пигменттерінің құрамына кіреді. Академик В.Вернадский Микроэлементтердің биосферадағы таралуының бірнеше заңдылықтары бар екенін зерттеді. 30-дан астам Микроэлементтер адам, жануар және өсімдік тіршілігіне өте қажет. Микроэлементтердің артық не кем болуы организмдегі зат алмасу процесін бұзады. Микроэлементтер өсімдіктің организміне топырақпен ауысады. Егер өсімдік құрамында бор болған жағдайда ол азот, фосфор және калийді жақсы сіңіреді. Бор жетіспегендеөсімдік тұқымы нашарлайды, әр түрлі ауруларға шалдығады. Марганец пен мырыш тотығу - тотықсыздану процесін жылдамдатып, өсімдіктің өсуін тездетеді. Мыс тотығу ферменттерінің құрамына кіреді және В тобы витаминдерінің синтезін белсендендіреді. Микроэлементтер мұнай, газ және полиметалл кендерін іздеуге, ауыл шауашылығындағы дақылдарының өнімділігін арттыруға (микротыңайтқыштар), т.б. пайдаланылады.

Бор-жетіспеген жағдайда өс-ң тамыры шіри бастайды,жапырақтары сарғайып кетеді.Бор жетіспеген жағдайда көмірсулардың синтезі,тасымалдануы,өс-ң репродуктивті мүшелерінің дамуы ж/е жеміс тұзу қабілеті бұзылады.

Марганец-М.жетіспесе клеткадағы хлоропластар саны азаяды,хлорофилл мөлшері төмендейді.Өс-те азотты өосындылардың алмасуына қатысатын біраз ферменттердің ұрықтығы да М-ке байланысты.

Мырыш-жеткіліксіз болғанда “c”-цитохром мөлшері күрт азаяды да цитохромоксидазаның ырықтығы төмендейді.Бұл элементтің өс-те фосфорлы қосындылардың алмачу процестеріне қатысады.

Мыс-тапшылығынан өс-р хлороз ауруына шалдығады,бұтақтануы нашарлайды,дәндері дұрыс қалыптаспайды.

Молибден-жетіспегенде фотосинтез бен тыныс алу процестерінің нашарлауына байланысты көмірсулардың ж/е органикалық қышқылдардың алмасуы бұзылады.