- •Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь
- •Тэма 2. Крыніцы сусветнай літаратуры. Міфалогія. Фальклор
- •Тэма 1. Сусветная літаратура – множнасць і адзінства нацыянальных літаратур
- •Тэма 2. Крыніцы сусветнай літаратуры. Міфалогія. Фальклор
- •§ 1. Антычная міфалогія
- •Гамер “ Іліяда”
- •Эсхіл “Прыкуты Праметэй”
- •§ 2. Хрысціянства як адна з крыніц літаратуры
- •§ 3. Казка ў сістэме фальклорных і літаратурных жанраў
- •Беларускія і японскія казкі
- •Ад фальклорных да літаратурных жанраў: казка – фабліо – народная кніга – навела
- •Тэма 3. Склад літаратуры. Літаратурны працэс. Перыядызацыя
- •§ 1. Літаратурны працэс
- •§ 2. Перыядызацыя
- •Асноўныя літаратурныя эпохі, склад літаратуры / кірункі
- •2.1. Антычнасць
- •Антычная лірыка
- •Адраджэнне
- •Тэма 4. Роды, віды, жанры ў сістэме параўнальнага вывучэння літаратур
- •§ 1. Эпас як аповяд пра мінулае, гістарычнае і міфалагічнае
- •§ 2. Санет
- •Тэма 5. Сюжэт у сістэме “сусветная – нацыянальная літаратура”
- •§ 1. Вандроўныя сюжэты
- •§ 2. Сюжэты, якія распаўсюджваюцца шляхам кантактаў Вергілій. Энеіда
- •Легенда пра Трыстана і Ізольду
- •Тэма 6. Сусветны пантэон. Праблема аўтара ў параўнальным вывучэнні літаратур
- •§ 1. Дантэ – апошні паэт Сярэднявечча і пачынальнік Рэнесансу
- •§ 2. Шэкспір
- •§ 3. Сервантэс: старонкі жыцця і творчасці
- •Тэма 7. Твор як аб’ект сістэмнага аналіза
- •§ 1. “Боская камедыя”
- •§ 2. “Гамлет”
- •§ 3. “Дон Кіхот Ламанчскі”
- •Тэма 8. Комплексны аналіз твора.
- •І.В.Гётэ – а.Г.Радзівіл – а.М.Кашкурэвіч – в.Сёмуха – у.Караткевіч і іншыя
- •Тэма 9. Літаратурныя рухі, кірункі, плыні як аб’ект параўнальнага аналізу
- •§ 1. Барока
- •§ 2. Асветніцтва
- •§ 3. Рамантызм
- •§ 4. Сімвалізм, імпрэсіянізм у літаратуры: п.Верлен, м.Багдановіч
- •Заключэнне
- •Роберт Бёрнс
- •Поль Верлен
- •А.Рэмбо. Адчуванне.
Поль Верлен
Раяль цалуе тонкая рука
У час вячэрні, шэра-ружаваты;
І на крылах, цішэй ад вецярка,
Ў паветры мяккім, пекным паплыла ты
Пужліва песня, і срэдзь комнат хаты
Шчэ дога веяў пах, як ад цвятка.
Што за калыска ціха так гайдае
Стамлёнага, бяздольнага мяне?
Чаго, як жэўжык, песня вымагае?
І што ў канцы яе прыпеў жадае,
Каторы гэтак хутка у акне,
Адчыненым на садзік, замірае?
(Пераклад М.Багдановіча)
А.Рэмбо. Адчуванне.
Блакітным вечарам замроены хадок,
Пайду сцяжынай, дзе калоссем коле поле,
Нагамі босымі адчую халадок
І галаву сваю амыць вятрам дазволю.
Ні думаць, ні казаць, ні варушыць нуду.
Мілосць маю душу напоўніць ціхай згодай.
І я адзін далёка, як цыган, пайду
Шчаслівы самы, як з жанчынаю,
з прыродай.
(Пер. Р.Барадуліна)
Джэймс Джойс. Лунная трава.
Узором зыбких звездных блесток
Украсит ночь свою канву
В саду, где девочка-подросток
Сбирает лунную траву.
На волосах роса мерцает,
Целует веки ей луна,
Она, сбирая, напевает:
О, ты прекрасна, как волна!
Как залепить мне воском уши,
Чтоб этот голос в сердце стих,
Чтобы не слушать мне, не слушать
Ее напевов колдовских!
Simples
Of cool sweet dew and radiance mild
The moon a web of silence weaves
In the still garden where a child
Gathers the simple salad leaves.
A moondew stars her hanging hair
And moonlight kisses her young brow
And, gathering, the sings an air:
Fair as the wave is, fair, art thou!
Be mine? I pray, a waxen ear
The shield me from her childish croon
And mine a shielded heart for her
Who gathers simples of the moon.
Герман Гессе. Ступени (Из романа «Игра в бисер») Прыступкі
Цветок сникает, юность быстротечна, Любая кветка вяне; саступае
И на веку людском ступень любая, І старасць месца юнаму запалу,
Любая мудрость временна, конечна, І мудрасць з часам гэтак адцвітае,
Любому благу срок отмерен точно. Нішто не вечна, здоўжыцца памалу.
Так пусть же, зову жизни отвечая, Павінна быць гатовым наша сэрца
Душа легко и весело простится Перарадзіцца, новы даць пачатак
С тем, с чем связать себя посмела прочно, Спалукам іншым, формам, месцам,
Пускай не сохнет в косности монашьей! Ахвяравацца ў іншы распарадак.
В любом начале волшебство таится, У кожным пачынанні тайнасць тая,
Оно нам в помощь, в нем защита наша. Што нашае жыццё абараняе.
Пристанищ не искать, не приживаться, Прыступкамі ўгару павінны йсці мы
Ступенька за ступенькой, без печали, І не прывязвацца, як да радзімы.
Шагать вперед, идти от дали к дали, Дух свету хай не звузіць нам прастору,
Все шире быть, все выше подниматься! Няхай узносіць паэтапна ўгору.
Засасывает круг привычек милых, Вось толькі мы ў адной зжыліся сферы,
Уют покоя полон искушенья. Ужо лянотнасць наша на парозе,
Но только тот, кто с места сняться в силах, І толькі той, хто вечна ў дарозе,
Спасет свой дух живой от разложенья. Перамагае звыкласці хімеры.
И даже возле входа гробового Магчыма, што смяротнае прычасце –
Жизнь вновь, глядишь, нам кликнет клич призывный, Прыступка толькі новага жытла,
И путь опять начнется непрерывный… Не скончыцца жыццё часовым шчасцем...
Простись же, сердце, и окрепни снова. Бывай жа, сэрца! У адраджэнне з тла!
(Пераклад Саламона Апта, 1921 г., Харьков) (Пераклад Васіля Сёмухі)
Любой цветок неотвратимо вянет Как вянет цвет, как лет минувших бремя
В свой срокк и новым место уступает: В нас гасит детство, юность, возраст зрелый,–
Так и для каждой мудрости настанет И мудрости, и доблестям есть время,
Час, отменяющий ее значенье. И ни одна из них не вечно длится.
И снова жизнь душе повелевает Жизнь позовет нас в новые пределы,
Себя перебороть, переродиться, Душа должна к разлуке быть готовой,
Для неизвестного еще служенья Чтоб от былого круга отделиться,
Привычные святыни покидая,– Войдя в иной без страха и печали.
И в каждом начинаиии таится И, как защита, помощь в жизни новой,
Отрада, благостная и живая. Очарованье есть в любом начале.
Все круче поднимаются ступени, Мы будем бодро проходить просторы,
Ни на одной нам не найти покоя; Нас не удержат прежние союзы,
Мы вылеплены Божьею рукою Нам дух Вселенной не готовит узы,–
Для долгих странствий, не для косной лени. За шагом шаг он нас возводит в горы.
Опасно через меру пристраститься Как только мы отвыкнем от тревоги,
К давно налаженному обиходу: Нам сном грозят покой и наслажденье,
Лишь тот, кто вечно в путь готов пуститься, Лишь, кто готов к прорыву и к дороге,
Выигрывает бодрость и свободу. Преодолеет это наважденье.
Как знать, быть может, смерть, и гроб, и тленье,– И, может быть, как минут наши сроки,
Лишь новая ступень к иной отчизне. Нам смерть откроет новые страницы,
Не может кончиться работа жизни… Зов жизни в нас не будет знать границы…
Так в путь – и все отдай за обновленье! Прощайся же, душа, – и в мир широкий!
(Пер. Сяргея Аверынцава)