- •Бібліятэказнаўства. Гісторыя
- •Складальнік
- •Тлумачальная запіска
- •Прыкладны тэматычны план
- •Змест дысцыпліны Уводзіны. Прадмет, задачы, асноўныя падыходы і паняцці
- •Раздзел і. Бібліятэкі Старажытнага Усходу (ііі – і тыс. Да н. Э.) Тэма 1. Перадумовы зараджэння бібліятэк
- •Тэма 2. Узнікненне і развіццё бібліятэк у Шумеры, Акадзе, Дзяржаве Хетаў, Асіра-Вавілоніі, Егіпце
- •Раздзел іі. Бібліятэкі ў эпоху Антычнасці і элінізма
- •Тэма 3. Бібліятэкі ў Старажытнай Грэцыі
- •Тэма 4. Бібліятэкі ў Старажытным Рыме
- •Раздзел ііі. Бібліятэкі ў эпоху Сярэднявечча (V – xiiі стст.) Тэма 5. Бібліятэчная справа на Усходзе (Кітай, Японія, Арабскі халіфат)
- •Тэма 6. Бібліятэчная справа ў Візантыі, Заходняй Еўропе, Старажытнай Русі. Узнікненне бібліятэк на тэрыторыі Беларусі
- •Раздзел IV. Бібліятэкі ў эпоху Адраджэння (хііі – першая палова XVII ст.) Тэма 7. Бібліятэчная справа і еўрапейскі Рэнесанс (Італія, Далмацыя, Венгра-Харватыя, Германія, Францыя, Англія)
- •Тэма 8. Бібліятэкі ў Расіі
- •Тэма 9. Бібліятэкі ў Беларусі
- •Тэма 11. Бібліятэчная справа ў Расіі
- •Тэма 12. Бібліятэчная справа ў Беларусі
- •Раздзел vі. Бібліятэчная справа ў XIX – пачатку XX ст. Тэма 13. Навуковыя і нацыянальныя бібліятэкі
- •Тэма 14. Агульнадаступныя бібліятэкі
- •Тэма 15. Бібліятэчная справа ў Беларусі
- •Раздзел vіі. Бібліятэчная справа ў XX – пачатку ххі ст. Тэма 16. Асноўныя кірункі развіцця бібліятэчнай справы
- •Тэма 17. Міжнароднае бібліятэчна-бібліяграфічнае супрацоўніцтва
- •Тэма 18. Сучасны стан развіцця бібліятэчнай справы ў Беларусі (пасля 1991 г.)
- •Інфармацыйная частка Літаратура
- •2. Рабочая праграма вучэбнага курса
- •Для студэнтаў фідк
- •Заняткі па засваенню тэарэтычнага матэрыялу Семінары
- •Пытанні:
- •Абавязковая літаратура:
- •Дадатковая літаратура:
- •Семінар 2. Бібліятэкі Сярэднявечча
- •Пытанні:
- •Абавязковая літаратура:
- •Дадатковая літаратура:
- •Семінар 3. Бібліятэкі эпохі Адраджэння
- •Пытанні:
- •Абавязковая літаратура:
- •Дадатковая літаратура:
- •Дадатковы матэрыял да тэмы “Бібліятэкі Беларусі”:
- •Семінар 4. Бібліятэчная справа эпохі Асветніцтва
- •Пытанні:
- •Абавязковая літаратура:
- •Дадатковая літаратура:
- •Семінар 5. Бібліятэчная справа ў хіх – хх ст.
- •Пытанні:
- •Абавязковая літаратура:
- •Дадатковая літаратура:
- •Семінар 6. Сучасны стан і перспектывы развіцця бібліятэк.
- •Пытанні:
- •Асноўная літаратура:
- •Літаратура да пытання № 4:
- •Дадатковая літаратура:
- •Тэсты па курсу “Бібліятэказнаўства. Гісторыя” варыянт 1
- •Варыянт 2
- •Варыянт 3
- •Варыянт 4
- •Варыянт 5
- •Варыянт 6
- •3. Рабочая праграма вучэбнага курса “Бібліятэказнаўства. Гісторыя” для студэнтаў фзн (4 і 5 гады навучання)
- •4. Метадычныя рэкамендацыі да семінарскіх заняткаў
- •ДакладЫ, курсавыЯ і дыпломныя работЫ Тэматыка
- •Метадычныя рэкамендацыі па напісанні дакладаў
- •Метадычныя рэкамендацыі па напісанні курсавых і дыпломных работ
- •Літаратура:
- •Пытанні для падрыхтоўкі да экзамену
- •7. Рэкамендуемыя формы кантролю за засваеннем курса
- •Курса “Бібліятэказнаўства. Гісторыя”
- •Карта ацэнкі работы студэнта
Дадатковая літаратура:
1. Абрамов, К. И. История библиотечного дела в СССР / К. И. Абрамов. – М., 1980. – С.21-27, 29-44.
2. Аверьянов, К. Загадка столетий (О библиотеке И.Грозного) / К. Аверьянов // Библиотекарь. – 1985. – №7. – С.58-59.
3. Вильчур, Н. Из истории технических библиотек на Алтае / Н. Вильчур // В омощь работникам массовых библиотек. – М., 1955. – С.467-475.
4. Глухов, А. Г. Из глубины веков / А. Г. Глухов. – М., 1971. – С.91-104.
5. Глухов, А. Г. Магистр Ришар де Фурневиль и его библиомания / А.Г. Глухов // Библиотековедение. – 2001. – № 5. – С. 60–62.
6. Глухов, А. С. Судьбы древних библиотек : научно-художественные очерки / А.С. Глухов. – М., 1992. – С. 88–99; 143–151.
7. Степачёв, Л. М. Библиотека Ватикана / Л. М. Степачёв // Библиотечная энциклопедия. – М., 2007. – С. 148–149.
8. Тацішчаў Васіль Мікітавіч // Энцыкапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. – Мн., 2001. – Т.6, кн.1. – С.514.
***
Дадатковы матэрыял да тэмы “Бібліятэкі Беларусі”:
Бібліятэка Сафійскага сабора ў Полацку
Бібліятэка Полацкага Сафійскага сабора / В.А. Цыбуля // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. – Мн., 1994. – Т. 2. – С. 37; Вялікае Княства Літоўскае : энцыклапедыя : у 2 т. – Мн., 2005. – Т. 1. – С. 327–328.
Щапов, Я.Н. Библиотека Полоцкого Софийского собора и Библиотека Академии Замойской / Я.Н. Щапов // Культурные связи народов Восточной Европы в XVI в.: Проблем взаимоотношений Польши, России, Украины, Белоруссии и Литвы в эпоху Возрождения. – М., 1976. – С. 262–276.
Бібліятэка Супрасльскага манастыра
Бібліятэка Супрасльскага Благавешчанскага манастыра / Ю.А. Лабынцаў // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. – Мн., 1994. – Т. 2. – С. 38–39.
Лабынцаў, Ю. Бібліятэка Супрасьлеўскага манастыра : (Да 405-годзьдзя заснаваньня Супрасьлеўскага манастыра) / Ю. Лабынцаў // Полацк. – 1993. – № 7 (27). – С. 14–17.
Лабынцев, Ю.А. Издания Франциска Скорины и других славянских первопечатников в библиотеке Супрасльского монастыря / Ю.А. Лабынцев // Белорусский просветитель Франциск Скорина и начало книгопечатания в Белоруссии и Литве. – М., 1979. – С. 181–188.
Супрасльская манастырская бібліятэка / Ю. Лабынцаў // Вялікае Княства Літоўскае : энцыклапедыя : у 2 т. – Мн., 2005. – Т. 2. – С. 643–644.
Щавинская, Л.Л. Библиотека Супрасльского монастыря и ее книжные собрания / Л.Л. Щавинская // Щавинская Л.Л. Литературная культура белорусов Подляшья XV – ХІХ вв.: Книжные собрания Супрасльского Благовещенского монастыря. – Мн., 1998. – С. 24–76.
Бібліятэка Жыровіцкага манастыра
Морозова, Н.А. Из истории библиотеки Жировицкого монастыря: жировицкие рукописи в библиотеке Академии наук Литвы / Н.А. Морозова // Беларуская кніга ў кантэксце сусветнай кніжнай культуры : зб. навук. арт. : у 2 ч. – Мн., 2006. – Ч.1. – С. 80–88. – Тое самае [Электронны рэсурс].
Попов, В.В. Жировичская библиотека / В.В. Попов // Здабыткі. – Мн., 2002. – Вып. 5. – С. 58–72.
Бібліятэка Лаўрышаўскага манастыра
Лабынцев, Ю.А. Библиотека Лавришевского монастыря / Ю.А. Лабынцев, Л.Л. Щавинская // Беларуская кніга ў кантэксце сусветнай кніжнай культуры : зб. навук. арт. : у 2 ч. – Мн., 2006. – Ч. 1. – С. 158–163. – Тое самае [Электронны рэсурс].
Марозава, С. Лаўрышаўскі манастыр – першы манастыр Наваградчыны / С. Марозава // Наваградскія чытанні. – Мн., 1996. – С. 55–59.
Асветніцкая дзейнасць праваслаўных брацтваў
Медынский, Е.Н. Братские школы Украины и Белоруссии в XVI – XVII вв. и их роль в воссоединении Украины с Россией / Е.Н. Медынский. – М., 1954. – 174 с.
Нарысы гісторыі народнай асветы і педагагічнай думкі ў Беларусі. – Мн., 1968. – С. 33–36.
Сотниченко, П.А. К истории библиотеки Острожской школы / П.А. Сотниченко // Фёдоровские чтения, 1981. – М., 1985. – С. 148–151.
Ялінская, М. Школы праваслаўных брацтваў у сярэднявечнай Беларусі / М. Ялінская // Спадчына. – 1992. – № 1. – С. 51–55.
Бібліятэкі каталіцкіх і уніяцкіх ордэнаў
Блинова, Т.Б. Иезуиты в Белоруссии / Т.Б.Блинова. – Мн., 1990. – 110 с.
Марозава, С.В. Кніжная культура царквы / С.В.Марозава // Марозава С.В. Уніяцкая царква ў этнакультурным развіцці Беларусі (1596–1839 гады). – Гродна, 2001. – С.103–119. – Тое самае [Электронны рэсурс].
Романова, Н.И. Библиотека толочинских базилиан: (На материалах коллекции отдела рукописей, старопечатных и редких изданий Национальной библиотеки Беларуси) / Н.И.Романова // Матэрыялы Другіх Кнігазнаўчых чытанняў “Кніжная культура Рэчы Паспалітай” (Мінск, 15-16 верас. 2000 г.). – Мн., 2002. – С. 137–141.
Шоцік, В.І. Фрагменты бібліятэкі гродзенскіх дамініканцаў у кнігазборы ГДГАМ / В.І.Шоцік // Матэрыялы Другіх Кнігазнаўчых чытанняў “Кніжная культура Рэчы Паспалітай” (Мінск, 15-16 верас. 2000 г.). – Мн., 2002. – С. 150–157.
Бібліятэкі навучальных устаноў
Бібліятэка Віленскай акадэміі / Г.Галенчанка // Вялікае Княства Літоўскае : энцыклапедыя : у 2 т. – Мн., 2005. – Т. 1. – С. 327.
Бібліятэка навуковая Вільнюскага універсітэта / Г.Я.Галенчанка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. – Мн., 1994. – Т. 2. – С. 35–36.
Бібліятэка Полацкай езуіцкай акадэміі / В.А. Цыбуля // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. – Мн., 1994. – Т. 2. – С. 37.
Бразюнене, А. Реконструкция исторических книжных коллекций: опыт, методы, проблемы / А.Бразюнене // Беларуская кніга ў кантэксце сусветнай кніжнай культуры: зб. навук. арт.: у 2 ч. – Мн., 2006. – Ч. 1. – С. 143–147. – (Пра бібліятэкі Віленскай акадэміі і Бібліятэку Сапегаў). – Тое самае [Электронны рэсурс].
Віленскі універсітэт / В.Ф.Шалькевіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. – Мн., 1994. – Т. 2. – С. 287–288.
Говорова, Т.В. Библиотека полоцких иезуитов: факты, сведения, документы / Т.В.Говорова // Беларуская кніга ў кантэксце сусветнай кніжнай культуры : зб. навук. арт.: у 2 ч. – Мн., 2006. – Ч. 1. – С. 177–184. – Тое самае [Электронны рэсурс].
Грыцкевіч, А. Рэлігійная і свецкая адукацыя: Піярскія школы ў Беларусі XVIII – першай трэці ХІХ ст. / А. Грыцкевіч // Наша вера. – 2002. – №3 (21). – С. 60–62.
Лаўрык, Ю. Скарбніцы мудрасці. Бібліятэкі езуіцкіх навучальных устаноў (канец XVI – пачатак ХІХ ст.) // Адукацыя і выхаванне. – 1994. – №8. – С. 87–92.
Марозава, С.В. Стварэнне царквой уласнай сістэмы адукацыі / С.В.Марозава // Марозава С.В. Уніяцкая царква ў этнакультурным развіцці Беларусі (1596–1839 гады). – Гродна, 2001. – С. 87–103. – Тое самае [Электронны рэсурс].
Мілінкевіч, А. Гродзенская Каралеўская медычная школа / А.Мілінкевіч // Гарадзенскія запісы. – Гродна, 1993. – Вып. 1. – С. 15–20.
Петраускене, З. Библиотека Вильнюсского университета / З. Петраускене. – Вильнюс : Минтис, 1970. – 45 с.
Прыватныя бібліятэкі вялікіх князёў і магнатаў
Бібліятэка Жыгімонта ІІ Аўгуста / Т.Рошчына // Вялікае Княства Літоўскае : энцыклапедыя : у 2 т. – Мн., 2005. – Т. 1. – С.327.
Дарашкевіч, В.І. Лацінскія кнігі ў прыватных бібліятэках на Беларусі / В.І.Дарашкевіч // Из истории книги в Белоруссии. – Мн., 1976. – С. 58–73.
Лаўрык, Ю.М. Прыватныя кнігазборы на Беларусі ў XVI – першай палове XVIII ст. [Рукапіс]. – [Мн., 1995?]. – С.2–18.
Лаўрык, Ю. Найдаўнейшыя беларускія кніжніцы. Прыватныя кнігазборы / Ю.Лаўрык // Роднае слова. – 2006. – №4. – С.80–83.
Hartleb, K. Biblioteka Zygmunta Augusta / K. Hartleb // Studium z dziejów kultury królewskiego dworu. – Lwów, 1928. – 77 s.
Kawecka-Gryczowa, A. Biblioteka ostatniego Jagellona: Pomnik kultury renesansowej / A. Kawecka-Gryczowa. – Wrocław ect., 1988. – 341 s.
Прыватныя бібліятэкі Радзівілаў
Бібліятэка Радзівілаў / Л.І.Збралевіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. – Мн., 1994. – Т. 2. – С. 37.
Бібліятэка Радзівілаў / Т.І.Рошчына // Вялікае Княства Літоўскае : энцыклапедыя : у 2 т. – Мн., 2005. – Т. 1. – C. 329–330.
Герасімаў, В.М. Калекцыя “Бібліятэка Нясвіжскай Ардынацыі Радзівілаў” у фондах Прэзідэнцкай бібліятэкі Рэспублікі Беларусь / В.М.Герасімаў // Здабыткі. – Мн., 1998. – Вып. 3. – С. 16–23.
Николаев, Н.В. Несвижская библиотека князей Радзивиллов / Н.В. Николаев // Книга в России ХVIII – сер. ХІХ вв. – Л., 1989. – С. 140–147.
Программа ЮНЕСКО “Память мира”: деятельность библиотек, архивов, музеев по сохранению документального наследия : матермалы международной конференции, Минск, 30 ноября – 1дек. 2006 г. / Нац. б-ка Беларуси ; сост. Г.В. Киреева. – Мн., 2007. – 171 с. – Тое самае – [Электронны рэруср].
Рощина, Т.И. Проект Radziviliana: проблемы и пути реализации / Т.И.Рощина // Программа ЮНЕСКО “Память мира”: деятельность библиотек, архивов, музеев по сохранению документального наследия : матермалы международной конференции, Минск, 30 ноября – 1дек. 2006 г. / Нац. б-ка Беларуси ; сост. Г.В. Киреева. – Мн., 2007. – С. 136–141.
Рошчына, Т.І. Перамешчаныя беларускія кнігазборы: Бібліятэка Радзівілаў (Нясвіж–Санкт–Пецярбург–Хельсенкі) / Т.І. Рошчына // Выяўленне, сумеснае выкарыстанне і вяртанне архіўных, бібліятэчных і музейных каштоўнасцей, якія захоўваюцца ў замежных краінах. – Мн., 1999. – (Вяртанне–6). – С. 282–288.
Стефанович, А.В. Белоруссика XVI – XVIII вв. в книжной коллекции Несвижской ординации Радзивиллов 1939 г.: По фондам ЦНБ НАН Беларуси / А.В.Стефанович // Матэрыялы Другіх Кнігазнаўчых чытанняў “Кніжная культура Рэчы Паспалітай” (Мінск, 15-16 верас. 2000 г.). – Мн., 2002. – С. 188–198.
Стефанович, А.В. От реальности к виртуальности: сохранение и пропаганда книжного наследия князей Радзивиллов / А.В.Стефанович // Программа ЮНЕСКО “Память мира”: деятельность библиотек, архивов, музеев по сохранению документального наследия : матермалы международной конференции, Минск, 30 ноября – 1дек. 2006 г. / Нац. б-ка Беларуси ; сост. Г.В. Киреева. – Мн., 2007. – С. 141–150.
Стефанович, А.В. Экслибрисы библиотеки Несвижской Ординации Радзивиллов в фондах ЦНБ НАН Беларуси / А.В. Стефанович // Здабыткі. – Мн., 1998. – Вып.3. – С. 23–31.
Ярошевич-Переславцев, З. Книжные собрания Радзивиллов: История исследования в Польше / З. Ярошевич-Переславцев // Здабыткі : дакум. помнікі на Беларусі. – Мн., 1998. – Вып.3. – С. 9–16.
Прыватныя бібліятэкі Сапегаў
Бібліятэкі Сапегаў / М.Нікалаеў // Вялікае Княства Літоўскае : энцыклапедыя : у 2 т. – Мн., 2007. – Т. 1. – С. 330.
Бібліятэкі Сапегаў / М.В. Нікалаеў // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. – Мн., 1994. – Т. 2. – С. 43.
Бразюнене, А. Реконструкция исторических книжных коллекций: опыт, методы, проблемы / А.Бразюнене // Беларуская кніга ў кантэксце сусветнай кніжнай культуры: зб. навук. арт.: у 2 ч. – Мн., 2006. – Ч. 1. – С. 143–147. (Пра бібліятэкі Віленскай акадэміі і Бібліятэку Сапегаў). – Тое самае [Электронны рэсурс].
Иконников, В.С. Опыт русской историографии / В.С. Иконников. – Киев, 1891. – Т. 1, кн. 1. – С. 784; кн. 2. 1892. – С. 1237–1238.
Нікалаеў, М. Аблічча сярэнявяковай бібліятэкі. Кнігазборы Сапегаў / М.Нікалаеў // Мастацтва Беларусі. – 1985. – № 7. – С. 64–67.
Прыватная бібліятэка Храптовічаў
Бібліятэка Храптовічаў / Т.І.Рошчына, А.П.Фурс // Энцыклапедя гісторыі Беларусі: у 6 т. – Мн., 1994. – Т. 2. – С. 40.
Бібліятэка Храптовічаў / А.Фурс // Вялікае Княства Літоўскае : энцыклапедыя : у 2 т. – Мн., 2005. – Т. 1. – С. 328.
Пташицкий, С.Л. Щорсовская библиотека графа Литавора Хрептовича. Краткие сведения о собрании рукописей / С.Л. Пташицкий. – М., 1899. – 31 с.
Трусаў, І. Кніжная калекцыя з Шчорсаў / І.Трусаў // Гарадзенскія запісы: (Старонкі гісторыі і культуры). – Гародня, 1993. – Вып. 1. – С. 58–60.
Фурс, А. Бібліятэка Храптовічаў: вяртанне ці сумеснае выкарыстанне / А.Фурс // Рэстытуцыя культурных каштоўнасцей: праблемы вяртання і сумеснага выкарыстання. – Мн., 1997. – С. 105–109.
Фурс, А. Бібліятэка Храптовічаў: пошукі, знаходкі, перспектывы / А.Фурс // Здабыткі: Дакум. помнікі на Беларусі. – Мн., 2005. – Вып. 7. Матэрыялы Трэціх Міжнародных Кнігазнаўчых чытанняў “Кніга Беларусі: Повязь часоў” (Мінск, 16-17 верас. 2003 г.). Секцыя 2. Беларускія гістарычныя кнігазборы ў часе і прасторы. – С. 43–49.
Цыбуля, В. Прыватная бібліятэка Храптовічаў / В.Цыбуля // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. – 1973. – №3. – С. 34–35.
Прыватныя бібліятэкі навукоўцаў; духавенства; шляхты; мяшчан
Голенченко, Г.Я. Крупные светские частновладельческие библиотеки Белоруссии и Литвы второй половины XVI – середины XVII вв. / Г.Я.Голенченко // Федоровские чтения, 1982. – М., 1987. – С. 100–114.
Дарашкевіч, В.І. Лацінскія кнігі ў прыватных бібліятэках на Беларусі / В.І.Дарашкевіч // Из истории книги в Белоруссии. – Мн., 1976. – С. 65–67.
Лаўрык, Ю. Прыватныя кнігазборы на Беларусі ў XVI – першай палове XVIII ст. [Рукапіс] / Ю. Лаўрык. – [Мн., 1995?]. – С.18–27.
Романова, Н.И. Памятники книжной культуры из библиотеки преосвященного Георгия Конисского (по фондам НББ) // Беларуская кніга ў кантэксце сусветнай кніжнай культуры : зб. навук. арт. : у 2 ч. – Мн., 2006. – Ч. 1. – С. 88–92. – тое самае [Электронны рэсурс].
Рошчына, Т.І. Слонім у гісторыі кніжнай культуры Вялікага княства Літоўскага XVIII ст.: кнігавыданне і кнігазборы / Т.И.Рошчына // Здабыткі. – Мн., 2002. – Вып. 5. – С. 40–47.