5. Багш: Һəрəн эгч Герлә Шин җилин нəəрин зург болн келвр маднд илгəҗ. Я-а, цааснь шуурч оч. Зəрм зəңгснь талдан келврəс орҗ. Соңстн. Кергтə зəңгсинь шүүҗ автн.

Келвр:

1. Күүкд Шин җилин нəəрт орҗана.

2. Цасн аав йөрəҗəнə.

3. Күүкд ду дуулҗана. Рис. хоровод вокруг елки. Дед Мороз танцует,

4. Басң цанар дошҗана. девочка играет на домбре, мальчик танцует,

5. Сарң би биилҗəнə. снегурочка раздает подарки.

6. Деләш домбр цокчана.

7. Дорҗ Цасн аав кеҗəнə.

8. Цасн аав долда шивҗəнə.

9. Цасн күүкн белг белглҗəнə.

74

7-гч әңг Дуута болн дүлә хадврмуд

Хальмг келнд дуута болн дүлә хадврмуд бәәнә. Зәрмнь хошадлдна. Дуута хадврмуд: б в г һ д ж җ з I ь Дүлә хадврмуд: п ф к х т ш ч с I ъ Хошадлдго дуута хадврмуд: л м н ң р й Хошадлдго дүлә хадврмуд: ц щ

1. Багш: Тааҗ медтн. Кергтә үзгүд олҗ авад, үгмүд тогтатн.

а ә б в г һ д е е ж җ з и й к л м н ң о ө п р с т

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

1

23

1

25

5

?

23

7

8

8

24

18

7

8

5

25

23

2. Деер өггдсн үгмүдт бәәх хадвр үзгүд багар хуваҗ бичтн.

1. Дуута хадврмуд: _________________________________

2. Дүлә хадврмуд: _________________________________

3. Багш: Эндр нег соньн зург ирв. Зургин дор сурврмуд бичəтə. Тавн тө сахлта нег тө өвгн маднас дөң сурҗана.

Рис. (старик раздал буквы зверям: волку – Һ, лисице – Х, ежику – Ң, овце – Н, ласточке – Җ, суслику – Ж, зайчик без буквы)

1.Зургт юн зурата?

2.Тавн тө сахлта нег тө өвгн ю кеҗəнə?

3.Ямаран үзгүд аав түгəһəд өгчкв?

4.Туулад ямаран үзг күртв?

Иим янзар күүндтн: А.: Чонд ямаран үзг күртв?

Ә.: Чонд һ үзг күртв.

А.: Эн ямаран үзг?

Ә.: Эн дута хадвр үзг.

75

4. Багш: Мана школын сонин марһа кеҗəнə. Җөөлн темдгин тускар келвр бичҗ. Соңстн. Умштн. Эврән келвр бичтн.

Кезəнə нег үзг бəəҗ. Нернь Җөөлн темдг. Җөөлн темдг йир мектə үзг бəəҗ. Эн эрк биш дөрвн үзгин ард йовдг бəəҗ. Ямаран дөрвн үзгин ард Җөөлн темдг йовна. Тааҗ медтн.

альчур боть таньл матьхр

сурһульч һахуль модьрун уутьхн

5. Багш: О, Тавн тө сахлта нег тө өвгн бас нег даалһвр илгəҗ. Шинҗлтн, аав ямаран түрү үзв? Ю кеҗ чадсн уга? Бичəд, аавд илгəтн.

Би хойрдгч классин сурһул…чв. Мини нерн Ал…мн. Нанд сəəхн ал…бом бəəнə. Эн ал..бомд олн тан..лмудын зургуд бəəнə. Зəрм зургуд уут..хн болн өргн рамкст бəəнə. Мини үүрмүд цугтан цаһан седклтə. Мод…рун күн уга.

6. Багш: Хəлəтн! Кроссвормудын марһан болҗана. Шулуһар 5- 6 кроссворд тогтаһад, марһана түрүн орм эзлҗ авхм.

бу . б мо . а

д . əсн б . əшң

зə . г һ . рд

. өрəсн . улдач

а . слң к . н

Һо . н су . ь

. оосн

7. Багш: Һəрəд даалһвр өгч. Һəрə кеҗ чадҗахш. Нөкд болый. Хавср секәд, кергтә үзг тәвтн.

Мана ба(г – к)т һучн күн сурна. Сəн сурһуль – бичкдүдин эр(к – г)н кер(к – г). Сурһульчнрин хур(г – к) эклҗəнə.

8. Багш: Мана аав олн үгмүд алфавитын дараһар бичҗ. Бичсн үгмүдинь шинҗлəд, чикəр бичҗ өгтн.

Алх, эк, яман, одн, ла, һууҗмул, самбр, йосн, күүкн, намр, үр, теңгр, цан, зара, шаһа, үүлн, өдр, модн, богшурһа, патьр, хаалһ, чирə, усн, хаяр, альмн, дорва, чи, еңг, елк, гер, җид, һол, əмн, йорал, илүр, усн, ээм, шам.

76

8-гч әңг Умшлһн

ТААҖ МЕДТН рис. лисы

Рис. кошки Сарсхр

Иргд рис. мышки тавгта

Ивр-шивр саг ишкдлтə. Шарлҗн дотр

шар алтн.

ЧЕЕҖƏР ДАСТН

ШИН ҖИЛ ИРВ

Зул сар, Зул сар Шин җил ирв гиҗ

Зулдан герл өгитə. Шүтəн-бурхан секия.

Насн җилəн утдулҗ Хуучн җилəн давулҗ

Нар-наадан эклитə. Хүрм-нəəрəн эклия.

Улана Ч.

Рис. дед зажигает лампадку

ЗУЛЫН ЙӨРƏЛ

Зун җилин Зун нəəм наслҗ

Зул шатаҗ, Амулң эдлтн.

УМШТН

ЗУЛ

Җил болһн хальмг улс Зулан кенə. Зул - өрк-бүлин байр. Эн өдр күн болһн нег нас немҗ авна. Зул өргнə. Зулдан мөргнə.

Ээҗнр, аавнр бичкдүдин нас йөрəнə. Зулын цəəһəр, боорцгар, шикр-балтаһар дееҗ өргнə. Зулын цə уухларн йөрəл тəвнə:

Җил болһн Зулан кеҗ,

Буур җил һарч,

Ботхн җил орҗ, рис. лампадка, пиала, боорцоги

Авсн җил-наснь

Өлзəтə цаһан хаалһта болҗ

Амулң эдлтхə!

77