4 Биелт

4-билет

1. Саясат субьектілері мен обьектілері, олардың арақатнасы?

Саяссаттың сібъектісі дегеніміз саяси әрекетке азды көпті саналы түрде тікелей қатысатын адамдар, әл.топтар және ұйымдар. Ал сібъектінің танымдық, практикалық іс әрекеті бағытталған нәрсе объект б.т.

Субъектілері саналық деңгейіне қарай:

• Қарапаймы: күнделікті тіршілікте туған, өз мүдделерінің төңірегінде ғана бпс көтеретін, бірақ өз іс әрекетінің саяси салдарларына мі\әне бермейтін, өзінің саяси рөлін терең түсінбейтін.

• Кіріптар: саяси іс әрекетке қатыса отырып, өз міндеттерін жақсы түсінетін, бірақ одан асып, өздігінен саяси өмірге ықпал жаса алмайтындар

• Белсенді, дербес: өз мақсаттарын жіне оған жету жолын айқын түсінетіндер және осы жолда дербестік танытатындар.

Әлеуметтік белгілері бойынша:

• Әлеум. Суб: жеке адам, этникалық топтар, демографиялық топтар

• Институционалды: саяси ұйымдар: мемлекет, партия, қрзғалыс

Саяси өмірге қатысу сипатына қарай:

• Саяси процеске тікелей қатысатындар;мемлекет, партия, қоғамдық ұйымдар

• Әлеум. Топтар мен қауымдастықтар

• Саяси процеске жіне шешім қабылдауға тікелей қатысушылар: лидер, элита

2. Қазіргі уақыттағы негізгі идеологиялық ағымдар: либерализм, консерватизм, социализм, фашизм, феминизм, энвайронментализм?

Саяси идеология - саяси сананың құрамдас бөлігі және өзегі. "Идеология" деген ұғым гректің идея - бейне және логос - білім деген сөздерінен шыққан. Ғылыми айналымға француз ғалымы А.Дестют де Траси (1754-1836) енгізген. Ол идеологияны идеялар, олардың қалай пайда болатындығы және әрекет ететіндігі жөнінде ғылым деп түсіндірді. Идеалогия қоғамдағы проблемаларды, мәселелерді ашып көрсететін, оның шешудің жолдарын, тәсілдерін айқындайтын, оған көпшілікті жұмылдыратын идеялардың жиынтығы.

Идеалогиялық ағымдар:

• Консерватизм: ескі қоғамдық жүйені сақтап қалуды мақсат ететін тебугейлі өзгерістерді қаламайтын идеалогиялық ағым

• Либерализм: «бостандық», «еркіндік» білдіреді. Басты құндылығы адамның құқығынығ бостандығы. Негізіг қалаушылар: Локк, Вольтер, Монтескье, Джефферсон, Дидро

• Социал реформизм: еңбекші бұқараның мүддесін қорғауды мақсат ететін социал демократиялық партиялардың идеалогиясы. 19 ғ да жұмысшы қозғалысының өріс алуымен байланысты п.б.

• Фашизм - [ лат. fascismo, fascio - диктаторлық шыбық будасы, билік белгісі ] - 1919 жылы Италияда пайда болған саяси ағым, I дүниежүзілік соғыстан кейін социалистік қозғалыстан тармақталып, басқа елдерге, оның ішінде Германияға лезде таралып, национал-социализм аталуы. Белгілері: демократиялықеркіндіктермен күрес, адамқұқыныңкұрт шектелуі,шовинизм,расизм, экстремистікұлтшылдық, элитаризм, әскери агрессияға талпыну.

• ФЕМИНИЗМ (лат. femіna – әйел; ағылш. femіnіsm; франц. femіnіsmе) – әйелдердің еркектермен құқықтағы теңдігі жолындағы қоғамдық қозғалыс

• энвайронментализм англ. environmentalism от environment қоршаған орта. Социал экологиялық қозғалыс. 20 ғ да еуропада п.б. мақсаты: қоршаған ортаны қорғау шараларын қабылдау

3. Сайлау технологиялары

Сайлау технологиялары -бұқараның электоралдық мінез-құлқына ықпал ету және оларды нақты үміткерге дауыс беруге ояту мақсатында ықпал ету тәсілдерінің жиынтығы. Сайлау технологияларының негізгі ерекшелігі - сайлаушылардың мінез- құлқын реттеуші әлеуметтік-психологиялық тетіктерді қосуға бағытталуы. Сайлау технологиялары кәсіпкерлер қолында күшті қаруға айналады.

Сайлау технологияларының қатарында бірінші қадам - сайлау алдындағы жағдайды талдау. Сайлау кампаниясын ұйымдастырушылар сайлау стратегиясы мен тактикасын анықтау үшін өздеріне қажетті мәліметтерді жинайды. Яғни, сайлау кампаниясын ақпараттық-сараптамалық қамтамасыз етуді жүзеге асырады. Ақпараттық-сараптамалық қамтамасыз етудің бірінші кезеңі - сайлау алдындағы округтегі жағдайды жан-жақты талдау. Бұл міндетке сайлау алдынан 3-6 ай бұрын кіріседі. Осы жиналған ақпараттар талданып, соның незінде сайлау кампаниясының стратегиясын дайындауға қажетті нақты ұсыныстар дайындалады. Екінші кезең - басталған сайлау кампаниясын ақпараттық-сараптамалық қолдаумен қамтамасыз ету. Бұл жерде сайлау кампаниясын ұйымдастырушылар мен сайлаушылар арасындағы тұрақты кері байланысты қалыптастыру маңызды. Тиімді кері байланыс басқару субъектісіне өзінің әрекеттерін түзетуге мүмкіндік береді. Сайлау кампаниясын ұйымдастырушылар үшін қажетті ақпарат әр түрлі жолдар мен құралдар арқылы алынуы мүмкін: округтың экономикалық дамуы туралы статистикалық мәліметтері, тұрғындардың демографиялық құрамы туралы, өмір сүру деңгейі, соңғы сайлау қорытындысы туралы мәліметтерді зерттеу; тұрғындар арасында әр түрлі сауалнамалар жүргізу арқылы; фокус топтармен жұмыс жасау, яғни ұрандарды, жарнамалық роликтерді талдау, бұл өз кезегінде адамдардың сайлау кампаниясын ұйымдастырушылардың әрекеттеріне реакциясын білуге мүмкіндік береді; бақылаудың көмегімен бәсекелестер әрекеттерін талдау, сонымен біргеконтент-анализ жасау