Адам бойындағы жағымсыз қасиеттер

Кейбір адамдардың мінез-құлықтарында жағымсыз қасиеттер болады. Мысалы, біреуді-біреу көре алмаушылық, іштарлық, екіжүзділік, тәкаппарлық, жағымпаздық, пайдакүнемдік, қызғанушылық, өзімшілдік, жемқорлық, жалақорлық, бұзақылық және т.б.

Атаққұмарлық пен мансапқорлық жайлы Р.Шеридан: «Ең құдіретті құштарлық – атаққұмарлық. Міне осы құштарлықтан құтқарар болса, қалғандарынан мен өзім-ақ құтылар едім» – депті. Атаққұмарлар мен мансапқорлар атақ пен даңққа және мансапқа қызыққыш, айлакер, өркөкіректеу және өзімшіл болып келеді. Ондай адамдардың алдарына қойған басты мақсаты – шен-шекпенге, сый-құрметке бөлену, оңай даңққа, жеңіл атаққа және мол табысқа қол жеткізу, сондай-ақ лауазымды қызметке көтерілу. Олар өз бойындағы іскерлік пен білімділік, парасаттылық қабілеттерінің бар-жоғына қарамай атақ пен мансапқа қарай ұмтылады, ал қоғамдық жұмыстарға немқұрайлы, атүсті қарайды және халықтың мұң-мұқтажымен санаспайды.

Қоғамдық жұмыстарға қабілеті аз, білімі мен талабы жоқ, бірақ қалталылар мен сүйеніші мықтылар көздеген мақсаттарына, аңсаған армандарына жетіп жатыр. Мұндай атаққұмарлық мен мансапқорлық адамдар арасындағы адамгершілік қарым-қатынастың қалыптасуына кері әсер етіп және қоғамның ілгері басуына кедергі келтіреді.

Көлгірлік (екіжүзділік) адам бойындағы ең жаман жағымсыз қасиет. В.А.Сухомлинский былай деген екен: «Жамандықтың зоры – екіжүзділік, жағымпаздық ырқына жүру. Осынау сан құбылып тұратын жамандықты тани біл, оған төзбейтін, ымырасыз адам бол». Екіжүзді адамдар өзгелермен қарым-қатынас жасағанда өз бас пайдасын ойлап қулық, айлакерлік сияқты жаман қасиеттерге барады. Мысалы, қызметі жоғары кісіге бас пайдасын ойлап жағымпаздану, оған бағынышты болу. Ондай адамдарға бастық қалағанын тауып беріп, жұмысын оң шешіп берсе, жағымпаздығын жалғастыра береді. Ал көңілін таппаса, бетін ары бұрып, теріс айналып кетеді де, неше түрлі құйтұрқы әрекеттерге барады. Көлгірсіген жандар өз бойындағы жаман қасиеттерді бүркемелеп, өзін өнегелі, көрегенді етіп көрсеткісі келеді. Олар өз пайдасын ғана ойлап, біреуге жалған айтып жағынып, өтірік айтып көлгірсіп, өсек тасып жамандап, біреуді шағыстырып, ұрыстырып жүреді. Ал өз шаруасын тындырып алғаннан кейін, бұрынғы таныстары, қызметтестерін танымай кетеді. Міне, осындай адамдардың бет-пердесін тану, ондай жандардан аулақ жүру кімге де үлкен олжа екенін ескере жүру қажет.

(Қ. Өрісбаев. «Адам бойындағы жағымсыз қасиеттер», «Қазақстан-Заман» газеті, 27 желтоқсан, 2007ж.)

4-тапсырма Адам бойындағы жағымды қасиеттерді оң бағанға, жағымсыз қасиеттерді сол бағанға жазып шығыңыз

Жағымсыз қасиеттер	Жағымды қасиеттер
1	1
2	2
3	3
4	4
5	5
6	6
7	7
8	8
9	9

5-тапсырма Өз бойыңыздағы жаман қасиеттерді қалай мойындайсыз?

6-тапсырма Мінезге қатысты сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіндіріңіз

Жібектей есілген мінез, тентек, дөрекі, кесір, кербез, паң, мақтаншақ, ерке, тура мінез, шапшаң.

№ 3 СӨЖ тапсырмасы

1-тапсырма «Мінез және келбет» тақырыбын мазмұндау

2-тапсырма «Сұлулық әлемді құтқарады немесе сұлулықтың сыры» тақырыбында шағын шығарма жазыңыз

3-тапсырма Әдемілік, сұлулық тақырыбына мақал-мәтел табыңыз

ІV МОДУЛЬ: УАҚЫТ ЖӘНЕ АДАМ

1-сабақ Уақыт алтыннан да қымбат

1-тапсырма Сұрақтарға жауап беріңіз

1. Сіз уақытыңызды дұрыс пайдалана білесіз бе?

2. Бос уақытта немен шұғылданған пайдалы?

3. Қызығатын іс-әрекетпен айналысқанда, қандай күйде боласыз?

4. Бос уақытта мәдени орындарға баруды ұнатасыз ба?

5. «Уақыт алтыннан да қымбат» дегенді қалай түсінесіз?

6. Жер планетасындағы уақыт айырмашылықтары қандай?

7. Уақыттың негізгі бірліктеріне не жатады?

8. Уақыт, мезгіл, тәулікке қатысты қандай атауларды білесіз?

9. Уақытыңызды қалай үнемдейсіз?

2-тапсырма Екі бағанды сәйкестендіріңіз

уақыт кестесі тыңғылықты өзіне бос уақыты рухани жүйке қуаты қызығушылық тау кесте тоқыма мәдени орындар жаныңызға жылылық

свободное время исполнительный духовный расписание времени себе гора душе культурные места сила тепло вышивка интерес, забава нерв вязать

3-тапсырма Жаңа сөздермен танысып, есте сақтаңыз

құн – цена

сәт – момент

даналық – мудрость

өзін-өзі қадағалау – самоконтроль

дерт – болезнь

еріншектік – ленивость

шашылу – трата

үнемі – регулярно, постоянно

4-тапсырма Мәтінді оқып, мазмұндаңыз