- •Гісторыя беларусі
- •Уводзіны.
- •Перыядызацыя і асноўныя праблемы гісторыі Беларусі.
- •2. Крыніцы па гісторыі Беларусі.
- •3. Гістарыяграфія гісторыі Беларусі.
- •Тэма 2: Старажытнае грамадства на тэрыторыі Беларусі.
- •1. Старажытнае грамадства ў эпоху каменнага і бронзавага вякоў.
- •2.Насельніцтва Беларусі ў жалезным веку. Пачатак рассялення славян на тэрыторыі Беларусі.
- •3.Фарміраванне этнічных супольнасцей. Канцэпцыі беларускага этнагенезу.
- •Тэма 3.Беларускія землі ў іх – першай палове хііі ст.
- •1.Старажытнаруская дзяржава (Кіеўская Русь) – агульная феадальная дзяржава.
- •Першыя дзяржавы-княствы на тэрыторыі Беларусі (Полацкае, Тураўскае і інш.)
- •Сацыяльна-эканамічнае развіцце беларускіх зямель іх – хііі стст. Зараджэнне феадальных адносін.
- •4. Увядзенне хрысціанства на беларускіх землях. Культура.
- •Тэма 4: Вялікае княства Літоўскае і роля беларускіх зямель у яго палітычным, сацыяльна-эканамічным і культурным развіцці ( другая палова хііі – першая палова хvі ст.)
- •Беларускія землі ў перыяд феадальнай раздробленнасці. Пачатак барацьбы супраць крыжакоў і мангола-татар.
- •2. Утварэнне Вялікага княства Літоўскага.
- •3. Грамацка-палітычнае становішча ў вкл у хіv – хvі стст.
- •4. Сацыяльна-эканамічнае і прававое развіццё беларускіх зямель у складзе вкл.
- •5. Рэнесанс, Рэфармацыя і Контррэфармацыя ў Беларусі. Выдатныя дзеячы Адраджэння.
- •6. Паходжанне назваў “Белая Русь”, “Чорная Русь”.
- •Тэма 5. Беларусь у складзе Рэчы Паспалітай.
- •1. Люблінская унія.Утварэнне Рэчы Паспалітай і статус вкл у яе складзе.
- •2. Знешняя палітыка Рэчы Паспалітай. Войны другой паловы хvі – хvііі ст.
- •3. Грамацка-палітычнае і сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў хvііі ст. Падзелы Рэчы Паспалітай.
- •4. Уплыў эпохі Асветніцтва на айчынную культуру хvіі – хvііі стст.
- •Тэма 6 : Беларусь у складзе Расійскай Імперыі канец хvііі - пачатак хіх ст. Беларусь у перыяд станаўлення і развіцця буржуазнага грамадства другая палова хіх ст. – люты 1917 г.
- •1. Палітыка царызму ў Беларусі ў канцы хvііі – пачатку хіх стст.
- •2. Беларусь у вайне 1812 г.
- •3. Эканамічнае развіццё Беларусі ў перыяд крызісу феадальна-прыгонніцкай сістэмы.
- •4. Зараджэнне грамацка-палітычнага руха на Беларусі. Паўстанне 1830-1831гг.
- •5. Адмена прыгоннага права. Асаблівасці буржуазных рэформаў у Беларусі.
- •6. Паўстанне 1863 г. І яго сацыяльна-палітычныя вынікі.
- •7. Культура Беларусі хіх ст.
- •8. Развіццё капітальзму ў прамысловасці і сельскай гаспадарцы Беларусі ў пачатку хх ст. Сталыпінская аграрная рэформа.
- •9. Беларусь у часы рэвалюцыі 1905-1907 гг. Першыя палітычныя арганізацыі.
- •10. Беларусь у Першай сусветнай вайне. Нямецкая акупацыя.
- •Тэма: 7. Пачатак навейшага часу ў Айчыннай гісторыі (1917 -1920).
- •1. Становішча ў Беларусі пасля перамогі Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г.
- •2. Кастрычніцкая рэвалюцыя на Беларусі. Першыя рэвалюцыйныя пераўтварэння.
- •3. Нацыянальна - дзяржаунае будаўніцтва. Усебеларускі з’езд. Абвяшчэнне бнр.
- •4. Утварэнне Беларускай сср. Аб’яднанне Беларускай сср і Літоўскай сср.
- •Тэма: 8. Беларусь у міжваенны перыяд (1921-1939 гг).
- •1. Новая эканамічная палітыка ў Беларусі.
- •2. Ажыццяўленне індустрыялізацыі і калектывізацыі сельскай гаспадаркі ў Беларусі.
- •3. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы.
- •4. Палітыка беларусізацыі і развіццё культуры ў бсср у 1920-30-я гг.
- •Тэма: 9. Беларусь у перыяд спаборніцтва і канфрантацыі дзвюх сацыяльна-палітычных сістэм ( другая палова 1940-х – 1980-я гг.)
- •1. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў 1945-1985 гг.
- •2.Грамацка-палітычнае жыццё ў 1945-1985 гг.
- •3. Асноўныя дасягненніў развіцці навукі, адукацыі і культуры Беларусі ў 1945-1985 гг.
- •4. Беларусь на міжнароднай арэне 1944-1985 гг.
- •Тэма: 10. Шлях да суверэнітэту і дзяржаўнай незалежнасці Беларусі ( 1985 – 2005 гг.)
- •1. Абвяшчэнне суверэнітэту і эвалюцыя палітычнай сістэмы Рэспублікі Беларусь.
- •2. Трансфармацыя эканамічнай сістэмы Беларусі, крызіс і стабілізацыя.
- •3. Знешнепалітычная дзейнасць Беларусі.
- •4. Беларуская дыяспара.
- •5. Развіццё культуры ў Рэспубліцы Беларусь 1991 – 2005 гг.
Тэма: 7. Пачатак навейшага часу ў Айчыннай гісторыі (1917 -1920).
Становішча ў Беларусі пасля перамогі Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г.
Кастрычніцкая рэвалюцыя на Беларусі. Першыя рэвалюцыйныя пераўтварэння.
Нацыянальна - дзяржаунае будаўніцтва. Усебеларускі з’езд. Абвяшчэнне БНР.
Утварэнне Беларускай ССР. Аб’яднанне Беларускай ССР і Літоўскай ССР.
1. Становішча ў Беларусі пасля перамогі Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г.
1. Эканамічны і палітычны крызісы, паражэнні на франтах Першай сусветнай вайны выклікалі ў расійскім грамацтве вялікую незадаволенасць. Пачаў набіраць размах і пашырэнне забастовачны рух. 23 лютага 1917 г. на вуліцы Пецярбурга выйшлі працаўніцы тэкстыльных прадпрыемстваў. А ўжо праз два дні стачка ў Петраградзе стала агульнагарадской, дэманстрацыі – масавымі. 27 лютага на бок народа перайшлі салдаты Петраградскага гарнізона: звыш 66 тыс. чалавек. Імклівае нарастанне рэвалюцыйнай сітуацыі паралізавала дзеянні штаба ўрадавых войскаў, паўстанцкія дзеянні паспаўсюдзіліся на гарнізоны іншых гарадоў імперыі. 28 лютага апошнія вайсковыя часці, што яшчэ заставаліся вернымі цару, пакінулі памяшканне Адміралцейства і сталіца поўнасцю перайшла пад кантроль паўстаўшага народа. 2 сакавіка цар Мікалай ІІ адрокся ад прастола. На працягу сакавіка рэвалюцыйныя дзеянні атрымалі пашырэнне на ўсёй тэрыторыі Расійскай імперыі. Распаўсюджання звестак аб звяржэнні самаўладдзя мясцовыя органы ўлады імкнуліся не дапусціць. Такім чынам дзейнічала і Стаўка і штаб Заходняга фронту на тэрыторыі Беларусі. Але і тут па прыкладу Петраграда пачалося стварэнне Саветаў рабочых і салдацкіх дэпутатаў. Ужо 4 сакавіка быў утвораны Мінскі Савет рабочых дэпутатаў, які потым папоўніўся дэпутатамі-салдатамі і стаў Саветам рабочых і салдацкіх дэпутатаў. У Расіі ўзнікла своеасаблівае становішча, якое атрымала назву двоеўладдзе: з аднаго боку – рэвалюцыйна-дэмакратычная ўлада пралетарыяту і сялянства ў выглядзе Саветаў, а з другога боку – улада буржуазіі ў выглядзе “грамадскіх камітэтаў парадку”. Падобнае становішча ўзнікла ў арміях Заходнягя фронту, што размяшчаліся на тэрыторыі Беларусі. Часовы ўрад і вайсковае камандаванне імкнуліся захаваць баяздольнасць войска. Яны тлумачылі салдатам, што характар вайны пасля звяржэння самадзяржаўя змяніўся і яна стала вайной за абарону “рэвалюцыйнай Айчыны”. Прадстаўнікі эсэраў, меньшавікоў, бундаўцаў, што складалі большасць у Саветах рабочых і салдацкіх дэпутатаў, падтрымлівалі гэтыя погляды. Псля перамогі Лютаўскай рэвалюцыі ў ліку іншых дэмакратычных партый аднавіла сваю палітычную дзейнасць Беларуская сацыялістычная грамада. Яна прыкладала намаганні да вырашэння нацыянальнага пытання і кансалідацыі шматлікіх нацыянальных арганізацый. У сакавіку 1917 г. у Мінску адбыўся з’езд прадстаўнікоў беларускіх нацыянальных арганізацый. Па нацыянальным пытанні з’езд выказваўся за дзяржаўна-тэрытарыяльную аўтаномію Беларусі ў складзе Расійскай дэмакратычнай рэспублікі. Беларускімі прызнаваліся Мінская, Гродзенская, Магілёўская, часткі Смаленскай і Чарнігаўскай губерняў. Вышэйшым органам мясцовай улады павінна была стаць Беларуская краёвая рада. Да выбараў Рады з’езд абвясціў сябе вышэйшай краёвай уладай, а сваім выканаўчым органам – Беларускі нацыянальны камітэт (БНК). БНК правёў перамовы з Часовым урадам аб прызнанні яго ўрадавай структурай на тэрыторыі аўтаномнай Беларусі. Але Часовы ўрад, які стаяў на пазіцыях адзінай і непадзельнай Расіі, лічыў, што гэта пытанне можа вырашыць толькі Устаноўчы сход – найвышэйшы орган ўлады ў Расіі (парламент). Выбары ў яго арганізоўваліся па ўсёй Расіі, акрамя тэрыторый, у тым ліку і беларускіх, акупіраваных германскімі войскамі ў час Першай сусветнай вайны. Такім чынам нацыянальнае пытанне для Беларусі засталося нявырашаным. Яно ўскладнялася баявымі, якія яшчэ не скончыліся, і нямецкай акупацыяй часткі беларускіх зямель. Канчатковае вырашэнне аграрнага пытання адкладвалася да склікання Устаноўчага сходу. Лютаўская буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя 1917 г. так і не вырашала ўсіх наспелых пытанняў. Яна прывяла да звяржэння самадзяржаўя. Курс буржуазнага Часовага ўрада адкрываў перспектыву далейшага развіцця Расіі ў кірунку парламенцкай дэмакратыі. Праграма эсэраў па аграрным пытанні, якая прадугледжвала сацыялізацыю зямлі – перадачу яе ў агульнанародную ўласнасць і ўраўняльны падзел сярод тых, хто яе апрацоўвае, г.зн. сярод сялянства, пры адмене прыватнай уласнасці на зямлю пачала карыстацца папулярнасцю сярод беларускага сялянства. Сялянскія дэпутаты ад заходніх губерняў у Думе не падтрымалі праграму нацыяналізацыі зямлі – перадачы яе не непасрэдна сялянам, а выбарным імі зямельным камітэтам пры захаванні дзяржаўнай уласнасці на зямлю. Няздольнасць Часовага ўрада ў сціслыя тэрміны вырашыць аграрнае і нацыянальнае пытанні, спыніць ваенныя дзеянні і заключыць мір, перанос канчатковага вырашэння гэтых пытанняў да склікання Устаноўчага сходу азначалі незавершанасць працэсу мадэрнізацыі.