Вучэбна-метадычны комплекс па курсу “Гісторыя Беларусі” для студэнтаў 3-га курса (6 семестр) гістарычнага факультэта 1-02 01 02 06 “Гісторыя. Сацыяльна-палітычныя дысцыпліны”.

Згодна з вучэбнай праграмай студэнтам 3 курса (6 семестр) адведзена па гісторыі Беларусі 28 гадзін лекцыйных і 22 гадзіны семінарскіх заняткаў.

Навучальны працэс і арганізацыя кантрольна-ацэначнай дзейнасці на гэтым этапе прадугледжвае развіцце пазнавальнай самастойнасці студэнтаў праз рэйтынгавую і крыдытна-модульную сістэму.

Запланаваны курс гісторыі Беларусі па прапанове прафесара Мандрыка І.У. структараваны ў 2 модулі.

Навукова-тэарэтычны змест першага модуля прадугледжвае 16 гадзін лекцыйных і 12 гадзін семінарскіх заняткаў.

Патравабаванні да кампетэнцыі студэнтаў пры вывучэнні тэм першага модуля.

Студэнт павінен ведаць:

• сутнасць новай эканамічнай палітыкі і асабліваці яе ўвасаблення на Беларусі;

• шляхі, этапы і вынікі нацыянальна-дзяржаўнага будаўніцтва на этапе 20-х гг. ХХ ст.;

• дасягненні і хібы ў духоўнай культуры БССР;

• сутнасць правядзення палітыкі індустрыялізацыі, калектывізацыі, сельскай гаспадаркі ў БССР;

• характэрныя рысы савецкай грамадска-палітычнай сістэмы;

• прычыны беларускай эміграцыі, нацыянальна-культурную дзейнасць і адносіны мігрантаў да савецкай Беларусі.

Студэнт павінен умець:

• характарызаваць савецкую мадэль мадэрнізацыі БССР на этапе 1921-1941 гг.;

• вызначыць асаблівасці і ідэалагічную аснову грамадска-палітычнай сістэмы БССР;

• ацэньваць культурнае і духоўнае жыцце БССР у міжваенны перыяд, палітыку беларусізацыі і яе вынікі;

• характарызаваць ролю беларускай эміграцыі как частку беларускай нацыі ў захаванні нацыянальнай спадчыны.

3. Навукова-тэарэтычны змест модуля

Увядзенне новай эканамічнай палітыкі (НЭП): яе мэты і сутнасць;

Нацыянальна-дзяржаўнае будаўніцтва ў 1921-1927 гг.;

Грамадска-палітычнае жыцце ў 1920-х гг.;

Нацыянальная палітыка 1920-х гг. Культура;

Сацыянальна-эканамічнае развіцце БССР у 1920-1930-х гг. (індустрыялізацыя);

Сацыянальна-эканамічнае развіцце БССР у 1920-1930-х гг. (калектывізацыя);

Грамадска-палітычнае жыцце ў 1930-х гг.;

Культурнае жыцце БССР у 30-х гг. ХХ ст.

4. Тэмы, пытанні, літаратура да семінарскіх заняткаў

Семінар 1. НЭП і яе асаблівасці на Беларусі.

1. Эканамічнае і палітычнае становішча БССР на рубяжы 1920-1921 гг.

2. Пошукі шляхоў выхаду з крызіса. Прыняцце НЭПа. Асноўныя задачы НЭПа і іх рэалізацыя.

3. Асаблівасці ўкаранення НЭПа на Беларусі. Першыя гаспадарчыя вынікі.

4. Адказ ад НЭПа, яе злом.

Тэматыка рэфератаў

1. Сістэма мер, прадугледжаных новый эканамічнай палітыкай.

2. Дэнацыяналізацыя дробнай прамысловасці і сярэдніх прадпрыемстваў у часы НЭПа.

3. Бандытызм і кантрабанда – асаблівасці становішча Беларусі пры ўвядзенні НЭПа.

4. Станоўчыя вынікі НЭПа на этапе 1921-1927 гг. (на прыкладзе Віцебшчыны).

Пытанні для самакантролю і самастойнага вывучэння тэмы

1. Ці сваечасова, на ваш погляд, зроблен пераход да НЭПа ў краіне? Якія склаліся для гэтага ўмовы?

2. У чым бачыцца вам галоўная сутнасць НЭПа?

3. Растлумачце адно з палажэнняў НЭПа: “гэта есць умацаванне саюза рабочых і сялян на новый эканамічнай аснове”.

4. Як вядома ў Беларусі НЭП ажыццяўляецца з нейкімі асаблівасцямі: знайдзіце і патлумачце іх.

5. Як уздзейнічаў гаспадарчы механізм НЭПа на фарміраванне больш прадукцыйнай і якаснай працы?

6. Пакажыце станоўчыя вынікі НЭПа.

Літаратура

1. Гісторыя Беларусі: Вучэб. дапам. У 2-х ч. Ч.2. Пад. рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн., 2000. – С.108-117.

2. Гісторыя Беларусі. У 6 т. Т.5. Беларусь у 1946-2009 гг. / Л.Лыч [і інш.]; Рэд.калегія. М.Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. Мн.: Современная школа, Экоперспектива, 2011. – С.138-147.

3. Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.186-189.

4. Трещенок Я.И. История Беларуси: учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования. В 2 ч. Ч.2. / Я.И.Трещенок, А.А.Воробьев, Н.М.Пурышева, М.И.Матюшевская; под ред. Я.И.Трещенка. –Могилев: МГУ им.А.А.Кулешова, 2005. –С.310: ил., карт.

5. Іншая літаратура па тэме (глядзі прыкладаемы спіс), знаходзіцца пад нумарамі

Семінар 2. Нацыянальна-дзяржаўнае будаўніцтва ў 1921-1927 гг.

1. Абумоўленасць утварэння адзінай савецкай дзяржавы. Удзел БССР у стварэнні СССР.

2. Рэалізацыя ідэі нацыянальнага аб’яднання. Узбуйненне БССР.

3. Адміністратыўна-тэрытарыяльная рэформа, нацыянальныя раёны і саветы Беларусі.

4. Канстытуцыя 1927 г.