- •Прадмова
- •Абламовічы
- •Абрамовіч Адам (1710-?)
- •Абрамовіч
- •Абрамовіч
- •Абрамовіч
- •Абуховіч
- •Абуховіч
- •Абуховіч
- •Авенарыус
- •Агрызка
- •Адамовіч
- •Азарэвіч
- •Алелькавіч
- •Альхімовіч
- •Аляксандр
- •Аляшкевіч
- •Андрыёлі
- •Анімеле
- •Ан цыпа
- •Арамовіч
- •Арлоўскі
- •Аскерка
- •Астравіцкі
- •Астрожскі
- •Аўгусціновіч
- •Аураамка
- •Аўрамій смаленскі
- •Ачапоўскі
- •Багамолец (Bohomolec)
- •Багдановіч
- •Багдановіч
- •Багдановіч
- •Багушэвіч
- •Бажанаў
- •71?.: Опыты земледелия вольнонаёмным трудом. М., 1860; 2 изд. СПб., 1861; Что можно заимствовать у иностранцев по части земледелия. СПб., 1863; 2 изд. СПб., 1867.
- •Базылік
- •3 1558 Б. Працаваў у прыдворнай музыч-най капэле галоўнага пратэктара Рэфарма-цыі ў Вялікім княстве Літоўскім Мікалая
- •Баранецкі
- •Бараноўскі
- •Бардзілоўскі
- •Барздынскі
- •Бароўскі
- •Барташэвіч (Bartoszewicz)
- •Бартольд
- •Бартэльс
- •Баршчэўскі
- •Барычэўскі
- •Белаблоцкі
- •Беркман
- •Бжастоўскі
- •Бжастоўскі
- •Бонч-асмалоўскі
- •Борзабагаты
- •Будзіла
- •Будзіл0віч
- •Будзінскі
- •Буйніцкі
- •Булгакоўскі
- •Булгары н
- •Бучынскі
- •Быкоўскі
- •Быхавец
- •Бычковы
- •Бя рында
- •Вадкоўскія
- •Вайніловіч
- •Вайніловіч
- •Валадковіч
- •Валатоўскі
- •Валовіч
- •Валовіч
- •Ваньковіч
- •Васільева
- •Ваўжэцкі
- •Вашчанка
- •Вашчанка
- •Вераніцын
- •Весялоўскі
- •Вольскі
- •Вяроўкін
- •Вярыга-дарэўскі
- •Вярэнька
- •Гаворскі
- •Гальперын
- •Гальшанскія
- •Галянскі
- •Гарабурда
- •Гарабурда
- •Гараўскі
- •Гарбачэўскі
- •Гарбачэўскі
- •Гарбачэўскі
- •Гардзіслава
- •Гаўрыленка
- •Гаўсман
- •Гаховіч
- •Гашкевіч
- •Гаштольд
- •Гедзімін,
- •Герберскі
- •Гіндэнбург
- •Гітаўт-дзевалт0ўскі
- •Гольц-мілер
- •Грабніцкі
- •Граткоўскі
- •Грум-гржымайла
- •Грыгаровіч
- •Грыневіч
- •Грынявіцкі
- •Гурыновіч
- •Гусаржэўскі
- •Гусоўскі
- •Дабравольскі
- •Дабравольскі
- •Дадэрка
- •Дакучаеў
- •Даленга-хадакоўскі
- •Далеўскія
- •Даманеўскі
- •Дамашэвіч
- •Дамбавецкі
- •Дамброўскі
- •Дамейка
- •Дарагастайскі
- •Дашчынскі
- •Дземід0віч
- •Дзмітрыеў
- •Дмахоўскі
- •Дразд0в1ч
- •Дубовіч
- •Дудышкін
- •Дунін-горкавіч
- •Дунін-марцінкевіч
- •Дыбоўскі
- •Ермакоў
- •Ефрасіння полацкая
- •Ефрасіння рагвалодаўна
- •Жаля30ўскі
- •Жахоўскі
- •Ждановіч
- •Жуковіч
- •Жураўскі
- •Жыпмонт I
- •Жыпмонт II
- •Жэра (Zera)
- •Завадскія
- •Завітневіч
- •Загурскі
- •Залескі
- •Залускі
- •Замысл0ўскі
- •Заранка
- •Зарэмба
- •Зарэмба-каліноўскі
- •Звеніслава
- •Здан0в1ч
- •Івановіч
- •Іваноўскі
- •Іваноўскі
- •Ігнатовіч
- •Ігнацьеў
- •Кавалеўская
- •Кавалеўская
- •Кавалеўскі
- •Кавалеўскі
- •Кавалеўскі
- •7В.:Собр. Науч. Тр. Т. 1—2. М., 1950—56.
- •Кавячынскі
- •Каганец
- •Каладынскі
- •Каменскі
- •Кантрым
- •Канчэўскі
- •Каралькевіч
- •Каратынскі
- •7В.:Творы. 2-е выд. Мн., 1981.
- •Каржанеўскі
- •Карповіч
- •Карповіч
- •Карташэўскі
- •Карчэўскі
- •Кары цкi
- •Касовіч
- •Касовіч
- •Касовіч
- •Касцюшка
- •Катовіч
- •Кахлеўскі
- •Качаноўскі
- •Каяловіч
- •Кіпрыян
- •Кірыла тураўскі
- •Клакоцкі
- •Клімашэўскі
- •Клімент смаляціч,
- •Кміта-чарнабыльскі
- •Князьнін
- •Крачкоўскі
- •Крашэўскі
- •Крышкоўскі
- •Кукальнік
- •Кулакоўскі
- •Кулжынскі
- •Кульчынскі
- •Кунцэвіч
- •Курбскі
- •Кургановіч
- •Кусцінскі
- •Кутарга
- •Кутарга
- •Кутневіч
- •Лада-заблоцкі
- •Латышаў
- •Лебензон
- •Легатовіч
- •Лепяшынскі
- •Лепяшынскі
- •Ліцыній намыслоўскі
- •Лужынскі
- •Лускіна
- •Лышчынскі
- •Любашчынскі
- •Людагоўскі
- •Лянкевіч
- •Лянчыцкі
- •Ляскоўскі
- •Макоўскі
- •Макушаў
- •Малышэвіч
- •Малышэўскі
- •Мамонічы
- •Манькоўскі
- •Манюшка
- •Манюшка
- •Марал ёўскі
- •Марахоўскі
- •Марашэўскі
- •Маркевіч
- •Маркев1ч
- •Марозік
- •Марцінкевіч
- •Марціноўскі
- •Масальскі
- •Масальскі
- •Маскевіч
- •Маскевіч
- •Матушэвіч
- •Мендэле-мойхер-сфорым
- •Мікешын
- •Мікуцкі
- •Міладоўскі
- •Міхановіч
- •Міцкевіч
- •Міцкевіч
- •Міцкевіч
- •Міцкевіч
- •Мужылоўскі
- •Мурзакевіч
- •Мухлінскі
- •Мысаўской
- •Мялешка
- •Мяржынскі
- •Набароўскі
- •Навадворскі
- •Нагумовіч
- •Нарвойш
- •Наркевіч-ёдка
- •Нарушэвіч
- •Насовіч
- •Незабіт0ўскі
- •Незабытоўскі
- •Несялоўскі
- •Нікіфароўскі
- •Павел 3 візны
- •Пагарэльскі
- •Пагоскі
- •Падабедаў
- •Падчашынскі
- •Пакроўскі
- •Палонскі
- •Панятоўскі
- •Папроцкі
- •Паўстанскі
- •Пачобут-адляніцкі
- •Пашакоўскі
- •Пашкевіч
- •Пельгжымоўскі
- •Перасветаў
- •Петражыцкі
- •Петрапаўлаўскі
- •Пётр 3 ганёндза
- •Пільхоўскі
- •Пратасевіч
- •Пратасовіч
- •П ржав альс кi
- •Рагнеда рагвалодаўна
- •Рагоўскі
- •Радзевіч
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радзівіл
- •Радкавец
- •Радчанка
- •Ражанскі
- •Раманаў
- •Ратондус
- •Ржавускі
- •Рудніцкі
- •Рукевіч
- •Румянцаў
- •Рункевіч
- •Русецкая
- •Русецкі
- •Руткоўскі
- •Сабольшчыкаў
- •Саветаў
- •Савіч-заблоцкі
- •Саковіч
- •Сакольскі
- •Сапуноў
- •Сарбеўскі
- •Сасноўскі
- •Семяновіч
- •Семянтоўскі
- •Сердзюкоў
- •Сердзюкоў
- •Сержпутоўскі
- •Сілівановіч
- •Сімяон полацкі
- •Сітанскія
- •Скарульскі
- •Скрабецкі
- •Славінецкі
- •Слонімскі
- •Слупскі
- •Смаленскі
- •Смародскі
- •Сматрыцкі
- •Смуглевіч
- •Спасовіч
- •Станкевіч
- •Стары улас
- •Стафан баторый
- •Страйноўскі
- •Стрыйкоўскі
- •Стукаліч
- •Судзіл0ўская
- •Судзілоўскі
- •Сцірпейка
- •Сыракомля
- •3 Палацаў, пыхлівых адвечна,
- •Ся машка
- •Сямеўскі
- •Сянкоўскі
- •Тамашэўскі
- •Тапчэўскі
- •Трубніцкі
- •Трусевіч
- •Трутнеў
- •Труцэвіч
- •Турцэвіч
- •Тшашчкоўская
- •Тызенгаўз
- •Тызенгаўз
- •Тылкоўскі
- •Тышкевіч
- •Тышкевіч
- •Урончанка
- •Урублеўскі
- •Урублеўскі
- •Урублеўскі
- •Файніцкі
- •Фалькоўскі
- •Фалькоўскі
- •Фальскі
- •Федаровіч
- •Філалет хрыстафор
- •Фіялкоўскі
- •Хадкевіч
- •Харламповіч
- •Ходзька
- •Ходзька
- •Ходзька
- •Храпавіцкі
- •Храптовіч
- •Храптовіч
- •Цадроўскі
- •Цамблак
- •Цвяткоўскі
- •Цытовіч
- •Цэраскі
- •Цяплінскі
- •Цяцерскі
- •Чалоўскі
- •Чарноўская
- •Чартарыйскі
- •Чаховіц
- •Шадурскі
- •Шалковіч
- •Шапялевіч
- •Шапялевіч
- •Шукевіч
- •Шыдлоўскі
- •Шыманоўскі
- •Шыманоўскі
- •Шымкевіч
- •Юркевіч
- •Ягадзінскі
- •Якубовіч
- •Яленская
- •Яленскі
- •Яльніцкі
- •Янушкевіч
- •Ярашэвіч
- •Ястржэмбскі
- •Яцкоўскі
- •Спіс аўтараў
Базылік
Цыпрыян (Кіпрыян; Bazylik Cyprian; 1535? — пасля 1600)
Дзеяч культуры, паэт, перакладчык, дру-кар, кампазітар. Нарадзіўся ў мяст. Серадз (Польшча) у мяшчанскай сям'і. У матры-куляцыйных кнігах Кракаўскага універсітэ-та за 1550—51 запісаны як Cyprianus Mathiae Syradiensis. У сярэдзіне 1550-х ra-доў прыняў кальвінізм, працаваў у веліка-княжацкай канцылярыі ў Вільні. Пры двары Жыгімонта //Аўгуста сустрэўся з уладаром грэчаскіх астравоў Парас i Самас (на той час яны былі захоплены асманамі) Якабам Базылікам Гераклідасам, які пазней стаў малдаўскім гаспадаром. Уражаны здольнас-цямі «...Кіпрыяна з Серадзея, юнака, на-дзеленага высокімі годнасцямі, выдатна адукаванага ў свабодных навуках, a асаблі-ва ў паэзіі i музыцы...», Гераклідас правам, дадзеным яму імператарам Карлам V, дара-ваў яму тытул «poeta laureatus» i шляхецкае званне. Ад Гераклідаса Б. пераняў герб i другое імя — Базылік.
3 1558 Б. Працаваў у прыдворнай музыч-най капэле галоўнага пратэктара Рэфарма-цыі ў Вялікім княстве Літоўскім Мікалая
РадзівЬга Чорнага. Песні i псалмы шырока выкарыстоўваліся ў пратэстанцкім наба-жэнстве, a ў перыяд росквіту Рэфармацыі шматгалосыя спевы атрымалі найбольшае пашырэнне. Верагодна, Б. аўтар 4-галосых пратэстанйкіх песень, выдадзеных у 1556 у Кракаве. У 1558 з Брэсцкай кальвінісцкай друкарні, якая існавала пад апекай Радзіві-ла Чорнага, выйшаў «Брэсцкі канцыянал» (або «Песні хвал боскіх») Яна Зарэмбы — першы друкаваны нотны зборнік на Беларусь Музыку для яго напісалі Вацлаў з Шамотул i Б. У прадмове да «Канцыянала» адзначалася, что песні прызначаюцца для тэнара i аматараў «фігурных» спеваў. У не-каторыя песні Б. уводзіў складаны кантра-пункт. У 1560, каб мець падтрымку пруска-га князя Альбрэхта, Б. паслаў яму ў Круля-вец рукапіс з некаторымі сваімі песнямі. Невядома, дзе Б. атрымаў музычную адука-цыю, але яго музычныя творы напісаны на даволі высокім мастацкім i прафесійным узроўні. Устаноўлена 12 назваў шматгало-сых музычных твораў. Амаль усе яны Hani-саны ў 1550-я гады.
3 1560-х гадоў пачынаецца росквіт літа-ратурнай дзейнасці Б., у асноўным як пе-ракладчыка. Першы вядомы твор — верш на смерць жонкі яго патрона Радзівіла Чорнага Альжбеты з Шыдлоўца (1562, Брэст). 3 гэтага часу дзейнасць Б. звязана з Брэсцкай друкарняй. Верагодна, ён прымаў удзел у стварэнні славутай кальвінісцкай Бібліі (1563). Б. — аўтар невялікіх верша-ваных твораў: верш на герб Радзівілаў, зме-шчаны ў Брэсцкай бібліі, у ананімным творы «Пратэй, або Пярэварацень» (1564). Вершам у кнізе «Другія кнігі св. Лукі» звяртаўся да Мікалая Радзівіла Рудога з заклікам, каб той пасля смерці свайго брата Радзівіла Чорнага прадоўжыў апеку над рэфармацыйным рухам у Вялікім княстве Літоўскім. Некаторыя даследчыкі (А.Брукнер, С.Кот) прыпісваюць Б. аўтарства ан-тыкаталіцкай сатыры «Пратэй, або Пярэварацень» (выйшла ананімна, без выхадных звестак) i багатага фальклорнымі матывамі ананімнага твора «Працэс чарцей супраць людскога роду» (1570).
Неўзабаве пасля смерці Радзівіла Чорнага (1565) Б. стаў кіраўніком ці ўладальнікам Брэсцкай друкарні. У 1567 у яго перакладзе i з яго прадмовай выйшаў кампілятыўны твор «Псторыя жорсткіх ганенняў царквы боскай», у якой з гуманістычных пазіцый асуджаецца нецярпімасць да царкоўна-рэ-
46
лігійных адносін у некаторых еўрапейскіх дзяржавах, праследаванні іншадумцаў, дзе-ячаў Рэфармацыі. Адна з гравюр кнігі ад-люстроўвае пакаранне смерцю Яна Гуса, выдатнага чэшскага рэфарматара. Выданне прысвечана новаму патрону, серадзскаму ваяводу Альбрыхту Ласкаму, у якога Б. нейкі час быў асабістым сакратаром. У 1569 у яго перакладзе выйшла кніга М.Бар-летыуса «Псторыя пра жыццё i слаўныя справы Георгія Кастрыёта, звычайна звана-га Скандэбергам» з дадаткам аб асадзе i ўзяцці горада Шкодры. У прадмове Б. значна папоўніў біяграфію Кастрыёта, змясціўшы звесткі, запазычаныя з твораў розных гісторыкаў 15—16 ст. «Гісторыя Кастрыёта» — першас выданне, якое Б. пазначыў сваім сігнетам i імем — «у друкарні Кіпрыяна Базыліка». У кнізе зме-шчаны таксама тэкст каралеўскага прыві-лея ад 27.3.1569, які гарантаваў Б. выключ-нае права выпускать кнігі на працягу 15 га-доў пры ўмове, што ён не будзе друкаваць антыкаталіцкія выданні. 3 гэтага часу ў Брэсцкай друкарні выходзілі творы вык-лючна свецкага i гістарычнага характару. Ёсць звесткі, што ў 1570 Б. меў поўны пе-раклад «Хронікі» М.Кромера, але не надрукаваў яго. Апошнія вядомыя тэксты вый-шлі ў 1570. Пасля 1570 Брэсцкая друкарня, відаць, перастала існаваць, таму наступныя пераклады выходзілі ў іншых друкарнях М.Олаха — «Пра Атылу, караля угорскага» (1574, Кракаў), пра набегі гунаў; вядомы твор А.Маджэўскага-Фрыча «Аб удаскана-ленні Рэчы Паспалітай» (1577, Лоск; выйшла без кнігі пра касцёл, прадмова напіса-на С.Будным).
С.Кот называе Б. найлепшым пераклад-чыкам 16 ст. з латыні, маючы на ўвазе чысціню мовы, трапнасць выразаў. Менаві-та пераклад «Пра Атылу...», зроблены Б., з'явіўся асновай для перакладу аповесці на беларускую мову ў канцы 16 ст., a кніга «Аб удасканаленні Рэчы Паспалітай» была перакладзена ў Расіі ў канцы 17 — пач. 18 ст.
Тв .: Pieśni. Kraków, 1958.
Jlim.: П a р э ц к i Я.1. Антырэлігійная сатыра Брэсцкага друкарскага двара ў XVI ст. // Беларуская літаратура. Мн., 1979. Вып. 7; Drukarzedawnej Polski od XV do XVIII wieku. Wrocław; Kraków, 1959. Z. 5. S. 45—52; Literatura staro polska w kontekście europejskim. Wrocław etc, 1977. S. 162, 187. Л.Иванова
БАКА
Юзаф (18.3.1707—2.5.1780)
Паэт, каталіцкі прапаведнік. Нарадзіўся на Міншчыне ў сям'і мсціслаўскага скар-бніка Адама Бакі. У 1740-я гады жыў у Мінску. Потым вёў місіянерскую дзей-насць у Навагрудку i Вільні. Аўтар напіса-нага ў стылі барока паэтычнага зборніка «Роздум пра непазбежную смерць» (1766), дзе побач з усхваленнем звышнатуральных сіл i асуджэннем «марнасці быцця» крыты-каваў прыгоннікаў, якія не дбаюць пра сва-іх сялян. Быў папулярны на Беларусі i ў Літве ў 18 ст. Стыль вершаскладання Б. выкарыстоўвалі В.Дунін-Марцінкевіч i У. Сыракомля.
БАКШАНСКІ
Юльян (1824-4.4.1863)
Удзельнік нацыянальна-вызваленчага руху, публіцыст. Нарадзіўся ў маёнтку Ту-пальшчына Свянцянскага пав. (цяпер Смаргонскі р-н). Вучыўся ў Віленскай гім-назіі. За сувязь з тайнымі студэнцкімі гур-ткамі i хаванне забароненых кніг у 1842 сасланы ў Разанскую губ. У 1846 вярнуўся з выгнання i ў сакавіку 1847 напісаў «Адоз-ву да смаргонскіх сялян», у якой заклікаў аб'яднацца з мяшчанамі i салдатамі i выс-тупіць супраць памешчыкаў, разглядаў на-роднае паўстанне як асноўны сродак выра-шэння сацыяльных i нацыянальных пра-блем. Арыштаваны i засуджаны на 12 гадоў катаргі, якую адбываў у Нерчинску да 1858. У 1863 на радзіме арганізаваў і ўзна-чаліў атрад паўстанцаў i ў сутычцы з урада-вымі войскамі загінуў каля в. Свечкі. Паха-ваны ў в. Плябань Вілейскага пав. (цяпер Маладзечанскі р-н). На магіле помнік.
Jlim:. Мохнач Н.Н. Идейная борьба в Белоруссии в 30—40-е годы XIX в. Мн., 1971. С. 97—102; Faj n h a u z D. Ruch Konspiracyjnyna Litwie i Białorusi, 1846—1848. Warszawa. 1965. S. 213—237. Н.М.Махнач.
БАЛІНСКІ
Міхаіл Ігнатавіч (14.8.1794—22.12.1864)
Гісторык і публіцыст. Нарадзіўся ў маёнтку Цярэспаль Полацкага пав. ў сям'і ін-флянцкага чашніка. Скончыў Віленскі уні-версітэт (1818). Вывучаў літаратуру i гісто-рыю ў \.Лялевеля i права ў Даніловіча. У
47
1816—22 i 1829—30 супрацоўнік час. «Dziennik Wileński», з 1818 разам з Лялеве-лем рэдагаваў час. «Tygodnik Wileński» («Bi-ленскі штоднёвік»). Член таварыства шуб-раўцаў, адзін з рэдактараў яго газ. «Wiadomości brukowe» («Вулічныя навіны»). У 1818—22 сакратар Віленскага друкарска-га таварыства. За ўдзел у падрыхтоўцы паў-стання 1830—31 арыштаваны. 3 1836 жыў у Варшаве, адзін з заснавальнікаў навукова-літаратурнага час. «Biblioteka Warszawska» («Варшаўская бібліятэка»). 3 1847 у Вільні, віцэ-старшыня Віленскай археалагічнай ка-місіі, член Рускага геаграфічнага таварыства. Аўтар публіцыстычных, гістарычных i гісторыка-геаграфічных даследаванняў, прысвечаных Беларусі. Разам з Ц.Ліпінскім выдаў даследаванне «Старажытная Поль-шча...» (т. 1—3, 1843—46), 3-і том якога падрыхтаваны Б., дзе на падставе багатага дакументальнага матэрыялу пададзена гіс-торыя населеных пунктаў Беларусі (1846). Асвятляў гісторыю Беларусі як частку гіс-торыі Польшчы i польскай культуры.
Te.: Historya Miasta Wilnia. Т. 1—3. Wilno, 1836—37; Dawna Akademia Wileńska. Petersburg, 1862; Pamiętniki o Janie Sniadeckim... T. 1—2. Wilno, 1864—65.
Jlim.: Prasa polska w latach 1661—1864.Warszawa, 1976. S. 122—165; Пикта В.И. Введение в русскую историю: (Источники и историография). М., 1923; Каханоўскі Г.А. Археалогія і гістарычнае краязнаўства Беларусі ў XVI—ХІХстст. Мн., 1984. Дз.У.Караў.
БАНДЗЕВІЧ
Антон
Выкладчык філасофіі i логікі ў Гродне ў18 ст. У 1751 ён прачытаў у Гродне курс лекцый «Філасофія арыстоцеліка-скотаўская...», a ў 1757 выдаў пад такой жа назвай трактат, у якім своеасабліва тлумачыліся асобныя праблемы логікі i натурфіласо- фіі. У гэтым курсе падрабязна разгледжаны сістэмы Гасендзі i Дэкарта i падкрэслена,што мэтай логікі з'яўляецца указаниеагульных шляхоў да ісціны. Абапіраючысяў сваіх пошуках на працы Арыстоцеля,Б.Скота i найноўшых філосафаў, Б. распрацоўваў сістэмы ўзаемаадносін простых, складаных, мадальных, часовых, гіпатэтычных i інш. тыпаў выказванняў. Ён усклад- ніў заканамернасці ix адносін у лагічнымквадраце: уводзіў у сярэдзіну кантрарных ці кантрадыкторных адносін кан'юнкцыю iдыз'юнкцыю. Разглядаў схемы процілеглых выключэнняў, кантрарныя выказванні iкантрадыкторныя меркаванні, некаторыя функтары, паняцці нулявых мностваў ваўскладненых спалучэннях. У 2-й частцы яго твора традыцыйна разглядаецца праблема універсаліі. Адхіляючы асноўныя канцэпцыі (платанічную, тамістычную i наміналістычную), Б. спыняеииа на супя-рэчнасці паміж наміналізмам i рэалізмам. На наміналістычную пазіцыю Б. паўплывалі развіідцё прыродазнаўства i новая метадалогія даследаванняў. Філасофскія погляды Б. выкладзены ў раздзеле «Натуральная філасофія, або Навука аб целах, — фізіка». Тут ён адстойвае існаванне першапрычыны i першарухавіка, прытрымліваючыся поглядаў Арыстоцеля, не пагаджаецца з сістэма- мі атамістаў Леўкіпа, Дэмакрыта, Эпікура i Гасендзі, выказвае думку пра існаванне не- каторых пунктаў сіл прыкладання, г.зн. развівае тэорыю дынамізму. 3 пункту пог- ляду Б., тэорыя «элементаў матэрыі», якая ўзыходзіць да антычнасці, у прынцыпе мо-жа быць абвергнута «вучэннем атамістаў абатамах», таму што яна недастаткова зруч- ная. Разглядаючы розныя сістэмы пабудовы сусвету, Б. схіляўся да прызнання сістэ- мы Ціха Браге, але не асуджаў i вучэнне Каперніка, ён імкнуўся знайсці кампраміс- нае рашэнне, вызначаючы абедзве сістэмы як магчымыя гіпотэзы. У радзеле «Псіхалогія» аўтар трактата разважаў пра сутнасць душы, разглядаючы яе як самастойную, не залежную субстанцыю, якая падаравана ча- лавеку Богам. Р.Н.Дожджыкава.
48