1. Методыка беларускай мовы як навука.

Методыка мовы як навука адносіцца да разраду педагагічных навук. Як і педагогіка, яна ставіць і вырашае, пытанні адукадыі і выхавання моладзі. Розніца, аднак. у тым, што педагогіка ставіць і вырашае адукацыйна-'вьіхаваўчыя задачы ў агульным плане, а методыка мовы боельш канкрэтана матэрыяле свайго вучэбнага прадмета (на матэрыяле мовы) і сваімі ўласнымі сродкамі (найрыклад, праз сістэму работы над тым або іншым мастацкім або навукова-папулярным творам, праз сістэму работы над пераказам і г. д.).

Методыка мовы — самастойная навука, таму што яна мае свон аб’ект даследавання, свае спецыфічныя задачы і свае метады даследавьння. Аб’ект даследавання методкі мовы — заканамернасці, шляхі і сродкі навучання школьнікаў мове. Прызначэнне методыкі мовы як навукі—«вывучыць заканамернасці засваення ведаў, уменняу, навыкаў у галіне мовы, таму што без ведання гэтых заканамернасцей яна не змагла б стаць навукай і назаўсёды засталася б на ўзроўні збору рэкамендацый, выведзеных з жыццёвага вопыту».

Агульная задача методыкі мовы — на аснове пазнаных заканамернасцей выпрацаваць аптымальную сістэму навучання школьнікаў мове. Задача гэта падраздзяляецца на шэраг прыватных, асноўнымі з якіх з’яўляюцца: І) вызначыць змест і аб’ём курса мовы ў школе, г. зн. адказаць на пытанне, што трэба вывучаць на занятках ра мове; 2) вывучыць і апісаць найбольш рацыянальныя і эфектыўныя метады і прыёмы навучання мове, г. зн. пакпзаць, як трэба навучаць дзяцей мове; 3) абгрунтавацьі пыбар тых або іншых метадаў і прыёмаў навучання, фар. I міравання ведаў і навыкаў вучняў, г. зн. пераканаць, ча му трэба навучаць так, а не інакш.

Як самастойная навука методыка мовы мае не толькі свой прадмет і свае задачы даследавання, але і свае ме-1 тады даследавання. Най'больш ужывальныя з іх:

1, Эмпірычны метад. Ддньі, метад уяўляе сабою сукупны вопыт навучання роднай мове. які перздаеццаі старэйпшмі-пжаленшгжг'нжгтаўнікаў малодшым.

2. Тэарэтычны аналіз і абагульненне перадавога вопыту і выніку навуковага пазнання (аналізу і сінтэзуі індукцыі і дэдукцыі, параўнання, сістэматызацыі, аб стракцыі і інш.)—другі метад навуковага даследаванш методыкі мовы)Менавіта перадавы педагагічны вопы з’яўляецца для тэарэтычнага метаду важнейшым крытэ рыем фактаў і самым надзейным крытэрыем для правер кі тэарэтычных вывадаў. У тэарэтычньгм метадзе праяўляюцца такія магутныя фактары развіцця навукі, я тшорчасць, фантазія, прадбачанне.

3. Навукова-метадычны эксперымент. Інакш — дослед у дакладна вызначаных умовах. 3 яго дагіамогай правяраецца рацыянальнасць і эфектыўнасць прапаноўваемых метадаў і прыёмаў навучання, высвятлякхша ўмовы, якія спрыяюць павышэнню ўзроўню ведаў гіа мове і г. д. Пры правядзенні навуковых даследаванняў трэба спалучаць усё тры метады.

Такім чынам, методыка мовы — гэта навука аб заканамернасцях навучання мове, аб змесце і метадах навучання, аб умовах засваення вучнямі ведаў і навыкаў па мове (граматычных, арфаэпічных, арфаграфічных, пунк- туацыйных і інш.).