- •Экзаменацыйныя пытанні па курсе «Літаратурнае рэдагаванне» (Жаўняровіч Пётр Пятровіч)
- •Літаратура для падрыхтоўкі:
- •1. Тэорыя рэдагавання
- •2.Працэс фарміравання тэорыі і практыкі
- •3. Гісторыя рэдагавання. Значэнне рэд. Вопыту класікаў рус.Літэры. Талстой, Чэхау, Горкі.
- •4. Значэнне рэдактарскага вопыту рускіх і беларускіх піьменнікаў (л. Талстой, а.Чэхаў, м. Горкі, я. Колас, к. Крапіва, м. Лужанін, я. Брыль)
- •5. Рэдактары-прафесіяналы аб вопыце сваей працы (л.К. Чукоўская, н. Галь, н.Б. В’юкова, а. Рыс і інш.)
- •6. Праблемы ўзаемаадносін
- •7. Патрабаванні да прафесійнай падрыхтоўкі рэдактара. Сувязь рэд. Падрыхтоўкі з фарміраваннем журн. Майстэрства.
- •8. Псіхалагічныя перадумовы рэдагавання (аўтар-рэдактар-чытач).
- •10.Работа над планам тэксту як адна з дакладных методык рэдагавання
- •11. Рэдактарская праўка тэксту і яе тэар. Абгрунт.
- •12. Тэрмін тэкст у тэорыі рэдагавання, характарыстыкі
- •13. Паняцце літаратурнай формы тэксту. Складнікі паняцця.
- •15. Віды рэдактарскага чытання тэксту.
- •16. Паняцце распрацоўкі тэмы ў смі.
- •20. Табліцы ў тэксце (даведачныя, аналітычныя), і іх рэдагаванне.
- •22.Віды тэкстаў. Змешаныя тэксты.
- •23. Кампазіцыя літаратурнага твора. Рубрыкацыя ў журналісцкіх матэрыялах.
- •24. Загаловак у тэксце.
- •25. Даведачны матэрыял выдання. Прыклады афармлення бібліяграфічных крыніц (асобных выданняў, артыкулаў у зборніках, часопісах, газетах).
- •26. Віды праўкі. Суб’ектыўная праўка. Літаратурны запіс.
- •27. Праука – скарачэнне
- •28. Карэктарская праўка. Знакі карэктарскай праўкі.
- •29 Праўка – апрацоўка
- •30 Праўка – пераробка
- •31. Асноўныя законы фармальнай логікі, якія забяспечваюць сэнсаву якасць тэксту (пералічыць). Закон тоеснасці і вынікі яго парушэння ў публічным маўленні (вусным, пісьмовым).
- •36. Закон дастатковага абгрунтавання. Прыклады яго парушэння ў тэксце.
- •41. Тыповыя маўленчыя памылкі ў беларускім эфіры (нарматыўны аспект). Прычыны іх узнікнення.
- •42. Сэнсавыя памылкі ў тэксце (на моўным і лагічным узроўнях). Методыка іх выяўлення і праўкі.
- •44. Тыповыя граматычныя памылкі ў беларускім друку.
- •45. Тыповыя пукнтуацыйныя памылкі ў друкаваных смі.
- •46. Культурнаспеціфічны аспект рэдагавання тэкстаў смі ва ўмовах білінгвізму.
- •46. Лексікаграфічныя крыніцы ў рэдактарскай дзейнасці ва ўмовах білінгвізму і іх граматнае выкарыстанне.
5. Рэдактары-прафесіяналы аб вопыце сваей працы (л.К. Чукоўская, н. Галь, н.Б. В’юкова, а. Рыс і інш.)
Нора Галь (1912–1991) – выдающийся русский литератор, переводчик английской и французской литературы на русский язык (Камю, Сент-Экзюпери, Моэма, Пристли) В 1972 году - книга «Слово живое и мертвое», содержащая примеры удачной и неудачной работы с языком.
Чуковская Лидия Корнеевна (1907–1996), русский поэт, прозаик, критик. Родилась 24 марта (7 апреля) 1907 в Петербурге в семье писателя К.И.Чуковского.
В годы работы в Госиздате Чуковская написала несколько детских книг, опубликовав их под псевдонимом Алексей Углов — «Ленинград — Одесса», «На Волге», «Повесть о Тарасе Шевченко», а под своим именем опубликовала детскую историческую повесть «История одного восстания», посвященную крестьянскому восстанию в XVIII в. на Украине. В течение всей жизни Чуковская писала стихи, которые объединила в книгу «По эту сторону смерти». С 10—12 лет Лидия любила по вечерам читать отцу, а в 15 лет она уже «Прекрасно редактировала» его переводы, в частности Синклера.
6. Праблемы ўзаемаадносін
Узаемадносіны паміж аўтарам і рэдактарм заснаваны на супярэчнасцях. Адзін абьект – рукапіс – разглядаецца з пункту гледжання двух суб.ектаў, таму неабходна вызначыць агульны падыход:1)зрабіць твор лепшым
2)твор павінен выйсці
Прынцыповасць рэдактара - важнае пытанне
Рэдактар не мае права на настрой – рэдактарская этыка
Патрабаванні да прафесійнай падрыхтоўкі рэдактара :
Ведаць псіхалогію як аснову ўзаемаадносін з аўтарм
Мець уяўленне пра псізалінгвістыку, якая дапамагае прагназіраваць погляды магчымага чытача і ўплыў на яго журналісцкага тэксту.
Рэдактар не толькт выдавец, але і палітычны дзеяч, ен павінен думаць пра тое, чк успрымаецца газета з гэтым тэкстам
Павінен ведаць галіну навукі, тэхнікі, культуры, якой прысвечаны матэрыял
Ведаць усе тэхнічныя і тэхналагічныя працэсы
Рэдактар павінен самаадукавацца
Рэдактару мала ведаць, якія аналітычныя дзеянні ён павінен распачаць для адзнакі і ўдасканалення рукапісу і ў чым яны складаюцца - яму трэба мэтазгодна звязаць іх у адзіны працэс аналізу і адзнакі. Гэта па шэрагу прычын надзвычай складаная задача.
Па-першае, рэдагаванне як практычны працэс патрабуе ад выканаўцы мастацтва пераўвасаблення, мастацтва ўжывання агульных становішчаў да пэўнага матэрыялу. А мастацтва заўсёды суб'ектыўна, бо афарбавана асобай выканаўцы.
Па-другое, неабходна ведаць і вылучаць кожную мэту, якую патрабуецца дасягнуць на шляху да канчатковых мэтаў рэдактарскага аналізу. Віды аналізу пераплятаюцца, зліваюцца, аб'ядноўваюцца. Напрыклад, прыёмы асэнсавання тэксту, з дапамогай якіх рэдактар дасягае глыбокага яго разумення, нярэдка дазваляюць адразу выявіць неадпаведнасць фактаў з тэксту фактам рэчаіснасці, убачыць парушэнне фактычнай верагоднасці тэксту, аднаго з самых важных патрабаванняў да яго.
7. Патрабаванні да прафесійнай падрыхтоўкі рэдактара. Сувязь рэд. Падрыхтоўкі з фарміраваннем журн. Майстэрства.
Имеет идеологический и политический аспект.
Редактірованіе: взгляд со стороны, критический подход к явлению, умение отличать объектив. критерии от своих впечатлений.
Цель: усовершенствоване текста, устранение недостатков, достижение такого результата при котором достигается максимальный образовательный, воспитательный, полезный эффект.
Редактор – одна из древнейших проыфессий. Иван Федоров – первый русс. редактор. Редактор должен знать: 1) ту отрасль занния (науки ,техники), которой посвящена рукопись. 2) логические и психологические законы духовной деятельности, которые лежат в основе создания произведения 3) процесс превращения рукописи в книгу, основы полиграфии, экономику, издат. дело, принципы худ. – технич. оформления изданий. Он должен быть грамотным, быть в состоянии выступить в качестве автора.
Рэдактару мала ведаць, якія аналітычныя дзеянні ён павінен распачаць для адзнакі і ўдасканалення рукапісу і ў чым яны складаюцца - яму трэба мэтазгодна звязаць іх у адзіны працэс аналізу і адзнакі. Гэта па шэрагу прычын надзвычай складаная задача.
Па-першае, рэдагаванне як практычны працэс патрабуе ад выканаўцы мастацтва пераўвасаблення, мастацтва ўжывання агульных становішчаў да пэўнага матэрыялу. А мастацтва заўсёды суб'ектыўна, бо афарбавана асобай выканаўцы.
Па-другое, неабходна ведаць і вылучаць кожную мэту, якую патрабуецца дасягнуць на шляху да канчатковых мэтаў рэдактарскага аналізу. Віды аналізу пераплятаюцца, зліваюцца, аб'ядноўваюцца. Напрыклад, прыёмы асэнсавання тэксту, з дапамогай якіх рэдактар дасягае глыбокага яго разумення, нярэдка дазваляюць адразу выявіць неадпаведнасць фактаў з тэксту фактам рэчаіснасці, убачыць парушэнне фактычнай верагоднасці тэксту, аднаго з самых важных патрабаванняў да яго.