23. Кампазіцыя літаратурнага твора. Рубрыкацыя ў журналісцкіх матэрыялах.

Компози́ция – построеніе літ. проізведенія, объедъняющее все его элементы в едіное целое. Каждое произведение, кроме малых статей и заметок, должно быть разделено на части.

Задачи редактора: 1) установить продуманное соотношение объемов различных частей рукописи, дать характеристику рубрикации в книге. 2) установить логическую правильность структуры. Худ. произведение строится по законам сюжета, нехудожественное – по плану. Тексты: повествование (хронологический принцип), описание (перечисление свойств и признаков в опред последовательности), рассуждение (умозаключение, опирающ. на факты). 3) оценивая повествование, обращ. внимание, выдержана ли последовательность изложения, понятна ли связь одного явления с другим 4) в рассуждении должна быть связь между посылками и выводами, значения аргументов долдны быть истинны, отношение следования – вытекают ли одни мысли из других 5) установить принцип изложения материала.

Праца над планам: 1) аўтарю план пабудовы твора 2) план ўжо напісанага матэрыялу 3) план рэд. змяненняў.

Аналіз структуры твора. 2 падыходы: 1 – літаратуразныўчы (больш важны пры аналізе мастац-публю твораў. На 1 плане стаіць раскрыццё вобраза і сюжэта), 2- лінгвістычны (зар-ка скаплення моўных адзінак у межах абзаца, ссц і усяго твора).

Кампазіцыя неадарвана ад газет паласы!

Тыповыя недахопы кампазіцыі: 1) адыход ад тэмы (празка-скарачэнне) 2) няўдалы прынцып размяшчэння частак 3)неапраўданыя парушэнні паслядоўнасці выкладу 4) несуразмернасць частак 5) няўдалыя кампаз. прыемы (больш звязана з лінгв. падыходам) 6) няўстойлівая сувязь паміж часткамі 7) расплывістасць капм. частак

Рубрыкацыя – сістэма ўзаемасувязі і супадпарадкавання рубрык у любым выданні, якая знешне праяўляецца ва ўзаемасувязі супадпарад-ні загалоўкаў гэтых рубрык.

Рубрык-я правяраецца па рабочым змесце, у якім загалоўкі рубрык размешчаны ў адпаведнасці з іх значэннем.

Загалоўкі рубрык: 1) арганізоўваюць і накіроўваюць чытанне, калі маюць славесную форму папярэджання пра тое ,якая будзе тэма, 2) паглыбляюць чытанне, паказваючы на кампазіцыю твора, 3) чытачу лягчэй арыентавацца, знайсці патрэбны матэрыял, прачытаць выбарачна.

Колькасць рубрык залежыць ад аб’ему і структуры тэксту, від выдання і чытацкі адрас,падрыхтоўка чытача і ступень цяжкасці тэктсу для яго.

Калі ў журн. тэкчце няма рубрык, можна лічыць рубрыкамі кожны абзац, які сігналізуе аб пераходзе да новай мікратэмы. Аўтар мае права павялічваць колькасцт абзацаў ,але рэдактар павінен сачыць, каб кожны абзац выражаў новую думку.

Часта сустракаюцца абзацы-пералікі. Нумараваць іх трэба, калі паслядоўнасць пералічаных прадметаў варта запомніць, калі не – абазначаюць так: • − і др. Супадпарадкаванасць абзацаў-пералікаў:

1. бла-бла…

А)бла….

1) …..

а)...

Кали няма рабочага зместу, яго складае сам рэдактар. Лист падзяляецца вертыкальными линиями на щзрощни. Напрыклад, на чатыры:

1 узр. │2 узр.│3 узр.│4 узр.

1 │ │ │

│11 │ │

111 │

│ 1111

2 ......

Уводзины, заключэнне, спис лит-ры ен уваходзяць у змест и не маюць немарощ.

Трэба праверыць супадпарадкаванасць загалоўкаў рубрык. Супаставіць рубрыкі 1га ўзроўню: 1, 2, 3...; 2га узр.: 11, 21... і г.д.

У вялікіх творах есць родавыя назвы ўзроўняз: том, кніга ,частка, раздзел, глава,... Для непадрыхтаванага чытача лепш менш рубрык.