Катиондарға сапалық реакциялар
Катион |
Реактив |
Байқалатын реакция |
H+ |
индикатор 1)лакмус 2) метилоранж Me (белсенді) |
қызыл түске боялады қызарады 2Н+ + Me (белсенді) Н2↑ + Ме2+ |
Na+ |
жалында |
сары түске боялады |
К+ |
жалында |
күлгін түске боялады |
Ag+ |
хлоридтер бромидтер иодидтер |
Ag+ + CI- = AgCl↓ ақ тұнба Ag+ + Br- = AgBr↓ сары тұнба Ag+ +I- = AgI↓ сары тұнба |
NH4+ |
сілті, қыздыру |
NH4+ + OH- = NH3+↑ + H2 аммиак бөлінеді |
Ва2+ |
сульфат иондары бар қосылыстар |
Ва2+ + SO2 = BaS04↓ ақ тұнба |
Cu2+ |
гидроксид-ион |
Cu2++ 20Н- = Сu(ОН)2↓ көк түсті тұнба |
Аl3+ |
гидроксид-ион |
Аl3+ + ЗОН- = Аl(ОН)3↓ ақ тұнба сілтінің артық мөлшерінде ериді |
Ғе2+ |
гидроксид-ион K3[Fe(CN)6] сары қан тұзы |
Fe2+ + 20Н- = Ғе(ОН)3↓ жасыл түсті тұнба ЗҒе2+ + 2K3[Fe(CN)6] = Fe3[Fe(CN)6]2↓+ 6К+ көк түсті тұнба (турунбул) |
Ғе3+ |
гидроксид-ион K4[Fe(CN)6 қызыл қан тұзы родания-көк |
Ғе3++ ЗОН = Ғе(ОН)3↓ қызыл қоңыр түсті тұнба 4Fe3 + 3K4[Fe(CN)6] = Fe4[Fe(CN)e] +12К+ берлин көгі Ғе3+ + CNS- = FeCNS қызыл қан түсті ерітінді |
Аниондарға сапалық реакциялар
Анион |
Реактив |
Байқалатын реакция |
SO42- |
Барийдің ерігіш тұздары |
S042- + Ва2+ = BaS04↓ қышқылда ерімейтін, ақ тұнбаның түзілуі |
N03- |
H2SO4 конц, FeSO4 |
Fe(N0)S04 - сақинасының түзілуі темір (II) нитрозосульфаты. Бояуы: күлгіннен қоңырға дейін |
Р043- |
AgN03 |
3Ag+ + P043- → Ag3P04↓ бейтарап ортада ашықсары түнбаның түсуі |
CrO42- Cr2O72- |
Барийдің ерігіш тұздары: ВаСl2, Ba(N03)2 |
Ва2++ Сr04 2- = ВаСr04↓ сары тұнбаның түсуі |
S2- |
Қорғасынның ерігіш тұздары Pb(N03)2 |
Pb2+ + S2-=PbS↓ қара тұнбаның түзілуі |
CO32- |
әкті барит суы: Са(ОН)2, Ва(ОН)2 |
Са2+ + С032- = СаС03↓ Ва2+ + С032- = ВаС03↓ ақ тұнбаның түзілуі |
SO32- |
Н+ ионы |
2Н+ + S032- = Н20 + S02↑ S02 иісінің пайда болуы |
С1- Вr- I- |
AgN03 |
Ақ тұнба түзіледі: Ag+ + Сl-→ AgCl↓ Сары тұнба түзіледі: Ag+ + Br -→ AgBr↓ Сары тұнба түзіледі: Ag+ + I- → Agl↓ |
OH- |
индикатор 1) фенолфталеин 2) универсалды индикатор қағазы |
бояуы: таңкурай-қызыл бояуы: көк |
Гольванапластика –
2.Механикалақ қозғалыс. Оның салыстырмалылығы. Санақ жүйесі. Доплер эффекті.
Механикалақ қозғалыс - екі нүктенің ара қашықтығы сақталатын евклидтік кеңістікті геометриялық түрлендіру. Кеңістіктегі бағдарын сақтау не сақтамауына байланысты қозғалыс меншікті (1-текті қозғалыс) немесе меншіксіз (2-текті қозғалыс) деп аталады. Жазықтықта меншікті қозғалыс тік бұрышты координаттар жүйесінде (х,у) мынадай формулалар арқылы берілуі мүмкін: х=х cos – y sіn + a, y=x sіn + y cos + b, мұндағы a мен b параметрлері жазықтықтың (a, b) векторына параллель көшірілуін, ал параметрі жазықтықтың координаттар бас нүктесінен айналуын сипаттайды. Жазықтықтағы меншіксіз қозғалыс тік бұрышты координаттарда (х, у) мынадай формулалар арқылы берілуі мүмкін: х=хcos + y sіn +a, y=xsіn – y cos +b. Кеңістікте қозғалыстың аналит. түрі, оның меншікті немесе меншіксіз болуына байланысты анықтауышы 1-ге немесе –1-ге тең матрицасы ортогональды сызықтық түрлендірулер арқылы беріледі. Біз өміріміздің алғашқы күндерінен бастап-ақ айналамыздағы болып жатқан алуан түрлі өзгерістерге, әсіресе дыбыс, қозғалыс сияқты физикалық құбылыстарға ерекше назар аударамыз. Бізді қоршаған әлемнен әр түрлі қозғалыстарды жиі бақылауға болады. Мысалы, аспандағы қалықтаған бұлтты, ұшып бара жатқан ұшақты, жүріп келе жаткан машинаны, піскен алманың жерге құлап түскенін, үстел үстімен қозғалған арбашаны, серіппеде тербеліп тұрған шарды және тағы басқаларды көреміз. Бұл жағдайлардың бәрінде де дене қозғалды дейміз.
Зейін қойып қарасақ, осы келтірілген мысалдардың барлығына ортақ құбылыс - дененің басқа денелермен салыстырғанда бұрынғы орнының өзгеруі болып табылады. Демек, дененің қозғалатыны немесе қозғалмайтыны туралы айту үшін, оның айналасындағы баска денелерге қатысты орнын өзгертетінін не өзгертпейтінін білуіміз керек. Келтірілген мысалдағы бұлт, ұшақ, машина және алма Жермен салыстырғанда бұрынғы орнын өз- 1. 20 м/с жылдамдықпен біркалыпты гертеді. Ал арбаша үстелмен, шар тіреуішпен, яғни оны ұстап тұрған қолмен салыстырғанда орнын өзгертеді. Бұл мысалдардан мынадай маңызды тұжырым жасауға болады: денелер уақыттың өтуіне қарай бір-бірімен салыстырғанда бастапқы орнын. өзгерте алады.