21. Раскрыйце дужкi, устаўце, дзе трэба, прапушчаныя лiтары I знакi прыпынку. Падкрэсліце літары, якія абазначаюць спецыфічныя гукі, характэрныя для беларускай мовы. Вызначце стыль тэксту.

Неяк а..разу на ўзме..ку збоч дарогi зац..вiла прыемна запахла лiпа а лагодны ветр..к якi зво..даль дабiра..ся сюды дзе я стаяў любуючыся кветам (па)волi н..спешна пер..бiраючы нiбы гладз..чы травiнку за травiнк..й прынёс з(за) агарод.. яшчэ адзiн (добра)знаёмы д..лiкатны але ў той(жа) час цклiвы i п'янкi пах там каля сам..га руча.. каля алешнiк.. на з..дзiчэлай пожн.. якую ўжо нiхто н.. косiць расц..вiў святаян..iк.

Гэтыя пахi да якiх потым перад а..'ездам у Мiнск дадаваўся яшчэ пах сунiчнiк.. бруснiчнiк.. чабор.. кмен.. я ..бiраў назапашваў на зiму менавiта тут як прыемна пахла з маiх сумак калi ўжо ў аўтобус.. усеўшыся я ставiў парадчыў iх каля с..бе.

Але на гэты раз ..бiраць свой зiмовы чай я надумаўся ў iн..шым месц.. далей ад машын..ых дарог пыльных сцеж..к i апырсканых хiмi..й пал(ей, ёў).

Побач з Табачнiкамi была калiс..цi (не)вельмi в..лiкая але гаманкая вёска (Х, х)аты. (Пад)час вайны яна аказалася мiж немцамi i рус..кiмi. Па ёй стр..лялi з (абодвух, абедзвюх) бакоў а таму вайны яна (не)перажыла i пасля в..йны (не)адрадзiлася ад усёй вёскi засталося некалькi падмуркаў ды яшчэ вялiкi камень(валун) якi здаец..а нiяк (не)быў заняты ў гаспадарц.. i лiпа што расла даўней у кагос..цi пад ..акном.

(Я.Сiпакоў. Апавяданнi пра шчасце)

Арфаграфія

1. А, э, ы? Устаўце адпаведную літару.

Мiж..нстытуцкi, гл..таць, без.дэйны, сац..ёлаг, пат..фон, стр..каза, канц..лярыя, поч..рк, адр..саваць.

2. Падкрэсліце словы, арфаграфiя якiх заснавана на фанетычным прынцыпе?

Прывёз, нулявы, бясспрэчны, дзьмуць, дэпутацкi, пясчаны, беззаганны, карыслiвы, звезцi.

3. Словы, што запісаны з памылкамі, напішыце правільна.

Студэнтства
Міласэрдна
Грамадства
Картатэччык
Агенцтва
Французскi
Калмыкскі
Таджыцкі
Пераклаччык
Гарацкі

4. Устаўце патрэбныя лiтары.

Марок.., адажы.., ж..стыкуляцыя, свiт..рок, фламаст..р, iнт..лiгенцыя,

бр..стчанiн, д..лiкатэс, лат..рэя, бр..зент.

5. Падкрэсліце словы, у якіх замест кропак трэба ўставiць мяккi знак.

Мен..шы, рамен..чык, эканом..це, хатын..скi, завес..ся, заходз..це, восен..скi, с..цебануць, балон..чык, снежан..скі, мядз..ведзева.

6. Замест кропак устаўце патрэбныя літары.

В..льнадумец, кар..ткашэрсны, п..лiтэхнiчны, н..ваўведзены, св..еасаблiвы, с..нцапёк, пр..цiатамны, абар..наздольнасць, в..семсот.

7. Устаўце, дзе трэба, патрэбныя літары.

Кампос..ны, карыс..ны, капус..ны, праяз..ны, ненавiс..ны, свiс..нуў, кантрас..ны, помс..лiвы, балас..ны, зарас..нiкi, дэсан..нікі.

8. Падкрэсліце словы, у якіх замест кропак трэба ўставiць раздзяляльны мяккi знак?

Ад..ютант, вераб..iны, парц..е, малац..ба, кампан..ён, надз..муцца, канферанс..е, бар..ер, суддз..я, В..етнамскі, п..еса.

9. Е або Я? Устаўце патрэбную лiтару.

Зам..ць, п..рон, з..ленiва, л..мантаваць, б..сконцы, с..мсот, вас..мнаццаты, л..снiчоўка, с..ржант, дз..в..ц..ра, П..труся, выкіп..ціць.

10. Няправiльна напiсаныя словы запішыце без памылак.

Абiтурыент
Эфiопiя
Аксiома
Берлiёз
Акардыён
Фiалка
Булён
Фае
Чэмпiянат

11. У ці Ў? Устаўце патрэбнае.

Транспартна-..борачны, машына "Волга" ..зляцела, поды..м, нервова ..здрыгвае, фа..на, прыгожая ..нiформа, а..дыенцыя, а..кцыён, хлопцы-..мельцы.

12. Падкрэсліце словы з прыстаўнымі літарамі.

Рос агурок, небяспечны вораг, каляровая iстужка, старая вольха, аржаны хлеб, палiваць агарод, вокладка кнiгi, iграць на баяне, трашчаць iлбы.

13. Устаўце патрэбныя літары.

Не..дэнтычны, з..начыць, за..нелы, спад..лба, пера..начыць, па..мправiзаваць, дэз..нтэграцыя, аб..лгаць, пра..снаваць.

14. Устаўце патрэбныя літары.

Бiлет ..льготны, апусцiлася ..мгла, высокае ..ржышча, цвiк ..ржавы,

заехаць на ..льнозавод, хлопцы па..мкнулiся наперад, футбалісты пра..гралі матч.

15. Е цi Я?

Вугл..воз, вогн..тушыцель, шэрсц..прадзiльны, земл..мер, заходн..еўрапейскi, жыцц..люб, зерн..падобны, кон..гадоўля, гус..ферма.

16. А, О цi Э?

Ш..сцiвугольнiк, р..лiгiя, д..ўгавалосы, лiбрэт.., гарыз..нтальны, ш..вялюра, кур..дым, iмпрэсары.., брут.., в..гнеўстойлівы.