Песні Беласточчыны (Беларуская народная творчасць) - 1997

548. — Ой ты, мой міленькі, ой, умру я, умру, I збудуй для мяне з цярноўніку труну.

— Дзе я буду, міла, цёрну да й шукаці —

I пахавай мене ў вішнёвым садочку. Пасадзі на ўзгалоўі чырвону каліну, А ў белых нажэньках — зялёны барвенак.

— Ой ты, мой міленькі, што то за навіна,

— Ой, бадай ты таго не счакала, Каб мая перша міла ў даліне ляжала.

549

Па-гнаў Раман сівы волы на зімну- ю росу

p i

Кожны другі радок паўтараецца.

280

549. Пагнаў Раман сівы волы на зімную росу Ды пакінуў Марысеньку пры ложачку босу.*

— Пасецеся, сівы волы, не бойцеся воўка, Я сам пайду да дзяўчыны, бо баліць галоўка.

Зайшоў Раман да дзяўчыны: "Добры вечар, сэрца!" Тая яму адказала: "Зарэж жонку наперш!"

— Як жа мне яе зарэзаць, як жа ўчапіцца? Мая жонка маладая — будзе прасіцца.

— Пайдзі, Раман, да карчомкі, гарэлкі напіся, Як прыйдзеш дадому, да жонкі ўчапіся. Пайшоў Раман да карчомкі, гарэлкі напіўся — Як прыйшоў дадому, да жонкі ўчапіўся.

—Пачакай жа, Раманоньку, хоць адну гадзіну, Ой, няхай я падгадую малую дзяціну.

—Тады будзеш, мая міла, дзіця гадаваці,

Як я пайду да Дунаю нажа паласкаці. Пайшоў Раман да Дунаю нажа паласкаці, А суседзі, добры людзі, далі маці знаці.

— Кідай, маці, жыта жаці, кідай дажынаці — Ідзі дочку-адзіночку на смерць наражаці.

Ідзе маці дарогаю ды плача бясконца — Ляжыць дочка-адзіночка вачыма да сонца. Закувала зязюленька у зялёным лузе — Вязуць, вязуць Раманочка ў жалезным ланцузе. Закувала зязюленька ў папа на ганку — Вязуць, вязуць Раманочка і яго каханку. Закувала зязюленька ў папа на плоце — Будзе табе, Раманочку, як таму сабацы.

ф і

281

Кожны другі радок паўтараецца.

282

552. За гарою да й за лугам,* А там Ясё арэ плугам. Панясу я яму есці — Ці не скажа ён мне сесці? Панясу я яму піці —

—Уставай, Ясю, чом не арэш? Чом да мяне не гаворыш?

—А я ляжу да й думаю,

Што нялюбу жонку маю.

Кожны радок паўтараецца.

Кожны другі радок паўтараецца.

283

А невястоньцы — та й чамярыцы. Ой, пілі, пілі, паўпіваліся — Адно на другое пасхіляліся.

Маці сына навучае: "Чом ты жонкі не б’еш? Гэ-эй! Чом ты жонкі не б’еш?"

— Як я яе маю біць, калі сэрцайка баліць? Гэ-эй! Калі сэрцайка баліць?

284

Ta й паеду да роду.

Тры губерні перайшла — Я й падводанькі не знайшла. Знайшла ў полі азярцо, На азерцы камянец, На каменцы каласок —

Mae маманькі галасок.

—Устань, маманька, мая, Устань жа ты да мяне.

—Ой, рада б я ўстаці — Сырая зямля налягла, Мне пажыці не дала.

557. Прылятае чорны воран нашу воду піці.

Ой, як цяжка сіраціне без баценька жыці!* Чужы бацька, чужы бацька шчэ й маці чужая,

Ахто ж мяне пашкадуе — я ж шчэ й маладая? Пасядаюць вячэраці — з дзеткамі гавораць,

Ада мяне, маладое, слова не прамовяць. Пасядаюць вячэраці — з дзеткамі смяюцца,

Аў мяне, сіраціны, дробны слёзы льюцца.

Ой, пайду я ды й у поле работу рабіці,

Кожны другі радок паўтараецца.

285

558.Jlixi сынок, ліхі сынок, нявестка ліхая — Не шкадуюць матуленькі, бо яна старая.* Пасядаюць вячэраці — гавораць, смяюцца,

Аў мяне, старусенькай, дробны слёзы льюцца. Пасядаюць вячэраці — з дзеткамі гавораць,

Ада мяне, старусенькай, слова не прамовяць.

Ой, пайду я ў чыста поле работу рабіці, Як пачну я горка плакаць — ўсім анёлам чуці. Зляцеў анёл, зляцеў анёл з высокага неба, Пытаецца старусенькай: "Чаго табе трэба?

Даў табе Бог рукі і ногі, прасветлыя вочы,

Аўжо ж мая работанька нікому не міла.

559.Ой, сама, сама, як ігрушанька ў полю, Ой, няма, няма пажаловаці кому: Баценька памёр, матуленька нядужа,

Кожны другі радок паўтараецца.

286

561. Ой, сама я, сама, як былінанька ў полю, Ой, няма й не будзе пашкадаваці кому: Баценька не маю, матанька старая, Брацік на ваенцы, а сястронка малая.

—Ой, прыплынь, мой браціку, прыплынь з вадою, Вазьмі мяне, вазьмі, сіротаньку, з сабою.

—■ Ой, нашто ж я маю з сабою цябе браці — Абяшчаўся Пан Бог лепшу доленьку даці.

—Ой, пакуль жа тая лепша доленька будзе, Напасылаюцца сіратонькаю людзі.

287

Кожны другі радок паўтараецца.

288

Як ты плакала — плакаці будзеш, па людзях гаруючы. Як я й кавала — каваці буду, бо то мая работа, Як ты плакала — плакаці будзеш, бо ты вечна сірота.

564. Ой, зышліся мужыкі,* Гаварылі пра жанкі:

— Ой, я першу жонку меў, Як на небе зорачку.

I з першаю дзеці меў,

Аз другою гадаваў,

Аз трэцяю рассылаў:

—Ідзеце, дзеці, служыці,

Чымся мачасе гадзіці.

— Будзем рыбку лавіці

I мачасе гадзіці.

А мачаха дзеці б’е,

А я — прымак, а я — прымак, усё гора знаю: Кулачэнькі пад бачэнькі і спаці лягаю.

Устаю рана, устаю рана, іду ў поле араці, Заказаў я сваёй жонцы абед гатаваці. Наварыла мая жонка лебяды без солі, Сеў прымачак, перабедаў і сказаў: "Даволі".

Не паспеў ды прымачэнька з-за стала вылезці, Ажно кажа яго цёшча: "Нясі свінням есці!" Бадай свінні паздыхалі, а хата згарэла, Як мне жыццё прымацкое ўжо надаела.

У кожнай страфе першы радок паўтараецца.

Кожны другі радок паўтараецца.