Песні Беласточчыны (Беларуская народная творчасць) - 1997

Выкупляць каня варанога. Хоць конічанька выкупіла, Сама ў хатцы не начавала.

Сама ў хатаньцы не бывала —

Увішнёвым саду начавала.

Увішнёвым саду начавала, 3 зязюленькамі размаўляла.

Ой, зязюленька: "Ку-ку, ку-ку",

Ая, малада: "Хлі-пу, хлі-пу", Салавейка: "Цях-цях, цях-цях",

Ая, малада: "Ах-ах, ах-ах".

270

533.Пайшоў мілы ў дарогу — я прапіла карову:

— Што я, мілы, зрабіла: каровачку прапіла!* Мілы мілу пад вуха: "Не пей водкі, псяюха! Як будзеш водку піці, то буду штодня біці". Мілы мілу цалуе, каровачку даруе:

— Будзь, мілая, здарова — будзе другая карова!

534.Нікому так добра, як нашай нявесце:

Мужык арэ, сее, поле, яна — п’е на месце.* На месце ўпілася, ў кажух адзяглася:

Намяшала баршчу з кашай — у поле патраслася.

— Не дзівуй, мой мілы, што я так зрабіла, Я ж не знала, дзе арэш, — на полі блудзіла. Ой, прыехаў мілы з поля позняю парою: Сядзіць міла за сталом, дрыгае нагою.

— А мой жа ж ты мілы, учыні мне волю: Паскачы гайдучка папярэда мною!

А той мужычышча, ўзяўшы канчучышча:

— Гоя, гоя, жонка моя, а то табе гайдучышча!

рЗ |

Ой, пра-ла б я ку-дзе-лі- цу— га-ла- ва баліць,

Цэ

535. Ой, прала б я кудзеліцу — галава баліць, Ой, піла б я гарэліцу — мілы не вяліць.

Кожны другі радок паўтараецца.

271

А я тае гарэліцы напілася.

Прыйшоў мілы й пытаецца: "Дзеткі, дзе маці?"

—Ты не думай, мая міла, та й не журыся, Ёсць у мяне таляр злоты — я й расплачуся.

—Не паможа таляр злоты, не памогуць два —

Учора піла за карову, а дзіся за вала.

— Ці ты, міла, не галоўка, ці не галава, Што прапіла ты карову і сівага вала?

536. Ой, карала мяне маці, карала — За п’яніцу-нядбайніцу аддала.* А п ’яніца-нядбайніца ў карчме п’е,

А як прыйдзе дадоманьку, жонку б’е. Ой, прыехаў мой браточак са Львова, Пытаецца: "ГГянічэнька ці дома?"

— Ой, паціху, мой браточку, гавары, Бо п’яніца-нядбайніца ў каморы.

Як ты тую п’янічэньку разбудзіш, То ты маю галованьку натрудзіш.

—Ой, прывыкай, мая сёстра, прывыкай, Да суседа праз акенца ўцякай.

—Ой, не раз я, мой браточку, уцякала, Над чужою стрэшанькаю дрыжала.

—Ой, думала, мой браточку, — перайду,

Аза гэту п’янічэньку не пайду.

Ой, перайшла, мой браточку, перайшла, Сваю горку долю тут знайшла.

Кожны другі радок паўтараецца.

272

538. Ой, там на лугавіне развілася каліна, Намаўляла Кацярына гаспадарскага сына:*

—Кідай бацька, кідай матку, я пакіну дробны дзеці, Паедзем да места мёд-гарэлку піці.

—Ой, баюсь я, Кацярына, каб нас не дагналі,

Кожны другі радок паўтараецца.

273

Арэ Сямён, арэ то й на сонца паглядае:

—Чужы жонкі абед нясуць, а мая й не думае. Араў Сямён, араў да самога падвячорка, Кінуў валы на дуброву, а сам ідзе дадому. Прыйшоў на падворак, зайшоў сн дахаты,

Пытаецца малых дзетак: "А дзе ж ваша маці?"

—А наша маці пайшла ў лес па маліну, Забажылась, заклялася, што вас, дзеткі, пакіну. Пайшоў Сямён у камору, заглянуў да скрыні — Няма грошай, няма ботаў, няма жонкі Кацярыны!

Ой, пайшоў Сямён дахаты з апушчанай галавою:

— Што я буду рабіці шчэ й з малою дзетварою? Кацярына не дура — новы чобаты абула, У доўгі кажух адзяглася та й у свет пацяглася.

« , Moderato , . , 539

539. Павей, ветру, з-пад сіняга мора,* Дзесь паехаў мой міленькі ўчора.

—Здрастуй, міла, здрастуй, чарнабрыва, Чыя ў цябе на руках дзяціна?

—Прашу, мілы, прашу ісці дахаты —

Буду табе праўданьку казаці. Учора ў мяне цыганачка была, Цыганскую дзяціну забыла.

—Брэшаш, міла, брэшаш, чарнабрыва, Цыганская не такая дзяціна.

—Прашу, мілы, прашу, сядай на палаці, Буду табе праўданьку шчырую казаці. Быў у мяне хлопец маладзенькі,

Кожны радок паўтараецца.

274

— Калі б ты, міла, была нехароша, Аддаў бы я цябе без аднаго гроша.

Ато міла, міла й чарнабрыва, Чарнабрыва то яшчэ й чарнаглаза,

Ая веру, што хлопец — зараза!

Што жанаты да дзяўчыны штовечара ходзіць.* Ужо прыйшоў мілы дахаты, стаў нажа тачыці,

— Ой ты, дочка, мая дочка, што ж ты нарабіла — Свае дзеткі, як галубкі, ты й асіраціла.

Кожны другі радок паўтараецца.

275

— Ой, не я іх сіраціла — асірацілі людзі, Асіраціла тая шэльма, што жанатых любіць.

—Ой, пастой, міленькі, я цябе разбую, Тваё бела лічка сем раз пацалую.

—Е ў мене друга — будзе разбуваці, Маё бела лічка сем раз цалаваці.

—Ой, няхай іх будзе сто дваццаць чатыры,

Такі ж я найстарша паміж імі ўсімі.

— Ой, а дзе ж ты, міла, ды й старшынства брала, Каб над імі ўсімі найстаршэйша была?

Прыляцела галка з зялёнага гаю, Прыляцела друга з зялёнага луга. Прыляцелі гусі ды з чужога краю:

— Пастойце, гусанькі, я вас папытаю, Пастойце, гусанькі, я вас папытаю, Ці не з таго краю, што мілага маю?

— Ой, мы не слыхалі, ой, мы не відалі, Толькі па мілому слядочак пазналі.

Ужо па тым слядочку людзі пахадзілі,

Кожны другі радок паўтараецца.

276

Ужо твайго мілога другі палюбілі.

— Няхай яго любяць, няхай жа кахаюць,

Амне, маладзенькай, жыццё адымаюць.

543.Божа ж мой, Божа, з такою радзінаю — Пракляла ж мяне малою дзяцінаю.* Можа, і не кляла — такая радзілася: Няма ж таго дня, каб я не смуцілася. Няма ж таго дня, ані тае ночанькі, Каб не плакалі мае й кары вочанькі.

544.Ой, не кукуй, зязюленька, рана,

ЕР ЕЕІ Е

Кожны другі радок паўтараецца.

277

545. Ой, як я хадзіла сем лет дзеўчыною — Стучала-звінела зямля пада мною.

Як я вышла замуж за ліхога мужа,

— Не бі мяне, мілы, не бі дубіною — Нядоўга я буду жыці і з табою. Выкапаеш, мілы, шыроку магілу, Пахаваеш мяне, мілы, чарнабрыву.

Аў ножках пасадзіш зялёну ляшчыну,

Аў галоўцы, міленьку, — чырвону каліну.

Аяк будзеш, мілы, сыночка жаніці,

То прышлеш да мяне ляшчыну ламіці. А як будзеш, мілы, дачку аддаваці, То прышлеш да мяне каліны ламаці.

Кожны другі радок паўтараецца.

278

— Узяў бы я тую, што спраўна танцуе — Гавораць людзі — дома не начуе.

Узяў бы я тую з чорнымі брывамі — Нс магу яе ўзяці за варожанькамі. Пачулі тое дзетанькі ды сталі плакаці:

— Ой, Божа, наш Божа, што нам рабіці? Ой, Божа, наш Божа, што нам рабіці — Возьмемся за ручкі ды пойдзем служыці.

547. Як я была сем год дзеўчыною, То й не чула ножак пад сабою. Як я пайшла за ліхога мужа, То я й стала за годзік нядужа. Стаў ён мяне дубіною біці, Сталі ж мне плечанькі балеці.

— Умру, мілы, я й не буду жыці, Умру, мілы, я й не буду жыці. Пашый, мілы, з паперы сарочку, Пахавай, мілы, у вішнёвым садочку. Пасадзі, мілы, у галоўцы каліну, А ў канцы ножак — зялёну рабіну. Будзеш, мілы, сыночка жаніці, Прыйдзеш, мілы, каліны ламіці. Будзеш, мілы, дочку аддаваці, Прыйдзеш, мілы, рабіны шчыпаці. Будзеш, мілы, мяне прабуджаці:

—Уставай, міла, малы сынок плача.

—Няхай плача, няхай праплакае —

Няхай знае, што маці не мае.

—Уставай, міла, мне жытка ўрадзіла, Уставай, міла, мне жытка ўрадзіла.

—Няхай родзіць, хоць у трубы ўецца, Маё сэрца да цябе не вярнецца.

Кожны другі радок паўтараецца.