Песні Беласточчыны (Беларуская народная творчасць) - 1997

— Расціце, арэхі, вышэй стрэхі — Пойдзе дзяўчына на пацехі. Расціце, арэхі, вышэй плоту — Ідзе дзяўчына на сухоту.

Расці, арэх, развівайся — Жыві, дзяўчына, разжывайся!

363. Ой, мой баценьку-салавейку, Аддаеш мяне, маладзеньку. Аддаеш мяне, не жалееш — Супраць ночы выпраўляеш, Мне праваднічка не даваеш. Правядзі мяне хоць да бору, А сам вярніся дадому. Правядзі мяне хмызнякамі — Сам вярніся са слёзанькамі.

364. Ой ты, баценьку-салавейку,* Аддаеш мяне, маладзеньку. Спраў ты мне ложа залаценька, Купі зязюльку галасненьку.

Каб яна рана закавала, Мяне, маладзеньку, прабуджала,

Бо ў мяне свякруха — не матуля, У мяне свякерка — не баценька. Рана не збудзяць ды асудзяць:

— Наша нявестка санлівая, Да работанькі лянівая.

365. — Ой, што жа ж ты, млода дзеўчына^ думаеш — Сваю матулю, як зязюленьку, кідаеш?*

— Ой, думаю, мае дзеванькі, думаю — Сваю матуленьку, як зязюленьку, кідаю.

Кожны радок паўтараецца.

Кожны другі радок паўтараецца.

180

366. Ой, пада дожджык, пада на маю расаду,

367. Цёмна ночка, нявідная, Дарожанька далёкая.*

—Дзе ж мы будзем начаваці, Вячэраньку вечараці?

—У цёмным лесе, пры арэсе, Пад сасною галасною.

368.Зялёная вішня, ці я ўдома лішня?

Аддала ж мяне мая маманька, дзе я жыці не прывыкша.* Ой, прывыкша, не прывыкша — прывыкаці я мушу, I старэнькаму і маленькаму дагаджаці я мушу.

Кожны другі радок паўтараецца.

181

А я буду цябе спамінаці на дзень разы сорак. Спамінай мяне, мама, добрымі славамі, А я буду цябе спамінаці ўсюды дробнымі слязамі. Каб я тое знала, што замужам ліха,

Расчасала б я русу косаньку і сядзела б у мамы ціха.

— Kaca ж мая руса, у тры рады спляцёна,

Смутна дзяўчына, невясёла ў чужую старану вязёна.

369.— Ой, ты думала, мая матулю, Што ніколі не збудзеш.

А цяпер плачаш, забіваешся: Ніколі не забудзеш.

Ой, пойдзеш, пойдзеш, мая матулю,

За гару жыта жаці, Ой, займеш, займеш шыроку постаць —

Ды сем раз на гадзіну:

— Няма дзіцяці, няма роднага — Некаму жыта жаці.

Няма дзіцяці, няма роднага — Некаму памагаці.

182

370. А ты думала, мая матанька, Што мяне не збудзеш.

А як аддасі ў чужыя людзі, Ты мяне не забудзеш.

Выйдзеш на поле, поле шырока, Спелае жыта жаці.

Зоймеш постаць доўгу, шыроку — Некаму паджынаці.

— Каб ты, зязюля сівая-рабая, На лета не кавала,

Нашто ж ты ў мяне майго жэнчыка Маладога забрала.

У кож най страфе трэці і чацвёрты радкі паўтараю цца.

Кожны другі радок паўтараецца, у заканчэнні няма паўтору.

183

372. Ой, прапала ж мая доля, прапала, Мяне маці за п’яніцу аддала!* А п ’яніца-нядбайніца ў карчме п’е,

Аяк прыйдзе дадамоньку — жонку б’е.

—Ой, прывыкай, маё дзіця, прывыкай — Да суседа праз акенца ўцякай.

—Ой, хацела, мой баценьку, ўцячы — Трымаецца п’янічэнька за плечы.

184

А я сваю родну маманьку — усюды горкімі слязамі.

376. Бывайце здаровы, тутэйшы парогі, Кудой пахаджалі мае белы ногі.*

Кудой пахаджалі — пахаджаць не будуць, Каго памяталі — забываці будуць.

377. Вынось, маці, дзежку —** Вязе сын нявестку:

Да каморы — скрыню, Да хаты — гаспадыню, Да сеней — рагатуху, Да ганку — памятуху!

378. Адчыняй, маці, варота — Вязе сын нявестку, як злота. Адчыняй, маці, камору — Вязе сын нявестку, як зору.

Авясёлу-вясёлу, як вясна,

Арабочу-рабочу, як лета,

Абагату-багату, як восень.

379.Світае зорка, світае — Нявестка ў вароты ўязджае:

— Расчыняй, баценьку, вароце — Вязем нявестку ў залоце.

Кожны другі радок паўтараецца.

Кожны радок паўтараецца.

185

А нас ночанька застала — Інеем косанька прыпала.

Не так інеем, як сняжком — Утрыся, Марыся, рушнічком.

380. Вынось, маці, дзежку, Вынось, маці, дзежку, Прывёз сын нявестку — Да каморы ключніцу, Да хаты работніцу, Да хаты работніцу.

381. Ой, дзе ты, матулю, доўга ходзіш? Чаму з хлебам-соллю не выходзіш? Мы штэры мілі праехалі, Мы ўжо вячэраць захацелі.

Авы, матулю, тое знайце — Нам вячэраці хутчэй дайце. Як паселі прыданкі, То й пагнуліся лаўкі,

Аяк наядуцца й нап’юцца — Яшчэ больш пагнуцца!

382.Па мёд, па мёд, яры пчоланькі, да бору,

186

Цяпер війся на адной ножцы, Каб зумела дагадзіці Маладой нявестцы.

384. Вяссллечка нам Бог даў, нам Бог даў — Не падзівуйце, добрыя людзі. дасць Бог вам. Ой, да бору, яры пчоланькі, да бору — Вязе Іванка красну Манечку дадому.

Ой, прыехаў, на падвор’ечку спыніўся, Сваёй матулі да белых ножак скланіўся:

—Не гневайся, мая матулю, на мяне, Што я прыехаў з жоначкаю да цябе.

—Не гневаюся, маё дзіцятка, на цябе — Прымаю за родна дзіця да сябе.

385. — Не гневайся, мая матулю, на мяне, Што я прывёз чужое дзіця да цябе.

—Ой, не дбаю, мой сыночку, не дбаю — Чужое дзіця за сваё роднае прыймаю.

—Не гневайся, мой баценьку, на мяне,

Што я прывёз чужое дзіця да цябе.

—Ой, не дбаю, мой сыночку, не дбаю — Чужое дзіця за сваё роднае прыймаю.

—Не гневайся, мой браточку, на мяне, Што я прывёз чужое дзіця да сябе.

Кожны другі радок паўтараецца.

187

—Ой, не дбаю, мой браточку, не дбаю — Чужое дзіця за сваё роднае прыймаю.

—Не гневайся, мая сястронка, на мяне,

Што я прывёз чужое дзіця да сябе.

— Ой, не дбаю, мой браточку, не дбаю — Чужое дзіця за сваё роднае прыймаю.

386.— Ой, сколя, сколя?

—3 Арэхава.

—Чаго ж ты да нас прыехала?

Ты ж не арала, не сеяла —

Абудзеш зіманьку зімаваці.

—Буду свякрусе дагаджаці — Буду зіманьку зімаваці.

~w—

387. Прывезена зелле, Прывезена зелле 3 чужое краіны. Дзе яго пасадзіці,

Каб можна распладзіці,

188

Каб можна распладзіці? За сталом пасадзіці, За сталом пасадзіці, На ложку палажыці.

На ложку палажыці — То можна распладзіці, То можна распладзіці.

388.— Ох, міленькі мой, дружына твая — Завёз ты мяне, дзе роду няма.

Дзе роду няма — чужая старана: Некуды выйсці, пагаварыці. Некуды выйсці, пагаварыці, Сваё горачка развесяліці.

—Ох, мілая мая, няпраўда твая — Цераз вуліцу там кума мая:

Можаш хадзіці і гаварыці, Сваё горачка да й весяліці.

—Не раз хадзіла да й гаварыла,

Сваё горачка не развесяліла.

Каб я была то- е знала, была б гадок пагу- ляла:

189