Песні Беласточчыны (Беларуская народная творчасць) - 1997

Чорт бабе ніці падае Ды й за цыцкі бярэ. Пакаціліся ў куток — Прапароў бабу гурок.

Стала баба азірацца, Што жывот стаў падымацца:

— Што такое, чорце ў пекле, Што са мною вось дзяецца?

Стала баба плакаці — Пачало ўжо і кувякаці. Люлі, люлі, люлясікі, Што зрабілі гулясікі!

248.— Парынёчак, бабуленькі трэба!*

— Ёсць у мяне стара матка — Будзе табе добра бабка, дзяўчына мая.

—Парынёчак, кума і кумы трэба!

—У цябе сястра, у мяне брат —

Будзе кумаў цэлы рад, дзяўчына мая.

—Парынёчак, палюшачкі трэба!

—У цябе ёсць два фартушкі —

Адзін падрэш на пялюшкі, дзяўчына мая.

—Парынёчак, спавівача трэба!

—У мяне ёсць пас ядвабны —

Будзе то павівач ладны, дзяўчына мая.

—Парынёчак, калысачкі трэба!

—Паедзем да Кракова —

Там калысачка гатова, дзяўчына мая.

—Парынёчак, вывучыці трэба!

—Мы заедзем да Кракова —

Будзе з хлопца мондра глова, дзяўчына мая.

—Парынёчак, жаніціся трэба!

—Каб ты, шэльма, не прычакала —

Як будзеш са мною шлюб браці, дзяўчына чужая

Кожны радок паўтараецца, акрамя двух апошніх.

А цяпер пытаешся: "Скуль Гаўрыла ўзяўся?" Не пытай ты мяне, а ідзі за кумамі — Наш Гаўрыла на пячэ совае нагамі.

250. Як у нашай Кацярынушкі То вяселле, то радзінушкі: На вяселлі каравай месяць, На радзінах дзяціну цешаць:

— Цішай, цішай ты, дзяцінушка, Твая маці — Кацярынушка. Цішай, цішай ты, маленькая, Твая маці маладзенькая.

251. I дождж ідзе, і вада плюшчыць,

Акум да кумы гусака ташчыць:*

—Ой, кумачка, ты, галубачка,

т

Хоць ты мя-не на мя-жы па-ла- жы, а ма- е- му му-жы-ку не ска-жы,

Кожны другі радок паўтараецца.

131

—Ой, нядобра, нехарашэ, мой міленькі, робіш — Як дзень* як ноч п’янюсенькі і з кумою ходзіш. Годзе, мілы чарнабрывы, і з кумою піці, Ой, хадземо дадоманьку вячэру варыці.

—Мая міла чарнабрыва, яшчэ вазьму кварту — Кума мая харошая яшчэ болей варта.

Пад вішняю-чарэшняю палягалі спаці:

—То за тое, мая міла, што з кумою спалі.

256.Каб такога мужа меў: табаку не нюхаў, Чужых жонак не любіў, ано сваю слухаў. Бо чужая жонка, як цыбуля горка, Свая маладзенька, як мёд, саладзенька.

257.Чом, чом пад карчом траўка зелянее? За харошым мужыком жонка маладзее Чом, чом пад карчом траўка палягае? За ліхім мужыком жонка пасыхае.

258.Ці я ў цябе не жана, ці не гаспадыня? Тры дні хаты не мяла, смецця не насіла.* Купі, купі, мой міленькі, сівую кабылу: Будзем смецце вывозіці з гары на даліну.

Кожны другі радок паўтараецца.

133

Прапіў бацька сто рублёў, а маці — сарочку.

Асын — нагавіцы, частуючы маладзіцы,

Адачка — саянца, частуючы маладца.

260.Гуляла б душа — баюся мужа,

Муж мяне наб’е — не буду дужа.* Муж мянв^наб’е саламінкаю — Пагодзімся пад пярынкаю.

Пад пярынкаю — з Кацярынкаю, А пад радзянцом — з мілым сардэньцом.

г - - | J

Я ў нядзе- лю п’ю, п’ю, ў паня- дзелак сплю, сплю,

Аў аўторак снапоў сорак Пшанічэнькі жну, жну.

Усераду вазіла,

Учацвер малаціла,

Упятніцу веяла,

Аў суботу мерала.

Кожны другі радок паўтараецца.

* * У кож най страфе трэці і чацвёрты радкі паўтараю цца.

134

У нядзелю прадала

I з хлопцамі прапіла. Слава табе, Госпадзе, Што да ладу давяла.

I да ладу не я, Да работы не я.

3 хлопцамі пагуляці - То й ахвота мая.

262. Ой, п’яначка-п’яначка Іванава жоначка, Ой, прапіла андарак,*

А ён кажа: "Добра і так".

263.Ой, што ж то за шум учыніўся? Ой, камар та й на мусе ажаніўся! Ой, узяў сабе жонку невялічку,

Што не ўмее шыці-прасці чалавечку. Што не ўмее шыці-прасці, ні рабіці, Ні да мужа-камарыка гаварыці.

Трэці і чацвёрты радкі паўтараю цца.

Кожны другі радок паўтараецца.

135

Паляцеў той камар у чыста поле, У чыста поле, у зялёную дуброву. Ой, і сеў той камар на дубочку, Звесіў свае тонкі ножкі на лісточку. Узнялася тут шура-бура, А ўжо таго камарыка з дуба здула.

Ой, упаў той камар з высакосці — Паламаў-пакруціў рэбра і косці. Ой, што ж то ляжыць за пакойнік? Ці то пан генерал, ці палкоўнік?

То й не пан генерал, не палкоўнік — Старой мухі-трапятухі палюбоўнік.

264. Ехаў мужык з Украіны — Згубіў жонку ў каляіне. Аглянуўся за тры мілі — Ляжыць жонка ў каляіне.

—Чом ты, жонка, не крычала, Як ты з воза выпадала?

—А каб ты быў мужык добры, То зрабіў бы возік доўгі —

Сяку-таку каламажку Вазіць жонку па кірмашку.

265. — Матулю мая родна, што мне дзісь за сон сніўся: Галубкі па падвор’ю чорны шнюр папушчалі, Чорны шнюр папушчоны, срэбрам-злотам абтачоны.

— Маладая Манечка, малады розум маеш, Малады розум маеш — свайго сну не згадаеш:

Галубкі — твае сваткі, чорны шнюр — твае косы, Чорны шнюр — твае коскі, срэбра-злота — твае слёзкі.

136

Тарыра, тарыра, тарарара.*

— Ці мне лісцік ёй пісаці, Ці самому паехаці?

Лісцік слаці — не так будзе, Сам паеду — лепей будзе.

—Чаму міла зажурылась, Ці аўсу-сена табе шкада?

—Аўсу-сена не жалую — Мёду-віна патрабую.

Як мы з табой кахаліся, Сухі лясы развіліся.

Як кахацца перасталі — Зялёны дубы сохнуць сталі.

267.Ў суботу, па вячэры, мыла Антоля сені, Ой, мыла, мыла сабе сакола, Сакола-чыстакрылца — Іванка-чарнабрыўца.

268.Стаіць бяроза нахіленая,

Ёсць у мяне дзяўчына дамоўленая.

Прыпеў паўтараецца пасля кожных двух радкоў.

137

Як я дамаўляўся, бацейка аддаваў,

Апрыйшлося яе браці — у камору схаваў.

269.— Не лятай, матылю, па-над белым сцелем,

270.Ідзі, дожджыку, чужою стараною,

Ая пасею рутаньку над вадою.

Расці, рутанька, дробная, зялёная,

Кожны другі радок паўтараецца.

138

— А як я схачу цябе, сірату, ўзяці, Не буду табе пасагам даганяці.

— Не дажанеш ты — дажане твая маці: "Было, сынку, без пасагу не браці. Чужы нявесткі жануць валы, каровы, Мая ж нявестка спіць у новай каморы".

— Уставай, нявестка, бадай ты не ўстала, Выганяй пасаг, што ад бацькі нагнала. Нявестка ўстала, з ложачка схапілась,

—А што, мой мілы, я табе не казала: Ужо твая маці мне пасагам дагнала.

—А я матулі не вельмі баюся:

Здыму шапаньку, нізенька пакланюся.

139