1 Тұрақты ағыс кезіндегі саңылаудағы сұйықтың ағыны

Қондырғы мен санылаудығы сұйық ағынын зерттеу практикада улкен мән (мағына ) береді, көптеген техникалық есептерде осы зерттеу нәтижесі қолданылады : өтетін сұйықтың мөлшерін есептегенде , резервуарларда (сұйық сақтайтын орын) жылдамырақ босатумен қамтамасыздандырғанда ,сопла мен форсункада конструктирования кезінде және т.б.

Сұғындырмамен әр түрлі формадағы саңылаудан ағатын сұйық шығыны мен жылдамдығын анықтау негізгі сұрақ болып табылады.

Ашық резервуардағы ағын

Тұрақты ағыстағы (H) дөңгелек қимасы бар диаметрі вертикальді жұқа сосуд қабырғасындағы сұйық ағынын қарастырайық(6.1 сурет )

Сурет 6.1- Тұрақты ағыстағы аз су баспаған саңылау жұқа қабырғасы арқылы сұйық ағыны

Жұқа қабырғадағы саңылау –бұл саңылау шетінде өткір кромкасы бар яғни сорғылап ағу шартына және қабырға форма қалындығына мән бермейді.

Санылау қажеттілігінше кіші яғни < . Онда барлық нүкте саңылаулары еркін сұйық бетіндегі бірдей тереңдікте және саңылау нүктелеріндегі қозғалыс жылдамдығы бірдей болады .

Сорғылап ағу қысу деңгейі қысу коэффициентімен анықталынады .

Қысу коэффициенті мына формуламен анықталынады .

, (6.1)

- қысу орнындағы сорғылап аққан қиманың көлденең аудыны

- саңылау ауданы

Коэффициент қысумен сипатталады. Қысу түрлері :

а) аяқталған (жетілген) және аяқталмаған

б) толық және толық емес

Аяқталған (жетілген) сығу – белгілі бір қашықтықта орналасқан резервуар қабатына бағытталған саңылау және саңылаудан шығатын сорғылаудағы сығуға ешқандай мән бермейді.

Аяқталмаған сығу – бұл сығу , қабырға қабаттары ағынмен сипатталады .Бұл жағдайда коэффициент сығу деңгейіне тәуелді

, (6.2)

- саңылау аудыны ;

- саңылау алдыңдағы ағын қима ауданы

Қарапайым жағдайда үлкен резервуарлардағы кішкентай саңылау арқылы толық аяқталған сығу қарастырылады , осы кезде коэффициент =0,61…0,63.

1-1 мен 2-2 қима арасындағы ағыс шығыны Вейсбах формуласымен анықталынады

, (6.3)

- қарсыласу коэффициенті

Саңылаудағы сұйық ағынының жылдамдығы Бернулли теңдігіне сәйкес мына формуламен анықталынады

, (6.4)

- жылдамдық коэффициенті

Саңылаудан шығатын сұйық көлемінің шығыны мына формуламен анықталынады

, ( 6.5)

- саңылаудағы сұйық ағынының жылдамдығы

- саңылаудығы сорғылап сығу ауданы

- шығын коэффициенті , әрқашан 1 ден кіші екі фактордың әсерінен: сорғылап сығу мен қарсыласу

коэффициенттері Рейнольдс саны мен саңылау формасына тәуелді

Жабық резервуардағы ағын

Бос сұйық бетіндегі қысым , ал ортаның қысымы болсын , онда жылдамдықпен сұйық шығыны келесі формуламен анықталынады

, (6.6)

(6.7)

Су басқан саңылау арқылы ағын , яғни газды ортада емес сол сұйықпен көрші резервуардвғы (6.2 сурет)

6.2 сурет – аз су басқан саңылау арқылы сұйық ағынының жылдамдығы мен сұйық шығының мына өрнекпен анықтаймыз

, (6.8)

. (6.9)

Жылдамдық пен сұйық ағынының шығыны саңылаудың орналасқан биіктігіне тәуелді емес.