 
        
        Практикум по высшей математике: векторная алгебра и аналитическая геометрия. Пантелеев И.Н
.pdf| 
 | 4 | 1 | 0 | 0 | 0 | 
 | 
 | 4 | 
 | 3 | 0 | 0 | 
 | 
 | 17 | 3 | 0 | 0 | 
 | |
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | 17 | 4 | 3 | 0 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| x = | = 4 | 
 | 0 5 2 0 | 
 | + (−1)2+1 | 19 | 5 | 2 | 0 | = | ||||||||||
| 19 0 5 2 0 | 
 | |||||||||||||||||||
| 
 | 9 | 0 | 0 | 1 | 7 | 
 | 
 | 0 | 
 | 0 | 1 | 7 | 
 | 
 | 9 | 0 | 1 | 7 | 
 | |
| 
 | 
 | 
 | 0 | 
 | 0 | 0 | 6 | 
 | 
 | 11 | 0 | 0 | 6 | 
 | ||||||
| 
 | 11 | 0 | 0 | 0 | 6 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 19 | 2 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| = 4 4 5 1 6 − | 17 5 1 6 + | 3 | 
 | = 450. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 9 | 1 | 7 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 11 | 0 | 6 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | Отсюда | по | формуле | Крамера | x = x =1. | Остальные | ||||||||||||||
неизвестные находятся подстановкой х = 1 в систему уравнений y=2, z=3, u=2, v=1.
Последнее уравнение может служить проверкой найденного решения.
1.3. Основные определения теории матриц. Сложение и умножение матриц
1°. Матрицей называют таблицу, состоящую из элементов аij , расположенных в т строках и п столбцах, и обозначают
| a11 | a12 | … a1n | ||
| A = a21 | a22 | … a2n . | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | am2 | … | 
 | |
| am1 | amn | |||
| Если т = п, то | матрицу | называют квадратной; если | ||
| т = 1, то получим матрицу – строку | 
 | |||
| (a11 | a12 | a13 | … a1n ), | |
если n = 1, то получим матрицу — столбец
a11a12 .
am1
21
Если элементы квадратной матрицы удовлетворяют условию aij = аji, то матрица называется симметрической.
Единичной матрицей порядка п называется квадратная матрица, у которой на главной диагонали стоят единицы, а все остальные элементы равны нулю
| 
 | 
 | 
 | 1 | 0 | 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| E | n | = | 
 | 0 | 1 | … | 0 | 
 | , | a | = 1, если i = | j, | |
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ij | 
 | если i ≠ j. | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 0 | 0 | … | 1 | 
 | 
 | 
 | 0, | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
Нетрудно заметить, что определитель единичной матрицы любого порядка равен единице det Е n=1.
Две матрицы A и B называются равными, если они имеют одинаковую размерность и все соответствующие элементы матриц равны между собой, т. е. aij = bij.
2°. Суммой двух матриц одинаковой размерности A и B называется матрица С такой же размерности, получаемая из этих матриц сложением соответствующих элементов
сij = aij + bij
С = А+В.
Например, сумма матриц третьего порядка имеет вид
| a | 
 | a | a | 
 | b | 
| 11 | 
 | 12 | 13 | 
 | 11 | 
| a21 | 
 | a22 | a23 | 
 | + b21 | 
| a | 
 | a | a | 
 | b | 
| 31 | 
 | 32 | 33 | 
 | 31 | 
| a | +b | a | +b | ||
| 
 | 11 | 11 | 
 | 12 | 12 | 
| = a21 +b21 | a22 +b22 | ||||
| a | +b | a | +b | ||
| 
 | 31 | 31 | 
 | 32 | 32 | 
| b | b | 
 | 
 | 
| 12 | 13 | 
 | 
 | 
| b22 | b23 | 
 | = | 
| b | b | 
 | 
 | 
| 32 | 33 | 
 | 
 | 
| a | +b | 
 | 
 | 
| 13 | 13 | 
 | 
 | 
| a23 +b23 | 
 | 
 | |
| a | +b | 
 | 
 | 
| 33 | 33 | 
 | 
 | 
Свойства суммы матриц: 1. Сочетательный закон
(А+В) + С = А + (B+C).
2. Переместительный закон
А+В = -В+А.
3°. Разность матриц есть действие обратное сложению, т. е. чтобы найти разность двух матриц одинаковой
22
размерности, следует произвести вычитание соответствующих элементов cij = aij - bij.
4°. Умножение матрицы на число. Под произведением матрицы А на число k понимается матрица B получаемая из матрицы А умножением всех ее элементов на это число bij=kaij
В =kА.
Свойства: 1. Распределительность относительно суммы
чисел
(k1 +k2)A = k1A + k2A.
2. Распределительность относительно суммы матриц k(А+В)=kА + kВ.
5°. Умножение матрицы на матрицу. Под произведением матрицы А размерности (m × n) на матрицу В размерности (n × k) понимается матрица С размерности (m × k) получаемая перемножением элементов матрицы А на элементы матрицы В по правилу
cij = ai1b1 j + ai2b2 j +... + ainbnj = ∑airbrj , r
т. е. по правилу «строки на столбец».
Таким образом, произведение матриц А В имеет смысл только тогда, когда число столбцов матрицы А равно числу строк матрицы В. В итоге получается матрица С, у которой число строк совпадает с числом строк матрицы A , а число столбцов с числом столбцов матрицы В:
A B = C [(m × n)(n ×k) = (m ×k)].
Например, произведение двух матриц третьего порядка имеет вид
23
| a | 
 | a | 
| 11 | 12 | |
| a21 | a22 | |
| 
 | 
 | a32 | 
| a31 | ||
| 
 | 3 | 
 | 
| 
 | ∑a1i bi1 | |
| 
 | i=1 | 
 | 
| 
 | 3 | 
 | 
| = | ∑a2i bi1 | |
| i=1 | 
 | |
| 
 | 3 | 
 | 
| 
 | ∑a3i bi1 | |
| i=1 | 
 | |
a13 b11 a23 b21 a33 b31
3
∑a1i bi2
i=1 3
∑a2i bi2
i=1 3
∑a3i bi2
i=1
Свойства:
| b | b | 
 | |
| 12 | 13 | 
 | |
| b22 | b23 | = | |
| b | b | 
 | |
| 32 | 33 | 
 | |
| 3 | 
 | 
 | |
| ∑a1i bi3 | |||
| i=1 | 
 | 
 | |
| 3 | 
 | 
 | |
| ∑a2i bi3 | |||
| i=1 | 
 | 
 | |
| 3 | 
 | 
 | |
| ∑a3i bi | |||
| 3 | |||
| i=1 | 
 | 
 | |
1.А(В+С)=АВ+АС;
2.(В+С)А =ВА+СА;
3.(А+В) (C+D) = AC+AD+BC+BD;
4.(АВ)С=А(ВС).
Здесь предполагается, что матрицы А, В, С, D допускают перемножение.
6°. Если размерность матрицы А равна (т ×п), то
Е m А = А и АЕ n = А,
т. е. умножение матрицы А на единичную матрицу есть та же самая матрица А, если порядок единичной матрицы позволяет перемножение.
3.1. Найти сумму матриц
| 
 | 2 | 3 | 1 | 
 | 3 | 
 | ||
| 
 | 3 | 5 | 
 | 
 | 4 | 
 | − 2 | 
 | 
| A = | 
 | , B = | 
 | . | ||||
| 
 | 1 | 2 | 
 | 
 | 2 | 
 | 7 | 
 | 
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| Решение. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 6 | ||
| 
 | C = A + B = | 7 3 . | ||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | |
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 9 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 24 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 
 | 3.2. Найти разность матриц | 4 | 
 | 0 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 1 | 4 | 
 | B | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | 
 | A = | 
 | 
 | 
 | 
 | , | 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | . | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | Решение. | − 2 3 7 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 5 | 
 | − 2 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | − 2 | 1 | 
 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | С = А – В = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | − 2 | 
 | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | −5 | 9 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 3.3. Найти произведение матрицы | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 4 | 
 | 
 | 7 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | А = | 2 | 3 | 
 | 
 | 5 | 
 | 2 на число k = 3. | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 4 | 1 | 
 | − 2 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | Решение. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 9 | 
 | 12 | 21 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | 
 | B = kA = | 6 9 15 6 . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | −6 | 9 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 12 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 3.4. Доказать равенство | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 1 | −1 2 | 
 | 
 | 1 | −1 2 | 
 | 1 | −1 2 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 5 | 
 | 
 | 
 | = 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | + | 3 | 
 | . | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | 
 | 4 3 5 | 
 | 
 | 
 | 4 3 5 | 
 | 
 | 4 3 5 | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | Решение. Выполним указанные действия | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 1 | −1 2 | 5 | 
 | −5 10 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 5 | 
 | 
 | 
 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ; | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 4 3 5 | 
 | 
 | 20 15 25 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 1 − | 1 2 | 1 −1 2 | 
 | 2 | 
 | − 2 4 | 3 −3 6 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = | |||
| 2 | 
 | 
 | +3 | 4 3 5 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | + | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| 4 3 5 | 
 | 
 | 
 | 8 6 10 | 
 | 12 9 15 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 5 | −5 | 10 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| = | 
 | 
 | 
 | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 
 | 20 | 15 | 25 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 3.5. Перемножить следующие матрицы: | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||
| 
 | 
 | 1 3 | 4 1 | 
 | 
 | 
 | 1 2 | − 4 | 4 3 1 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | б) | 
 | 3 | −1 5 | 
 | 
 | − | 1 2 3 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | а) | 
 | 
 | 
 | 
 | ; | 
 | 
 | 
 | 
 | ; | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 2 − 2 | 
 | 5 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 3 | 
 | 2 | 
 | 
 | − | 2 4 5 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 25 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | 
 | 2 3 4 | 
 | 
 | 3 | 1 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 6 | 
 | 
 | 
 | |||
| в) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | г) | 
 | 3 | 
 | (2 3); д) (3 2 5) | 
 | −1 | 
 | . | |||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 4 2 ; | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | 1 6 5 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 5 | 
 | 
 | 
 | 7 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | Решение. | 
 | 
 | 1 | 4 +3 5 | 1 1+3 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 1 3 | 4 1 | 
 | 19 7 | ||||||||||||||||
| а) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | ; | 
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | − 2 | 
 | ||
| 2 | 
 | − 2 | 5 2 | 
 | 2 | + (−2) 5 2 1+ (−2) 2 | − 2 | 
 | 
 | ||||||||||
б)
| 1 2 | − 4 | 
 | 4 3 1 | 
 | ||||||||||
| 
 | 3 | −1 5 | 
 | 
 | −1 2 3 | 
 | = | |||||||
| 
 | 
 | 
 | ||||||||||||
| 
 | 2 3 | 2 | 
 | 
 | − 2 4 5 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | 1 4 + 2(−1) + (−4)(−2) | 1 3 + 2 2 + (−4) 4 | |||||||||||
| = | 
 | 3 4 | + (−1)(−1) +5(−2) | 3 3 + (−1) 2 +5 4 | ||||||||||
| 
 | ||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 2 4 +3(−1) + 2(−2) | 
 | 
 | 2 3 +3 2 + 2 4 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 10 | −9 | −13 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| = | 
 | 3 | 27 | 25 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | ; | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 1 | 20 | 21 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | 
 | 2 | 3 | 4 | 
 | 
 | 3 | 1 | 
 | 
 | 
 | ||
| в) | 
 | 
 | 
 | 4 | 2 | 
 | = | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 6 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 1 | 5 | 
 | 
 | 2 | 5 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 2 | 3 + 4 4 +3 | 2 2 1+ 4 2 +3 | 5 28 | |||||||||||
| = | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 1 1 + 6 2 +5 5 | 
 | = | |||||||
| 1 3 + 6 4 +5 | 
 | 37 | ||||||||||||
| 
 | 2 | 
 | 
 | 2 2 | 2 | 3 | 
 | 
 | 4 | 
 | 6 | |||
| 
 | 
 | 3 | 
 | (2 3) = | 
 | 3 | 2 3 | 
 | = | 
 | 6 | 
 | 
 | |
| г) | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | 
 | 9 ; | |||||||
| 
 | 7 | 
 | 
 | 
 | 7 | 2 | 7 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | 14 21 | |||||||
| 1 1 + 2 3 = (−4) 5 | 
 | |
| 3 1 + (−1) 3 +5 5 | 
 | = | 
| 
 | ||
| 2 1 +3 3 + 2 5 | 
 | 
 | 
| 
 | 
 | |
35 ;
38
| 6 | 
 | |
| д) (3 2 5) | −1 = (3 6 + 2(−1) +5 3)= 31. | |
| 
 | 3 | 
 | 
| 
 | 
 | |
| 
 | 
 | 26 | 
3.6. Даны матрицы
| 2 | 1 | 3 | 
 | 
 | 1 | 4 | 
 | 2 | 6 | |||||
| B = | 
 | −1 | 3 | 
 | C = | 
 | −1 | 
 | 
 | |||||
| A = | 
 | 
 | 
 | , | 
 | ; | 
 | 2 . | ||||||
| 
 | 5 | 4 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 5 | 2 | 
 | 
 | 
 | 5 | 3 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
Найти: а) А (В+С); б) АВ+АС. Решение.
| 
 | 
 | 
 | 
 | 2 1 3 | 1 | 4 | 2 | 6 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | −1 | 3 | 
 | 
 | −1 | 2 | 
 | = | ||||||
| а) А (В+С)= | 4 | 2 | 
 | 
 | 
 | + | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 5 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 5 | 2 | 5 | 3 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 2 | 1 | 3 | 
 | 3 | 10 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | − 2 | 7 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 5 | 2 | 
 | 10 | 5 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 2 3 +1(−2) +3 10 2 10 +1 7 +3 5 | 34 42 | 
 | 
 | |||||||||||||||||
| 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = | 
 | 27 88 | . | 
 | 
 | |||
| 
 | 5 3 | + 4(−2) + 2 10 5 10 + 4 7 + 2 5 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | 
 | 2 1 3 | 
 | 
 | 1 | 4 | 2 1 3 | 
 | 
 | 2 | 
 | 6 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | −1 3 | 
 | 
 | −1 2 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| б) АВ+АС= | 
 | 
 | 
 | 
 | + | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 5 4 2 | 
 | 
 | 5 | 2 | 
 | 5 4 2 | 
 | 
 | 5 | 
 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 2 1 +1(−1) +3 5 2 4 +1 3 +3 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| = | + 4(−1) + 2 5 5 6 | + 4 3 + 2 | + | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 5 1 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 2 2 +1(−1) +3 5 2 | 6 +1 4 +3 | 3 16 17 18 25 | 
 | = | |||||||||||||||||
| + | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | + | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 5 2 + 4(−1) + 2 5 5 6 + 4 4 + 2 | 3 | 11 36 | 
 | 
 | 16 52 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 34 | 42 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| = | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 27 | 88 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 
 | 3.7. Даны матрицы | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 3 | −1 | 
 | 
 | 4 5 | 
 | C = | −1 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | A = | 
 | , B = | 
 | , | 
 | 
 | 
 | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 2 4 | 
 | 
 | 2 6 | 
 | 
 | 5 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | Найти: а) (АВ)С; | б) А (ВС). | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 27 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | 
 | 3 | −1 | 4 | 5 | −1 4 | = | ||||
| 
 | Решение. а) (АВ)С= | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 6 | 
 | 5 3 | 
 | 
 | 
| 
 | 
 | 2 | 4 | 2 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 3 4 + (−1)2 3 5 + (−1)6 | 
 | −1 4 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | 2 4 + 4 2 2 5 + 4 6 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 
 | 
 | 
 | 
 | 5 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 10 | 
 | 9 | −1 | 4 | = | 10(−1) +9 5 | 
 | 10 4 +9 3 | = | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||
| = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 16 | 34 | 5 | 3 | 
 | 16(−1) +34 5 | 16 4 +34 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||
| 35 | 
 | 67 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 
 | 
 | 
 | 
 | 166 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 154 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| б) А (ВС)= | 3 −1 | 
 | 
 | 4 5 | −1 4 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 6 | 
 | 
 | 5 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 3 −1 | 4(−1) +5 5 4 4 +5 3 | 3 −1 | 
 | 
 | 21 31 | = | |||||||||||||||||||||||
| = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2(−1) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 28 26 | 
 | 
 | ||
| 2 4 | 
 | 
 | + 6 5 2 4 + 6 3 | 2 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||
| 3 21 + (−1)28 | 3 31 + (−1)26 | 35 | 
 | 67 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||
| = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 21 + 4 28 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 166 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 2 | 
 | 31 + 4 26 | 154 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 3.8. Умножить матрицу | 3 | 
 | 1 | 6 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | А = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 5 | 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 0 | 0 | 
 | 
 | |||||
| на единичные матрицы | E = | и | 
 | E = | 
 | 0 | 1 | 0 | 
 | . | 
 | ||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 | 0 | 1 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | Решение. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| E | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 0 | 3 1 6 | 
 | 3 1 6 | 
 | = А. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 2 | A = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 5 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 1 | 2 5 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 3 1 6 | 
 | 1 | 
 | 0 | 0 | 
 | 
 | 3 1 6 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| А E | = | 
 | 
 | 0 1 0 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = A. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||
| 
 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 5 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 2 5 4 | 
 | 
 | 0 | 0 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 28 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 3.9. Доказать, что для матрицы | 
 | 
 | 
 | ||
| 4 | 2 | 4 | 3 | ||
| 
 | 3 | 3 | 5 | 7 | 
 | 
| 
 | 
 | ||||
| A = | −1 | 8 | 6 | 8 | 
 | 
| 
 | 
 | ||||
| 
 | 5 | 4 | 1 | 6 | 
 | 
| 
 | 
 | ||||
справедливо равенство АЕ4 = Е4А.
| 
 | Решение. Находим, что | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | 4 2 4 3 | 
 | 1 0 0 0 | 
 | 4 2 4 3 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | 3 3 5 7 | 
 | 
 | 0 1 0 0 | 
 | 
 | 
 | 3 3 5 7 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | =А, | |||||||||||
| АЕ4= | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 0 1 0 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | −1 8 6 8 | 
 | 
 | 
 | 
 | −1 8 6 8 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | 5 4 1 6 | 
 | 
 | 0 0 0 1 | 
 | 
 | 
 | 5 4 1 6 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | Произведение | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | 1 0 0 0 | 
 | 4 2 4 3 | 
 | 4 2 4 3 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | 0 1 0 0 | 
 | 
 | 3 3 5 7 | 
 | 
 | 
 | 3 3 5 7 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | =А. | |||||||||||
| Е4А.= | 0 0 1 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 
 | 
 | −1 8 6 8 | 
 | 
 | −1 8 6 8 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | 0 0 0 1 | 
 | 
 | 5 4 1 6 | 
 | 
 | 
 | 5 4 1 6 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | Отсюда следует, что АЕ4 = Е4А. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 3.10. Найти A 3, A = | 
 | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | Решение. Находим A2 | = | 1 | 4 | 
 | 1 | 4 | = | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | 2 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | |||
| 1+12 4 +8 | 
 | 13 12 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| = | 
 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
| 
 | 3 + 6 12 + | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
| 
 | 4 | 
 | 
 | 9 16 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 3 | 13 12 | 1 | 4 | 
 | 13 + | 36 | 52 | 
 | + 24 | 49 | 76 | ||||||||
| A | = | 
 | 
 | 
 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = | 
 | 
 | 
 | . | |
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 57 68 | 
 | ||
| 
 | 9 16 3 2 | 
 | 9 + 48 36 | +32 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 29 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |
3.11. Найти значение матричного многочлена
| 1 | −1 | 1 | 
 | |
| 2А2+4А+ЗЕ, если А = | 2 | 3 | 1 | , E- единичная матрица. | 
| 
 | 1 | −1 | 2 | 
 | 
| 
 | 
 | |||
Решение. Находим
| 
 | 
 | 1 | −1 | 1 | 1 | −1 | 1 | 
 | 0 | −5 | 2 | 
 | |||
| 2 | 
 | 2 | 3 1 | 
 | 2 | 3 1 | 
 | 
 | 9 | 6 7 | 
 | , | |||
| A | = | 
 | 
 | = | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 1 | −1 | 2 | 
 | 1 | −1 | 2 | 
 | 
 | 1 | −6 | 4 | 
 | 
 | 
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 0 | −10 | 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 4 | − 4 | 4 | 
 | 3 | 0 | 0 | 
 | ||||
| 2 | 2 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ; 4A = | 
 | 8 | 12 4 | 
 | 
 | 0 | 3 | 0 | 
 | ; | |||
| A | 18 12 14 | 
 | 
 | 
 | ; 3E = | 
 | ||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | −12 | 8 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 4 | − 4 | 8 | 
 | 
 | 0 | 0 | 3 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 7 | −14 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 2А2+4А+ЗЕ= | 24 27 18 | . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 6 | −16 | 19 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
1 .4. Транспонирование матрицы
Транспонировать матрицу А — значит все ее строки i
сделать столбцами j с теми же порядковыми номерами
a ij = a ji m .
Свойства: 1. Если матрица А имеет размерность ( m × n),
то матрица А m , будет иметь размерность (n × m ); 2. (Аm)m = А;
3.(А+В)m = Аm + Вm — сумма (А+В) предполагает, что матрицы A и B имеют одинаковую размерность;
4.(АВ)m = ВmАm — из возможности перемножения
матриц А и В, следует возможность перемножения матрицы
Bm на Аm.
5. Еm = Е — операция транспонирования не изменяет единичную матрицу.
30
