46. Сучасны гукавы аналітыка-сінтэтычны метад навучання грамаце; асноўныя адметнасці навучання грамаце па буквары в. Цірынавай.

Метад навучання – спосаб узаемадзеяння настаўніка і вуч-няў, нацэлены на дасягненне мэт навучання. Метад склада-ецца з прыёмаў.

Метад навучання грамаце – сукупнасць разнастайных відаў маўленчай дзейнасці вучняў (слухання, гаварэння, пісьма, чытання), якая выконваецца імі пад кіраўніцтвам настаўніка з мэтаю авалодання элементарным чытаннем і пісьмом.

З моманту з’яўлення пісьменнасці з’явілася неабходнасць навучання грамаце. 3 группы:

1. Сінтэтычныя метады:

• Літаразлучальны (механічнае запамінанне назваў літар, складоў. У аснове злучэнне літар, а не гукаў. 2-3 гады.)

• Складовы сінтэтычны метад (адразу завучваліся склады)

• Гукавы сінтэтычны метад (паказ літары і назва гукаў, якія яна абазначае. Дзеці самі злілі склады, а іх у сказы).

2. Аналітычныя метады:

• Аналітыч гукавы (сказ-словы-склады-літары і гукі.)

• Складовы аналітычны метад (слова дзялілі на склады. Запамінаць склады. Пасля гукі.)

• Метад цэлых слоў (запаміналі вобразы слоў на аснове малюнка прадметаў, пасля знаемства са складам і гукам).

Ушынскі прапанаваў аналіт.-сінтэтычны метад (чыт.-пісь.). Ушынскі стаяў за сумеснае навучанне пісьму і чытанню.

1 этап. Са слоў выдзяляецца некалькі галосных і зычных гукаў, паказваюцца рукапісныя літары гэтых гукаў. Адначасова чытанне тэкста па “Азбуцы”. 27 аналітыч і сінтэтыч пр.

2 этап. Рукапісныя тэксты пераводзілі на друкаваны шрыфт.

3 этап. Вывучэнне новага гал/зыч адначасова на друкаваным і рукапісным шрыфце.

Шанько назваў гэты метад комплексным. Пры чытанні і запісе бачная графічная форма слова, якая супастаўляецца з літарным складам. Аснова навучання – склад, як найменшая моўная адзінка. Навучанне элементарнаму чытанню і пісьму грунтуецца на ўменні вучняў ажыццяўляць складова-гукавы/латірны аналіз.

Асноўныя рысы: 1 Навучанне грамаце абапіраецца на маўленне, яго развіцце і мысленне вучняў.

2. Аснова навучання грамаце – гук мовы. У працэссе аналізу вылучаюцца гукі са слоў. Сінтэз услед за аналізам. І г.д.

Новая рысы: 1 індывідуальны і дыферынцаваны падыход, бо значныя адрозненні ў развіцці дзяцей і іх гатоўнасці да навучання. 2 сістэматычнае увядзенне прапеджўтычных элементаў граматыкі, словаўтварэння, арфаграфіі і лексікалогіі. 3 увядзеннне элементаў мадэліравання – мадэлі складоў, слоў, сказаў. 4 выхаваўчая праца ў сістэме працы па буквару.

У склад вучэбна-метадычнага забеспячэння да 2021-2022 года уваходзяць: прыкладнае календарна-тэматычнае плана-ванне; вучэбны дапаможнік вучням; вучэбна-метадычныя дапаможнікі для настаўніка.

Асаблівасці буквара:1) Новая графічная сістэма адлюстравання гукаў; 2) новы парадак увядзення літар (С,Л,М, А = чытанне прамых складоў па падабенстве. І, Ы, У. Чыт прамых складоў зыч+гал, прыемы прамых скл: чыт па дарожках з чарапахай і ракетай, з апорай на прадметны малюнак); 3) анімацыйныя фільмы (праз к’юар код); вучэбныя тэмы “склад слова”, “націск”, “галосныя гукі”, “звонкія і глухія зыч гукі” перанесены з асноўнага перыяду навучання ў падрыхтоўчы; 4) увядзенне сістэмы арыенціраў, апорных схем, алгарытмаў для засваення спосабаў дзеяння; 5) новы змест твораў для чытання і сістэма працы з імі; 6) увядзенне заданняў, звязаных з пазаклассным чытаннем; 7) новая сістэма заданняў для развіцця маўлення вучняў, накіраваная на засваенне правіл і прынцыпу зносін, спасціжэнне нац. трад і каштоўнасцей беларусаў; 8) уведзены персанажы: Кірыліца (знаеміць з новымі літарамі, тлум. Незнаемыя словы),жэўжык(трапляе ў цяжкія сітуацыі, спадзяецца, што вучні памогуць), Бім,Бом(сябры гукаў).