- •Фармакология -1-1 .Кіріспе . Жалпы рецептура
- •Жеке фармакология
- •Нитрофурган туындылары
- •Антибиотиктер.
- •1. Карбапенемдер (I буыны: имипене, «тиенам, «примаксин», II буыны: меропенем).
- •2. Макролидтер
- •3 Тетрациклиндер.
- •4. Левомицетин (хлорамфеникол) тобы.
- •5. Аминогликозидтер.
- •6. Полимиксиндер
- •7. Әртурлі топтағы антибиотиктер
- •1. Гликопептидтер: ванкомицин (эдицин), тейкопланин (таргоцид).
- •2.Синтетикалық микробқа қарсы дәрілер
- •3. Туберкулезға қарсы дәрілер.
- •4.Мерезге қарсы (сифилиске қарсы) дәрілер
- •5. Саңырауқұлақтарға қарсы дәрілер
- •6. Вирусқа қарсы дәрілер.
- •7. Қарапайымдыларға қарсы дәрілер
- •8. Құрттарға қарсы (антигельминтті) дәрілер.
- •2.Құсық шақыратын және құсыққа қарсы әсер ететін дәрілік заттар. (анорексигенді дәрілер).
- •2. Құсық шақыратын дәрілік заттар көп.
- •3.Асқазанның шырышты қабаттарына әсер ететін дәрілік заттар.
- •2. Асқазандағы тұз қышқылының секрециясын тежейтін дәрілік заттар.
- •4. Ұйқы безінің секрециясы бұзылғанда әсер ететін дәрілік заттар.
- •Синтетикалық препараттары: фенолфталеин, изафенин, бисакодил (дульколакс), гутталакс.
- •Шеткерлік жүйке жүйесіне әсер ететін дәрілік заттар
- •А. Афферентті иннервацияға әсер ететін дәрілер
- •Б. Эфферентті иннервацияға әсер ететін дәрілер
- •Холинергиялық жүйелерді тітіркендіргенде байқалатын негізгі әсерлер :
- •1. Холинергиялық синапстарға әсер ететін дәрілер
- •2. Адренергиялық синапстарға әсер ететін дәрілер
- •Дофаминергиялық дәрілер
- •Орталық жүйке жүйесіне әсер ететін заттар.
- •Хирургиялық наркоз:
- •2. Этил спирті
- •3. Ұйықтататын дәрілер
- •5.Паркинсонизмге қарсы әсер ететін дәрілік заттар.
- •6. Анальгетиктер
- •Наркотикалық анальгетиктердің антагонистері: налорфин, налоксон, налтрексон.
- •2. Наркотикалық емес анальгетиктер
- •2. Пиразолон туындылары: антипирин, амидопирин, анальгин.
- •Салицил қышқылының туындылары: метил салицилаты – сұйық зат, сыртқа қолданылады, мазьдердің линименттердің құрамына кіреді, артирит, миоз емдейді.
- •2. Басқа топқа жататын дәрілік заттардың туындылары:мепротан (мепробамат), амизил, оксилидин, мебикар, триоксазин.
- •3. Седативті әсер ететін дәрілік заттар. (тыныштандыратын)
- •4. Антидепрессанттар
- •8. Аналептиктер.
- •Жүрек – қан тамыр жүйесіне әсер ететін дәрілер
- •Тез әсер ететін препараттар (жіті жүрек қызметінің жеткіліксіздігінде қолданылады)
- •Жүректің β1 – адренорецепторларын қуаттандыратын: дофамин, добутамин.
- •Фосфодиэстераза ингибиторлары: амринон, милринон.
- •2. Антиаритмиялық дәрілік заттар
- •Тахиаритмияны басатын дәрілір
- •Жүрек ишемиялық ауруында қолданылатын дәрілік заттар. (Антиангинальды дәрілер)
- •Стенокардия ұстамасының алды налу үшін қолданылатын дәрілер:
- •Оксигенотерапия.
- •1.Буыны:каптоприл(капотен);
- •2.Буыны:эналаприл(ренитек,энам),лизиноприл(привинил,диротон),рамиприл(тритаце),циллазаприл(инхибес),периндоприл(престариум),фозиноприл(моноприл)трандолаприл(гоптен)
- •1.Атерогенді липопротеиндердің түзілуін тежейтін дәрілер.
- •2Катаболизмді және холестериннің шығарылуын күшейтетін дәрілер.
- •1.Атерогенді липопротеиндердің түзілуін тежейтін дәрілер:
- •2. Катаболизмді және холестериннің шығарылуын күшейтетін дәрілер.
- •5. Несеп айдаушы дәрілер (диуретиктер)
- •Подаграны емдеу үшін қолданылады:
- •Жөтелді басатын дәрілер.
- •4. Бронхолитикалық дәрілер.
- •Өкпе ісінуінде қолданылатын дәрілер.
- •Миометрияның жиырылу белсенділігін қуаттандыратын дәрілер (Утеростимуляторлар)
- •Тек миометрия тонусын жоғарлататын дәрілер
- •Миометрияның тонусы мен жиырылуын төмендететін дәрілер.
- •I. Эритропоэзды күшейтетін дәрілер
- •II. Лейкопоэзды күшейтетін дәрілер
- •III.Гемостаз жүйесіне әсер ететін дәрілер
- •1. Тробоциттердің агрегациясын (бірігуі) және адгезиясын (жабысуы) күшейтетін дәрілер:
- •2. Қан ұюын төмендететін дәрілер (Антикоаугулянттан).
- •Зат алмасу процесін реттейтін дәрілер Гормонды және олардың синтетикалық алмастырғыш және антагонисті препараттары
- •1. Гипофиз гормондарының препараттары
- •2. Қалқанша безі гормондарының препараттары (антитиреоидты дәрілер)
- •3. Қалқансерік безінің гормонды препараттары
- •4. Ұйқы безі гормондарының препараттары және ауыз қуысы арқылы енгізілетін диабетке қарсы дәрілер
- •Ауыз қуысы арқылы енгізілетін диабетке қарсы дәрілер
- •5.Бүйрек үсті безінің қыртысының гормондарының препараттары
- •6. Жыныстық гормондарының препараттары Әйелдің жыныстық безінің препараттары
- •Ұрықтануға қарсы ауыз қуысы арқылы енгізілетін дәрілер (Контрацептивтер)
- •Еркектің жыныс гормонының препараттары (андрогенді препараттар)
- •Анаболитикалық стероидтар
- •8. Витаминді препараттар (Дәрумендер)
- •Суда еритін витаминдер
- •Майда еритін витаминдер
- •Поливитаминдер
- •Қабыну және аллергия процестеріне әсер ететін дәрілер
- •1. Қабынуға қарсы дәрілер
- •Стероидты қабынуға қарсы дәрілер (сққд)
- •2. Аллергияға қарсы дәрілер
2. Асқазандағы тұз қышқылының секрециясын тежейтін дәрілік заттар.
а) Н2- гистаминоблокаторлары: циметидин (гистодил, нейронорм, примамет, тагамет), ранитидин (зантак, зоран, ранисан), фамотидин (гастросидин, ульфамид, фамосан, квамател), низатидин (аксид, низакс), роксатидин (алтат).
Әсер еті механизмі: асқазан қабырғасында орналасқан Н2 - гистамин рецепторларының түнгі және базальді секрециясын тежейді, тағаммен бірге түзелетін асқазан тұз қышқылының секрециясын да тежейді. Олар күндізгі және түнгі ауырып тұрған сезімді басады, гастропротекторлы әсер етіп, асқазандағы және онекі елі ішектегі ойық жараларды жазады. Таблетка және ампулада ерітінді түрінде көк тамырға енгізуге арналған.
Н2 - гистаминоблокаторларды асқазандағы және онекі елі ішектегі ойық жараларды, гиперацидтік гастриттерде қолданамыз.
Кері әсері:диспепсия, бас және бұлшықеттердің ауыруы, теріде бөріткен пайда болады, бас айналады, бауырдың істеу функциясы бұзылады, лейкопения, депрессия шақырады.
Қабылдауға болмайды:бауыр, бүйрек дерттерінде, 14жасқа дейінгі балаларға, бала емізгенде, жүкті болғанда.
Циметидин-Cimetidinum(Б) таб.0,2-1 таб.күніне 3 мезгіл тамақпен бірге және 1-2 таб. ұйықтар алдында;амп.10%ерітінді 2 мл көк тамырға 4-6 мезгіл.
Ранитидин - Ranitidinum таб. 0,15 және 0,3- күніне 2 мезгіл; амп.2,5% ерітінді 2 мл - көк тамырға күніне 3-4 мезгіл .
Фамотидин - Famotidinum таб.0,02 және 0,04 -күніне 2 мезгіл.
б)М-холиноблокаторлар:
Селективті емес: атропин, метацин, платифиллин, красавка препараттары: курстық ем жасағанда кері әсері көп, тез бейімдеушілік болады, ол терапевтік белсенділігін азайтады. Антацидтермен бірге жақсы әсер етеді және әсер етуін созады. Н2 - гистаминоблокаторлармен бірге қосып пайдаланған жөн.
Селективті: пирензепин (гастрозепин) асқазандағы М1 – холинорецепторларын.
Пирензепин - Pirenzepinumтаб. 0,025 және 0,05 күніне таңертең және кешке 30 тамақ алдында 2 таб. қабылдаймыз.
Амп.0,5%ерітінді 2мл в/м, в/в тамшылап күніне 2 мезгіл.
в)ингибиторлар:
омепразол ()пантопразол (контролок), ланзопразол (ланзап, ланзоптол), рабепразол.
Әсер ету механизмі:асқазанда сутек ионының түзілуін бұзады, бактериостатикалық әсер көрсетеді.
Қолданылуы: пептиттік ойық жарада, егер басқа препараттар көмектеспесе.
Кері әсері:диспепсия, бас ауырады, ұйқышылдық пайда болады.
Қабылдауға болмайды:бала емізгенде, жүкті болғанда.
Омепразол-Omeprazol (Б) капс.0,02 -таңертең тамақ алдында 1 капс,күніне бір мезгіл.
3.Гастропротекторлар:
Олар асқазанның шырышты қабаттарын қорғайды. Жараларды жазады. Оларға: висмут препараттары жатады: де-нол, Викалин, Викаир. Олар асқазанның шырышты қабаттарын тітіркенуден қорғайды. Антацидтік әсер көрсетеді. Бактерицидтік әсер көрсетеді. таб.0,12 гр.тамақ алдында 30 минут бұрын немесе ұқтар алдында күніне 4 мезгіл, курстық ем 4-8 жұма.
Простагландиндер: мизопростол (цитотек, сайтотек) – простагландин Е1-ң синтетикалық аналогы, стериолты емес қабынуға қарсы дәрілердің ульцерогенді әсерін алдын алу үшін тиімді.
Карбеноксолон (биогастрон, дуогастрон) – мия тамырының препараты, қабынуға қарсы және минералогкортикоидты белсенділігі бар. Асқазан шырышының зақымдаушы факторларға тұтқырлығын жоғарлатып және оның қорғаныш қызметін күшейтеді, шырышты қабатты қанмен қамтамасыз етілуін күшейтіп, көбінесе дәрілік заттардың әсерінен пайда болған, ойық жараларды емдеу мақсатында қолданылады.
4. Репаранттар – бұл препараттар асқазан мен ұлтабардың жараларының жазылу барысын күшейтіп жазылу барысын күшейтетіп, регенерацияны қуаттандырады (тек гастроэнтрологияларда ғана емес, сонымен қатар медицинаның барлық салаларында қолданылады): анаболикалық стероидтар (феноболин, ретаболил және т.б.) және метаболитикалық процесті қуаттандыратын дәрілер (метилурацил, пентоксил, калий оротаты, АТФ препараттары, этаден); биогенді күшейткіш препараттары (солкосерил, алоэ сығындысы, калонхоэ шырыны, апилак, прополия және т.б.): шырғанақ (оюлепиха) пен раушан (шиповник) майлары, гастрофарм және т.б. жатады.
