3.Асқазанның шырышты қабаттарына әсер ететін дәрілік заттар.

а)Асқазан бездерінің секрециялары төмендегенде қолданылатын дәрілік заттар.

Алдын алу шараларында асқазанның шырышты қабаттарының секреторлық қасиетін және қышқылдығын тексергенде пентагастрин (асқазан шырынының синтетикалық аналогы-гастрин гармоны). Егер асқазан бездерінің секрециялары төмендеген болса, пентагастрин асқазан секрециясын жоғарылатады. Егер асқазанның шырышты қабаттарын органикалық бұзылыстар болса, онда пентагастрин көмектеспейді. Бұл кезде гистаминді қолдануға болады, ол асқазанның Н2 - рецепторларын ынталандырады, асқазан шырынының бөлінуін көбейтеді, бірақ гистаминнің кері әсері көп. Себебі ол асқазанның Н1 рецепторларын (қан қысымын төмендетеді, бронхтың спазымын шақырады және т.б.). Бұл жағдайды болдыртпауы үшін қосымша Н1 гистамин блокаторларын қолданамыз (димедрол, дипразин және т.б.)

Асқазан бездерінің секрециялары төмендегенде жиі қабыну процесстерімен бірге жүріп, гипоацидті немесе анацидті гастриттер болады.

Гипоацидті жағдайда функционалды бұзылыстарда, асқазанның бездерінің секрецияларын ашыларды және қышқыл минералды суларды пайдалану арқылы жоғарылатамыз. (Есентуки №17) .

Ал анацидтік жағдайда,асқазанның шырышты қабаттарының органикалық бұзылыстарында, бұл дәрілер тиімсіз әсер етеді. Сондықтан :

Сок желудочный натуральный -Succus gastricus naturalis. Флакон 100 мл, тамақ ішкен кезде күніне 1-2 ас қасық қолданамыз.

Пепсин – Pepsinum (шошқаның асқазанының шырышты қабатының ферменті): ұнтақ, 0,2-0,5 гр ұнтақты қолданамыз. 1-3%тұз қышқылынан дайындалатын микстураның құрамына кіреді, себебі пепсин ас қортатын белок, қышқылды ортада тиімділігін көрсетеді. Бұл микстураны ацидин - пепсин таблеткасымен (Acidinpepsinum) ауыстыруға болады, оны 0,25 және 0,5гр тамақпен бірге қабылдаймыз, ¼ немесе ½ стақан суға езіп.

Хлорлы сутегі қышқылының разведенный ерітіндісі - Acidum hydrochloricum dilutum - (Б) ¼ немесе ½ стақан суға ерітіп 10-15 тамшы тамақпен бірге қабылдаймыз.

Пепсидил флакон 450 мл Абомин таб.0,2 қолданамыз.

б)Асқазан бездерінің секрециялары жоғарылағанда қолданылатын дәрілік заттар.

Асқазан бездерінің секрециялары жоғарылағанда гиперацидтік гастрит пайда болады. Сол кезде асқазан қышқылы көбейеді, қыжыл пайда болады.Қышқылды-пептитті факторының бұзылуынан асқазанның шырышты қабаттарының сақтану қасиеті төмендеп,асқазан және онекі елі ішектің ойық жаралары пайда болады. Пептикалық ойық жаралар. Осы кезде қолданылатын дәрілік заттар:

1.Антацидтік дәрілік заттар (anti-қарсы, acidus-қышқыл) - магний окисі, магний гидроокисі, алюминий гидроокисі, натрий гидрокабонаты, кальций карбонаты осажденный, араласқан препараттар (магний, алюминий гидроокисі, магний окисі, фосфат алюминиясы, негізгі карбонат магний-әртүрлі қарым-қатынаста қолданмыз): алмагель, фосфалюгель, маалокс, мегалак, гелюсил-лак;Таб. Викалин, Викаир, Протаб, Тальцид, Тисацид, Ренни, Гастал, Гастралюгель және т.б.

Бұл заттар асқазандағы асқазан сөлімен әсер етіп, оны нейтралдайды.Асқазанның шырышты қабаттарының тітіркенуін тежейді, ауырып тұрған сезімді басады,қыжуды тоқтатады. Асқазан және онекі елі ішектің ойық жараларында гиперацидтік гастриттерде қолданамыз. Оларды тамақтан кейін 1-2 сағаттан соң және ұйықтар алдында қолданамыз.

Магний оксиді - Magnesii oxydum. ұнтақ 0,5. асқазан қышқылымен әсер еткенде магний хлориді ішекке сіңбейді, аздан іш өткізгіш әсер көрсетеді. Гипермагнемияда қолдануға болмайды, невралогиялық және жүрек - тамыр дерттеріне әкелуі мүмкін.

Aluminii hydroxydum - алюминия гидроокисі: ұнтақ 4% суспензия түрінде ішке 1-2 шай қасық қолданамыз. Антацидтік қасиетімен бірге адсорбтеуші, қармаушы әсер көрсетеді, ішті қатырады, фосфаттың сіңуін тежейді.

Алмагель-Almagel: флокон 170мл. құрамында күрделі заттар алюминий гидрооксиді және магний оксиді гель түрінде Д-сорбенті қосылып өтті айдайды.

Алмагель-А-Almagel-А: құрамында анестезин болады, қышқылдың құрамы жоғары болғанда пайда болған дерттерде қолданады, жүрек айниды, құсық пайда болады, қатта ауыру сезімі пайда болады.

Натрий гидрокарбонаты-Natrii hydrocarbonas тез және қатты әсер етеді, бірақ антацидтік әсері тез. Тез арада рН-ты 7-ге дейін көтереді, кейде оданда жоғары, хлорлы сутегінің екінші рет секрециялануын шақырады. Асқазандағы хлорлы сутегіне әсер етіп, (СО2) көмір қышқыл газын құрайды, ол асқазанның созылуын шақырады, ойық жарада асқазанның перфорациясын (тесілуін) тудырадырады. Натрий гидрокорбонаты ішек-асқазан жолдарына жақсы сіңеді.

Кальций карбонаты осажденный (тұнған): көмір қышқыл газының түзілуін, НСl (хлорлы сутегінің) екінше рет секрециялануын шақырады. Жоғары дозада гиперкальциемияны тудырады. Ұзақ уақыт қолданғанда іштің қатуын, нефрокальциноз шақырғандықтан, жиі қолданбайды.

Қосылып келіп қолданылатын препараттардың - тиімділігі жоғары және қатты әсер етпейді. Антоцидтер көптеген препараттардың: тетрациклиндердің, дигитоксиннің, ацетилсалицил қышқылының ішекке және асқазанға сіңуін өзгертеді.