9.8 Сурет - Наноматериалдарды қолдану мысалдары

Инструменталдық материалдар. Нанодәнекті инструменталды құймалар ережеге сай, әдеттегі құрылымдық күймен салыстырғанда неғұрлым орнықты болып табылады. Карбидтер қосылған метал наноұнтақтары жартылай өткізгіштер мен диэлектриктерді өңдеудің соңғы кезеңдерінде шлифтеуші және полирлеуші материалдар ретінде қолданылады.

Өндірістік технологиялар. Қазіргі уақытта наноматериалдарды қолдануда маңызды және перспективалы оларды әртүрлі мақсатта композиттар ретінде қолдану болып табылады. Қиын балқитын наноұнтақтарды болаттар мен құймаларға әдеттегі ұнтақтарға ұнтақ металлургиясы әдістерімен қосу бұйымдардың қуыстылығын төмендетуге, механикалық қасиеттері комплексін жақсартуға мүмкіндік береді. Наноұнтақтардың өте үлкен меншікті беті оларды бірқатар химиялық өндірісте катализаторлар ретінде қолдануға мүмкіндік береді.

Тозуға төзімді материалдар. Наноқұрылымды металл материалдар әдеттегі құрылымдық күймен салыстырғанда қаттылық пен тозуға төзімділікке ие. Тозуға төзімділік және үйкеліс коэффициентінің аздығы полинанокристаллдық алмаздарды және алмаз тәріздес жамылғыларды, соынмен қатар фулерендер негізіндегі аса қатты заттарды (сфера тәріздес молекулалы FexC60) және фуллеридтерді (мысалы, легирленген фулерендер FexC60), өте жоғары қаттылыққа ие (70 ГПа) куб негізді BN, C3N4, TiC, TiN, Ti(Al,N) күрделі құрамды фуллеридтерді қолданғанда пайда болады. Ғарыш техникасы үшін өзі майланатын жамылғылар ретінде қаттылығы 20 ГПа TiB2-MoS2 негізіндегі көп фазалы және сырғанау үйкеліс коэффициенті аз наноқұрылымды жамылғылар ұсынылады. Метал наноұнтақтарды үйкелетін беттерді қалпына келтіру үшін мотор майларына және үйкелісті азайту үшін фторпластыларды қосады. Электронды техника. Кейбір наноматериалдардың (халькогенидтердің қабаттарымен үйлескен темір) магниттік сипаттамаларының жақсы жиынтығы оларды жазу құрылғылары үшін қолдануды перспективалы етеді. Магнитті-жұмсақ құймалардан жасалған қабықшалы наноматериалдарды қызметтік қасиеттері бойынша дәстүрлі материалдардан басым түсетін магниттік тасымалдаушыдан ақпарат оқу үшін қолданады. Бірқатар наноматериалдардың коэрцивті күштерінің жоғарғы мәндері оларды тұрақты магнит ретінде қолдануды перспективалы етеді. Темір атомдары қабатымен SmxCoy типті кобальтті самарилі интерметаллидтермен жабылған көміртекті нанотүстіктер магнитті сиялар мен тонерлерде қолданылады. Қиын балқитын металдар (TaC, NbC, MoC) карбидтерімен толтырылған көміртекті нанотүтіктер асқын өткізгіштер ретінде қолданылуы мүмкін. Дәнек өлшемі шамамен 2 нм Ti-C-B қабықшалар көлемдік әдеттегі үлгілермен салыстырғанда жоғары термиялық орнықтылықта резисторлар ретінде оңтайлы электр физикалық қасиеттерге ие болды. Наноөткізгіштерден «кілемшелер» түріндегі реттелген құрылымдар сенсорлар немесе жоғары айыратын экран элементтері ретінде қолданылады. Тығыздығы аса жоғары деректерді жазу құрылғылары үшін мысалы квантты магниттік дискілер үшін қуысты төсенішке алюминий оксидінен электролиттік тұндыру арқылы алынған диаметрі 50 нм Fe0,3Co0,7 алюминий наноөткізгіштен алынатын жабдықтар қолданылады( 9.10 сурет).