Ужыванне дзеепрыметніка ў навуковым стылі

Дзеепрыметнік — форма дзеяслова, якая абазначае прымету або ўласцівасць прадмета ці асобы паводле дзеяння.

У сферы функцыянавання дзеепрыметнікі ўтвараюцца ад агульналітаратурных дзеясловаў, звужаюць сваё лексічнае значэнне і набываюць тэрміналагічнае. У тэхнічнай літаратуры шырока ўжываюцца дзеепрыметнікі цяперашняга часу незалежнага стану з суфіксамі -уч- (‑юч‑), ‑ач- (-яч-) з агульным значэннем утваральніка дзеяння, і іх выкарыстанне ў тэрміналаічных словазлучэннях апраўдана. Шматразовыя праходы глебаапрацоўваючых агрэгатаў па полі непазбежна прыводзяць да празмернага ўшчыльнення і распылення глебы. Паніжаючы рэдуктар, устаноўлены перад каробкай перадач, падвойвае калькасць перадач. На колавых трактарах падвеску маюць толькі пярэднія накіроўваючыя колы, на аўтамабілях — пярэднія і заднія колы. Сучасныя сельскагаспадарчыя гусенічныя трактары абсталяваны аднатыпнымі рухачамі, якія складаюцца з вядучага кола з нацяжнымі і амартызуючымі канструкцыямі, апорных каткоў і гусенічнага ланцуга.

Сустракаюцца зваротныя формы дзеепрыметнікаў з суфіксамі -уч- (‑юч-), -ач- (-яч-). Перыядычна дзейнічаючыя сілы ціску газаў і інерцыі рухаючыхся мас, якія ўспрымае каленчаты вал, могуць выклікаць зношванне. Зваротныя формы дзеепрыметнікаў не ўласцівы беларускай мове.

У тэхнічнай літаратуры выкарыстоўваюцца дзеепрыметнікі незалежнага стану прошлага часу з суфіксамі -ўш-, -ш- са значэннем стану. З блока цыліндраў дызеля астыўшая вадкасць паступае ў вадзяную абалонку пускавога рухавіка і ахалоджвае яго. Памяншаючы падачу паліва ў адпаведнасці з велічынёй узнікшай перагрузкі, трактарыст задае рухавіку новы скарасны рэжым яго работы. У рухавіках усё больш выкарыстоўваецца тэхнічная кераміка, якая дазваляе паменшыць таксічнасць адпрацаваўшых газаў і выдаткі энерганосьбіта прыкладна на 8%.

У сферы функцыянавання сустракаюцца і зваротныя формы дзеепрыметнікаў незалежнага стану прошлага часу, якія з’яўляюцца адхіленнем ад літаратурнай нормы. У шарнірных наканечніках іншых канструкцый пры вялікім зношванні, калі падціскная спружына не забяспечвае заціск сферычнага кальца праз сухары, з’явіўшыйся зазор устараняюць рэгуліроўкай. Пад тэхнічным абслугоўваннем разумеецца комплекс аперацый па змене асобных знасіўшыхся дэталяў.

Сфера выкарыстання дзеепрыметнікаў незалежнага стану цяперашняга і прошлага часу абмежавана ў асноўным навуковым, справавым, публіцыстычным стылямі.

Форма дзеепрыметнікаў залежнага стану цяперашняга часу з суфіксамі ‑ом-, -ем-, -ім-, -ым- таксама пашырана ў навуковым стылі. Да асноўных эксплуатацыйных паказчыкаў адносяцца:магутнасць, развіваемая рухавіком, цягавая магутнасць і сіла трактара. Нізкаэнергаёмкія (малаэнергаёмкія) тэхналогіі — гэта забеспячэнне харчавання раслін з уносімых угнаенняў. Допускі на змяненне агратэхнічных паказчыкаў акрэсліваюцца наступнымі крытэрыямі: 1) дапусцімай велічынёй змянення збору ўраджаю ці страт прадукцыі; 2) дапусцімай велічынёй змянення тэхнічнага стану машын, стану поля.

У навукова-тэхнічнай літаратуры сустракаюцца выпадкі замены дзеепрыметнікаў залежнага стану цяперашняга часу даданымі сказамі, што не заўсёды апраўдана, бо дзеепрыметнае тэрміналагічнае словазлучэнне робіць выказванне больш сціслым, лаканічным. Корм, які неабходна раздаць (раздаваемы корм), загружваюць у бункер-сілкавальнік. На якасць работы раздатчыка значна ўплывае даўжыня часцін корму, які ён раздае (раздаваемага корму). Колькасць парашку, які неабходна выдаць (выдаваемага парашку), рэгулююць зменаю велічыні параходнога сячэння люка скарбком.

Найбольш ужывальнымі ў беларускай мове, як і ў тэхнічнай літаратуры, з’яўляюцца дзеепрыметнікі залежнага стану прошлага часу з суфіксамі -н-, -ен- (-ён-), -ан- (-ян-), -т-, -л-. Адпрацаванае масла трэба збіраць у бочкі для далейшай пераапрацоўкі. Дыскі, сціснутыя трымя спружынамі, перасоўваюцца разам і вызваляюць вядзёны дыск, што адключае перадачу моманту на трансмісію. На іх [ніжніх роліках] абапіраецца ненагружаная галіна ленты. Нахілены транспарцёр выканання ТТ-4А прымае цюкі ад транспартных сродкаў і падае іх на гарызантальны транспарцёр. Канцавая секцыя падобна да прамежных, аднак да яе прывараны спецяльныя скобы для замацавання вядзёнага вала.