Temat 8. Konkurencja I monopol

Sprawnemu dopasowywaniu się popytu i podaży na rynku pomaga bardzo konkurencja pomiędzy producentami (sprzedawcami) i pomiędzy konsumentami (nabywcami). Konkurencja, podobnie jak w sporcie, oznacza rywalizację pomiędzy producentami, którz – chcąc jak najwięcej sprzedać i zarobić – muszą być lepsi albo co najmniej nie gorsi od innych producentów (rywali). W języku ekonomicznym oznacza to, że muszą produkować taniej niż rywale, aby móc sprzedać taniej i aby z kolei w ten sam sposób przyciągnąć do siebie więcej nabywców niż rywale. Muszą produkować atrakcyjniejsze towary lepszej jakości, co z kolei niemożliwe jest bez wprowadzania postępu technicznego i organizacyjnego. Muszą wreszcie lepiej rozpoznawać potrzeby konsumentów i lepiej zachęcać ich do kupowania swoich wyrobów.

Podobnie występuje konkurencja pomiędzy konsumentami, która wyraża się w tym, że chcą oni kupić towar najtańszy, najlepszej jakości i najbardziej nowoczesny. Szybko więc przeniosą się do tego producenta (sprzedawcy), który taki towar im zaoferuje.

Jakkolwiek konkurencja w gospodarce jest podobna do konkurencji w sporcie , to trzeba jednak powiedzieć, że w odróżnieniu od konkurencji sportowych celem konkurencji w gospodarce nie jest przekonanie przeciwnika. Pożytek gospodarczy i sukces działalności przedsiębiorstwa polega na tym, że pokonuje ono przeciwników (inne przedsiębiorstwa) i jest pierwsze, lecz na tym, że udaje mu się tyle zarabiać na swojej działalności (osiągać taki zysk), iż może z okresu na okres istnieć w gospodarce, a tym bardziej rozwijać się przez inwestowanie. Oczywiście niekiedy w celach reklamowych, chcąc przyciągnąć do siebie konsumentów, przedsiębiorstwa podkreślają, że one lub ich produkty zajmują pierwsze miejsce.

Konkurencja gospodarcza nie zmusza przedsiębiorstw do tego, aby były pierwszymi i jedynymi w gospodarce. A jednak zmusza przedsiębiorstwa do tego, aby nie były gorsze od innych, gdyż mogą one wówczas zbankrutować. Bankructwo oznacza, że ludzie tracą pracę, właściciel dochody, a przedsiębiorstwo nie dostarcza produkcji na rynek.

Więc, w gospodarce rynkowej przedsiębiorstwo jest motywowane do jak najlepszej działalności, do jak najlepszego przyczyniania się do tworzenia bogactwa kraju.

Wielu z ekonomistów podkreśla, że konkurencja nie zawsze jest uczciwa, że niekiedy zbyt brutalnie eliminuje słabszych i że, co najgorsze, nie zawsze występuje w gospodarce. Sytuacja, w której nie ma w gospodarce konkurencji, nazywa się monopolem. Monopol to jest sytuacja, gdy istnieje tylko jeden producent lub sprzedawca danego towaru. Nie ma więc konkurentów. Żeby jednak w ekonomii powiedzieć, iż jakieś przedsiębiorstwo jest czystym monnopolistą, to nie wystarczy stwierdzić, że ono jedyne prowadzi daną działalność, konieczne jest również, aby konsumenci nie mogli zrezygnować z produktów i usług danego przedsiębiorstwa.

Wyrazy i wyrażenia do tekstu:

Rywalizacja Konsument Rywal Zachęcać Nowoczesny Pokonać przeciwnika Sukces Osiągać zysk Przyciągać do siebie Przyczynianie się Uczciwa

Cуперництво Споживач Суперник Заохочувати Сучасний Подолати суперника Успіх Досягати прибутку Притягувати до себе Участь Добросовісна

Proszę zapamiętać synonimy:

Przyczynianie się = uczestniczenie

Pożyteczny = korzystny

Eliminować = wykluczać (wyłączać)

Zrezygnować z czegoś = odmówić się od czegoś

Pokonać przeciwnika = zwyciężyć

Ćwiczenie 1. Proszę odpowiedzieć na pytania do tekstu:

1. Co oznacza konkurencja?

2. W czym się wyraża konkurencja pomiędzy konsumentami?

3. Jaka jest różnica pomiędzy konkurencją w sporcie i konkurencją w gospodarce?

4. Do czego konkurencja gospodarcza zmusza przedsiębiorstwa?

5. Proszę zdefiniować pojęcie „monopol”.

Ćwiczenie 2. Wśród podanych niżej wyrazów proszę odnaleźć synonimy i ułożyć z nimi zdania:

1.Konkurent 2. Zaoferować 3. Konsument 4. Bankructwo 5. Eliminować 6. Producent 7. Przyciągać 8. Przyczyniać się

brać udział wytwórca rywal upadłość zaproponować nabywca wyłączać zachęcać

Ćwiczenie 3. Proszę przetłumaczyć zdania z języka ukraińskiego na język polski:

1. Конкуренти заохочують споживачів до купівлі своїх товарів.

2. Конкуренція функціонує не лише між виробниками, але й між покупцями.

3. У ринковій економіці підприємство є мотивованим до якнайефективнішої діяльності.

4. У сучасному світі конкуренція між підприємствами не завжди є добросовісною.

5. При банкруцтві підприємства його працівники втрачають роботу, а продукція не постачається на ринок.

6. Кожен виробник намагається якнайкраще розпізнавати потреби споживачів.

7. Усі економісти погоджуються з тим, що конкуренція між виробниками та покупцями є дуже корисною для економіки.

8. Бажаючи притягнути до себе споживачів, конкуренти часто використовують рекламні хитрощі.

Ćwiczenie 4. Zadanie twórcze:

Jesteście właścicielem salonu fryzjerskiego. Proszę ułożyć reklamę swego salonu, aby przekonać wszystkich konsumentów, że wy świadczycie usługi fryzjerskie lepiej od konsumentów. Proszę wykorzystać następujące zwroty i wyrażenia: