Temat 15. Przedsiębiorstwa. Prawne typy przedsiębiorstw

Działalność gospodarcza człowieka w formie organizacyjnej przedsiębiorstwa rozpoczęła się stosunkowo niedawno. W wiekach XVII i XVIII przedsiębiorstwa miały formy tzw. manufaktury, a w formach zbliżonych do obecnych pojawiły się dopiero w drugiej połowie XIX wieku.

Przedsiębiorstwo jest połączeniem w ramach jednej organizacji przedsiębiorczości ludzi - właścicieli kapitału z możliwościami, jakie stwarza postęp techniczny i organizacyjny. W przedsiębiorstwie gromadzi się więc to, co jest najlepsze dla sprawnego działania gospodarki i bogactwa narodów, czyli motywację właścicieli kapitału do jak najlepszego gospodarowania, oraz to, co decyduje o wysokiej wydajności pracy, czyli najlepszy podział pracy, korzyści skali, doświadczenie produkcyjne, nowe technologie itp. Samo zgromadzenie kapitału w jednym miejscu, a więc wybudowanie hali fabrycznej, wstawienie tam maszyn i innych urządzeń, dowóz surowców i zatrudnienie pracowników, nie tworzy jeszcze przedsiębiorstwa. Takie zgromadzenie powyższych czynników wytwórczych nazywa się zakładem produkcyjnym, fabryką. Aby zakład produkcyjny byą przedsiębiorstwem,musi posiadać właściciela, który ma możliwość i jest osobiście zainteresowany tym, aby tak zorganizować pracę czynników wytwórczych znajdujących się w zakładzie, by były one jak najlepiej (najoszczędniej) wykorzystane. Oczywiście jeden właściciel może posiadać nie tylko jeden, lecz wiele zakładów w wielu krajach na świecie.

Przedsiębiorstwa powstają i działają we wszystkich krajach świata według przepisów prawa. Przepisy te pozwalają na tworzenie różnych typów przedsiębiorstw, ale założyciele każdego z nich muszą spełniać pewne wymagania. Jakkolwiek każdy kraj świata ma swoje własne szczegółowe przepisy prawne dotyczące tworzenia przedsiębiorstw, stąd też może istnieć w świecie bardzo wiele typów prawnych przedsiębiorstw, to najczęściej w poszczególnych krajach, w tym również w Polsce są spotykane cztery formy prawne przedsiębiorstw:

1. przedsiębiorstwo będące własnością jednej osoby lub rodziny;

2. przedsiębiorstwo będące spółką cywilną;

3. przedsiębiorstwo będące spółką z ograniczoną odpowiedzialnością;

4. przedsiębiorstwo będące spółką akcyjną.

Każda z powyższych form prawnych ma dla właścicieli przedsiębiorstw pewne zalety i wady oraz stawia przed nimi określone wymagania. Stąd też przed każdym, kto chce założyć przedsiębiorstwo, powstaje dylemat: jaką najlepszą dla siebie formę prawną przedsiębiorstwa wybrać.

Wyrazy, zwroty I wyrażenia do tekstu

Przedsiębiorczość Wydajność pracy Hala fabryczna Czynniki wytwórcze Zespoły pracownicze Umiejętne zarządzanie Według przepisów prawa Założyciel Spółka cywilna Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka akcyjna Zalety

Підприємливість Продуктивність праці Фабричний цех Фактори виробництва Трудові колективи Вміле управління Згідно проложень права (закону) Засновник Цивільне товариство Товариство з обмеженою відповідальністю Акціонерне товариство Переваги

Proszę zapamiętać synonimy:

zalety = przewagi;

upadek = bankructwo;

zespół = ekipa;

wady = niedogodności;

czynniki wytwórcze = czynniki produkcji.

Ćwiczenie 1. Proszę odpowiedzieć na pytania do tekstu:

1. Na podstawie czego działają przedsiębiorstwa?

2. Jak można zdefiniować przedsiębiorstwo?

3. Co jest niezbędne do sukcesu gospodarczego przedsiębiorstwa?

4. Jakie są prawne typy przedsiębiorstw?

5. Jaki dylemat powstaje przed każdym, kto chce założyć przedsiębiorstwo?

Ćwiczenie 2. Do czasowników z kolumny A proszę dobrać odpowiednie rzeczowniki z kolumny B, odszukać i podkreślić je w tekście:

A	B
zalety według założyć poszczególny zakład produkcyjny odnosić sukcesy urządzenie połączenie umiejętny	osiągać pozytywnych wyników przewagi zgodnie z sprawny stworzyć sprzęt fabryka osobny zrzeszenie

Ćwiczenie 3. Proszę uzupełnić podane niżej zdania zgodnie z tekstem:

1. W przedsiębiorstwie gromadzi się...

2. umiejętne zarządzanie zakładami produkcyjnymi jest konieczne do ...

3. We wszystkich krajach świata przedsiębiorstwa działają według ...

4. Każdy kraj świata ma swoje własne...

5. Każda z czterech prawnych form przedsiębiorstwa ma tak...., jak i ...

6. O wysokiej wydajności pracy decyduje...

7. Aby zakład produkcyjny był przedsiębiorstwem, musi...

8. Sprawnym uważa się przedsiębiorstwo....

Ćwiczenie 4. Zadanie twórcze:

Proszę wyobrazić sobie, że macie kapitał wystarczający do założenia własnego przedsiębiorstwa. Jaką prawną formę wybralibyście? W jakiej branży specjalizowałoby się przedsiębiorstwo? Dlaczego uważacie ją za najbardziej atrakcyjną?