Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
LUGAT(словарь).doc
Скачиваний:
11
Добавлен:
10.09.2019
Размер:
1.97 Mб
Скачать

3. Перен. (напряжённый) сыджакъ, къызгъын;

горячее время – къызгъын вакъыт;  по горячим

следам – кечикмеден, сыджакъ-сыджакъ, тазе-тазе

господин эфенди, бей

господство салтанат

господствовать 1. (властвовать) укюм этмек, укюм

сюрмек; 2. (возвышаться) юксельмек, устюн олмакъ

господствующий аким

госпожа ханым, ханым эфенди; бике, байбике (уст.)

гостеприимный мусафирчен

гостиница мусафирхане

гость мусафир; проводить гостей- мусафирлерни

озгъармакъ; быть в гостях – мусафир олмакъ; идти

в гости – мусафирликке бармакъ

государственный девлет…, девлетнинъ;

государственный деятель – девлет эрбабы;

государственный банк -девлет банкы;

государственный долг - девлет борджу;

государственный капитализм - девлет

капитализм; государственный язык – девлет тили

государство девлет

готика готика

готовальня пергель такъымы

готовить 1. азырламакъ, япмакъ; готовить уроки

дерс япмакъ; 2. (стряпать) пиширмек

готовиться азырланмакъ, азырлыкъ корьмек,

тедарик этмек

готовность азырлыкъ

готовый 1. азыр; будь готов ! – азыр ол !;

2. (Законченный) биткен

грабёж ягъма

грабитель ёлбасар, айдамакъ, айдут, ягъмаджы

грабли тырнавуч

гравёр оймаджы

гравий ташлы къум

гравитационный гравитацион

гравитация гравитация

гравюра ойма язы

град бурчакъ; град идёт – бурчакъ ягъа; 2. перен.

(большое количество) пек чокъ, бурчакъ киби; с

него пот градом льётся – ондан къан-тер акъар;

сыпаться градом – бурчакъ киби ягъмакъ

градация градация

градуированный градуирленген

градуировать градуирлемек

градуировка градуирлев, градуирлеме

градус дередже

градусник сыджакъольчер, термометр

гражданин ватандаш, граждан

гражданский ватандашлыкъ…, гражданлыкъ…;

гражданский долг – гражданлыкъ борджу;

гражданское мужество – гражданлыкъ джесарет

гражданство ватандашлыкъ, гражданлыкъ

грамм грамм

грамматика сарф, грамматика

грамматический грамматик; грамматический

разбор – грамматик талиль

грамота окъур-язар, окъума-язма, сават; учиться

грамоте – окъума-язма огренмек; 2. (документ)

ярлыкъ; почётная грамота – фахрий ярлыкъ

грамотный 1. бильгили, окъума-язма бильген,

саватлы; 2. (без ошибок) янълышсыз, хатасыз

гранат 1. (фрукт) нар; 2. (драгоценный камень)

эльнар

граната граната, эзеде; ручная граната – къол

гранатасы

грандиозный муаззам, къоджаман

гранула гранула

грань хане; сынъыр

грациозный зариф

гребень таракъ

гребешок тарачыкъ

гребной : гребной винт – перване

грек 1. (житель Греции) юнан; 2. (крымский грек)

урум

грена грена

грести курек чекмек

греть къыздырмакъ, иситмек

греться 1. (делаться горячим) къызмакъ;

2. (Согреваться) къызынмакъ

грех гунях, этмиш

гречка къара богъдай, арнавут тарысы

гриб мантар, шейтан къалпагъы (уст.); собирать

грибы – мантар топламакъ

грибной мантар…, мантардан, мантарлы; грибной

суп – мантар шорбасы

грива ялын

грим грим

гримаса юзь экшитме, гримаса

гримировать гримлемек

грипп грипп; заболеть гриппом – грипп олмакъ;

грипп хасталыгъына огърамакъ

гриппозный мед. гриппоз

грифель грифель

грифельный грифель

грифон грифон

гроза 1. афат, бора

грозный явуз

гром кок гудюрдиси

громадный муаззам, къоджаман

громкий кучьлю; громкий разговор – къычырып

сёйлешюв

громоздкий антал

громоотвод яшын чекер, йылдырымсавар

громыхать гумбюрдемек, гудюрдемек, гурлемек

гроссмейстер гроссмейстер

гротеск гротеск

гротескный гротеск

грохот гумбюрди, гудюрди

грохотать гудюрдемек

грубиян къаба адам

грубость къабалыкъ

грубый къаба

груда оба; груда вещей – бир оба шей; грудами

оба-оба, оба-тёпе

грудной : грудной ребёнок – къундакъ баласы

груз юк

груздь улакъмантар

грузить юклемек; заставлять грузить - юклетмек

грузовик юк машинасы

грузоподъёмность юк котерюв къабилиети

грунт топракъ, земин

группа кафиле (уст.)

грустный гъамлы, къайгъыла, монълу; грустные

глаза – монълу козьлер

грусть гъам, къайгъы, монъ

груша армут

грызть кемирмек

гряда сыра

грядущее истикъбаль

грязнуля устю-башы кир-кифоз

грязный булашыкъ, кирли, мурдар, пис, чепель;

грязный воздух – булашыкъ ава; грязная вода

булашыкъ сув

грязь чамур

гуашь гуашь

губа дудакъ; губы бантиком – оймакъ дудакъ;

надувать губы – дудакъ шиширмек, дудакъ

къабартмакъ, дудакъ асылдырмакъ, дудакъ

салпыратмакъ; прикусить губу, кусать губы

дудакъ тишлемек;  заячья губа – тавшан дудагъы

губастый къалын дудакълы

губернатор губернатор

губка сюнгер

губной дудакъ…, дудакълы; губная помада – дудакъ

боясы; губные гласные – дудакълы созукълар

губошлёп разг. салпы дудакъ

губчатый сюнгер пичим; губчатая ткань – сюнгер

пичим токъума

гудеть гурлемек; вынъылдамакъ (о проводах);

гудок бермек

гудок гудок

гулять кезмек, кезинмек

гусеница тыртыр

гусеничный тыртыр копчекли; гусеничный

трактор – тыртыр копчекли трактор

густеть къоюлашмакъ

густой къою; сыкъ; густая патока – къою петмез

гусь къаз

Д д

да э, эбет

давай кель; давай мы это забудем – кель биз буны

унутайыкъ

давить басмакъ; эзмек

давление тазыйыкъ; басув, басым

давно чокътан

давным-давно пек чокътан

даже атта, биле

да здравствует яшасын

далеко узакъ, эрекке

далёкий узакъ, эрек, иракъ, авлакъ

дальность узакълыкъ

дальше даа узакъ; сонъа, сонъра

дар эдие, ихсан

дарить багъышламакъ, эдие этмек; дарить книгу

китап багъышламакъ

дармоед азыргъа дуаджы

дата тарих, сан (йыл, ай ве кунь); поставить дату

кунни бельгилемек

дательный : дательный падеж – догърултув келиши

дать (давать) бермек; дать клятву – ант этмек,

эмин этмек; дать задание – вазифе бермек; дать

согласие – разылыкъ бермек; дать волю слезам

козьяшы тёкмек; дать знать – бильдирмек, хабер

этмек; дать возможность – имкян бермек; дать

пощёчину – шамар урмакъ; дать отчёт – эсап

бермек; дать понять – анълатмакъ, дуйдурмакъ;

дать сигнал – сигнал бермек

дача сайфие, язлыкъ эв

два эки

двадцатый йигирминджи

двадцать йигирми

дважды эки кере, эки сефер; эки къат

двенадцатый он экинджи

двенадцать он эки

дверь къапы; двустворчатая дверь – эки къанатлы

къапы; стоять в дверях - къапыда турмакъ;  при

закрытых дверях – гизли оларакъ

двести эки юз

двигатель кочюриджи, мотор

движение 1. арекет; привести в движение

арекетке кетирмек; 2. перен. (общественное) арекет;

национальное движение – миллий арекет;

движение за мир – барышыкъ ичюн арекет; 3.

(передвижение) къатнав, къатнашув, ёл арекети;

движение городского транспорта – шеэр

транспортынынъ арекети; расписание движения

арекет джедвели

двинуть (двигать) 1. арекет эттирмек, юрютмек,

сюрмек, ерини денъиштирмек; 2. (шевелить)

къыбырдатмакъ, ойнатмакъ; двигать пальцами

пармакъларны ойнатмакъ; 3. перен. (развивать)

илерилетмек, инкишаф эттирмек

двинуться (двигаться) 1. арекет этмек, юрьмек,

огге кетмек, чыкъмакъ; двинуться в путь – ёлгъа

чыкъмакъ, ёнельмек, ёнемек, джонемек, ёлланмакъ;

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]