Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
история1.docx
Скачиваний:
4
Добавлен:
16.04.2019
Размер:
728.08 Кб
Скачать

20. Спробы дзяржауных рэформ у другой палове 60-х гг. 18 ст. Першы падзел рп. Чатырохгадовы (1788-1792гг) сойм. Други падзел рп

1 и 2 разделы рп . Причины разд.рп заключ.во внут-риполит.полож.самого гос-ва. Оно характериз.как полит. кри-зис,или безвластие. Такое полож.было рез –том злоупотр.шлях.вольностями. на засед.сеймссо 2-ой пол16в. дествов. либерум вето. Безвлас-тию в рп способствов. то, что знач. часть шляхты счит.право либерум вето свидет.своей щлях.вольности и использ.его для откл.нежелат. постановл. Гос.управл. хар-сь все-власт.магнатов и шляхты и сла-бостью корол.власти в лице коро-ля рп стан.авг.понятовского. внутри-полит. полож.осложн.внешне-политич. обстоят, связ.с боев. Действ.в годы северн.войны. рп стала «заезжим двором и карч-мой» для иноз.войск. сос.гос-ва вмеш.во внутр.дела рп. Полит. анархия внутри страны, отсутств. власти в лице короля, вмеш. др. стран привели к тер.разделам рп. В 1772г. в питерб. Был подпис. до-говор между рос. имер,прус,австр о 1-ом разд рп. К рос.отошла вост Б. попыткой спасти гос-во от расп. стало провозл. 3.05.1791г. конс-тит. Рп, кот. ликвид. раздел рп на польшу и вкл, провозгл .ед.гос-во с ед.правит, общ.войском и финанс. В 1793г 100тыс. рос.войско, оказ. помощь шлях.сосл.-некатоликам, перешло границу рп, что означ.ее 2-ой разд. К рос.отошла центр. часть бел.земель.

21. Паустанне 1794г. Т. Касцюшка и я. Ясинки. Трэци падзел рп

Напярэдадні паўстання на працягу 1793 г.— пачатку 1794 г. на тэрыторыі ВКЛ вялася яго актыўная падрыхтоўка. Цэнтрам падрыхтоўкі была Вільня. Арганізатары паўстання «спіскоўцы» пад кіраўніцтвам палкоўніка корпуса інжынераў ВКЛ Якуба Ясінскага выяўлялі прыхільнікаў паўстання, збіралі сродкі, распрацоўвалі план дзеянняў. Падтрымлівалася сувязь са сваімі аднадумцамі ў Варшаве. Але, улічваючы патрабаванні канспірацыі, аддаленасць сталіц, гэтая сувязь не была надта цеснай.

Пачатак паўстанню ў ВКЛ паклаў Шавельскі акт (16 красавіка 1794 г.) Згодна з ім да паўстання далучалася Жмудзь. Але было ясна, што поспех справы ў княстве будзе залежаць ад таго, у чыіх руках будзе сталіца краю — Вільня. Менавіта там адбыліся рашаючыя падзеі ў ноч з 22 на 23 красавіка. Па распрацаванаму плану быў нечакана атакаваны і разбіты расійскі гарнізон. Гэта пры падтрымцы гараджан зрабілі часткі войска ВКЛ, раскватараваныя ў Вільні. Кіраваў аперацыяй Я. Ясінскі. Улада ў горадзе перайшла ў рукі паўстанцаў. На другі дзень, 24 красавіка, на плошчы перад гарадской ратушай быў абвешчаны Віленскі акт паўстання. Ствараецца і пачынае дзейнічаць вышэйшы для ўсяго ВКЛ орган па кіраўніцтву паўстаннем — «Найвышэйшая Літоўская Рада» разам з падпарадкаванымі ёй «дэпутацыямі» (аддзеламі): публічнай    бяспекі,     забеспячэння вайсковых патрэб і скарбовай. Пачынае   дзейнічаць і крымінальны   суд.   Менавіта   па   яго  рашэнні 25 красавіка быў павешаны    на    гарадской  плошчы   апошні гетман ВКЛ Сымон Касакоўскі. Яго абвінавацілі ў злоўжываннях супраць сваіх суайчыннікаў, здрадніцкім супрацоўніцтве з расійскімі ўладамі. Камандуючым    узброенымі   сіламі паўстанцаў у ВКЛ быў прызначаны Я. Ясінскі. Склад «Літоўскай Рады» налічваў 29 чалавек. Акрамя таго, ад ваяводстваў, паветаў   і   гарадоў   княства    ў   яе ўвайшлі яшчэ 37 прадстаўнікоў. Гэта стварала магчымасць з цягам часу ператварыць «Раду» ў свайго роду незалежны ўрад Вялікага княства.